Sahip ve Başmukarriri: ETEM İZZET BKNİCE ON TELGRAF £— EN SON TELGRAFLARI VE HABERLERİ VEREN AKŞAM GAZETESİ Başvekilimizin Tarafta Derin Bir Memnuniyetle Karşılandı Refik Saydam'ın Nutkundaki Hususiyetler Yazan: ETEM İZZET BENİCE İüfl Cumbhuriyet ve önkılâbı- | illeti ve Şefi hakkmdaki B içinde bulunduğu dahili ve | harici şartları istikbale matuf tu- tumu ile birlikte millet kürsüsün- den dün izah eden muhterı vekilimiz Doktor Refik Saydamın bu nutku ihtiva ettiği müna ve :lıl::ıiıııllu bakımından, bilhassa ve tarihi ühim vesi. y n en mühim vesi- Milli Şefin mümt! i fikir arkadaşmın yüksek salâhi, yetle, rahat konuşuşla, tok, açık, eskin, veciz işaretlerle ve kat'i tümlelerle başlayıp bitirdiği — bu nutuk; hiç yüphesiz Türkiye ef. kâr) umumiyesi kadar; bütün dün. ya umumi efkârında da ciddi, ha. kiki ve yerinde meşguliyetler ve akisler uyandıracaktır. Refik Saydamın nutkundaki hu- Susiyetlerin başında Türk milli - lı;(ıiıı:ş:i değişmemezlik — ve ü ilhası lrinci â BULML bilhassa / birinci yeri al. Dünya hâdiselerinin başdön Ğ inkisafları; harbin Ege, Bal- Kanlar, Sevyet Rusyaya yayılması arşısında sapasağlam, hiçbir tağ- Yir iadesi hasıl olmaksızın, dhima göründüğü gibi, dalma elduğu bi ayakta duran, tek siyasel: Türk =n siyasetidir. Harp başladığı iyasetimiz Bu idi, altı ay önce e o idi; bugün de yine odur, Baş: ekilmir;-bu moktayı tebarüz et tirirken yarmın tarihine, bilhassa ŞU notu vermektedir: ü Alman millöti ve Şefi hakkımdaki tahassüslerini bahis mevzuu ede ken; bilhassa şu cümleyi de dün- yA umümi efkârının dikkat ve tetkikine vazetmiştir: asSa tebarüz ettirmek : Bu muahede bir devre- il ühtiyacını sun'i bir suretle em Baş- ğildir. Tabil ve devamlı bir vazi- yetin Hade ve tesbitini tazamı eden esaslı vesikalardan Türk - İagiliz münasebatı da; ine muhterem Refik Saydamın 'de şu mütebarla tavsil ve iza- hi bulmuştur: — Türk - İngiliz milletleri tam bir siyasi olgunlukla birbirlerini rak münase- imat, hürmet Ve muhabbet seviyesine isal etmiş- lerdir. : milleti Türkün ahde Musolini gi bahis ve temas (l Netlkce itibarile, mublerem Baş- vekilimizin nutkunun bütün bu izahlarını şu hulâsaya bağlıyabi- Kiriz: Türkiye Bütün milli hak« ları, kayıtsız ve şartsız hâki- miyeti, milli ve müstakil - si- /yaseti, milli ve arzi bütün- içinde — masuniyetini hedet ittihaz etmiş ve a l.ı-m tedbirlerini almış larak harp dışında kalmak, salhe hâdim, insanlığa ve medeniyete faydalı olmak is- tiyor. Bunun için de dostluk- larında ve ittilaklarında dai- ma bu öz, daima bu mâna | li gayedir ve gidişinde, dost. luklarında, ittifaklarında, m nasebetlerinde asla tezat ve fasannu — yoktur ve siyaseti: |. miz ilk gününden bugünecek hiç bir değişiklik kaydetme- miştir. Türk milletinin bu dünya bo- uşması karşısında bak, menla; ve selâmetlerini koruma varlı; a Arkadaşlar, buzün de size AY evvel söylediğim sözleri tekrarlıyarak — hitap _M_îlleıiı ve memleketi için ittihaz etmiş olduğumuz hat hareketin isnbeti, görülen lnlı'yllî ir kere daha tceyyüt etmiş Ve bizim yegâne gayemiz olan ma- Suniyet ümdesi; — taahhütlerimize famamen sadık - siyasetimizdeki şuurlu İstikrardan alınmasını intaç etmi: Bunun mânası odur ki, Türkiye; Avrupa harbinin başlamasına te- | kaddüm eden günler, hattâ yıllar içinde dahi kendisi için milli - ve müstakil bir siyaset kararlaştır- ai Bu siyaset, istiklâli n İmiyetimize, arazi Tüğümüze, müstakil, kayıtsız Şartsız reyimize ve bütün bi yine kayıtsız ve gartsız m: fine dayanan bir tutumdur. — ve bu tutumuun içinde ahde vefa, sul- ha, medeniyete ve insanlığa hiz- met birinci yeri almaktadır. Bi enaleyh, — bugün doğruluğunu, isabetini orlaya ka: yan ve lâyık olduğu yüksek şerefi ve mevkil kazanan açık siyaseti- | miz budur. N.iulim. Refik Saydamın dilin. | ediyorum: n selâmeti (Devamı 5 inci Sayfada) Haftalık as- keri icmal Harp cephele- d ahitleri, ittifakları âş .:':*":"_'— de bulundukları şartlar dan milli ,ıyımiınivı—-ı?'r.','_"'; aşikâr, açık ve masuniyet umdesi, ne dayanan şuurlu istikrarın an. €ak parlak ve şerefli neticeleridir. Her münasebete Tüyık olduğu hususiyeti ve mevkiü ve çok tartılı ölçüsü ile Muhterem Başvekilimiz; 'Türk milli siyasetinin tezatsızlığı- Bi da nütka hâkim olan umumi Tuh ve mâna içinde tebarüz ettir- mekte ve her türlü münasebatın mütevazin yeren Askeri n arririmiz :;:k milli istiklâl ve masuniyeti- Emekli kurma K na varlığını - her Subayın bi Vesile ile gözönüne koymaktadır. yın. Da tedkik yazısını bugün 4 üncü sahite- de okuyunuz ';" arada Başvekilimizin Türk - e Sültahedesinden bahsediş Dokiş hassa dikkate lüyıktır. dk _"' Refik Saydam; musad- 'mahede ve Türk milletinin Meclisteki Tarihi Beyari Dahilde: bütün dikkatimiz dünya buhranının iktısadi in'ikâslarını azaltmağa çalışmak müdafaa vasıtalarımızı tekemmül ettirmek için her fırsattan istifade etmektir tle dün yaj leketin da artık hayet taşarak w kalâde tel Londra 5$ suret) Kahire 5 (AA.) yan mukavemeti bilkuvve niha « yet bulmuştur. Geri kalan kuv » vetlerin kumandanı olan İtalyan | Generali Gazzeva Gallâ Sidamo | bölyesinde tekmil birlikte teslim olmuştur. Habeşistanda Goöndar — garnizonu ve Assab'ın cenubundaki dağınık küçük müfrezelerden başka -İtal- yan mukavemeti kalmamıştır. Kızılordu çe- kilirken her . tarafı yakıyor yangıtları — — kil Doktor Refik Saydam,! Başvekilin mutku dün iyük Millet Meclisinin bir aylık tatile karar vermesi münasebe » Bi toplantıda mem- ve harici durumu hakkında sık sık alkışlanan mü- him beyanatta bulunmuşlardır. Habeşistanda | Alşsai tağl sonİtalyan ge- 'nerali de teslim oldu İtalyan mukavemeti bilkuvve Hİ- bulmuştur «BBC, Or mi karargâhinin fevs Habeşistarda İlak- kuvvetlerile Şimdi (AA) — D.N. B. nin ynada Sov. ir. Ufukta büyük or- görülmekted Kızılordunun. Stalinin | leri ara. W zahrip ettik - Hariçte : Milletin ve Memleketin selâmeti için ittihaz edilen hattı hareketin isabeti, görülen inkişaflarla bir kere daha teeyyüt etmiş bulunmaktadır Meb'uslar intihap dairelerine gidiyor Sabahki trenle birçok Mebuslar Ankaradan şehrimize geldiler Değerli Başvekilimi? Doktor Re fik Saydam Meclis — kürsüsünde Bi bir alâka ile dinlenmiştir. (Devamı $ inel Sayfada) Londra- 5 (ALA.) — Stok . Kaberlere göre, şimalde Soir. yet b lariran ileri hareketimi artık durduramıyacak bir halde . dirler ve tankların - yakında Moskovaya varmaları muh - temeldir. Kesme şekere halkın rağbeti pek çok arttı Son günlerde şehrimizde kesme gekere karşı talep artmış ve bu yüzden Şeker Şirketinin - elinde mmal kalmamiştır. Yapılan tedkik. lerde şeker taleplerinin eskisine (Devammı B imel Sayfada) rim İncedayı Trakyadaki tedkik ve teftiş seyahatinden dönmüş! Mintaka Me sın Bi lecek bazır bulunacaktır. radyoda dilenmiş ve akşam — neşriyatında da plâktan tekrar edilmiştir. Nu- tuk evlerde, Halkevlerinde, umnu mi yerlerde hâlk tarafından büyük hölmden ve Bernden gelen son ları, Alman tank orup- tür. Vekil, bugün saat on yedide Ba. | © şerefine verilecek çayda | Alman - Sovyet HARBİNE BIR BAKIŞ Üç cephede muharebe pek şiddetli Alman hatları- nın gerilerinde Sovyet müdafa çeteleri Ricatte zahire an- barları yakılırsa halka bir gram yi- yecek verilmiyecek ETELERİ tödyoda — Sövyetler milletine iki hitabesinden san- ra, bükümet merkezinde v taş- Tüda müuazzam — valanperverane mitingler yapılmıştır. Sovyet Tebliği ALMANLARIN Ölü ve yaralı /zayiatı: 700000 da şiddetlil muhare- beler devam ediyor Moskova 5 (AA) — <BB.C. Sovyet Başkumandanlığının teb- liğine göre, cephenin üç esas kıs. zmanda şiddetli muharebeler cere yan ediyor. Baltık devletlerinin genubundaki birinci — mıntakada (Devama $ inci Bayfada) A 20,000 Sovyet eri Almanlara teslim oldu Londra 5 (A.A.) — Alman teb- liğinin bildirdiğine, Dvinsk önün. de muhasara edilen 20,000 Sövyet askeri silâhlarını bırakmış ve A man kumandanlığına teslim ol . muştur. Senelerdenberi — Radyomuzda sesini —h runuzda — din- etmek şerefine nali olan Taketm- de KRİSTAL mühterem halkı davet ve yerlerin evvelden temini için telefonla Veya şahsen mürağaatlerini rica öder, TELE- PON: 40060 'tal Mecliste ““Refah,, faclası şehitleri hürmetle anıld. 15 Subay ve 63 Er İ 48 Erbaş e 16 Hava ebesi ve 25 ge cimiz şehit oldu |Üç tahkik komisyonu teşkil edildi. Bun- | | | | | | Sovyetler,. Mins î harebelerini | | İ Cephenin üç kısmın- — lardan biri şehrimizde çalışacak h vapuru fa- ciası hakkı d Milli Müdafa: I | tında, inşası hitam bulm a olan l ve bir an evvel donanmamıza il. tihak etmesi matlüp ve mültezim | bulunan gemileri tesellüm etmek ADevamı 5 inci Sayfada) SOVYET - ALMAN CEPHELE- RİNDEKI VAZIYETİN HULÂSA- S 1— Her iki taraf da resmi teb- liğlerinde, Moskovadan ve Ber- linden gelen haberlerde Finlandi cepbesine ait bir malümat ver- iştir. 2— BALTIK MEMLEKETLERİ CEPHESİNDE: Alman— Mevziin şimalinde-Al- man kuvvetleri Letonya ile Sov- k ve Duna mu- kaybettiler! ( Yazan: EMEKLİ KURMAY SUBAY ) ş 15 bin lirayı | barlarda yiyen |bir memur |Büyük bir sutistimal 4 meydana z çıkarıldı ak Mi 1 Ofisinin İz. Gee ae K ından Necdet | isminde in İzrmir barlarında BÜYÜK ANKETİMİZ | her gece yüzlerce lira sarfe İTİZAR: Münderecatımzıın çok.| poli n «harbin sinirler büyük luğundan dolay üzerindeki tesiri anketin Yarın devam edecek KISACA | Gazele; havadisi en çabuk, | en doğrü, en müsbet şekilde ( veren bir tte ve en Antizamlı mesaiye sahip olmak iddin ve mecburiyetindedir. Fa- kat bunu böyle yapabilmesi i- çin dayandığı vazife unsurları- nm da ayni jddia ve mecburi- yet silsilesi içinde bulunması | gartlır. Şimdi, günün doğru, baklı, zaruri icapları karşısında gaze- teler harici havadisleri ve harp haberlerini ancak Anadolu A- | Jansından alarak neşretmek mecburiyetindedirler. Dün, ve iler vin en tihbar vasıtaları: mir, bütün dü: dinleseniz ve dinletseniz dahi bir tek harici havadisi -ajans kanalından geçmeden veremez- siniz. Bunun birinci izahır Pro- paganda havadislerini herşeyin başında önlemek ve elemiye tâ- bi tutmak tedbiri Fakat, gelgelelim Anadolu A- Jansının çabukluk ve-intiramı. » Ağansla gazete arastında me- miş ve muma. yhin nakliyat ilmühaBerlerini ahrif etmek suretile ön beş bin KDevamı 5 incl Sayfada) Nedir bu, illâllâh! A ŞEKİP saiyi ve mesai hedefini anlamak bakımından, tezat, uçurumlar halindedir. Saatlerce gete veya elini, kolumu, terlip ve tabı ar, ağanşı bek- gündüz gaze kölemini, bütü vatıtalarını ba: ler ve hattâ Anka öğle, akşam, gece servis öylediği ajans haberleri üze- den saatler geçtikten sonra lütfen matbaanm — kapısından içeriye girer. Telefon edersiniz, sinirlenir- , hırçınlaşırsınız, gazetenin bi & intişar sa: gecike- ceğini haber verirsiniz, fakat daima: — Hat bozuk.. Tek hatla çalışıyoruz.. Telefonla Ankara yiniz. Tercümede.. Ankara vermekte gecikti gibi cevaplar alırsınız, Ve,. ni- hayet bütün - bu cevaplardan sonra böyle günlerde göz göre göre intişer saatinizden sonrae ga kalan haberleri ekseriya ko (Devamı 5 inci Sayfada) — B Aslm e Si & ç YA ÜN A