4 Eylül 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

TÜRK YURDU Bizde Türk milliyetçiliği davasına ilk defa başlamış olan bu dergi yeniden çıktı. Adres: ıst. Beyazıd, Vniversite cad. No. 7 19 Vll SEVI." 6 4 8 5 umhuri .. ÎSTANBUL CAĞALOĞLU Te'sraf ve meKtub adresı: Cumhuriyet. İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 346 Te.efon: Başmuhdrrır: 22366. Tahrır heyetı: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24230 OGUZ ÖZDEŞ'in AŞKISTIRABDIR COŞKUN Cuma 4 Eylul 1942 75 kuruş Teni çlkan roraanlan: İKBAL K1TAB İngiliz Kralına Mısır Kralı Sudana gitmek için zor taziyelerini bildirdi îanmış V/ilIkîe Bağdada da uğrıyacak Harbden almaeak dersler Ortaşarkta siyasî faaliyet çok arttı MlLLI ŞEFİMİZ • Irak Kral Naibi Maverayı Erdüne gitti Nuri Said Paşa. ChurchilPe bir telgraf çekerek Ingilterenin mazide Arablara yaptığı iyilikleri unutmadığını bildirdi Ankara 3 (a.a.) Reisicumhur İnonu, Kent Dukünün öluınu do. layısıle İngıltere Kralına bir tazlye telgrafı gondfrmış; İnğıüz Kralı da buna teşekkurle mukabele etmistir. Şefimizin yüksek adını alan meydan, bugün açılıyor İnonu oezı Y erı Başvekilimiz Trabzona da gidecek Ankara 3 (Telefonla) Başve. arbin uçuncu yıldonumü de kilımız ŞukrU Saracoglunun Şark geldi, geçti. Dotusen de\letvılâyerlerinde yapnıakta oldugu tetkık seyahatl esnasında Trabzona ler, son zafer gunune kadar da uğmacağı anlaşılmaktadır. harbden caymnacaklarıııa dair and ıçtiler, adsız kahTamanlarının mezarlarına çelenkler ko\dıılar \e tekrar hududa donerek karşılıklı jumnık sallanma basladüai1. Dovuş içinde olmıjan de\letler de, radjoları ve gazetelerile, bir gun sırren bu kutlama merasimine bir (ak.ın tefsir ve temeııni jazıları ja/aıak ıızaktan katıldılar. Tefsirler harbin bir fclâket olduğunu, temenniler de biran once bitmesi luzuraunu açığa luıujordu. Duvuş dışındaki birkaç sajılı devlctlen biri olan yurdumuzda da bu çeşid tcfshr ve temenui makaleleri yazıldı. Bıınların Arkadaşımlz Foto Salâhaddinin muvaffakıyetli bir resmi: İnonu Gezisinin havadan umıımî gorünüsü hepsıni beğenerek ve içindeki düsuucetstanbul halkının Mılll Şefimize karşı lere jurekten iştirak ederek sc\gi ile şükranının bir nişanesi olmak üzere haokuduk. zırlanan Taksimdeki İnonu gezıjeri, bu. Fakat üçüncü >ılı gelmU, geçıniş \e gün saat 17,30 da törenle açılacaktır. merasimle kutlanmış olmakla beraber Şehrımizde bulunan meb'uslar, vilâyet, harb henuz bitmi? değildir. O doıt jaşıAnkara 3 (Telefonla) Zi belediye ve Şehir mlimessillerl törende na basmış bir realite halinde bütün canraat Bankası hiikumetin kararile hazır bulunacaklardır. Vali ve Belediye* lılığile, etrafımızda bbimle beraber >açiftçiye yapılmakta olan krediyi reisi Lutfi Kırdar, bir nutukla geziyenni çıyor. Bojle olunca, harbe dair duşunmek ^e so\lemek için sadece bejlik fıriki misline çıkarmış ve bu husu3u açacak ve bu \esıle ile İstanbul halkının Mılli şefimize karşı olan bağlılığını be. satlan beklemek, jahııd tak\im yaprakZiraat Bankası şubelerine tamim lirtecektir. İngilterece Sudana nakletmeleri istenen Mısır hükümdan larındaki rakamlardan ilham almak kâfi Majeste Fanık ve Kraliçe Feride etmiştir. Vilftyet, meb'uslarla diğer davetHlerin gelmez. İnsanlığı bu kadar >akından saVichy 3 ( a .a ) Kahireden alınan | sayın allelerıle beraber teşriflerini rica ran brr realite uzeıinde daha (azla dubir habere göre, İngilizler Kral Farupu etmektedır. rulur ve daha fazla konusulursa, bunhükumeti Sudana nakletmesi için tazdan, ancak ijilik ve fayda çıkabilir. yik etmektedirler. Evet: Dieppe'de alınan esirlere Zannedildiğine göre, M. Churchill Harb kbtü şejdir, keşki olmasa\dı. son seyahatinde blzzat Kral yanında bu zincir vurulmıyacak! Yahud: fcrusuçta teşebbüste bultmmuştur. MiUetler anlaşsalar da şu do\üş bir Müttefikler Dakar'a hücum Londra 3 (a a.) Reuter: Dieppe'de bitse! edeceklermi» esir edilen İngiliz askerlerinin bugün sa. Donüp dolaşıp bu sözlerde toplanan at 14 ten itibaren prangaya vunılacağı Berne 3 (a.a ) Mihver devletleri, tefsir ve temennilerin dünyada soylen Muttefıklenn Dakar'a tehdıdinın belkı de tatbik edılmiyeceğini 1939 eylulünün birinci günü Almanya hücum etmek miş en doğru sozler olduğuna suphe et İçin hazırlanmakta olduklan bu sabah erkenden Alman radyosu söy. Lehistanla harbe başlamış, üçüncü güşayıasını meviz. Ama ne yapahnı ki ne o tefsirler, ortaya atmaktadırlar. Bu maksadla Aflemiştir. niinde de İngiltere ve Fransa Almanne de o temenniler, bugünku harb reali rikanm bir çok Fransız şeflerl, müzayaya harb ilân etmişlerdi. Ondan sonra t*r •. *. ~ 9 tesini ortadan kaldırmıya yardım ede kerelerde bulunmak üzere Vichy'ye geçen üç sencde, yeni dünya harbine, Londra 3 (a a.) Reuter: Mısır cepmijorlar. Bugunkü harb realitesi o ka gitmişlerdir. Bundan sonra Alnun kıtdaha bir çok küçük ve btiyük devletler hesinde vulcua geldiği evvelce haber vedar şıddetli ve ağır basıjor ki, maTeşalın alannın Dakar'a varmış olduklan hajtirıniş çıkmıs, bazıları mağlub ve istilâ rilen şiddetli savaşlardan sonfa yeni bir dan son neferine ve devlet reisinden so berı tekzıb edılmiştir. edilmiş, bazıları hâlâ ayakta savasmakta sükunet devresi hasıl olmuş ve bu devre kaktaki adama kadar bütün dovüşen ınve muharib taraflar, sayıları pek az olan Willkie Bağdada da gidecek esnasında her iki tarafın hava kuvvetleri ganlık. harbin kotü şey olduğunu bile harbin dısında kalmıs milletleri birer Kahire 3 (Hususî) Amerika Cum onemlı faaliyetler göstermiştir. bile ve biran önce sona ermesini dileye hur Reisi Mr. Roosevelt'm hususî mübirer harbe sürüklemek için her ttirlii Daily Telegraph gazetesinin askerî dıleye onun pençesinde kıvranmaktan messili Mr. Willkie bugün Başvekıl çare ve vasıtalara müracaat etmektemuhabiri, şiddetli muharebelerden son' o zutnvc başka birşey japamı>or. dirler. Mustafa Nahas Paşa ile görüştü. Mr. PoremkinsVâyd ra muvakkat bir sukunet devresi haTefsirlerin hepsine bir de katılalım, VVillkîe dün Irak elçisi Tahsin Askeri ile Geçen Genel Harb, dört yıl sürmüştü. {D sıl olmuş olduğunu, fakat askeri harekâtemennilerirj hepsine kalbimizde yer ve mülâkaü sırasında, Irak Kral Naibi nata tekrar girişilmesine intizar icab etFakat şimdiki, bir yıl sonra bitmekten Stalingrad sehri etrafında son vaziyet telim; fakat etrafımızı saran realiteyi de mına Bağdadı zivarete davet olundu ve mekte bulunduğunu ylzmaktadır. çok nzaktır; yani bu harb, evvelkinden olduğu gibi görmeğe çalışıp mademki o bu daveti kabul ederek Ilk fırsatta Bağdaha ziyade sürecek gibi görünüyor. Bir vardır onu anlamaktan kaçmmıyarak dadı ziyaret edeceğini söyledi. Mareşal Rommel, karşısında hlç bekiki yıl evvel, her büyük muvaffakıjet ona uymıja, onun derslerinden fajda(Arkası sahife 3 sütun 2 de) (Arkası sahife 2 «üruo 2 de) vesilesile banş olacağını ümid ermiş olanraıya gayret edelim. lanlar bile bugün bu harbin sonunu göHarb, milletleri tir tir tıtTeten ve bir rpmez oldular. Hatta buna bakarak yılçoklarını sapır sapır doken bir imtihandırım harbinin artık iflâs ertiğine hükdır. Bu itibarla bu müthiş realite, ayni zarnanda altından kalkabilenlere yaşama (Arkası sahife 3, sütun 5 te) Mısır harekâtınin merKe7 nokıası: hıaıeme^n demiryolu istasyonu hakkını tanıyan essiz bir diplomadır. Biz barbe giTmemis olmakla, faciamn şimdiye kadarki safhalarını imtihansız geçirmis olgun bir milletiz. Olgun derken, kelimenin hakikî değerini veriyoruz. Hiç bir devletin iradesini dinlemijen harb realitesi, bizi bugüne kadar imtihan >etine çağnrnadıysa. imtihandan kaçmadığimıza dair bundan daha kuvvetli bir sened gostcrmek guçtür. 1939 jılımn malum günlerinde. bir çok devletler tereddüd içinde knranırken, Türk ordıısu, her ihtimale karşı hazrrlanmıs olarak bududlarda beklijordu. Bu ordu o giindenberi tek neferini kbje göndermiş deBerlin 3 (a a.) Alman ordulaıı u kıtrları düşmanı sonderece kuvvetle ğildir. mumî karargâhırun tebliği: müdafaa edilmekte olan mevzilerden Buyük imtihan karsısındaki bu kuvçıkarmışlardır. Düşmanın yapmıs olduAnappa'mn cenup doğusunda tepevetli durumnmuz, millî bünjemizin >eni ğu karşılıklı taarruzlar püskurtülmuşlerde bulunan birçok mühım mevzıler kudretini gbstermek bakımından biâm tür. Alman tayyareleri Stalingrod'ın hücumla zaptedılmiştir. askerî tesislerine ve Volga üzeıındeki için aynca bir imtihan savılabilİT. 1922 Moskova 3 (a.a.) Haberler bürosu de kttzandığımız sa\asın sahiden bir is Novorosisk'in önünde bir mavin ta bahrî hedeflere şiddetli hucumlar yapşefi Aleksandrof Pravda gazetesinde şoy. rayıcısı ile bir salapurj'a batırılnuştır. mışlardır. tiklâl savası olduğunu. onun manasını le yazıyor: Seri Alman hucum botları Karadehakkile oğrendiğitnizi, iyi hazmettiğimizi Kaluga'nın cenub batısında ve Me Ankara 3 (Telefonla) Öğrenildiğıne «Harb öyle bir safhaya girmiştir ki nizde iki petrol gemısi ile iki vapur ve dyk'ln şimal batısmda duşmanm yapispat etmek için harb rcalitesinin bugüne gore. son anlaşma rıükümlerı dairesınde harbin güdümune aid metodlar hakkınkadar gösterdiği inkişaflar karsısmda bir kaflleye mensub olan altı buyuk mış olduğu birçok hücumlar kınlmış Almanyadan satın alman son parti 15 da plânlar tanzım ve sonu gelmez rnuna. gemiyi de batırmışlardır. Bunların to tır. bizdm yeriraiz şimdiki yer olmalı idi. lokomotıf de memleketimıze getinlerek feaşalar müşterek davaya hiç bir fayda najı 15.400 e baliğ olmaktadır. Rjew bölgesinde düşmanın yapmış hizmete konmuştur. Bundan başka içl temm etmemektedir.» Stalingrad önünde Alman ve Rumen olduğu şiddetli hücumlar da akame'e mal dolu olarak memleketımize getirilen (Arkası sahife 2 sfltnn 1 dei Makale sahıbi müttefik milletleri, bel. uğramıştır. Bu bolgede Sovyetlerın 100 65 vagondan başka 185 yüklü vagon ile lı belırsız, ortulu sozlerle şiddetli surette tankı tahrib edılmiştir. 3 buyuk vinç yola çıkarılmıştır. tenkid etmekte, bunlann bol bol yetecek Ladoga gölünün cenubunda ve Lefeuvvete sahıb olduklan halde pratık n e . ningrad m onunde duşman birçok hiiticesi olmıyan sonu gelmez noktaı nazar H Çiftciye yardım için tedbirler Ziraat Bankası krediyi iki misliıte çıkardı Askerî vaxiyet f Şimali Afrika harekâtı 1 s Harbin dördüncü yılına girerken Yazan: Emekli General [ H. Entir Erkilet Rommel ordusunun yaptığı ilk baskında 51 tank tahrib edildi. 21 tayyare düşürüldü r ( Alman hai'p tebligi Rus kıt'aları, son derece kuvvetle müdafaa edilen mevzilerden de çıkarıldı Stalingrad muharebesi ^ Rus Haberler Bürosu Şcffi Müttefikleri şiddetle tenkid ediyor Almanyadan İçi mal dolu 65 vagondan sonra Ayni şekilde yüklü 185 vagofı daha geliyor Birleşmiş milletler, zafer Onemli bir Alman ordusu Sovyetlerın elin için her silâha mallklirler, de kalan son deniz üssüne doğru yürüyor bunları derhal kuüanmaları lâzımdır» Staüngradda vaziyet vahamet kesbetti, burada Almanlar büyük zayiat veriyor Novorosisk'e karşı büyük hücum başladı Sovyet harp (Arkası sahife 3 siitnrj 2 de) Pasifik harbinden futograflar: Midvav deniz harbinde yaralanan bir Japon satfı harb »emisi Ijâtjuak üzerj Londra 3 (Radyo . saat 22,15) D. N. B. Alman ajansının Madrıde atfen Berlinden bıldırdiğıne gore îspanya Ha. rıcıye Nazın M. Suner vazıfesmden istıfa etmıştır. Suner'in yerine General Hodana tayın edılmış ve Falanj parti. Ankara 3 (Radyo Gazetesi) Tahran sınm idare şefliği de bizzat General radyosunun bıldirdığme gbre İran Baş. Franco tarafından deruhde edilnv.ştir. vekılı harb karşısında İranın durumu trlandada yeni tevkifler hakkında gazetecılere beyanatta bulıı. Belfas^ 3 (a a.) Polis, dun gece bir narak demiştir ki: cok baskınlar yapmış ve cumhunyetçi « İranın bu günkü durumunda harble Irlanda ordusu mensublanndan şüphelı alâkası yoktur. Bu sebeble benim de an. 46 kışıyi tevkıl etmiştir. Ba^kmlar, bıl. lamadığım bir nokta var. Neden İran ha^sa mıllıyetçi ve eumhurıyetçılerın halkı harbin dışında olduğu halde harb sakın bulunduklarr mahallelerde yapıl İraıt Başvekili hayret içinde! îspanya Hariciye Nazırı değîştîrildi i lütun i ü Şark cephesinden resimler: Alınanların kalelerl dövınek kin {etirdikleri en son ağır toplar ^Tolgraflar 3 üncü sahifemizdedir) teatilerile vakit kaybettıklerini söyle. meîc'edir. ,r i Muharrir Birleşik Amenka*rkn üç se. nedenben ordularını hazîrlamak, modern «ılâh istıhsalını büyük ol&Böe jtanzim etmek, Alman kıt'alarına ksteji^ugunku ve varınki savaşlara haz^a^nmak için bol bol vakti olduğunu ve şunlan ilâve etmek Jleri zaferi ka« «Dünya demokrasij r şeye sahib. zanmak için lâzım arını kullan. dirler Bu mücadelej yoktur. maktan başka yap butun tedbir. Eğer pratık ve lfi ler almmazsa ve elde me\cud bütün v a . kullanılmazsa en güzel ve en üsgaye hakıkat olmaian kalaciktır •> (Arkası stuufe % SÜTUD 1 d e j