4 Temmuz 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İnkılâbcı Genclik Gazetesi 3üncü sayısı Bu Gün Cıktı 18 Millî u m h u riyet 6072 ÎSTA,NBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, îstanbul . Posta kutusu: îstanbul No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı: 24299 . 24290 r Radyomuzda ve millî filmlerimizde havalen sesi derin bir vecd içinde dinlenen san'atkâr MÜZEYYEN SENAR'ın tatlı sesini Taksim î KRİSTAL'de* huvük bir zsvkle dinleviniz. Yerlerinizi evvelden temin ediniz. Tel: 40099 4 Temmuz 1941 Millî Şefin huzurile dün ilk mezunlara diplomaları verildi Devlet Konservatuannda Maarif Vekilinin hitabesi «Büyük kurucu Atatürkle ideal arkadaşı, yeni Türk medeniyetinin mübeşşiri İsmet İnönü sizin biyle bir müessesede yetişip var olmanızın ilk ve kuvvetli sebebleridir.» Alman harb tebliği Rusya içerilerinde, muhtelif istikametlerde ilerliyen Alman tank birliklerinden büisi harekât esnasında Rumen ordusu Her cephede Alman ve Sovyet harb tebliği Askert vaziyet Millî Şefimiz birinci Prut'u geçti cıkanlara hediyeler Sovyet ordusunun verdiler mukavemet kuvveti Ankara 3 (Telefonla) Devlet Konservatuarının ilk mezunlarına bugün Konservatuar salonunda merasiırıle diplomaları verildi. Cumhur Reisimiz Millî Şef Inönünün merasimde lutfen bulunmaları genc san'atkârlann bu sevincli günlerine ayrı bir heyecan kattı. Başta Millî Şefimiz olduğu halde Büyük Mület Meclisi Reisi Abdülhallk Rerda, vekiller, bir çok meb'uslar. maar.'f erkânı ve kesif bir davetli kütlesi salonda idiler. Merasime saat 16 da Istiklâl Marşı ile başlandı. Bundan sonra Konservatuar talebesi guftesi Orhan Şaik tarafından hazırlanan ve bestekâr Ulvı Cemal ile Necıl Kâzım tarafından kompoze edılmiş olan Kanservatuar marşını sdyledıler. taarruzlar önlenîyor Dinyeper müdafaa hattı yarılırsa... Luck istikametinde Moskova ve Leningrad? Peipus gölü düşman cenubu kırılmış gibi Piskov Vitebsk • Dinyeper hattile şarkiye nüfuza görünüyor müdafaa olunabilir uğraşıyor Bütün cephe imtida/ Yazan: Emekli General > Beyaz Rusyanın gardınca düşmanın H. Emir Erkilet bında yüzlerce Alman ric'at harekâtı tankı tahrib edildi kaydolunmaktadır Rcma ve Vişi haberierine göre Moskova 3 (a.a.) Sovyet İstihbarat türosunun geceyarısından sonra neşrettiği teblığ: 2 temmuz günü kıtaatımız Murmansk ve Kexholm istıkametlerinde duşman piyadesine ve Dvinsk. Borısov, Slutsk, Bobruisk ve Luck bolgelerinde duşman seyyar kıt'alarına karşı, şiddetli ve çetin muharebelerde çarpışmışlardır. Cephenin dığer bölgelerinde, Sovyet kıt'aları, hududu geçmeğe teşebbüs eden düşmana karşı devlet hududunu sıkı surette tutmaktadır. Murmank istikametinde; takriben iki fırka kuvvetlerinde düşman piyadesinin ( Arkası sahife 5 sütun 4 te") Diinkü merasime riyasel etmek ve birincilere hediye vermek suretile müstakbel Türk san'atkârlanna en büyük mükâfatı bahşeden Millî Şefimiz İnbnü Japonya Amerika Harbin inkişafı önünde onu hakikaten cihanşümul yapacak son iki büyük devlet olan Japonya ile Amerika kendilerine terettüb eden rolleri oynamak için bütün tertiblerini ve son kararlannı almak üzere bulunuyorlar. lmanva ile Sovyetler arasında devam etmekte olan yeni harb, şimdiye kadar dünya mucadelesine resmen iştirak etmemiş olan son iki büjük devlettp faal kımıldamalar busule getirdi. Japonyada ordu mıimessillerile devlet erkânı fasılasız tnüzakerelerini bir sona erdirmiş gorünüjorlar. Diğer Blihver devletlerinin Çinde Japonlar tarafından teşkil olunan Nankin hükumetini tanımalan Japonyanın tutacağı hareket hattı bakımından manalı bir işarettir. Zaten Japonyanın bütiin kalbi ve bütün kalıbile Mihver tarafjnda bulunduğu malum bir hakikatti. Yabuz senelerdir süren Çin harbile meşgul olan bu dcvletin yeni harbde ne vakit faal bir rol oynıjacağı bilinnremekte idi. Anlaşılıyor ki büyük müspet yeni adımlar atılmıştır veya atılmak üzere dir. Nihayet Japonya mühim kararını verdi Gizli tutulan hazırlıklar yapılıyor • • Maarif Vekilinin hitabesi Bunu Maarif Vekılı Hasan Âli Yücclln hitabesi takıb etti. Maarif Vekili bugün diploma alacakların tahsil lıajatlarını bitirdiği 3 haziran 1941 tarihınde Atatürk inkılâbının insanhğa kaMndırdığı hakikî medeniyet kıymetlerinden birinin gerçekleştlğıni, son asır içinde bizden önce gelenlerin Türk san'atı için gördükleri rüyanın bu tarihte tahakkuk ettiği 3 haziran 1941 in emelle ve dılekle dolu bir devrin sonu Berlin 3 (a.a.) Alman orduları başo!m£kla beraber, Türk mılletının me kumandanhğının tebliği: deniyet yolunda ilerleyeceğini ispat eŞımaiî Moldavyadan hareket eden Aldeceği bir başlangıc da teşkil ettiğıni man ve Rumen teşekkülleri, dün yantebarüz ettirdikten sonra: yana Prut'u geçmişlerdir. Bu teşekkul« Günlük işler yapmak istemedık, ler. halen Dİnyester istikametinde ilerlebiz yalnız hale değil, kendımizi bılhassa mektedir. istıkbale hesab vermekle mükellef tutBu suretle müttefik ordular şimal buz rröklayız» dedi. Okyanusundan Karadenize kadar taarruz Devlet Konservatııarmın 192425 ders halinde bulunmaktadırlar. Şimdiye kadar y^ında şimdi bulunduğu binanın ya Sovyet kumandanhğının fıkrı şuphesız nındaki kuçük evlerden biıinde temeli Alman İleri hareketmi tutmak ve hudud atı'.dığını kaydettıkten sonra, bugünkü mmtakasında durdurmaktı Fakat, şimdi hale gelinciye kadar alman tedbirlerl Sov\et ordusunun mukavemet kuvveti ve geçirdıği tekâmül safhalarmı, bu kırılmış gibi gdzukmektedir. Bütün cepyolda çahsanları şukranla anarak izah he imtıdadınca duşmamn ricat harekâtı ettl ve muteha=sıs olarak getirilen Pro kaydolunmaktadır. fesor İndemig ile halen KonservatuarBialıstok'un şarkmda verilen imha da çahsmakta bulunan ve me''Uinin meydan muharebesı. umumlyet İtibarıle semeresini idrak eden Profesör Karl nihayetlenmiştir. Fevkalâde bir tebliğ( Arkası sahife 5 sütun 1 de) le daha evvel bildirilmiş olduğu veçhile, bu muharebenin neticelerj, bütün dünyaya şamil tarihî bir ehemmiyeti haiz ( Arkası sahife 5 sütun 3 te ) Moskovaya 400 kilomefre kaldı, Dinyeperi geçen Almanlar Leningrad ve Gomel'e yürüyorlar STALİN Vaziyetin vahim olduğunu halka bildirdi 1 Smolensk Pridnsk H T A Mafsuoka Memlekelimizi alâkadar eden tehlikeli vaziyef inkişaf efmektedir» diyor Tokyo 3 (a.a.) Domei ajansı, Japon Hariciye Nazırı Matsuoka'nın aşağıdaki beyanatını neşretmişür: « Hükumeün bildirmiş olduğu veçhile, İmparatorun riyasetinde toplanan konferansta, «mühim bir siyasî karar. alınmıştır. Alman Rus harbinden doğan vaziye Cevad Açıkalın vad Açıkalın, son Turk Alman muahedesinin musaddak nushasım hâmilen bu sabah saat 11 de Berline gelmiş ve istasyonda müsteşar Wohrman, protokol memurları ve başkonsolosluk erkânı tarafından karşılanmıştır. Türk misafir Adlon oteline inmiş ve bu münasebetle otele Turk bayrağı çe(Arkası sahife 5 sütun 1 de ) kilmiştir. Berline, muahedenin Acı bir kayıb musaddak nushasım Trakya Umumî Mügoturdu Berlin 3 (a.a.) Hususî muhabirimiz f ettişi General Kâzım biidiriyor: Dirik vefat etti Hariciye umumî kâtib muavini Ce «Düşman ilerlemeğe devam ediyor» . | Kızılordu çekilirken nakledüemiyen her şey fahrib olunacak Moskova 3 (a.a.) Rdyter: Stalin, bütün Sovyet radyo istasyonlarile neşredilen bir beyanatta bulunmuş ve ezcümle demiştir ki: « Sovyet ordusunun kahramanca mukavemetine ve düşmanm en iyi kuvvetlerinin tahribine rağmen, düşman ( Arkası sahife 5 sütun 2 de) Sovyet KutfYetler* To:> 7oo ^oo C^o Şark cephesinde harekâtuı dün aldıgı vaziyeti gösterir harita CYazısı 5 incı sahifede) r Birhac söx Almanya Sovyetler harbi Japonyanın gözü önüne butün Asjanın mukadderatını bir kere daha sermis bulunuyor. l'arm bütün Asjanın talihini bahis mevzuu ettirecek hâdiseler karşısmda Japoııjanuı sakit ve lâkajd kalması imkânı yoktur. Bütün Asja denıek, a>ni zamanda çok büyük ölçüde bir Pasifik meselesi de derrektir. Bugünün Atlantik Okyanusu muharebelerine mütenazır olarak yann Pasifik Okyanusu mücadelelerine şahid obnaklığımız ihtimali yok değildir. Bilâkis bu ihtimal gün geçtikçe yaklaşıyor. Henüz İngiltereye yardım merhalesinde bülunan Aınerikanın da harbe filen iştirak etmedikçe bu >ardımı muessir surette yapamıyacağı kanaatinde çok terakki ettiği görülüyor. Amerika Bahriye Nazırı Albay Knox'un filî Amerikan miidahalesinin artık daha ziyade gecikemiyeceğine aid son sÖ7İeri çok manalıdır. Amerikada orduya simdiye kadar misli görülmemiş bir miktar olarak 70 milYUNUS NADİ £ Arkası sahife S sütun 7 de ) Parti Meclis Grupunun fevkalâde içtimaı Heyet? Başvekilin rey talebi üzerine 14 muhalife karşı 209 reyle Millî Müdafaa Vekiline itîmad beyan etti Ankara 3 (a a) C H. P. Meclis gıupu bugün fevkalâde olarak toplanmıstır. Celsenin açılmasını müteakıb kursüye gelen Başvekil Dr. Refık Saydam. Parti umumî heyctının ?eçen salı gunku celsesinde Millî Mur 'afaa Vekih Saffet Arıkanın vekilhkten affını rica ettığini beyan ederefe mumaıleyh hakkında Parti umumi heyetinın hakiki temayu'.ünu öğrenmek istedığını ve bunun gızli reyle bildirilmesini rica etmıştir. Başvekilin bu beyanatı üzerine, rıyasetçe Grup umumî heyetmin Mılli, Müdafaa Vekili hakkında gızli reyın' kullanması teklıf edilmiş ve intihab daireleri sırasınca reylerıni kullanan 223 meb'ustan 14 ünun muhalıf olarak verdığı reye mukabil Grup umumî heyetinin 209 reyle Millî Müdafaa Vekiline ıtımad beyan ettiği anlaşümıştır. ( Arkası sahife 5 sütun 2 de ) Harb ve sinirler Harbin sinirler üzerinde yaptığı ve yapacağı her halde. Tabiatte her dinamik tezahür, insanlar tahribata dair asabiyeci doktorlanmız ve profesör arasında bir eleme yapar. Güneşin tesirile ölenler, lerimiz beyanatta bulunuyorlar. Hepsi şu hükümde hastalananlar ve çı'dıranlar vardır. Harbden evvel müttefik: Bugünkü insafsız silâhlar, şüphesiz bir moda idi, her sene yazın, bilhassa Amerikada, sıcak çok insanın ölümüne sebeb oluyorlar. Fakat bun dalgaları yüzünden şu kadar adam öldüğü, bu ka. ların asıl tesiri sinirler üzerindedir. Yüzlerce bey darının çıldııdığı ilân olunurdu. Zelzeleler de ayni girlik motörler k&fi gelmiyormuş gibi, büyük çapta elemeyi yapıyor; sarsıntının şiddetine göre bazan on kaynana zırıltıları ile taarruza geçen tayyareler, at binlerce, yüz binlerce insan ölüyor ve mühim bir kıstıklan bombalarla yüz kişi öldürebiliyorlarsa, çıkar mı da kafa muvazenesini kaybediyor. Soğuk, sıcak, dıkları gürültü ile muhakkak bin kişinin âsabını boz fırtına, zelzele gibi harb de insanla» arasında bir eleme yapar. Yalnız şu farkla ki tabiî afetler daha muş oluyorlar. Merhum General Kâzım Dirik Her dakika beklenen alarm düdükleri, yıkılan ziyade yaştma kabiliyeti az olanları alıp götürdiiTrakya Umumî Müfettişi General enkazın feci manzarası, radyoda duyulan sesler ve ğü halde, harb, böyle bir fark gözetmiyor. CepheKâzım Diıığm Edirnede duçar olduğu havadisler, sinirleri kemiriyor ve asabî telleri son lerde milletlerin en genc, en sıhhatlı unsurlan ölürhastalıktan kurtulamıyarak, vefat etti derece gererek onları müşkül bir imtihana tabi tu ken, gerilerde de âsabı zayıf olanlar ıskartaya çığini büy ük teessürle haber aldık. Gekıyor, işe yaramaz bir hale geliyorlar. neral Kâzım Dirik, gerek orduda, ge tuyor. Harb bittiği zaman delilerin sayısı o kadar Harbeden devletler, ileride, nüfus politıkası t a rek deruhte ettiği muhtelıf idarî hiz artacaktır ki, dünya timarhaneleri adam almıyacak, nıellerın ifası sırasmda kendini çok bir çok hastaları koyacak yer bulunamıyacaktır. kımından halli müşkül bir mesele karşısındalar. sevdirmiş muvaffak bir kumandan ve Bu hakikati anlamak için doktorlarımızm ve proN. idarecımizdi. fesörlerimizin şahidliklerine ihtiyacımız olmamah T ;: '' ordusunda, tahsisan millî mü(Arkası sahife 5 sütun 4 te )