5 Temmuz 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Sizi her hususta tatmin edebilecek Toptan Perakende Istanbulda Bahçekapı Mağazasında bulursunuz. Mensucat Fabrikası T. A. Ş. KULA K u ma ş ı 18 mCI VII SaVI ! 6073 u m h uri yet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu: tstanbul No 246 . CUITICİrtBSI 5 T6H1IT111Z 1 9 4 1 TeJefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısnu: 24299 24290 Radyomuzda ve millî filmlerimizde hayalen sesi derin bir vecd içinde dinlenen san'atkâr MÜZEYYEN SENAR'ın tatlı sesini Taksim i ! K R İ S T A L 'de büvük bir Z£vkle dinleyiniz. Yerlerinizi evvelden temin ediniz. Tel: 40099 / Dr. Refik Saydam Mecliste dü, haricî siyasetimizi izah etti Başvekilimizm nutku Cumhur Reisimiz İnönünün evvelki gün Ankarada Devlet Konservatuan tiyatro ve musiki şubeleri mcnınlanna diploma tevzii merasimine çeref verdiklerini yazmıştık. İsmet İnönü "Tarijı bir gün Türkiyenin rolünün ne derece insanî Türk siyaseti olduğunu kaydedecektir „ talchelerden birinciliği kazananlara hediyeler vermek suretile iltifatta bulunmuşlardır. Yukanki resim. Millî Şefimiri ve refakatlerindeki zevatı bu merasim esnasında gösteriyor. "Siyasetimizdeki şuurlu istikrarda iyi neticeler aiınmıştır,, Başvekilin nutku vaziyetimizi en Başvekilirniz sözleri arasmda Alman Devlet Reisi Hitlere mükemmel şekilde hulâsa eden bir tesekkür etti şaheser sayılmak liyakatini haizdir Başvekilin nutkunun tam metni 5 inci sahifededır Hükumetimiz tuttuğu hareket hattında daima muvaffak olmuştur I şte huzur içinde memleketimiz; işte harbden masun kalan vaziyetimiz Anlcara 4 (Bafmuharririmizden telejonla) ürkiye Biiyük Millet Meclisinin dahilî ve haricî işler üzerindeki devamlı ve djkkatli çalışmaianna bir aylık kısa bir fasüa vernıesi münasebetile sayın Basvekil Doktor Keflk Saydam bugün memleketimiz için tarihî ehemmiyeti haiz güzel bir nutıık irad etti. Gazetemizin diğer taraflannda metni aynen okunacak olan bu hitabe girzelliğini, gittikçe kanşan dünya vaziyetleri muvaceherinde hükumetimizin memleketimizi eşsjz dünya buhraıu içinde dahilen en iyi şekilde idare etanek ve haricen de harb felâketinden masun tutmak için bidayettenberi takib ettiği siyasetin hep muvaffakijetlerle taclanan isabetinden almaktadır. İki seneye yaklaşan harb ateşi dünyanın harbe dahil ve gayridabil bütün memleketlerini kasıp kavunırken harb harici bulunan Türk hükumeti, bir taraftan sanki bugünden yanna mücadeleye mecbur olacakmış gibi müdafaa tedbirlerinde azamî faaliyet ve fedakârlıkla çahşarak daima daha kuvvetli oljnayı temin ediyor. Diğer taraftan raemleketin iımnmi hayatını dünya buhranının tazyiklerinden en az müleessir olacak 'bir halde tutmak için hiç yoruhnak bilmiyen hamlelerle çalışıp gidiyor. R«fik Saydam hükumeti dahilî ve haricî atbaşı beraber yürüyen bu mesaisinde şimdiye kadar iyi niyetlerin mükâfatı olan muvaffakiyetlerle temayüz etmiştir: İşte dabilen asayiş ve huzur içinde olan memleketimiz, işte hududlanmıza kadar geldiği halde dönüp giden harbden masun kalan vaziyetimiz. Refah vapuru faciası Millî Müdafaa Vekili dün Mecliste ctraflı izahatta bulundu Celsede söz alan hatibler umumî teessiire tercüman olduiar Ankara 4 (Telefonla) Büyük Millet Meclisi bugün saat 15 te Refet Canıtez (Bursa) nın başkanlığında toplandı. Ruznamedeki maddelere geçilmeden once Millî Müdafaa Vekili Saffet Ankan söz alarak Refah vapurunun batması hâdisesi hakkında izahat verdı. Saffet Arıkan dedi ki: « Muhterem arkadaşlarım, deniz subay, erbaş ve erlerimiz ve tayyare subay ve subay namzedlerimizi hamilen 23 haziran 1941 pazartesi günü saat 17 30 da Mersinden Mısıra müteveccihen hareket ( Arkası sahife 5 sütun 6 da ) Sovyet harb tcbliği Alman harb tebliği Dvina nehirleri fasılasız takib Berezina ve Rus kıt'aları üzerinde ediliyor T Büyük ve kanlı Miıtskte yeniden muharebeler 20.000 kişi esir alındı devam ediyor Avcı tayyarelerimizin Şimalden ilerliyen göründükleri her sa Alman kuvvetleri hada hava hâkimi Letonya ile Sovyetl< yeti sür'atle bize birliği hududuna geçmektedir vardılar Hilmi Uran (Seyhan) Moskova 4 (a.a.) Röyter: Ouma sabahı erkenden neşredilen Rus akşam Dunkü müzakerelerde söz söyleyen meb'uslarımızdan: tebliği: Nakiye Elgün (Erzurum) Fazıl Ahmed Aykaç (Elâzığ) Dvinsk istikametinde Dvina nehri üzerinde perşembe günü cereyan eden muharebeler Yakobstad ve Dvinsk bölgelerinde bilhassa şiddetli ve muannidane olmuştur. Düşman, ancak yeni ve taze kuvvetler getirdikten sonra D\ina nehrini geçmeğe muvaffak olmuştur. Emekli General H. Emir Erkilet'in Yakobstad ve Dvinsk civannda yeniden kanlı muharebeler cereyan etmektedir. makalesr ikinci sahifemizde ( Arkası sahife 5 sütun 5 te ) Berlin 4 (a.a.) Alman ordula Başkumandanlığmın tebliği: Yollann bugünku halme ragmen, Sovyet kıt'alarının bütün cephe bo yunca takıbi fasılasız devam etmektedir. Memleket ıçerlerinde çok uzkalara kadar Alman hava kuvvetlerinin teşebbüsleri ric'at halinde bulunan düşmana hissedilen zayiat verdinnektedir. Taarruz cephesinin merkezınde Berezina nehri müteaddid noktalardan geçilmiştir. Mevziin şimalinde Alman ( Arkası sahife 5 sütun 3 te ) BERLİN BİLDİRİYOR Ruzvelt söylüyor: TEHLİKE DİRİZOR DA ALINDI Bugün Askerî vaziyet Rusyada, halk kapımızdadır Tüdmürde 300 «Bedhahlığa ve sabo Vişi askeri mahsulü tahrib ederse... taja artık nihayet teslim oldu vermek lâzımdır» Alman makamlarınca kendilerine, bir gram bile yiyecek verilmiyecektir Berlin 4 (a.a.) Yarıresmî bir kaynaktan bildiriliyor: Berlinin siyasî mahfillerinde, Stalin'in nutku hakkındaki Alman gazetelerinin neşriyatına ilâve edilecek bir şey olmadığı beyan edilmektedir. Birhac söz Başvekilin dünkii nutku dahilî ve haricî vaziyetimizi en mükemmel şekilde hulâsa eden bir şaheser sayılmak liyakatini haizdir. Bu hitabenin sıklet merkezini ise bizce Türk Alman dostluğile ona müteferri gayet samimj fikirler ve mütalealar teşkil etmiştir Filhakika sayın Doktor Refik Saydam bu nutkunda son zamanların en büyük siyasî hâdisesi olan Türk Alman dostIuğunu lâyık olduğu ehemmiyetle tebarüz ettirirken Türk siyasetinin Türk vatanı için daima sulh ve sükun gayesini gütmiiş olan hiç değişmez ve hiç değişmemiş karaklerini en kafî bir vuzuh ve sarahatle bir kere daha göstermeğe fırsat bulmuştur. Sayın Başvekilin bugünkü hitabesile bütün dünya pürüzsüz olarak bir kere daha öğreniyor ki Türk Alman dostluğu TUrk siyasetinin kendine çizdiği millî hürriyet ve istiklâl temeline dayanan tamamile hür ve müstakîl ana hatlar dairesinde tahakkuk etmUtir. Bundan dolayı haddizatında ve biihassa haricî âlemdeki telâkVi'eri itiharile fevkalâHe Fransız kuvvetleri Beyrut Trablusşam • Humus müsellesine Evvelki gün Ankarada, Türk san'atının istikbali doğru çekiliyor bakımından fevkalâde mühim bir hâdise oldu: DevKahire 4 (a.a.) Ingiliz resmî tebliği: Suriyede 300 kadar Vişi askerinden mürekkeb olan Tüdmür garnizonu İngiliz askerlerine teslim olmuştur. Hind kıfaları Dirizoru İşgal ctmişlerdir. 5 top, 2 tayyare ve bir çok araba iğtinam oıunmuştur. İki koprü sapasağlam bulunııuştur. Devlet Konservatuarının ilk mezunları Ordu, milletlerin toprağını müdafaa eden biı| kuvvetse, kültür de ruhlarını ve kafalarını koruyari bir kuvvettir. Bu iki kuvvete ayni ehemmiyeti veren milletlerdir ki hayat mücadelesinde daima üstün çılımaya muvaffak olurlar. Tarihin derinliklerinden hız alan Türk milleti, adale kuvvetini temsil eden ordu ile ruh kuvvetini temsil eden san'ata her zaman lâyık oldukları ehemmiyeti verebildiği içindir ki, birçok devletlerin çöktükleri nice hengâmelerde diri ve sağlam kalmaya muvaffak olmuştur. Islâm medeniyeti çerçevesinde yaşadığımız asırlarda, islâm san'atını en yüksek mertebesine ulaştıranlar bizlerdik. Garb medeniyetile tamasa geçmiş olmamız, ayni ihtirası damarlarımızda uyandırmalıdır. \ Tarihimize karşı m.ah<Ş$fo olmamak için, girişti» ğimiz her işi başarmagfc^n^eBüruz. Ve başaracağız! • " '* V ^J N. . Maamafih Alman Hariciye Nezaretinde şu cihet kaydediliyor ki Stalin, buğdayı da, makineleri de Almanların ehne geçmektense tahrib etmeği sivil halka tavsiye etmektedir. Sovyetler Birliğindeki Alman ordusu, bu tedbirden müteessir olmıyacaktır. Ancak, Stalin'in , , , ,, bu tavsivesine riayet edecek olan halka ,. " . , ... , .. . b.r gram ylyecek verllmayecektır Stalın m tedbın net.cesmde Alman kıtaYUNUS NADİ ları değil, bizzat Rusya açlıktan öle(Arkan sahiie 3 sütun 7 de cektiı. Vişi kıt'alan mütemadiyen çekiliyor Kudüs 4 (a.a.) Vişi kıt'alannm, kilid şehirler teşkil eden Beyrut Trablusşam Humus müsellesine çekilmekte Amerika Cumhur Reisi M. Ruzvelt, oldukları zannedllmektedir. Müttefik M W e n d e 1 1 W l U k i e kıt'alan düşmanla 48 saattenberi ne ŞaNazırı M. Sbmson mın garbında, ne de Nebeck'in şarkmda Vaşington 4 (a.a.) Millete hitaben temas tesis edememiştir. Nebeck'teki hür Fransız kuvvetleri Şamın 130 kilometre . la(J j l e ttifc b i r m e s a j d a R e i s i şimali şarkisinde bulunmaktadırlar. Bu ^ d m h u r R u z v e l t d e m i ş t i r i Arkası sahife 5 sütun 7 de) «^Vatana ve bayrağa bağlı oldu let Konservatuarının ilk mezunları diplomalannı aldılar. Sayın Devlet Reisimizin merasime huzurile şerei vermesi, hâdisenin, millî kültürümüz çerçevesi içinde ne kadar geniş bir mana taşıdığını başlıbaşma ispat edebilecek bir delildir. 1935 te temelleri atılan Devlet Konservatuanmız, altı senelik ciddî bir faaliyet devresinden sonra, ilk defa olarak on dört mezun veriyor. Rakarn, kemiyet bakımından mütevazıdır. Birçok kimseler, on sekiz milyonluk bir devletin, kendi hududları dahilinde, velev ki ilk hamlede olsun sadece on dört diplomalı san'atkâr yetiştirmesini kâfi bulmıyabilirler. Fakat, millî kültürün inkişafmı sayıda ve gösterişte değil de, mana ve mahiyette arayan bizler, bu on dört genci, san'at istikbalimizin canlı mübeşşirleri olarak sevgi ile alkışlayoruz. 1 (Arkası sahife 5 sütun 4 te)