17 Mayıs 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

TOMBUL TEYZE Karikatiir Albümü çsktı. Sizi saatlerce katıliarak giildürecektir. Bütün bayilerden isteyiniz. Yalnız 25 kunıştur, RAMİZ'in 18 inci yıl sayı: 6024 umhuriyet ISTANFUL CAĞAIOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, tstanbul . Posta Jnıtusu: tstanbul No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24296. İdare ve Matbaa kısmı: 24299 24290 Şarktan Garbdan seçme eserler 9 Şeyh Sadii Sirazî ^ GÜLİSTAN Şarkın en meşhur eserlerinden biri olan bu mühim kıtab Kihsii Rıfat taraiından tercüme edilmiş ve Prof. Dp. 1ÖF |f ihad Tarlan tarafından bir ön s<g Uâys; edilmişitir. 50 kuruştur Cildl£ ~ Cumartesi 17 Mayıs 1941 AHMED HALİD Ctenc kollar aıillet îşlerinde Ziraat ve Maarif Vekâletlerimizin bu meseleyi müştereken tetkik etmeleri ve tatil miiddetinde hangi çocuklann hangi inzıbatlı şeküler altında bu faydalı işlere sevkolunabile ceklerini tayin eylemeleri lâzımdır. Belki Beden Terbiyesi teskilâhmızın da bu i?le alâkalandınlması muvafık olur Ankara: 15 mayıs eden terbiyesi teşkilâtımız genc nesillerimizin hayarta atik unsurlar olması için bütün memleket olv'üsündeki geniş faaIiyetine sistcmli bir surette devam ediyor. Biz bu jıl, içinde bulunduğumuz zamanın fevkalâdeliğinden mülhem bir temenni ile buııa yeni bir faaliyet hamiesinin ilâvesi lüznmundan bahsetmiştik. Mektebler bu yi erken tatil olundular. Hududlarda valanın emniyetine bekçilik etmeğe giden askerlerimizin bilhassa arai sahada boş bıraktıklan yerleri on beş yasından yukan çocuklanmızla müırkün olabildiği kadar doldurmağı teklif etmiştik. Esas iübarile her tarafta çok iyi karşılandıgını memnuniyetle gördüğümüz bu teklifimizin tahakkuk mevkiine çıkanlabilmesi hiç şüphe yok ki üzerinde ve uğrunda azçok emck sarfolunacak bir teskilât mesele 19 mayıs bayrağı Havzada Büyük Atanın odasmda bir vakfeden sonra Merzifon ve Çoruma geçti Kavak 16 (a.a.) Bayrak perşembe akşamı saat 19 30 da atletlerden teslım alınmıştır. Genclerimiz neş'e içinde Havzaya doğru yollanna devam etrnekt«<?irler. dudunda 9 30 da Amasjahlara tevdi etmişlerdir İNGİLİZ ORDUSU Sollum ile Mnsait ve Haltaya Merzifonda Merzifon 16 (a a ) Bu sabah saat 9,30 da Samsun Amasya vilâyet hududunda tefîırn olunan bavrak yollara dokiıipr bınlerce halkn coşkun tezahürlen arasmda saat 12 ye doğru şehrirrizden geçti. Merzifonlu atletler yollarına devam ederek saat 20 ^0 ta bayrağı koşunun 154 iıncü kilometresinde Corumlul?ra teslim ettiler. mevkilerini geri aldı «... Havzada Atanın odasmda Havza 16 (a a.) Bayrak perşembe gecesi saat 22,20 dt Havzaya anzasız getirümiş ve Eelediye dairesindeki Atatürk odasm? konulmuştur. Buşün yollarına devam eden atletlerimiz bavrarı vJâvet hu Mîhver kıt'alarınm ağır zayiat verdikleri bildiriliyor Operatör M. Kemal ordudan ayrıldı Dün Güthanede muhterem Profesöre güzet bir veda merasimi yapıîdı Habesislanda Akhe şehri zapledildi ve İfalyanlar devamlı ric'af halinde... Kahire 16 (a a.) Ortasark İngiliz umumî karargâhının tebüği: İngiliz kıt'alan dün, setir kuvvetlerınin mahdud mikyasta ysptığı bir hareket neticesinde Halfaya geçidi ile Musaid mevkiini ve Sollumu zaptetmişlerdir. Duşmatıa mühim zayiat verdirilmiş ve Almanlardan bir miktar esir alınmıştır İngiliz hava kuvvetleri tarafından bombardıman edilen Habeşistanda Ingilizlerin. kuvvetli ve Suriyede Fransanın Tüdmür hava meydanı, aşağıda devamlı yağmura rağmen Amba ABeyrutta askeri hava üssünde hangarlardan birisi lagi üzerine yaptıklan ıleri harekette terakki gönilmüştür. Kahire 16 (a.a.) Brltanya ortasark hava kuvvetleri umuml karargâhının dünkü tebliği: Sirenaikte, 1213 mayıs gecesi, Britanya bombardıman tayyareleri Bingazi üzerinde demıryoluna, askeri karargâha, (Arkası sahife 5 s«ton 2 de) Baharın gümratı insirahı içinde zümrüd buğday tarlalannın büyük bir feyizle gelişmekte olduğunu gornyonız. Yayla çok iyi bir mahsul vadediyor. Memleketin bütün mıntakalarında ekimin miktaıca geçen yıldan aşağı düsmerniş bulunduğunu ve her tarafta ekinlerin büjuk ekserijetle iyi yetişmekte olduğunu sevinerek öğreniyornz. Bütün bu iyi yetişmekte olan mahsullerin vakitlerinde hasad ve harnıan edilebilmesi lâzundır. Mııkaddes askerlik vazifesini ifaya giden çiftçi genclerin eksikliği mubakkak bu işlerinde köylülerimiâ azçok yan'nma mubtae vaziyete koytnuş olacaktır. İste bu yıl mekteblerirairin Profeser M. Kenat tiüfi Gülhanade M «fnenhı «•» »nıUıini »öylcrkca '. erken tatil ohınması hasebile ltrra[Yanındaki üniformalı zat Gülhane Sertabibi Dr. Grl. Sürevya Hidayettir] , uundan çok fazla ve pek uzun bir istirahat devresine geçen çocuklarımınn 31 s«ne süren uzun ve kayırh bir < MuaHim Kemal, talihin en böyük Kahire 1« (a*.) İngiliz umuml karaynca isleri giirleri olmıyanlannı bu hızmet devresınden sonra, sın tahdidine mazhariyeti ile daha pek çok zaman • siraat işlerinde yardıma sevkedelim de tabi olarak ordudan ayrıian kıymetli çahşabilecek bir zindegi içinde kanu rmrgâhından: mistik. Yunanistanda Alman işgali altında operatbrümüz Proiesör doktor M. Ke nun hududuna vasıl olmuç, ve vazifeBirim görüşünıüzde bu şekilde bir fa mal Öke için, dün akşam saat 17 de, sini hakkıle ifa eden insanlann duya buulnan tayyare meydanlarıca da taaraliyet, verimli bir izci faaliyeti olacak Gülhane hastanesinde bir veda töreni cağı en büyük zevki duyarak onların ruz edilmistir. 12 adada. bir gece evvel Maritza ve • br. Böyle bir faaliyet, bilhassa sehirli tertib edilmistir. Gülhane hastanesi er mesaisini takib ve irşad için GulhaVe kasabalı çocukJanmm memleket iş kânından maada, şehrirr.ızde bulunan nenin fahrî profesörlüğü rrevkiine geç Kalato hava meydanlan bombardıman lerile Glen ve yakından alâkalandırmak bütün askeri hastaneler başhekim ve miştır Muallim Kemal Öke, tam ma edilmiştir. Yangınlar çıkanlmış ve yerde suretile orvlar için adeta mekteb tahsi mütehassıs hekimleri, profesörler, tıb nasile bir asker hekimidir Her büyük dağınık bir ha'.de bulunan tayyareler bnin bir başka tUrlüsfinU teşkil edecek âlemimize mensub bir çok güzide si asker gibi o da vazifesini daıma her arasında tam isabetler kaydolunmuştur tir. Köylu çocbklan zaten kendi işleri malar, üstadın, bugun her biri kendı şeyin üstünde tutmuş, bütün hayatını Giride hava taamuu güclerile mesgul olurlar. Şehirli ve ka sahasında şöhret yapmış talebeleri tö memlekete müfid olmak gayesile geçirLondra 16 (a a.) Salâhiyetli bir rende hazır bulunmuşlardır. Ilk olarak miştir.> sabalı çocuklann bn işlerde köylüleriSüreyva Hidayet Serter. müteakıben membadan öğreniidığine göre Girid adamize ve binnetice meınleketimizin umu söz alan Gülhane hastanesi sertabibi General Süreyya Hidayet Serter, ope Kemal Ökenin orduda ve ordu hari sı üzerinde büyük bir.b.ava faaliyeti olmi ikttsadiyatına yardun etmeleri maratör M. Kemalin kanunî yaş haddıne cindeki unutulmaz hizmetlerinden tak muştur. Düşman tayyareieri Malema ve nen ve madrfeten çok faydalı olacaktır. erişmiş olrnası münasebstıle, arkadaş dirkâr bir lisanla bahsetmiş. kendisine Heraklion'u bombardıman etmişlerse de lannın arasından ayrıldığını izah ettik ve ailesine sıhhatler temenni ederek bu hücum lar hıçbir hasar yapmadığı gi. Y U N U S NADİ (Arkası sahife 5 sütua 1 de) bi insanca da zayiata sebebiyet verme fArkmsı sahife 5 stinm S te ten sonra demiştir ki: mistir. 5 duşman tayyaresi düşürülmuştür. Berlin Iraka yardımı c^^ tabiî Şarkı Akdenizde addedîyor! tncillz hava harekita İngilizler bava taarruzları Bu kabil askeri 4 Suriye bava meydanlarına hücum ettiler Beyruttaki Fransız idaresi şiddetliprotesto ile mukabelede bulundu Amerika Fransa ile münasebatını kesecek Ruzvelt, Vişinfn Almanya ile anlaşmasını takbih etti Fransaya erzak sevkiyatı durduruldu, Fransız vapurlarına elkonuldu Ingilizler Yunanistan hava meydanlarına, Almanlar da Girid ve Kıbrısa hücum ettiler yardıtn misalini bize Amerika İngiliz matbuatı Fran Hiir Fransız Ajansı, sanın Suriyede manda Suriyeden Iraka hafiff lanklar ve harb levahakkı kalmadığım ileri sürüyor zımı da gönderildiğini Berlin 16 (a.a.) Yanresmî bir kay. naktan bildiriliyor: Bugün Alman Hariciye Nezaretir.de, Ruzvelt'in Fransa hakkında deklaras yonu bahsinde vaziyet abnaktan imtina edilmiştir. «Ruzvelt'in bu mesajına» cevabın Berhnden değil fakat Vişiden ve rilebileceği bildlrilmiştir. Buna rağmen, Berlin siyasî mahfilleri Ruzvelt'in beyanatı hakkında az çok alâka göster rolslerdir. Bu alâka, bu mahfillerin inti(Arkası sahife 5 süron 4 te haber veriyor Kahire 16 (a.a.) Resml teblig: İngiliz hava kuvvetleri Alman tayyarelerıne Sunyede üç tayyare meydanında taarruz etmişlerdlr. Bunlar Şam, Bayak ve Tüdmür tayyare meydanlandır. Bunlann hepsıne dün taarruz olunmuştur. Tüdmür'de üç Yunkers, dığer (Arkası sahife S rötun 1 de)] 19 Mayısa hazırhk Kıbrısa hâcum Lefkoşe 16 (a a.) Resmen bildirildiğine göre bombardıman taj^yarelerin den murekkeb küçük bir düşman hava Ülosu dün sabah Kıbrısa hücum ederek muhtelif jrerîere bombalar atmışlardır. Üç kisi yaraianmıştır. Hasar çok hafiftir. Demiryolu istikrazı Diyarbakır Irak ve İran yollarını yapmak üzere 35 milyon liralık tahvilât çıkarılıyor Ankara 16 (Telefonla) Diyarbakır UUsyonundan Irak ve İran hududlarına kadar yapuacak aemiryollarının ikmalî için istıkraz akdıne daır lâyiha son şeklinı almıştır. HasıJatı Diyarbakır istasyonundan Irak ve İran hududlanna kadar uzatılacak demıryollanrun inşaatını tamamlarraya tahsi« edilmek ve senelik faiz ve Jkramiye tutan yüzde 7 olmak ve itibarî kıyrreti her sene 15 milyon lirayı geçmemek ve 20 şer senede itfa edilmek ?artilfi 35 roilyon liralık hamiline muharrer tahvil ihracı suretile istikraz akdi hususunda Maliye Vekiline mezuniyet verilmektedir. İtfa plânı mucibince, bu istikraz tahvillen kur'a ile başbaşa itfa ve ıkramiyeleri de kur'a ile tayin ve tevdı edtJecektir. Amerika Cumbur Reisi M. Ruzvelt Vaşington 16 (a a.) Reuter: Her bakımdan ve fılî mahiyette olmak uzere Birleşik Amerika ile Fransa arasındaki siyasi münasebetlerİTi sona ermesi ve Fransadaki Amerika büyük elçisi Amiral Leahy'nm yakında geri çağırılması bekleniyor. Birleşik Amerikanın Ftansayı miherden uzak tutmak yolundaki büyük gayretleri akim kalmışa benzıyor. Fransanm hattı hareketi ve Rurveit'in mazi rejimi ile ittifakı tazammıtn edebilecek (Arkası sahife 5 söttın 6 da) Irak hâdiseleri ve Almanya Berlin, Türkiyenin Iraka karşı vaziyetinin malum olmadığı fikrinde.. Berlin 16 (a.a.) Yanresmî bir kaynaktan bildiriliyor: Bugün A'msn Hariciye Nezaretinde ecnebi gazefecilerınin suallerine şu cevab verilmiştir: <Irak Harbiye Nazınnın Turkiyede hangi zatlarla rrüzakerede bulundugu Beründe bilınmlyor Keza Türkiyenin Iraka karşı nasıl bir vaziyet aldıgı da malum değüdir. Maamafih Berlinin siyasî mahfilleri diğer memieketlerin vaziyetini ve bilhassa Irakın Arab âleminde mazhar olduğu tevecrühleri alâka ile takib edi yorlar.> Birkaç söx Merhamet değil vazife Hava hücumlan Kahire 16 (ajı.) İngiliz umumî karargâhından: Irakta, düşman mevzilenne ve hava meydanlan, demiryolu, otomobil nakliyatı gibi askeri hedeflere devamlı hava hücumlan yapılmıştır. Amara, Raşid. Musul ve Bağdad şinıendifen bombardıman edilmiştir. Askerî harekât Kahire 16 (a.a.) ingiliz umumî karargâhından: 19 mayıs Genclik bayramında Taksim meydanında yapı alacaklan yerler tespit ediltnis ve yürüyüs vaziyetleri yapıl" Irakta vaziyet sakindir Basra ve lacak merasime hazırhk olmak üzere dün provslar yapılmıştır. mıştır. Yukarüa resimler dunkiı provalardan nlmmıj iki Hdbbanıye mıntakalannda bir değişikBu provada merasime iştirak edecek ku ve erkek talebenin innbadır. lik olmamıştır. Son senelerde âdet oldu: Bir sahne san'atkân hakaıet sayacaktır. ihtiyarlayıp da artık iş göremez hale geldi mi, onu Doğrusunu söylemek lâzım gelirse o paranın sevenier, müsamere tertib ederek yahud iane top nes olduğunu biz de hakkile bilmiyoruz. Son senelayarak faal hayata elveda diyen emekli vatandâşâ lerde, bazı müteşebbislerin gayretile ve yalnız sahne üç beş kuruş teminine çahşıyorlar. aıtistlerine karşı gösterdiğimiz belirsiz alâka, şimKimimizin sevine sevine bir vazife hissile ver diye kadar ihmal ettiğimız bir vazife duygusunu dığimiz, kimimizin merhamet duyarak sadaka kabi içimizde kamçılamağa kâfi gelmiyor. linden ihsan buyurduğumuz, kimimizin ise baştan İhmal ettiğintıiz vazife şudur: Aktör olsun, savarcasma cebimizden çıkarıp attığımız bu üç beş müzisyen olsun, ressam, şair veya edib olsun, cemikuruş, san'atkâr vatandaşın nazarında nasıl bir kıy yetimize hizmeti dokunan her vatandaşı, artık çalımet ifade eder, diye zaman zaman düşünürüm. şamıyacağı günlerde rahat ettirmeğe mecbvruz. Bu kadar karışık duygulann mahsulü olan Hududlanmızın müdafaası, aseyişin muhafazası ve bir servet, zannetmem ki herkes için ayni mânayı memleketin imarı islerine nasıl şahsan ve maddeten tsşısın. Cemiyet, hayat, hattâ san'at telâkkilerine işrirak ediyorsak, bize hizmet etmiş olan ihtiyar göre her muhtac biçare onda şüphesiz başka başka vatandaşların gündelik mapraflarına da ayni şeki'de kıymetler görecektir. Omrünün son günlerinde tit iştirak etmemiz lâzımdır. Bunu bir keyif veya merrek el'erine tutuşturulan beş on kuruşu, bir tanesı hamet duygusile başarabileceğimizi sanmak iptidakadirşinas insanlann yardımı olarak kabul ederse iliktir. Vazife, istisnasız herkese şamildir ve bizim bir başkası sadaka addedecek, bir üçüncüsü belki adımıza bunu devlet başarmalıdır. N.