18 Mayıs 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

18 Mayıs 1941 CUMKURlYET #»© JT Dün istanbul ve Ankarada yapılan milli kiime maçları Galatasaray v e Fenerbahçe 2 1 galib geldiler, Beşiktaş Altayı, Altınordu da Istanbulsporu yendiler fBaş tarafı 1 inei »ahifede) va cenubdar. ikrleyen Cenubî Afrika kuvveıleri An.baAıagi'yi tutan İtalyan kuvvetlerine karşı daha ziyade terakki elds ctmişlerdir. Bu İtalyan kuvvetleri şimdi tEmaınüe çekllmiş gibidir. Cenub mıntakasında, Algenin' 17 • kiIometre şimalinde bulunan Giabissire'yi iş^al ettik. Dijcr mıntflkalerda İleri yürüyüşü müz Uevam etmektedir. İtalyan somalisinin şima1f sarkislnde miihüa bir lıman olan Dante Kıt'aları mıı tarafından işgal edilmiştir. SOLLUM KİMDE ? Vişi hükumeti M. Roosevelt'e cevab veriyor (Ba« teran 1 Ind sahifede) Alman tebliği Berlin 17 (a.«.) Alman r«smi tebliğiAirikadaki Alman kuvvetlerine menguh keşdf müfrtzeleri Tobruk civannda muvaffakiyetl' hareketlerde bulunmuşlardır. Bir miktar esir alınmıştır. Soliuma ve Capuzzo kalesine giren İngiliz kuvvetleri bir mukabil hücum neticesinde şarka doğru tardedilmiştir. SoPum, Capuzzo kalesi ve diğer bütün mevzller tekrar Mihver kuvvetlerinin elinde bulunmaktadır. Av tayyareierimiz Tobruktaki tesisatı muvaffakiyetle bombardıman eüniçlerdir. Alman hava kuvvetleri 15/16 mayıs pecesi ve dün Maltada tayyare meydanlarına ve diğer askerî tesisata muvaffakiyetle hücum etmişlerdir. İstanbulspor Alünordu Milll küme deplâsman maçlanna dün Şeref sahasında İstanbulsporla Altınordu, Beşiktaşla Altay arasında devam edildi. Altınordu İstanbulspor maçı, iki takım da sahaya nizami top çıkara madığı için vaktinden ylrml dakika sonra başladı. Altınordu müdafaası o kadar bozuk oynuyordu ki, on beş dakika mütemadıyen Istanbulsporun tazyiki altrada kaldı. Geüşigüzel oyuna kendinl kaptıran İstanbulspor, bu kafl hâkimlyet içinde netice almak içln çırpınırken Altınordu sol açığı Hamdi 27 nci dakikada Uk golü yaptı. Blrdenbire gevşiyen İstanbulspor, oyundakl hftkimiyeti Altınorduya bıraktı. Altınordu ilk devreyi 1 0 gallb olarak bitirdi. İstanbulspor iklnci devreye gene hâkim basladı ve bir çok fırsat kaçırır ken, sessiz sadasız soldan bir hücum yapan Altınordu, Namığın ortaladığı topa fevkalâde güzel bir vuruş yapan sol iç Harndınin şütile 11 inci dakikada ikincl goiü de yaptı. İki sayıdan sonra hücum hattını da müdafaaya çeken Altınordu, gol yapmaktansa, kalesini müdafaayı tercih etti. Epeyce Altınordu kalesini tehdid eden İstanbulspor, 34 iincü dakikada rıerkez muavin Tarığın şütile birinci golü yaptı. Altınordu İstanbulspor maçı, milll kümenin en bozuk oyunu olarak devam etti. İstanbulspor 2 1 kaybettlği bu maçta mağlub olmayı hak edecek kadar fena oynadı. maçından bir enstantane Roma 17 (a.a.) İtalyan ordulan dı 14 üncü dakikada Naciden bir pas umuml karargahının 346 numaralı teba] an Nıyazi beraberlik sayısını yaptı. lıgi: İki taraf da galebeyi temin için çok ŞLmall Afrikada mühim kuvvetlerle çahşmaga başladılar. Oyunun nihaye Sollum cephesinde taarruza geçen ve tine bir uü dakika kala Kürük Pikret keşif köll.ırımıza karşı bidayette bazı serbest vuruştan bir gol yaptı. Pener muvaffakiyetler elde eden düşman. İbahçe maçı 2 1 kazandı. talyan ve Alman kuvvetlerinin mukabi1 taarruzu netlcesinde ric'at etmekBölge merkezine davet tedir. Kıt'alanmız düşmanın geride bıBisiklet federasyonu mümessilliğin raktığı, fakat mevzilerini muannidane den: bir surette muhafaza etmiş olan İtal19 mayıs 1941 pazartesl günü yapıla yan ileri kfcrakollarile irtibatı yeniden cak olan İstanbul Edlrne İstanbul t€sis etmişlerdir. Düşraana mühim zablslklet yanşlan için muhtelif bölge ylat verdiriütıişür. Alman ve İtalyan lerden İstanbula gelen bisikletçilerin tsyyareleri müttefik kıt'alann muvafve kafile reislerinin 1 , 8 mayıs pazar gü fakiyetine müessir surette amil olmujnü saat 11 de Taksimde Sıraserviler lardır. caddesinde 57 numarada bölge binaanTobruk cephesinde: da bulunmalan teblig olunur. Tobruk mıntakasında bir kaç küçük kale kıt'alanmız tarafından zaptedil miştir. Bingazi Hmanına taarruz eden bir Blenheim tayyaresl avcılanmız tara fından alevler içinde düşürülmüştür. Şarki Afrika vaziyetinde bir degişlkIik yoktur. (Başmakaleden devam) tn^iliz kuvvetleri Tobruğa kadar ltaJyan tebliği mek fikrini tezammun etüğine inandırmağı istihdaf eden beyanatı resmî Fransız mahfiUerinde hayretle karşılanmıştır. Hususüe ki Fransız devlet reisinin hitabes>ine verilen bu tefsir, garb yarı küresinde bulunan Fraıısaya aid Guyans, Guinoe ve Martirıicjue'in Birleşik Amerika taraundan işgalini ve aralannda Normandie de olmak üzere Birleşik Amerika limanlarındakl 10 Fransız gemisinin musaderesirvi derpiş eden resml beyanatla ayni zamanda vuku bulmuş tur. 1940 mayuında, Fransa İngiltere tarafından terkedildıği sırada Amerika Fransanın müracaatine cevab vermeğe ıu.'um g jrmemışti. Büyük devlet vazifesiııı ve topraklarının ve İtıparatorîuğunun mülkî tamamlığını muhafaza etmek kaygusunda olan Fransanin, yeni Avruparun müjtereken tanzimi «artlarını galible müzakere etmeğe pekâlâ hakkı vardır ve bu İngiltcvcye karsı bir tecavüz harekeö te lâkki edilemez. F.den*in Avam Kamarasmdaki beyanatı ve Svriye tayyare meydanlannın İngiliz •«yyareleri tarafından bombar dımanı, Fransanm hîlâ bir AngloSaxon tecavüz fikri olarak telâkki etmekten imtina eylediği hususu da inzimam etmiştir. Mareşal Peten'in beyanatı, her türlü nifaka düşman olan Fransanın noktai nazarını mükemmel bir tarzda ifade eylempktedir.» 55 senelik san'atkâr Amerikanın alacağı yeni Asım Baba bir tarih tedbirler olan hayatını anlatıyor (Baş tarafı 1 iad »ahifede Amerikanın alacağı fiddetli tedbirler Londra 17 (a.a.) Evvening Standart gazetesinin Vaşington muhebiri yazıyor: Mihverin, garb yanküresini tehdid eden plânîarını akim bırektırmak için Birleşik Amerika hükumeti tarafından tetkik eflilmekte olan tedbırler arasında Dakar'uı ^le geçirılmesi ve Fransız Ouyane ile Martinıkin Alman eline geçmesine mâni olmak için işgali ve Fransayo her türlü yiyecek sevkiyatımn kesilmesi vardır. Şimalî Afrikaya gıden petrol gemilerinin tevkifi ve Amerikada bulunan 75 milyon İngiliz lirası kıymetinde Fransıı alacaklarının tutulması da mühtemeldir Bugün seksen yaşına yaklaşmış olan ihtiyar san'atkâr? şîmdiye kadar her oyunda hep ihtiyar rollerini almış Davudpasa durağmda tramvaydan [ iııdik. Bize «o civarda kimi sorarsanız onu tanır ve siıe evini gösterir» demişlerdi. Filbakika öyle oldu. Karşınuza ilk çıkan bir gene: « Asiit: baba mı? dedl. Geliniz size evmi göstereyim. Möamafiiı, onun şimdi evde clduğunu pek tahmin etmiyorum. Ekseriya denız kenaruıdaki bir kahveye gider.. Orada oturur. Efendim, son günlerde yüzünde bir takım çıhanlar çıVmağa basladı. «Deniz suyu iyi gsllyor ,diye sık sık deniz suyu ile yüzünü yıkıyor.» Yavaş yavnj caddede ilerledik. O sırada yanımızdan geçen bir çocuğu göstererek : « Bu çocuk Asım babanın torunudur. Onun neredc olduğunu öğrenebiliriz» dedi. Çocuk da yanımızda olduğu halde evine doğru yollandık. Arka sokaklardan birinde tahta ve eski bir binarun önünde duıduk. Torunu evdekilerle konuşarak döndü ve babanın küçük toruAsım Babanın dün aldırtığanız resml nunu sinemaya götürdüğünü, o tarafa doğru gidersck yolda karşılaşabileceği vaffakiyet kazandık. Babam devrin icabı mizi söyledi. gayet muta^ssıb bir adamdı. Bu itibarlj benim jnemuriyetten aynlmama kız « Kdşeyi döner doimez çocuk parma mıştı. Giıidden yazdıgun raektublarlı ğını uazttı. « Nah. dedem geliyor işte...» dedi. barıştık. Kendisine oradan para da gönBastomma çöke çöke yürümeğe çah deriyordum. şan, arasıra durııp dinlenen bir ihtiyaNihayet Pire yo.'üe Rumeline geçtik, rın bize doğıu yaklaştığını gördük Yedi sene suren bu seyahatimizde RuYanımıza geldiği zaman, eski bir âşina raeli vilâyetlerinin hepsini dolaştık. ilk defa ne rolünü oynadmız?. tavrile selâm verdi... Elini göğsüne bastırdı. Kendisini aradığımızı söyledik, Bir komedide Ihüyarı oynadım, maksadımızı izah ettik. Birden gözleri Hâlâ da ihtiyarlık benim üstümde kalyaşardı... Titrek blr sesle: mıştır. Gittigim yerlerde daima ihtiyar « Sizlere müteşekkirim, dedi. Bütün rolü/ıü oynadım. matbuata mrdyunu şükramm. Beni a O zamarki knzancınız nasıldı? rayıp soruyorsunuz.. Jiatta buralara ka Orta nyunundan çok para alırdık. dar geliyorsunuz Ben çoklarma iyilik Hem o zaıaan biz şimdiki gibi her gün ettim; fakat Buukabilinde fenalık gör oynamazdık. Ancak haftada üç gün sahdüm. Cmrürn ddukça bunu ımutmıya neye çıkardık. Remaznnlarda, bayTam cağım.. Teneşire, mahşere kadar bu hissi larda oynamazdık. Bizim zamanımızda taşıyaoağım. Münkir nekire bile slzin kumpanyalarda çalğıcıdan başka 25 kikadiışınashğınızdan bahsedeceğim.» şi bulunurdu ki ba çok masraflı olurIhtiyar san'atkâr teessür içinde bile du. Şimdi artık orta oyvınu oynayan lıoşsohbetliği elden bırakmıyordu. Sö klmse kal'nadı. lııluatçılar kendi kendilerine mkıraz buJacaklardır. Yalnız bir züne devamla: • Eve buyurun efendim. Sizi mem çocuk vardır. Naşid Bu çocuk orta onun edemesem de kusura bakmazsınız yununda inkılâb yaptı. Rahat rahat konuşuruz^ Tuluatçıîann roiünü ezberlemeden Evinin küçük bahçesinde kendi elile sahneye çıktığmı, oroda aklına ne ge hazırladığı yerde karşı karşıya oturduk. rse vaziyete gcre öyle idarei kelâm Kendisinln sahna hayatına nasıl atıl etüğiıü söylerler, bu doğru mu?.. dığını anlatmasını rica ettim. Çenesini Hayır.» Tuluat piyesleri vardır, bastonuna dayadı.. Gözlerini hafifce ka Hatta bu piyesicri yazanlar da vardı. patafak anlatmağa başiadı: B'r kalemcirrıiz vardı. Yarım saatte bir Trfhsilimi ikmal ettıkten sonra, o piyes yazardı. Bu halinden dolayı kendizamanın modasına göre aklamı resmiye sile eğlenirdik. Piyes hazırlandıktan sonden birisine çırak olmak lstiyordum. ra iyice okurlardı. Bız de dinler aşağı yu Tahsil deyince şunu ilâve edeyim ki kan ezberlerdlk. Altı yedi aydu sahneben mektebde falan okumadım. Hocam uin kapısını göımüyorum. Hastalığım babamdır Babam, hattat Hüseyin E buna mâni oluyor. En SOP Şehzadebaşı :endi namile marııftur. Kendisi Arabî, tiyatrosunda tKöroğlu» piyesinde Bolu Farisiyi güzel konuşurdu. Beni yetiş B^ğini aynldım. Mesleğe karsı hev«sim hiç bir zaman sönmemiştir.. Simdi bile İrmek için çok emek sarfetti. oynadığ.m komedıleri aklen yazabilirim. Nihayet linıan dairesine mülâzimeten Bu suıetle yazdığım 30 piyes vardır. Orgirdim. Bir iki sene içinde maaşım 100 kuruş oldu. Fakat bende sahneye karşı a ojununu kendim yazanm. İhtiyar san'atkâtı daha fazla yormayı sonsuz bir heves vardı. İlk fırsattan isifade ed^rek memuriyeten aynldım. doğru bulmadık. Müsaade istedik. KapıLiio Must?fa nam'nda bir zatın tekllfini dan çıkarken o: • Biz artık her şeyi genderden bekkabul ettim ve 20 kisilik bir kumpanya üyoruz» diyordu. ile 307 senesinin eylulünün 7 nci günü Hayri ALP irHe gittim. Giridde çok büyük mu Bahriye Nazınnın mühira bir hitaberi Ntvport «Rhodo adası» 16 (a a.) Amerika Bahriye Nazırı Albay Krtoks Bahriye ve Harbiye Koleji talebelerine diploma tevzj meraslmlnde şu beyanatta bulunmu?tur: • Dilnya, ilerlde diğer bir Hitler çıkmasına mâni olmak için harekete geçmelidır. Orta halli insanların mukadderatını durmadan salâha doğru götürmek hakkımıa, bu hakkı muhafaza etmek için müdafaa harblerinde kendimizi yıpratmak pahasına da olsa, muhafaza etmek niyetindeyiz.» Amerikan donanmasının sulh zamanında da harb zamanmdaki kadar kuv^etli olmasını tsteyen Albay Knoks silâhtan tecrid edilen bir Almanyanın M. Hitler Şansölye olduktan sonra altı sene gibi kısa bir zaman içinde bütün dünyaya meydan okuyabildiğine işaret edere!. demiştir ki: « Şayed dünya tekrar polislik vazifesini terkederse Almanya ve kuvvete olan aşkı Avrupada nihaî olarak mağlub edıldikten 20 veya 30 sene sonra bsşka bir Hitler çıkacağından emin olmahdır. Dünya tarihlnde her zaman, dünyaya hâkim olmak fikrile sarhoş olan bulunmustur. Sezarlar, Napolyonlar ve Hitlerler gelmiştir. Ve safdil bir dünya bunların hepsini sonuncu zannetmistir.» Müteakıben Albay Knoks diploma alan genclere şu hitabede bulunmuştur: « Her harbden sonra olduğu gibi ileride de donanmanuı kuvvetten düşmesine müsaade edilmemesine nezarette hepinizin mes'uliyet hisseleriniz vardır • Albay Knoks, sözlerine şöyle devam etmiştir: c Gönderilen malzemenin İngiltereye teslimini temin edip etmiyeceğimi bana sorarsanız cevabım sarahaüe evettir.» Bunu temin İçin ne gibi bir usule müracaat edileceği sualine karşı da Albay Knoks çU cevabı vermlştir: « Muhakerrenizi siz işletiniz. Geçen KarMe tek 'Mf tehdid karşısmda bulunuyorduk: Denızaltılar. Şimdi üç tehdidle karşılaşmış bulunuyoruz: Denizaltılar, korsan gemileri ve tayyareler.> Fransız radyosunun neçriyatı Harb ekonomisi Beşiktaş Altay Beşiktaş Altay maçı dfizgün vuruşlu bir oyun olarak başladı. Hissedllir derecede ağır basan Beşiktaş, sekizınci dakikada İbrahimin şütile birinci golü yaptı. Uzun Turuşlu bir oyunla Beşiktaçı tszyika fırsat bulan AlUy da mühim fırsatlar kaçırmakta meharet gösterdi. 32 nci dakikada HusnU, bir frikik çekeceğl saman topu birdenbire söndü. Her iki maçta topsuzluk yüzünden çekilen sikıntı, milll küme maçlarının en fena tarafıdır. İlk devre 1 0 Beşiktasın lehinde bitti. Beşiktaş muhaclm hattı o kadar isteksiz oynadı ki, müdafaanın yapüğı bütün yardımlar boşa gitti. İkinci devrenin yedinci dakikasında Altay müdafaasınm topunu kıvrak çalımla geçan Hakkı bir metreden kaçırdığı büyük fırsatla lüzumu kadar idmanlı olmadığını ispat etti. Sayı ka çırmakta bile müsabaka yapan Beşiktaşlılar, mühim bir fırsatı da Şerefin ihmali yüzünden kaçırdılar. Şereffn direğe çarpan iki şütü bu kaçan fırsatlara da dahil degildir. Mütemadiyen fırsat kaçıran Beşiktaş, 23 üncü dakikada İbrahimin şütile ikinci golü büyük bir müşkülâttan sonra yapabildi Üç dakika içinde süratle harekete geçen Altay, 26 nci dakikada İlyasın vuruşile birinci sayısını yapmağa muvaffak oldu. 40 ıncı dakikada Hakkıdan başlıyan güzel bir kombinezon Şerefin şütile üçüncü ve son golü ilân etti. Beşiktaş, talihsiz bir gününde, Altay karşısmda çok bocaladı. Millî kiime maçlarına bugün Şeref sahasında devam edilecektir. kararile Inkib ohınmakta bulunduğunu da şükranla gbrüyeruz. Gayret ve himmet kadınlanmıza kadar şiimul ve vusat peyda ettL Tiirk milletinin hükumet siyasetile ahenkli yüriiyen bn şuurhı birlik manzarası ridden muhteşemdir. Harbin uzun sürmesi ibtimaline karşı iizerinde her gün binz daha fazla itina ile duracağımız bir mevza da memleketin ekoDomlk nayandır. Hükumetçe bu yolda alınan esaslı tedbirlere ilâve ten milletin harb ekonomisi ökrine mütemadiyen kuvvet vermesi lâzundır: Miimkan olduğu kadar fazia istihsal etmek ve mümkfin olduğu kadar tasarnıfln harcamak bu Byasetin temelini teskil eder. Fazla yapılmasına itina etmekten bir an fariğ olmıyaeağınuz istihsalâtımız ber cihetle memleketin mukavemet bünyesi için en esach kuvvet kaynağıdır. Bir kere gıda maddeleri gibi ilk safta gelcn ihtiyaclanımzda fundiye kadar olduğu gibi bolluk içinde bulunabilmeliyiz. Fazla istihMİ möstehlik için olduğu kadar musUhsil için de, yanl btttün millet ve memleket için faydabdır. Dı; âlemle muvmsala yollanmmn gitrikçe daralıyor gibi göriinmesi hasebile memleketimiıin her çeşid mahsulâb iazlasının nasıl elden cıkanlaeagı mesclesi asla bir endişe mevzon oiamaz. Hususile şimdiki gibi pek çok memleketlerin harb yüzünden sıkmblı bir hayat geçirdikleri bir devirde istihsalâtımızın ihtiyacımızdan fazlası nasıl olsa, hem de nisbeten yüksek fiatlarla mutlaka ahcılar bulacaktır. Kimler alır, nerelere gider bilmeyiz. Fakat mutlaka satılır ve götürülür. Harb gürültüleri arasında yeni nizam, eski nizam münakaşaları işitiliyor. Millet ler arasmdaki ahş veriş, kendi kendine, insanların düşünebileceği eski ve yeni nizaralann kâffesinden daha kuvvetlidir. Bu sırnna akıl ermiyen tabiat kanunu gibi bir şeydir. Harbin ferman okunmıyan tozu dumanı içinde münakalât elbette az çok müşkiilâtla olur, fakat olur. Bu müşkülleri yenecek çarelerin bulunduğu hayretle görüliir. İşin esası satılaeak ve mukabilinde memlekete diğer ihtiyac maddelerini getirecek fazla malınız olmasındadır. Avrupanın harb içinde ve dışmdaki hemen bütün memleketlerinde ihtiyac maddelerinin tevziatı için bir takım tahdidler konmuş olduğunu biliyoruz. Türkiyeraiz bu hususta fiat murakabesi gibi halkın hukukunu koruyan tedbir(erden ileri geçmedi. Mevcud eşyantn istihlâki kayıdsız ve şartsız devam ediyor. Bu bahiste hükumet tedbir ittihazına lüzum görmedi diye halkın da hiç tedbirsiz hareket etmesi lâzım gelmez. İçinde yaşadığımız devrin demir leblebi çetinliği gozonünde tutularak herkesin istihlâkinde tasarrufa dikkat etmesi kendiliğinden takdir olunabilen bir xarurettir. Boylelikle, memleket dışudaki harb istediği kadar uzun sürsün, vataıumızda her zaman herkese yetecek daimî bir stok varlığı kendiliğinden teessüs etmiş olur. Harb esnasında dahi memleket iktısadiyatmm kuvvetli vaziyeti, devlet haznesinin kudretini artıran başlıca aruil olduğunu söylemeğe hacet bile olnıasa gerektir. Valanımıan mevcudiyet ve 'stiklâlini muhafaza için alınan tedbirlerde maliyemizin tahammülüne mecbuı olduğu yükün çok ağır olacağını ve onu bu vazifesinin ifasmda daima mnktedir ve muvaffak vaziyette tutmanın cümlemize terettiib eden mukaddes bir borı bulunduğunu bir an bile unutmatnaklığımız lâzundır Vaşington 17 (a.a.) Hariciye Nazırı Hull gazetecilere yaptığı beyanatta demiştir ki: c Hariciye Nezareti, Almanya ile Fransa arasında daha sıkı bir işbirliğiFr»nsır kabinesi toplanmadı nin Amerikayı endişeye düşürdüğüne kullanmışlardır. Fakat vağmurların Vişi 17 (a a.) Fransız kabinesi, evdair dün Ruzvelt tarafından yapılan tevlid ettiği müşkülât izole olunduktan sonra Sialanın her iki tarafından vjlce bildirilenin hilâfma olarak bu ok beyanatı tamamile muhik göstermeğe kâfi vak'alara muttall olmuştur.» tearruz edilmiştir. Bubis? mıntakasın sam toplanmıyacaktır. da şiddetli muharebeler devam etmektfdir. Siaîanın jîukında İnsiliz kuvvetieri tap.rruztı püskürterek teşebbüsü lekrar ele almışlardır. İngiii» kıt'aları (Bas Urah 1 tad sahifede) çorşamba günü Dabanda nebrini geç(Baş tarafı 1 ind »ahifede) Temps gazetesine göre H e u , tikten sonra 9 hafif tank, 6 dag topu, lan yaptıktan sonra üslorine dönmüş4 tank dafi topu iğtmarr. etmişler ve F'ransa zaranna tngiltere ile Jerdır. Suıeldebani tavyare meydanına 20 si suba\ ve 40 ı İtalyalı olmak übombalar atılmıştır. Bir düşman tayyaanlaşmaya taraftarmı; zere 500 esir ve. gene aynca 100 Af.esi düfürülmüş, diğer müteaddid düşLyon 17 (a^.) Le Temps gazeterikalı esir etmişlerdir. man tayyaresi yerde tahrib oiunmuştur. sınin tahminine göre Rudolf Hess'in Siacianıannayı müdafafc etmek İtal firarı hakkında Alman mahfilleri ta Tayyare meydanının diğer kısmı ağır yanlar için çok ınühimdir Çünkü bura rafından verilen izahat hâdisenin bi hasara uğratünıış.tır. Müteaddid yannın zıyaı Mafeaıitenm ?arkında ve keza dayetinde ileri sürülen noktai nazarı gmlar çıknruştır. Bu yaneınların ziyası kilometreierce uzaktan gozüküyordu. Dallo Yavelli ve Yavelll Negelli yol teyid etmektedir. Düşman tayyareleri hükumet merkelaıı üzernde hâ'.â mukavemet gösteren Bir taraftan Fransız Alman münabiîviik İtalyan kuvvetlerinin Jimmaya sebetlerinin salâha yüztubı.ssır.a muha zimizin ve memleketin d'.ğer mmtakadcğru ricat haÜarını tehdid etmekte lif olan Hess. Alman Sovyet iktısadî Jarı üzermde keşif uçuşHrı yapmışlardir. ba*larından da memnun değıldir. Hess dır. Bombalar atılmış, fakat az mühim vakit geçmeden plânını tatbik mevki hasarlar olmuştur SoHum'un islirdarlındBki *** ine koymak istemiştir Vişi 17 (a.a.) Ofi ajansı bildiriyor: Fransız millî radyosu, Mareşal Peten'in evvelisi akşam loylediği nutuk hakkında aşağıdaki tefairi yapmıstır: •Fransızlar, «şeref ve milli menfaat yollarında» ibaresini hatırlarmda tutsunlar. Verdun galibi için şerefin ne demek olduğu malumdur. Ve hiç bir ecnebiye, her kim olursa olsun, bu noktada bize dığerleri için daha faydalı olabilecek dersler vermesine müsaade edemeyiz. Şeref, İngiliz radyosu gücenmesin Merselkebire giderek daha sekiz gün evvel silâh arkadaşhğı edenleri, uzun harb aylarında kayıdsız ve çartsız olarak yardım etmiş olanları katliam etmek degildir. Şeref, Dakar'a karşı taarruzda ekseriye'ı hüsnünivet sahibi olan fakat muhterislerin sevk ve idaresi altmda bulunan Fıansız infıradcılarına müzaharet etmek de deri:d:r Şeref, Alman askeruzanıyor Londra 17 (a.a.) Böyter ajansının lerinin her türHi harekâ! sahasmdan uogrendıgine göre, Libyada İngilia kuv zakta Fransız müstemleke İmparator vetleri hatlannı Tobruk müdafaa mın luğundan parçalar koparmak da degildir» takasına kadar ilerletmişlerdir. Habeşistanda İngillz kıt'aları NegelFransız radyosu müteakıben millî li'nin 80 kilometre kadar şimalinde bu menf.ıalten bihEerierek «Birleşik KralAdoia'ya vflnr'ff'PTfi'T. luoftn A d y ff. Burada hğm hsdöur mer.fafcti tıpıdlıJ» lnfmudAej şey ~n»m»aa»JpgUtcpcnin »neler duşman kuvvetlerinden kacan.. 80 as t yapmış oldugur.u Fransızlann düşünlMker bulmuşlardır. Bingazi ve Benina bombalandı slni Lteriz» âeıniş ve" şünü İlâve eyîeKaHire 17 (a a.) İngiliz hava kuv miştir: Fransayı harbe sokan İngiltere vetieri Bingazi ve Beninayı şiddetle olmuştur. Yardımım birkaç tayyare flbombardunan etmiştir. losile on tümene lnhisar ettirmiş ve Habeşistandaki harekât kat'î muhorebe anındb da kıt'alarını Nairobi 17 (a a.) Cenubî Habe Dürkerkten vapurlara almıştu:. Çünkü şistanda Siali gıil mıntakasında çok İngiliz menfaat! bunu icab ettiriyordu. meraklı bir vaziyet inkişaf etmektedir. Sonra da bitkin bir hale gelen Fransız Bu mıntakada bir müddettenberi hava ordusuna her türlü yardımı yapmaktan jarın fena ve yollann boîuk olmasına Imtina etmiş ve İngilterenin menfaati ıağmen Cenubî Afrika kuv\etleri A icab ettirdiği içindir ki muharebe birdamadan gelerek merkez gcllerinin ö7 gün daha uzatılmıştır. Bu feci güntesine, Sıaciamannaya doğru ilerliyor lerı Bsla unuünıyacağız.» J ırdı. Fikenin zaptından sonra bu kuvFransız radyosu sözlerlni şöyle bitirvetler Sialanın iki tarafından ve garba mişlir: doğru ilerlemişler ve G:du ırmağını « Fransanm menfaati hiç nazarı itigeçerek Bubi»sava yürümüşlerdir. İtalahnmi5 mıdır? Artık ancak bunu ytnlar fiddetli bir mukabil taarruz yapdüşünme'zamsnı gelmemiş midir?» mak fikrinde id'ler. MüteadH tabiyeler Amerikadaki Fransız vapurlan Vaşington 17 (a.a.) Amerikan sahil muhafaza teşkilâü kurmaymdan bildirildiğine göre Mihver ajanları tarafından yapılan tahribata benzer vak'alara mâni olmak üzere silâhh muhafızlar ikame edîlen 10 Fransız vapurunda hasar ve sabotaj alâmetleri görülmemiştir. Hariciye Nazınnın beyanatı yeniden Alman Suriyeye Rudolf Hess Irakta harb ehemmiyet Ankarada yamlan Ankara 17 (Telefonla) Milli küme maçlarına bugün • 19 mayıs stadında on binden fazla bir seyirci önünde başlandı. Galatasarayın süratle başlıyan hücumları karşısflnda Demirsporlular müdafaaya ehemmiyet vermeğe mecbur oldular. İlk on beş dakika böyle devam ettiğl halde Galatasaray bir netice alamadı. Ekseriyeti Galatasaraylılar tarafından yapılan hücumlar bir netice vermedi ve devre 0 0 berabere bitti. İkinci devrenin dördüncü dakikasında Enverın çektıği güzel bir frikıkle Galatasaray birinci golü kazandı. Bir dakika sonra Faruğun topu elile tutması üzerine Demirsporun çektiği penaltıda top direŞe çarptı. Galata saray 15 <ncî dakikada sol açık Mehmed Alinin ayagile ikincl golü kazandı. Demirspor bu vaziyetten sonra düzgün oynamağa başladı ve sol açıklan Murad vasıtasile 28 inci dakikada yegâne gollerini yaptılar. Maçı 2 1 Galatasaray kazandı. İkinci maç, Fenerbahçe ile Gencler Birliği arasında oynandı. İki taraf da gol yapabilmek için çok gavret sarfetmeğe başlamışlardı. Gencler Birliğinctn Keşfi 28 inci dakikada b1r gol yaptı Devre 1 0 Gencler Birlığinin lehinde bitti. Fenerbahçe ikinci devreye lyi ba§la YUNUS NADİ Londra 17 (a.a.) Röyter ajansının riiplomatik muharriri yazıyor: Solluman istirdadı cesaret verici mahiyettedir. Sollum haddi aatında bir şey ifade etmez. General Wavell isterse l:uvvetlerıai buradan cekebilir veya şimdi elde ettiği muvaffakiyeti istismar ederek daha da ileri gidebilir. General Wav^il çöi rrııhiîrrbf lerinde öyle bir ustalık göstermiştir ki, projeleri hak kında eAreldtn fikir beyan etraek manasız olmuştur Wavell, Alman ileri hareketini büyük bir muvaffakiyetle durdurmuşa benziyor. Düşman zayiatının mühim olması da mühtemeldir. Diğer teraftan Tobruktaki kuvvetler de zırhh müfrezelerinin mütemadi akınlarile kâfi derecede hırpalamıştır. İngiliz tayyareleri düşmanın mühim bütün takviye ve iaşe kollarını vurmuştur. Bu muvaffakiyetlerin manevî te sirleri Mısııda. Suriyede de çok hayırlı olacaktır. Fakat işin asıl mühim tarafı. Almanlann Mısır hududundaki tazyiklerinl idame etmek isterlerse çok daha büyük gayretler sarfetmeğe mecbur kalacaklardn*. İngiliz deaizaltılan ve tayyareleri Libyaya gitmek üzere son zamanlarda Akdenizden geçen düşman nakliye vapurlannı en ağır zayiata ugratmtşlardır. Bilhassa simdi Suriye ve Irak için Almanlar yeni bir gayret sarfedecek lerse, bu zayiatm tesirt hatt» Alman kaynaklarında bile kendlnt hlssetlre cektir. Mısırda gördüğü terbiyeden tebarüz eylediği İngiliz sempatisinin bütün hi.rb k'"!fetlerinı neticede İupiltere üzerine yükliyecek olan bir Fransız Alman iş birliği fikri ile çarpışmaması •nümkün degildir. Filhakıka Hess'in fikrince, Fransanm ve Fransız imparatorluğunun sırtmdan bir Alman İngiliz sulhu yapılabilecektir. Fransanın tamamiveti lehmde Almar.ya tarafınd'in sara^atle vazivet ahnması üzerinedir ki, Hess bu babda başlr.mış olan nıüzakereleri muvaffakiy^lsizliğe uğratmak için tahakkuku imkânsız bir maceraya atılmi|tır. Mareşal Blomberg'in oğlu Irakta öldii «Almanyanın sabık Harbive Nazın Mareşal Fon Blombergin oğlu Irakta maktul düşmüştür. Gene Biomberg, Irska varan Alman askerî heyetine 4 a " hil bulunuyordu Geçenlfrde Bağdadda Fon Biomberg heyeti şerefine Iıir ziyafet verilmiş ve bu toplantıda Irak Başvekili Rasid Âli Geylânî de bulunmuştu.» (Ankara radyo gazetesi). Bağdada bir Iran heyeti geliyor Beyrut 17 (a.a.) D. N. B. ajansı biidirryor: Bağdaddan öğrenildiğine göre, İran ;ükumeti Irakla iktısadî mürasebetlein artınlması için müzakerelerde bulunmak üzere Bağdada bir ticaret heyeti göndermiştir. Vesaitr naklıyedeki maskeler kaldırılıyor Motörlü nakil vasıtalarından ışık nıaskeleme tertibatının kaldırılması hakkındaii karamame dün Vilâyete tebliğ edılmiştır. Karann tatbikına bugünden ltibaren başlanacak otomobiller, tramvaylar ve vapurlardaki ışık maskeleme tertibatı tamamen kaldırılacaktır. Ancak Vilâyet, bu müesseselere yaptığı tebliğde ışık maskeleme tertibatı kaldırılırken bunlann lcabında en kısa bir müddet zarfında gene yerlerine takılabüecek tertibatın alınmasını istemiştir. Bu itlbarla mavi kâgıd veya boyalı anlpuller bu vesaitin hususl mahallerınde muhafaza edilerek an! bir icabda gene yerlerine kona Moskovanın bir tekzîbi Moskova 17 (a.a.) Ofı Tass ajansı, Sovyet hükumetinin Irak hava kuvvetlerine Sovyet gönüllülerinin kaydına müsaade etmiş olduğuna dair Bağdad radyosu tarafından verilen haberin tamamile uydurma olduğunu beyana mezundur. Hikmet Süleyman Bey Bağdada gidiyor Kahire 17 (a.a.) Bağdaddan öğrenildiğine göre Raşid Âli hükumeti tütün siyasî mahkumları tahlrye etmiştir. Buîlarm arasında eski Başvekil Hikmet Süleyman da vardır. Hikmet Süleyman şimdi Irakın Moskova elçiliğise tayin edilmi§tir. fBas tarafı 1 bıd sahifede) Sydney 17 (a a ) Avustralya başvurabileceğiz Muvasala yollanna deniz vekâlet vekilı M. Fadden şu beyanatta den ve havadan hücum edeceğimiz de bulunrauştur: iüphesizdir » « Iraktaki vaziyetin bidayette ümıd Londraya göre Almanlarm euildği kadar sıira'tle aydınlanmadığı maksadı maalesef aşikârdır. Her ne kadar askerî Londra 17 (a.a.) Diplomatik mah harekâı İngiliz k\ vctlennin lehine mflllerm hemen hemen umumî kanaati kiş^f etmekte ise d» Raşid Âli taraftarne göre, Almanlar Suriyeyi Fransızla ları az bi'e oisa Ainıanyadan bir mik'ar rın bir misafiri olarak değil bizzat ken yardım gönderilmesine müsaid bulunadi hesablarma işgal etmekte ve keza ca& kadar uzun nıuddet mukavînet Raşid Âüye vardım için değil fakat ge eUnişlerdir. ne kendi hesablarma Irakı ele geçirmek İmparatorluk efkarı umumiyesi, İngilfikrile Musul üzerine yürümekte gecik tere hükumetinin hatta Suriye toprakmiyeceklerdir lan üzerinde da!ıi olsa Alman tayyaÖyle zannediliyor ki, Almanların t>lâ relerine karşı kat'î bir harekete geçmek m, mevsimden istifade ederek çöl ol hjrusunda verdığ; karaı muhakkak tumnan bütün mıntakalan şimdi işgal rette ta^'ib edecektjr. Müstacel ve iidetmek ve daha müşkül mmtakalardaki detli tedbirler abrınası aşikâr bir su hareketler; sonraya bırakmaktır. Binaenaleyh Şam ve Musul, İskenderiye ve Suriye makamlarının Alman tayyaKahîreder daha önce gelen hedeflerdir Bu mıntakalarm evvelden işgaSi rulerinin Iraka iıiüdahalesini kabul etSüveyş kanahna karşı bir kıskaç hare mclerinin Vişi lıiikCmetinin emrile olketini de mümkün kılar. Fakat Mısır uuğu şüphesizdir. Bu ise bir işarettir. *** hududundaki ve Libyadaki vaziyetle şarkî Akdenizdeki umumî vaziyet de Yeniden Suriye ve Iraka gönderilen Almanıarm bu hussutaki kat'î plânları Alman tayyareleri üzerinde müessir olabilir. «Almai'ya iie Vi%i hükumeti arasmda İngilizleı Almanların şarka hululüne lıusule g°len anlaşma mucibince Al müni olmak meohuriyetindedir. Tüd manlar Suriye yolile Iraka tayyare gönnür. Şan; ve Fahmekın bombardımanları dermeğe devanı etrnektedırler. Nitekim bu bakımdan mükemmel bir şeydir. Fa bugün de devam etmiştir. kat kâfi değildir. Allenby'nin büyük İlk ge^en tayt«reler, Almanlarm Frantalebesi eğer hareket serbestliğine ve sadan iğtinam ettik'eri Fransız tayyareicab eden vasıtalara malik olursa buleridir. Bundan dolayıdir ki, bidayette rada İstediği harekât sahasını bulacakbu tayyarelerin Almanlar tarafından tır. •nıllanıldığı anlaşılamamıştır. Almanlar, İtalyan mütareke koŞıtrdiye kadar bu suretle Iraka gönmisyonunu greri gönderiyorlarmı; derilen tayyareîerin mecmuu 50 yi bulLondra 17 (a.a.) Miktakil Fransız muştur Bunlardan J5 i Musula, diğerajansmın Kudüs muhabiri bildiriyor: leri <ie Irakın ın\.bTelif tayyare mey «Almanların Suriyede ilk teşebbüs danıarına inmişlerdir.» olarak, İtalyan mütareke îtomisyonu aOVnkara radyo gazefesi) zasınm yerine Ahnanları koymaları muhtemeldir Sakib ve BaşmuharriH: VVNUS NADİ Fransız Alman anlaşması hakkında UMUTTÛ nefrivütı idare eden Yart igleri Vişiden gelen haberler şerktski Franmüdürü: HİKMET MÜNİF ÜLGEN sız mahfıllerinde gitgide endişe uyanCumhuriyet Matbaas% dırmaktadır. Bir taWım Aimanlarm si tayyareleri gönderildi yasî pasaportlarla Suriyrye gelmekte olması bu endişeyi arttırmaktadır. Bunların münhasıran sivıl olan seleflerinden daha resmî bir vazife görectee benziyorlar. İtalyan mütareke komisyonu azasımn yakında Suriyeden ayrılacakları ve yerlerine Almanların konulacağı haber verıliyor. Maamafih bu henfiz teeyyüd ctmemiştir.» Avustralya Başvekâlet vekilinin izahata