5 Temmuz 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

5 Temmuz 1941 Cimî"URİYET (Baştarafı 1 inci sahifede) ğunıuzu söylerken ayni zamanda işimize de bağlı bulunduğumuzu, azimli olduğumuzu ve mevcudiyetimizi müdafaaya (Baştarafı 1 inci saldfede) karar verdiğimizi de söylediğimizden e(Baştaran 1 inci sahifede) Minsk istikametinde, düşman, kıt'alaroin olmaiıyız. kuvvetleri Letonya ile Sovyetler Birligi «Kuvvet hakka galebe çalar» kanunu rımızm muannidane mukavemeti neticehududuna varmışlardır. nun Amerikadan başka her yerde hür sinde ağır zayiata uğramıştır. Düşman Alman kıt'alarının ellne geçen ve kuvvetlerimizin süngü hücumuna karşı dün tetkik edilen ganaim arasında ge riyeti ortadan kaldıracağmı, fakat A(Baştarafı 1 inci sahifede) duğumuz teessürle bütün bunları birAnkara 4 (a.a.) Büyük Millet Mec müsmir olamamış ve hâdisat bildiğiniz ııel kurmayın haritaları da bulunmuş merikada kimsenin hürriyetine halel koyamamaktadır. Berezina nehri üzerinde bütün gün eden Refah vapurunun bilâhare anlaşıl birine karıştırmamalıdır. Bu çok yanlış li.sintn bugünkü toplantısında Başvekil şekilde inkişaf etmiştir. Irakın, bu va tur. Bu haritalar, Sovyet kuvvetlerinin getirmiyeceğini iddia etmekle her Adoktor Refik Saydam memleketimizin ziyete rağmen, istiklâlini teyid etmek tecavüz fikirleri üzerindeki son perdeyi merikalı kendini aldatmış olur ve man muannidane muharebeler olmuş ve kıt dığma göre gene ayni gün takriben sa bir şey olur. Bizim bugün teessürümüz, dahilî ve haricî durumu etrafında sık suretile müttefikimiz İngilterenin gös de kaldırmaktadır. Bunu, Sovyetlerin tık haricinde bir şey söylemiş olur. Bu alarunız düşmana ağır zayiat verdirmiş at 22.30 da bir infilâk neticesinde batmış bizim bugünkü elemimiz ileride gene sık sürekli alkışlarla ve bravo sesle termis oldukları itidal ve basiretten son zamanlarda şark hududlarımızdaki nunla beraber daha çocukça bir hüiya lerdir. Bu haıekât piyade, tank, topçu olduğunu en büyük teessürle yüksek vatan müdafaası işinde çok kıymetli yer rile karşılanan aşağıdakl beyanatta bu dolayı kendilerini ve Irak milletiri şa tayyare meydanlarma kadar arttırmış da vardır: Velevki bir saniye için ol ve hava kuvvetlerinin işbirliğile yapıl Meclise arzetmekle mütellim ve dilhu alacak olan yüz bu kadar Türk çocuğulunmuştur. yam tebrik görürüm. oldukları da teeyyüd eder. Basarabya, sun boyunduruk altına birbiri arkasın mıştır. num. Bu elim vak'anuı cereyanı şöyle nun yersiz ve lüzumsuz şekilde bir teTürkiye için Suriyenm ehemmiyeti Polonya) Litvanya, Letonya ve Eston dan giren memleketlere müstevlinin « Aziz arkadaşlarım, Muharebeler esnasında düşman tank olmuştur: İngilterede inşası hitam bul seyyübün, bir taksirin, bir lâkaydinin Suriye hâdisatında, Türkiyenin rolj yanın işgalinden sonra bu memleket kendilerini hayatta bıraktığı ve bir hü larının bizim orta ve ağır tanklarımızla makta olan ve biran evvel donanmamıza kurbanı olup olmadığı endışesinden doğBir aylık bir tatile karar verdiniz. Hepinize neşe ve sıhhatle seyahat ve tc.hmin buyuracağınız veçhile, çok na lerde cem'an 90 tayyare meydanı var kumetleri olduğu takdirde bile eskisi çarpışmaktan çekindikleri görülmüştür. iltihakı matlub ve mültezem bulunan ge maktadır. Bizim bu endişemize, görüyoavdet dilerim. Bu vesileden istifade e ziktir. Suriyenin coğrafî vaziyeti, em ken bu kısa zamanda mezkur aded gibi sulh içinde işlerine devam etme Avcı tayyarelerimizin göründükleri her rnilerimizi tesellüm etmek ve tayyare ruz ki, hükumet bugün tatminkâr bir derek dahilî ve haricî vaziyetimiz hak nıyetimiz bakımından haiz olduğu e 814 e çıkarılmıştır ve bunların bir kısmı lerine müsaade edeceğine inanmak... sahada hava hakimiyeti sür'atle bize kursları görmek için hareket edecek o cevab verecek bir mevkide değildir, faÇünkü müstevli bu milletlere daima kında malumat vermeği faydalı bul hemmiyet ve sonra da orada birbirile iyi tertib edilmiştir. geçmektedir. Tayyarelerimiz düşmanın lan deniz ve hava mensublannı Mısıra kat gene görüyoruz ki hükumet de ayni boyunduruğunu hissettirecektir. çarpışan iki devletin bizimle ayrı ayrı dum. motörlü kuvvetlerine Dvina nehrini geç götürmek üzere İstanbuldaki deniz nak hassasiyetle parmağını meselenin üzeriAlmanlann işgal ettikleri tayyare olan münasebetleri, bu nezaketin de meydanlarmda tetkikat yapmak üzere Ben, hürriyet davasına imanımız ol tikleri esnada mütevali darbeler indirOrdumuza itimad liyat komisyonu tarafından tahsis edilen ne koymuş ve hâdisenin tahkikma başlaSözüme derhal Türk ordusu ile baş recesini göstermek için kâfidir zannede tayln edilen subaylarm tahkikatı, yer duğunu tekrar^ederek kollarımızı ka miştir. Hava kuvvetlerimiz, Bobruisk is Refah vapuru 16 hazlranda İstanbuldan mıştır. Biz bu tahkikatı istiyoruz, ve lıyacağım. Vatan müdafaası ve miliî rim. de tahrib edildiği bildirilen ve 22 ha vuşturmakla iktifa etmenin biz Ame tikametinde, Minsk'in cenubu şarkisinde hareket ve 21 haziran günü Mersine mu onu sür'atle, şiddetle ve hâdisede en kümenfaatlerin korunması İçin kendisine Bu hâdiselerin akıbeti ne olursa olsun, zirandanberi bildirilen tayyare sayısı rikalılar için bir safdillik ve saçma bir ve Tarncpol mıntıkasile Polonyanın ce vasalat etmiştir. Gemiye binecekler de çük taksiri olanları dahi meydana ataverdiğinnz emek yerindedir ve kendi Suriyenin bizim İçin haiz olduğu e nm tayyarelerden müşahede edllebilmiş hareket olacağını söylüyorum. nubu şarkisinde de faikiyet göstermiş ayni gün Mersine varmışlardır. Bu kafi cak şekilde isabetle yapılmasını istiyoAramızda gece, bütün gece uyumağa tir. sinden beklediğimiz fedakârlığı hepi hemmiyet değişmiyeceği gibi Suriye olduğundan çok daha fazla olduğunu lenin 25 haziranda Mısırda bulunmalan rtız. Bizim huzurumuzu yakan bu facimuvaffak olamıyanlar, hâdiseleri müteınizin göğsünü iftihar hislerile doldura lilere karşı olan sempatimize de halel göstermektedir. 3 temmuzda bütün gün kıt'alanmız fasılasız ve gün kaybetmeksizin seferle adan duyabileceğimiz teselli ancak bu madiyen tetkik ve mütalea edenler bicak şekilde yapacağına tam itimadımız gelmiyecektir. Dvinsk, Minsk ve Tarnopol istikamet rine devam edebilmeleri için lâzım ve olabilir. Bunu hükumetten çok rica eMirrsk'e 20 bin kişi esir edildi hrler ki biz bugün artık süngü ve eski vardır. Alman . Sovyet harbi lerinde motörlü büyük düşman cüzü zarurî idi ve bunun için de Refah va derim.» Berlin 4 (a.a.) Salâhiyetli kaynaktüiekler kullanarak hürriyeti müdafaa Alman Sovyet muharebesi muvace lavdan bıldiriliyor: Dahilde iyi neticeler tamlarma karşı şiddetli muharebeler purunun ayın 22 sinde Mersinden kaledemeyiz. Biz biliyoruz ki etrafımızdakı Nakiye Ergünün sözlerî Dahilde; bütün dikkatimiz, dünya hesinde Türkiye, siyasetinin coğraf; her tarafta kasak surette hareketi tanzim edilmişti. Minsk mıntakasında Alman kıt'alan komşu milletler hürriyetlerini kaybet yapmışlardır. Düşman buhranının iktısadî in'ikâslarını azait mevkiinin tabiî icabı olan hattı hare t?rafmdan ihata edilmiş bulunan bolşetanklanmızın ve topçumuzun şiddetli Nakiye Ergün (Erzurum) Sayın Halbuki geminin o gün hareket ettikleri vakıt biz hürriyetimizi muhafaza ırsğa matuf çalışmalarla ve müdafaa keti derhal ittihaz ve ilânda tereddüd vikler 2 temmuz günü ancak zayıf çımukavemetile karşılaşmakta ve Sovyet rr.ediğine Vekâletçe 23 sabahı ıttıla ha Milli Müdafaa Vekilimizin ve Hilmi Uedemeyiz. vasıtalarımızm tekemmülü İçin her fır etmemiş ve hükumetiniz, bu muhare kış teşebbüslerinde bulunmuşlardır. Sovhava kuvvetleri tarafından ezici dar sıl oldu ve telefonla Mersinden sebebi ran arkadaşımızın mufassalan arz ve İşte bunun içindir ki biz yarım küsaüan İstifade etmekle hülâsa edilebl beden doğan vaziyet önünde, Türkiye yet kuvvetleri ormanlardan çıkar çıkbeler indlrilmektedir. Muharebe saha sorulunca bu teahhurun geminin «u izah ettikleri bu müessif hâdiseden donin bitaraflığını Almanyaya, Sovyetîer nıaz Alman tayyarelerinin mütemadi remizin müdafaası ve denizlerin hürri lannda binlerce Alman ölüsü ve alevler almak ve sefer esnasında vüeudüne za ğan derin millî ıstırab ancak adalet cilir. yeti için ciddiyetle, kuvvetle ve mütteCumhuriyet hükumetinin, karşısında "Birliğine ve diğer devletlere resmen >en taarruzlarma uğruyorlar. Teslim obırakıl ruret görülen bazı noksanlan ikmal ve hazımızın vak'anın her noktasmı aydınhiden bu işe girişmiş bulunuyoruz. Fa içinde tanklar ve tayyareler tebliğ etmiştir. j bulunduğumuz müstesna vaziyette Türk lan Sovyet askerlerinin sayısı her gün temin etmek gibi işlerinden ileri gel latarak millet huzuruna getirdiği gün kat bizim müttehid olmamız kâfl de maktadır. vatanının ve Türk milletinin yüksek Bu hattı hareket ahdî vaziyetlere uy artıyor. 3 temmuz günü bolşevikler hiç ğildir. Acele etmek, müessir hareketBütün Sovyet kıtalanrun ricab diği anlaşıldı. Halbuki yukarıda arzet belki biraz tahaffüf edebilecektir. Bu semenfaatlerini bünyesine en uygun bir gundur ve Türkiye menafii bakımından bir taarruz temayülü göstermemişlertiğim veçhile geminin ayın 25 inde Mı beble hâdiseyi lâyık olduğu ehemmiyetlerde bulunmak ve zararlı neticeleri emredildi şekilde temin için sarfettiği emekler iyi en doğru ve hayırlı bir yoldur. dir. Tek bir mmtakadan çıkış teşebbüsü sıra varması lâzım olduğu için hemen le ele alan Cumhuriyet hükumetinin büberhava edilen cephane fabrikalarından Bern 4 (a.a.) Stefanl: neticeler vermiş ve tasvibinize mazhar yapılmış ve 20 bin esir alınmıştır. Arkadalşarım, hareket etmesi lüzumu gemi kaptanına tün milletin ve bilhassa alâkadar şehid daha mühim olan betbahtlığa ve saboMoskovadan «Exchange» ajansma çeolmuştur. Sovyet kıt'alan kaçıvorlar Gene bu geçen aylar zarftnda muhtebliğ olundu ve gemi 23 haziran saat ailelerinin başlıca tesellisini teşkil e d e i taja nihayet vermek lâzımdır. kilen bir telgrafa göre Sovyet erkânıharBütün bu çalışmalar esnasında, Türk telif devlet adamlarının söyledikleri nuBerlin 4 (a.a.) Bolşevikler, şarka Amerikalılar size alenen ve resmen biyesl bütün cephede kıt'aların geri 17,30 da Mersin limanından ayrıldı. 25 cek olan bu tahkikatın biran evvel başmilletinin gösterdiği yüksek birlik ve tuklar, siyasî faaliyetin mühim anası doğru giden yollar üzerinde yanyana haziran sabahı geminin, 7.5 metre tu lamasım ve Millî Müdafaa Vekili tarasöylüyorum ki Amerika diktatörlök çö çekilmesini emretmistir. derin anloyış manzarası, Cumhuriyet nnı teşkil ettl. iki ve kısmen de üç ve hatta dört sıra lünde yaşıyamaz. Mes'ud ve feyizli bir lünde 2 metre 21 santim arzında ve 1 fından vaid buyurulan yardımların müshükumetinin vazifesini çok kolaylaştırStalinin nutku derin akisler Bunların umumî manaları üzerinde te halinde kaçıyorlar. Bu kaçışta Alman vsha olamaz.» metre 10 santim derinliğindeki bir can tacelen yapılmasmı grupumuz namına dığı gibi, istinad ettiği millî kuvvet sa vakkuf etmiyerek, her birinde bize aid savaş tayyarelerinin yere sürünürcesibıraktı kurtaran filikasile Karataşa çıkan 28 temenni ederken bu kahraman şehidle1776 da istiklâl muharebesi esnasınyesinde vatanm refah ve selâmeti için olan kısımların, ta evveldenberi takib ne yaptıkları taarruzlarma ugruyorlar Moskova 4 (a.a.) Tass ajansı blldi kişilik İlk kazazede kafilesi facianm da rin huzurunda ve sizin yüksek huzuruda kongrede bulunan bir kaç devlet en güç İşlerin zamanında ve muvaffa edegeldiğimiz siyasette hiç kimseye do ve agır zayiat veriyorlar. Alman kuvriyor: ilk haberini verdiler. Derhal felâketze nuzda kemali hürmetle eğilerek ailelekiyetle görülebileceğini de bir kere da kunan bir cihet olmadığını gösteren vetlerinin bu fasılasız taarruzlan, 3 nıümessilinin bir adamın kanaatine hürŞefin nutku memleket kolkoz ve sov deleri aramak ve kurtarmak üzere tay rini ve bütün milleti bu derin ve unulmet edebilmesi için o adamın kanaatinin ha ispat etmiş bulunuyor. sözlerdir. Muharibler arasında bile bir temmuzda Bialsto Minsk mıntakave tarzı hareketinin sebeblerini izah et kozlarında bir Sovyet vatanperverlik yare uçurmak. Mersin ve İskenderun maz acıdan dolayı taziye ederim.» Asayişimiz yerindedir fikir vahdetine vesile teşkil ettiğini ve sında bolşeviklerin ric'at hareketlerinde da mevcud bütün motör ve yelkenli «Millî metanetin kudreti sarnlmaz» mesi lâzımgeldiğini söylemiş olduğunu hamlesi yaratmıstır. Memleketimizin asayişi yerindedir; bunun dünya mukadderatı İçin hayırlı olları tıkamıştır. Yollar tahrib edil hatırlatan Ruzvelt »oyle devam etmişYaroslav mıntakasındaki kolkozlular vesaiti tahrik etmek gibi esasen maBüyük Meclisin verdiği yüksek ve ye bir alâmet olduğunu ehemnüyetle zik miş, kamyonlarla doludur ve SovyetleFazıl Ahmed Aykaç da söz alarak ezsebze ve süt mahsulleri kafileleri teşkil hallerince başlanmış olan bütün muatir: rinde kararlar sayesinde herhangi bir retmek isterim. cümle dedi ki: rin ric'at hareketlerinl çok müşkülleş• Bu buhran devresinde ayni şeyi etmişlerdir. Pervomai mıntakasındaki venet tedbirleri Genelkurmay Başkanlığı Işınr.izde de müşkülümüz yoktur. BuhTarih bir gün bu muazzam mücadele irmektedir. « Bu feci hâdlseye muttali olduğuilân etmek vazifesile mükellefiz. 1776 Kolkozlular ihtiyat. ketenlerinden otuz ile birlikte ahndı. ranlı günlerin icab ettirdiği tedbirleri esnasında Türkiyenin rolünün ne ka Ru» Askerleri Galiçyada da takib sensinde, her hükumetin, idare ettiği kadar arabayı stok merkezine getirmişKıbrıstan dahi mümkün olan tayya muz dakikadan itibaren gerek vicdani almak ve elimizdeki vasıtalarla azami dar insanî, ne derecelerde hüsnünıyetle ediliyor insanlarm muvafakatile, icra salâhiyet lerdir. re ve motör gibi deniz vesaitinin bu ara millide kendisini gösteren her türlü tehâsıla plde etmek için çahşmaktayız. meşbu olduğunu kaydedecektir. Fakat Poşekono, Volodarsk, Ugliç, Nerekta ma işine yardım etmeleri İngiliz maka essür, gerek şimdi hep birlikte dinlediBudapeşte 4 (a.a.) Macar ordu lerine malik bulunduğunu kabul eden Daha lüzumlu görüiecek tedbirler olur daha bugünden, hayat mücadelesi büimiz Vekil ve hatiblem beyanatile milbüyük prensip namına muharebe etmiş ve daha bir çok mıntakalarındaki Kol matmdan rica edildi. sa, onu da Büyük Meclisin tasvibine tün şiddetüe devam ederken sarfettiği iunun 4 temmuz tebliği: letin bir hasisei fevkalâdesini bir kere kozlar devlete karşı giriştikleri taahhüdMacar kıt'alan ricat etmekte olan tik. nzetmekte gecikmiyeceğiz. Zayiahmızın yekunu miz mesai, dostluklarımıza ve taahhüddaha tebarüz ettirmiş oluyoruz. Hem tedüşmanı daha şimdiden Galiçya ovasınBir buçuk asır müddetle, Insanlık leri vaktinden evvel ifaya karar vermişArkadaşlar, kemali teessürle arzedelerimize vermiş olduğumuz kıymet, söHaricî vaziyet hürriyetinl kabul eden bu prensip dün lerdir. Bir çok kolkozlar geçen senenin rim ki facianın vukuu anından itibaren essür duyarak, hem yüreğimiz yanarak da takibe başlamıştır. zümüze olan sadakatimiz, medeniyet Muhterem arkadaşlar, ihtiyatlarmdan 1941 senesinde devlete 36 saat gibi mühim bir zaman geçmlş hem göğsümüz kabararak anhyoruz ki Macar hava kuvvetleri yenlden Sov ya üzerinde hüküm sürmüştür. Haricî siyasetimiz hakkında, yüksek dünyası önüne açık almla çıkmamızı Şimdi, son senelerde, yeni bir muha verilmesi lâzım gelen buğdayı d«rhal olduğu ve infilâk tesirile geminin tel bu millet kahramanlığında nekadar büyetler Birliğinde askerî hedefleri mu huzurunuzda vaki olan son maruzatım temin etmiş bulunuyor. ükse şefkatinde, serin gönüllü olmasınlefet teZHhür etmiş ve teessüs eden yeni teslim etmeğe karar vermişlerdir. Voro sizinin de İşlemez bir hale geldiği içinaffakiyetle bombardıman etmişlerdir. danberi altı aya yakın bir zaman geçti. Hitlere teşekkür istibdad usulleri 1776 da ilân edilen hür şilof kolkozu devlete şimdiden 6000 pud dir ki bu güzide ve kahraman arkadaş da kendi güzide çocuklarının hayatuu Finlandiya tebliği Dünyamn geçirdiği büyük buhran iAlman Devlet Reisi Hitler, 4 mayıs er dakikasına kadar bütün canile takib larımızm imdadına yetişmek müyesser Helsinki 4 (a.a.) Finlandiya umu riyet prensipinln temellerini, yalnız ha buğday vermiştir. çinde hâdiselerin teakubu adeta baş tarihli nutkunda Türk Alman dostetmekte ayni derecede hassastır.» «Geant. kolkozu ise 4500 pud buğday olmamıştır. 19 subay, 63 erbaş. 68 er dedöndürücü bir şekil almakta ve son luğuna verdiği kıymeti tebarüz etti ml karargâhımn bu sabah neşredilen riçte değil, blzde de sarsmağa başlamıştır. Fazıl Ahmed, halkperverliği yerine vermiştir. Milyonlarca Sovyet vatanper nizden ve bir subay, 20 talebe havadan numarah tebliği: altı ayhk' devre' zarfmdaki siyasî ve rirken, memleketimiz için kullandığı Tehlike kapımızdadır.» veri cephede ve cephe gerisinde va ve 28 kjşi de gemi mürettebatından mü getirmek hususundaki millî metanetin Rusyamn Finlandlyaya açıkça harbe askerî faaliyetler, böyle kısa bir zamana kelimeler, Hariciye Vekilinin de size halkla'meskun' mahaMeleTi tjombar VVUIkie «Kaybedecek vakit yoktur, tanlarmı, şereflerini ve hürriyetlerini rekkeb lşbu 200 kişilik güzide kafileden zelzele ile dahi sarsılmaz bir kudretle maddeten sığmıyacak kadar, hacim ve arzetmiş olduğu veçhile, bütün Türk müdafaa için kanlarının son damlasına 28 kişi yukarıda arzettiğim cankurta daima yerinde duracağvnı kaydettikten ehemmiyet itibarile hayret verici bir milletinin kalbine kltab eden ve o kalb dımana ba.şlamasındanberl, ordunnın donanmamızı kullanahm» diyor : kadar feda icia ve düşmanı ezmek için ranîa ve 4 kışi de yapılan tarama netice sonra: manzara göstermektedir. de hakikî makesler bulan kelimeler ol harekStl' aşaftdaki târMâ cereyân"etNevyork 4 (a.a.) M. Wendell \VU1Kızılorduya yardıma hazırdırlar. miştir: cesinde ki bunların 4 ü deniz su« Suçlu olanlann hepsi hakikaten Son zamanlara kadar bizden uzak sa ır.uştur. ,.ie, «İstiklâl günü» bayramı münasebeHududlarda, bir çok noktada keşif tile irad ettiği bir nutukta ezcümle joyls Bir Sovyet hava filosunun Alman bayı, 15 1 deniz erbaşı, 5 i deniz eri ve korksun, fakat suçu olmıyanlar hiç bir halarda cereyan eden, fakat in'ikâslan Bu kürsüden kendilerine hararetle bir hava subayı, 4 ü hava talebesi ve endişe duymasm. Eldeki kılıc, adalet kıbütün dünya ile beraber memlekeü teşekkür etmeyi vecibe addederim. Bi lareketleri münasebetile az ehemmi demiştir: hava meydanlarma hücümü 3 ü de gemi mürettebatıdır Ceman 32 lıcıdır. Bu adalet kılıcı hiç bir zaman etli çarpışmalar vukua gelmiştir. Bu mizde de kendilerini hissettiren harb zim hissiyatımız da büyük Alman mil« İngilterenin, sâyimizin mahsuJeMoskova 4 (a.a.) Tass ajansı bildikişi kurtulabilmiş, büyük ekseriyet ma masum boynunu kesmez.» dedi. arpışmalarda düşmanın hududlanmm rini alabilmesini ve beka bulmasmı tefaciaları, nihayet Türkiyemizi her ta leti için aynidir ve onun bu dostluğuna riyor: alesef vatan ve vazife uğrunda şehid oleçmek teşebbüsü her tarafta geri püsraftan çeviren yangınlarla ta yanıba» kıymet veren, medeniyet âlemindeki Beş dakika aukut min için Birleşik Devletlerin harb dcMiralay Efimov'un kumandasında ha muşlardır. (Allah rahmet etsin sesleri) şımıza kadar sokuldu, geldi. Balkan yüksek mevkilne hürmet eden bir mil kürtülmüştür. MUteaddid bölgede kıtnanmasını derhal kullanması lâzımdır. reket eden bombardıman tayyarelerinBundan sonra, Akagündüz tarafından larımız, hududun ötesinde mühim harekâtı ve onu takiben Irak hâdise letiz. Aydınlatmış ve ihya etmi? olduİngilterenin yaşaması bizim hürriyeti den mürekkeb bir grup düşman toprakiyasete verilmiş olan bir takrir okunaTahkikat derinleftiriliyor leri, Suriye vakayii ve en nihayet dün ğumuz dostluğun saf havası içine, bun loktalar zaptetmiştir. mizin muhafazası için de elzemdir. Kay larına doğru uçmuştur. Başrâsıd teğmen Arkadaşlar, hepimizi millî mateme rak kabul edildi ve şehidlerin hatıralayanın en muazzam iki ordusunu bıa dan böyle hiç bir suitefehhüm zehirlnin Alman ve Fin kıt'alarının şimalî Finbedecek vakit yoktur. Tehlike üstümüz Suslof tayyarelerini tam hedefe sevket garkeden bu facianın hangi sebeblerden nna beş dakika ayakta sükut edilerek man hamlelerle birbiri karşısına diken karışmamasmı bütün kalbimizle temenni andiyanm şark hududunu geçmesln de dolaşıyor. Ümidleri hakikat addet miştir. Bulutların arasından birdenbire ileri geldiğini tahkika başlamış bulu ihtiram gösterildi. Müteakıben ruznaAlman Sovyet muharebesi, bu son ederiz. denberi, ileri hareketi, plân mucibince menin zamanı geçmiştir. Karar saati çıkan tayyareler bir düşman hava mey nuyoruz. Tahkikat en ufak teferruatma meye geçildi. Ruznamedeki maddelerden a>iarın asırlarca anılacak hareketleridir. devam etmiştir. Türkiye Italya münasebah yakındır. Beşeriyetin müşterek skıbe danına taarruz etmişlerdir. Hiç bir düş kadar derinleştirllecek, bu meyanda başka encümenlerce müzakeresi bitirilHangö mıntakasında İki topçunun Siyasetimiz değişmemiştir İtalya hükumeti reisi Mussolini de 10 tinin esaret mi, hürriyet mi olacağı man tayyaresi havalanmağa muvaffak bilhassa geminin nasıl Intihab fdildiği, miş ve heyeti umumiyeye sevkedilmis oBu muazzam inkişaflar önünde, Tür haziran tarihli nutkunda bize dostane mütemadî faallyeti kaydedilmiştir. hakkında karar vermek kudretine sahıb olamamıştır. Hava meydamnının bom bu seferi yapmağa müsaid olup olmadı lan lâyihaların da müstacliyetle konuCenub cephesinde. bilhassa mayin kiye, siyasetindeki istikrarı ve hedef. kelimelerle hitab ediyor. Kendisine gebulunuyoruz.» bardımanını müteakıb grup teşkil eden ğı, emniyet ve tahlisiye bakımından a iulması kabul edildi. Elde mevcud müsbirliğini ispat etmek için geçen kânu ne huzurunuzda teşekkür etmek isterim. koyma faaliyeti ve keşif kollan faaliAmerikan ordusu sür'atle tayyareler alçalarak yeni askerî hedefler lâkadar makamlsrca tedbir alınıp nlm tacel işler çıkarılmış olduğundan, Meclis iıusanide size vaki olan maruzatımı, 1928 muahedesi bizim için de mer'i yeti olmuştur. Aaland adalannın mübulmak için düşman arazisi içinde uç madığı Mersine vardıktan ve kafllenin içtimalarma bir aylık fasıla verilmesi hazırlanıyor dafaasmı temin için bu adalar işgal ekelimesi kelimesine tekrar etsem, bu dir. Ve Türk İtalyan münasebeti, Nevyork 4 (a.a.) Amerikan Harbi mağa devam etmişlerdir. Bir müddet hareketi taayyün ettikten sonra emniyet kabul olundu. Bundan sonra Başvekiiigünün icablarına olan mutabakatine i o esaslar dairesinde dostane bir seyir dllmiştir. Bir düşman denizaltısı, tatedbirlerinin vazifedarlar tarafından kon miz Doktor Refik Saydam söz alarak ye Nazırı Stimson dün beyanatta buiu sonra rasıd takviye kıt'alan ve cephane rafımızdan batırılmıştır. lâve veya tayyedilecek hlç bir cihet takib etmektedir. taşıyan bir kamyon kolu görmüştür. trol ve takviye edilip edilmediği, velhasıl kısmı mahsusumuzdaki beyanatta buHava kuvvetlerimiz, demiryollarımn narak demiştir ki: olmadığı tebarüz eder. tnğiltere: Centilmen millet geminin tam sefer yapabilir bir halde lundu. Yer yer alkışlanan ve nihayetin« Amerikan ordusunda mevcud pi Tayyare grupu derhal taarruz ederek Evet, arkadaşlar, bugün de size, altı Türk Alman muahedesinin akdinden ve halkla meskun şehirlerin himayekolu dağıta |j ve kısmen tahrib et yola çıkanhp çıkarılmadığı tahkik he le de sürekli alkışlarla tasvib edileıı bu ay evvel söylediğim sözleri tekrarlı sonra, Avam Kamarasmda cereyan e sini temin etmiş ve nakliye trenlerini, yade ve sahra topçu kıt'alarmdan müyetlerimizce incelenmektedir. Mes'uiler nutuktan sonra ağustosun dördüncü gürekkeb 22 seri tank defi taburu teşkil miştir. yarak hitab ediyorum: den müjzakereler, hepinizin malumudur. tayyare meydanlarıru ve münakale iltikayıdsız ve şartsız kanun hükmüne tes nü toplanılmak üzere ceîseye nihayet Bütün tayyareler üslerine dönmüşedilmektedir. Yeni kıt alar, muaddel 75Milletin ve memleketin selâmeti için Başvekil Churchill'in müzakerelere sak noktalarım bombardıman etmiştir. lim olur.acaktır. Bravo sesleri verildi. Avcılanmız ve hava defi batarvaları milimetrelik toplar ve motörlo ijleyen lerdir. lltihaz etmiş olduğumuz hattı harekeün yaptığı muhtelif müdahaleler ve HariArkadaşlar, geminin bir serseTi maynRus çetelerinin faaliyeti mız, 2 temmuz akşamına kadar, 48 düş yeni toplar kullanmaktadırlar. isabeti, görülen inkişaflarla bir kere da ciye Nazırı Eden'in nutku, Türkiye Bu yeni model tank defi toplarının Moskova 4 (a.a.) Tass ajansı bil le mi battığı veya hain ve alçak bir ha teeyyüd etmiş ve bizim yegâne ga İngiltere münasebetınm hangi esaslara man tayyaresi düşürmüştür. elin attığı torpil ile mi batınldığı keylk defa olarak Amerikan ordusunda diriyor: .yemiz olan masuniyet umdesi, taahhüd istinad ettiğini bütün dünyaya gösterRumanvadan taarruza geçen kullanılmakta olduğunu zannediyoruın. Düşman İşgali altında bulunan Sov fiyeti üzerinde ehemmiyetle durmakta ve lerimize tamamen sadık, siyasetimizdeki nıiştir. müttefik ordunun kuvveti Tecrübe mahiyetinde olarak da tama yet topraklarındaki çetelerin faaliyeti bu muammayı halletmek için bize bu şuurlu istikrardan iyi neticeler alınmaTürk ve İngiliz milletleri tam bir siLondra 4 (a.a.) Röyter ajansmın mile motörleştirilmiş kuvvetli bir tarzda hakkında haberler gelmeğe başlamıştır. doğru yolu gösterecek en şümullu yoleuı\ intac etmiştir. yasî olgunlukla birbirlerini tanıyarak diplomatik muharriri diyor ki: lardan araştırmalar yaomaktavız. eçhiz ve tanklarla takviye edilmiş bir Bu haberlerden biri şudur: Türk Alman mönasebatı ve anhyarak münasebetlerlni bugünkü Londraya gelen haberlere göre Sov de tümen teşkil edilmektedir. Bu tüMuhterem arkadaşlar, uğradıgımız A'man topçu kuvvetleri için göndeBu iyi neticelerin en başında, Tür itimad, hürmet ve muhabbet seviyesine yet Rumanya hududundaki Alman (Baştarafı 1 inci sahifede) menin mevcudu her ne kadar 15,550 den rilen cephane yüklü bir tren dekovil felftket çok büyüktür. Bu elemden zikiye Almanya münasebatının aydm isal etmişlerdir. kuvvetleri 19 tümen piyade, 3 tümen 14,000 e indirilmişse de ateş kudreti yüzyade donanma ve hava kuvvetlerimize suvvetler 20 kilometre kadar şarkta lanması ve TürkAlman dostluğumm fiİngiliz milleti, Türkün ahde vefasını süvari ve ehemmiyetli miktarda mo de elli nisbetinde artmış bulunmakta hattile cepheye sevkedilirken yolda en derin tees=ür ve taziyetler'mizi ar Basraya kadar ileriemişlerse de Vişi trenin muhafızı hattın İki tarafında ler. ihyası gelmektedir. Geçenlerde, yük bir çok vesilelerle denemiş, anlamış ve törlü cüzütamlardan ve 25 Rumen tüzederken sizin hissiyatınıza da tercü kuvvetlerine raslamamışlardır. Şam dır.» dumanlar, sonra alevler çıkmağa başsek tasvib ve tasdikmıza iktiran etmiş o ona itimad etmiştir. n»eninden mürekkebdir. man olduğumu zannediyorum. Sehidle Beyrut yolu üzerinde Şamdan 25 kiloAmerika ordusu 1,400,000 ladığını görmüştür. Tehlikeli mıntakaİan Türkiye Almanya muahedesi, Mevzuu bahsettiğim müdahale ve nuBu haberlere göre Macaristanın harrin ailelerine hükumetçe mümV"ın olan metre mesafede Duma mevkiine kadar dan geçmek istiyen makinist trene bükifiyi buldu lmzası giinünden itibaren mer'iyete glr tuklarda bize karşı gösterilen anlayış, be girmiş olmasından Rumanyada enyardımın yapılması üzerindeyiz. teşif faaliyeti yapılmış ve müşabih nemiş ve akdine sadık olan zihniyet da ancak birblrlerinden şüphelenmiyen iki dişe edilmekte ve Almanya muzaffer Vaşington 4 (a.a) General Mar yük bir sür'at vermişse de bu teşebbüticeler alınmıştır. Şehidlerin hatıralanna tazün Sresinde, her iki tarafça tatbik edi'mek mtmleket arasında vukua gelebilir ka olduğu takdirde Rumanyanm Transi'ı shall tarafından verilen bir raporda, A sünde muvaffak olamamıştır. Yanmakta te bulunmuçtur. Bu muahedenin gaye naatindeyim, İngiltere devlet adamları, vanya hakkmdaki taleblerinin nazarı i merikan ordusu mevcudunun sekiz misli olan ormanın ortasında hattm üstüne Maddiyetle telâfl edilmiyecek felâke Kudüsteki askerî sözcüye göre buradaki sini ve hakikî manasını Hariciye Ve Türkiye siyasetinin esasen bu sulh yo tibsra almmamasından korkulmaktadır. artarak 1,400,000 e baliğ olduğu ve hava alev alev yanmakta olan ağaclar kon te uğrıyan bu vatandaşlann derin e Vişi kıt'aları geri çekilmiş olsa gerektir. kili 25/6/1941 tarihinde yüksek huzu lunda inkişaf ettiğini bilirlerdi. Binamuçtu. Trenin muhafızı bu ağacları yol lem ve teessürlerini candan paylaşır, Nazar tepesindeki Vişi kıt'alan yolu Bükreşten alman diğer haberlere gö kuvvetlerinde 54 muharebe grupu teşkil devam etmektpdirler. runuza arzetti. dan kaldırmağa başladığı zaman av tü aziz şehidlerimizin mukaddes hatıraları bombardımana enaleyh Türk Alman muahedesinde re Rumanyada Almpn askerleri üzerine edildiği bildirilmektedir Bu, müttefiklerin ileri yürüyüşünü güçfekleri ve hafif makinelitüfeklerle ateş önünde hürmet ve taaimle egillrim.» Ayni sözleri tekrardan içtinab ederek. kendilerini hayrete düşürecek bir nokta ateş edilmesinden ne yahudiler ne de Amerika, tayyare ünalâtını leştirmektedir. Filhakika bu yol derin edilmeğe başlanmıştır. Çetecilerin bu Hilmi Uran kürsüde şurasını bilhassa tebarüz ettirmek is mevcud değildir. Buna rağmen en bü komünistler mes'uldürler. Geçen kânuartıracak cüretkârane hareketi muvaffakiyetle Millî Müdafaa Vekilinin izahatından ?e dar uçurumlar arasından geçmekte terim ki: Bu muahede, bir devrenin yük düşmanı ile dostluk muahedesi ya nusanide demirmuhafızlar tarafından e civardaki tepelere yerleştirilmiş top Vaşington 4 (a.a.) Amerika G«nel neticelenmiş ve cephane treni berhava sonra Hilmi Uran söz alarak dedi ki: âcil ihtiyacını sun'î bir surette tatmine pan ve o dostluğu tutacağı malum bu yapılan isyanın bastırılması için Ale mitralyözlerin ateşi altında bulun yarayacsk akidlerden değildir, tabiî vs lunan müttefikinin hareketini, samiınî manlann General Antonesko'ya yardım kurmay Reisi askerlik hizmetini bir s» olmuştur. Trene refakat eden ekip de . Refah vapuru hâdisesini Millî Müdevamh bir vaziyetin ifade ve tespitini zihniyet ve anlayışla telâkki etmek, etmelerini bir ihanet sayan demirmu neden fazlaya çrkarmak, ağır ordu tay imha edilmiştir. dafaa Vekiümizin ağzından dinlemiş ve maktadır. tazammun eden esaslı vesikalardan bi tam manasile centilmen olan bir mil hafızlar. intikam maksadile bu taarruzu yarelerinin imalâtını hızlaştırmak lâzım Alman işğali altındaki yerlerde teessürlerimizi tazelemiş bulunuyoruz, geldiğini ve Amerikaya karşı gizlice lete hâs bir fazilettir ki, bunu burada papmışlardır. ridir. diyorum. Çünkü bu hazin hâdise gün Kaybolmuş askerlik vesikası sabotaj oluyormuş, muazzam bir taarruz hazırlandığmı söyMüzakeresi esnasmda gösterilen hüs sb'ylemekten hususî bir zevk hissetmekMoskova 4 (a.a.) Tass ajansı bil lerdenberi zaten hepimizin yürekleri ü331 senesinde Karamürsel Askerliis Rumen hükumeti, suçlu oldukları saemiştir. nüniyet ve bir an kararmıyan samimi teyim. zerine çökmüş bir ıstırab yuvası halin şubesinden sevkolunarak askerlik vadlriyor: bit olacakların bundan sonra aileleriie yet havası, bu sözlerimin kuvvetli de Memleketimiz üzerindeki emeller birlikte idam ediieceklerini bildirmiştir. Amerikan donanmasında izinliler Düşmanın gerilerinde sabotaj hare dedir. Daha ilk şuuyunu müteakıb ge zifemi ifa etmiş olduguma dair İstanlilkrini teşkil eder. geri çağınldı Muhterem arksdaşlarım, ketleri gün geçtikçe artmaktadır. Son rek Meclis muhitinde gerek memleket bul Deniz kumandanlıgından almış olLembergden alman itimad edilir haHükumet daimî teyakkuz Gene, son zamanlarda nutuklarında ve berlere göre, Ruslar 20 ile 40 yaş arafabrikalannda içinde bu vak'anın doğurduğu çok haklı duğum vesikamı kaybettim. Yenlsini Vaşington 4 (a.a.) Mezun bahriye günler zarfında Skoda neşriyatmda sizi üzdüğünü büdiğim bir sındaki ihtiyat Polonyalıları silâh al zabitleri vazifeleri başma çağırılmışlar bir çok top tahrib edilmiştir. Holanda teessürler ve derin ıstırablar kuvvetin çıkarmak için müracaat ettiğimden halindedir nokta belirdi. tına almışlardır. Bu İhtiyatlar hazira dır. Kendilerine bir ınüddpl: artık izin da yeni bir Alman kimya fabrikası Ho den hiç bir şey kaybetmiş olmıyarak kaybolanın hükmü yoktur. Muhterem arkadaşlarım, landalı bir vatanperver tarafından çı elân yaşamaktadır. Karamürsel Safdiye köyünden 325 Muharebenin son zamanlardaki inkiMemleketimizin bir parçası üzerinde, nm başındanberi Sovyet kıt'alarmda verilmeyeceği tebliğ edilmiştir. karılan bir yangm neticesinde tamamile doğumlu Hasan oğlu Receb Bakan şafları önünde, hükumetiniz daimî bir bir takım emeller izhar edilmiş olduğu hizmettedirler. Almanlar Rusyayı işgal Dünyanın gerçi iki seneye yakın bir Japonya bitaraf kalmağa harab olmuştur. Norveçte harb malzeteyakkuz içinde ve tasvibinize iktiran resmî ağızlardan iddia ve gene mukabil etmeden evvel Sovyet makamları Alzamandanberi yer yer yanan ateşkarar vermiş mesi taşıyan on bir Alman vagonu ine'miş olan siyasetimizin ana hatları ü resmî ağızlardan tekzib olundu. Bunlar msnlarm Ukraynalılar arasmda entrika Zayi 1905 numaralı Wat radyo ler içerisinde bulunduğunu ve bir Vaşington 4 (a.a.) Salâhiyettar filâk etmiştir. 7»mde yürüyerek faaliyetlerde bulun üzerinde tevakkuf etmek ve muhake çevirmelerinden korkarak hudud bölmakinenln ruhsatnamesini kaybettim. çok memleketlerde adeta kan gövdeyi Polonyalılar yol kenarmdaki ormanm'ktan hâli kalmamıştır. meler yürütmek niyetinde değilim. Yal gesindeki Ukraynahlardan bir çoğunu mahfillerin fikrine göre Japonya Sovgötürdüğünü biliyoruz ve bugünden ya Yenisini çıkaracagımdan eskisinin hüknız şurasını söylemak isterim ki, hüku sistematik bir tarzda dahile nakletmis yet Alman harbinde seyirci kalmağa lara saklanarak Rumanyadan Almanya\sırlardanberi istiklâl uğruna kan mü yoktur. karar vermiştir. Bu vaziyet Büyük Ok ya petrol taşıyan sarnıç!arı tüfek kur rına herhangi bir millet için mukadder r>;>müş olan Balkan memleketlerinde metiniz, bütün bu haberleri ilk günün lerdir. Beyazıd Sırmakeş hanı arkasında 24 olan akıbeti kesürmenin kabil olmadığı yanusta sulhu temin ediyor. şunlarile delmektedirler. y&nnki teşekkülün istlklâle müstenid den itibaren hassasiyetle takib etmiş ve No. da Kemal Ongan Bazı haberlere nazaran Ukrayna bir devirde yaşamakta olduğumuzu da bir teşekkül olmasını hararetle temennl velevki hayal sahasında olsun, bu sözle Petlira partisinin lideri Berline veya bilmiyor değiliz. Bu itibarla aziz vatanıHariciyede nakiller Zayl Eyüb Nüfus memurlugundan ederken, bu dileklerimizi tatmin edici rin kulaktan kulağa söylenmesine alâ Rosemberge çağırıîmış ve başlıca na naklardan öğrenildiğine göre, AlmanAnkara 4 (Telefonla) Atlna büyük mızm müdafaası uğrunda eğer mukad aldıgım nüfus tezkeremle Fatih şubeemarelere de malik bulunduğumuzu söy k?sız kalmamıştır. zilerden olan Philoshhe Sovyet mesa yanın Moskovadaki siyasî mahfilleri ve derse, eğer icab ediyorsa Türk milletinin sinden aldığım terhis tezkeremi zayi lemek isterim. Sizi bütün kuvvetimle temin edebili leleri görüşülen içtimaa riyaset etmiş gazetecileıi mubadele olacak yere ha elçiliği müsteşan Saib Kıran, Başkâtibi İsmail Uşaklı, ikinci kâtibi Necdet dahi bu ve bu gibi hâdiselerle ağır kan ettim. Yenilerini alacafımdan hükmü reket etmişlerdir. Irak hâdiselerl çıktığı vakit, dostu rim ki, bugün de yarın da ayni hassa tir. Alman Hariciye Nezaretinde beyan Kend, ve Belgrad elçiliği başkâtibi Pi vergisi mecbupriyetinde kalmabileceğini yoktur. ır.uz Irak milleti ile bizim ve orılann siyeti gösterecek ve nerede olursa oliki taraf diplomat ve gazetecileri olunduguna 'göre Berlindeki Sovyet rüzan Selçuk, ikinci kfttibi Şemseddin düşünmüyor değiliz, fakat arkadaşlar, Rami Bostan mahallesi Hüseyinefennuittefiki olan İngiltere arasmdaki ih sun, bu gibi faaliyetleri yakından takib di sokak No. 87 de İbrahlm oğlu m^badele edi'iyor mahfilleri de ayni mubadele mahalline Mardini, üçüncü kâtibi Mustafa Kaya bugün Refah vapuru hâdisesi diye yâdetiiâfın, kan dökülmeksizin halli îçin yap ederek, Icab eden karar ve tedbirlere der olduğumuz bu vak'adan bizim duyAli Rıza 1319 eil merkeze nakledildller. Berlin 4 (a.a.) Salâhiyetli kay hareket eylemişlerdir. mış olduğumuz teşebbüsler, maalesef tevessülden geri kalmıyacağız.» Başvekllimizin nııtku r~ Dr. Refik Saydam Mecliste dün haricî siyasetimizi izah etti Alman harb tebliği Ruzvelt söylüyor: Sovyet harb Refah vapuru faciası tebliği Millî Müdafaa Vekili dün Mec liste etrafh izahatta bulundu DtRİZOR DA ALINDI I