17 Mayıs 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

17 Mayıs 1941 CUMKURfYET Operaiör M. Kemal ordudan ayrıldı Dün Gülhanede muhterem Profesöre güxel bir veda merasimi yapıldı fBa» îarah 1 inci sahifede) sözlerini bitırmişür. General Süreyya Hidayetten sonra Profesor Niyazi İsrret ve Abdülkadir söz alarak M. Kemal Ökeiin Gülhane ba^r.nesindeki muvaffakiyctli mesaisinden hayranlıkla bahsetmislerdir. Nıhayet M Kemal Öke kürsüye gelerek, bugünkü toplantınm tertib edılmesi vesilesile kendisini kucağında tam 31 sene yaşatan büyük Turk milletinin fedakâr ordusuna, sayın Milll Müdafaa Vekili Saffet Arıkana, sıhhat dairesi reisi General Mazlum Boysana ayn ayrı teşekkür ettikten sonra, Gülhanede geçirdiği uzun meslek hayatmdan bahsetmiş. kendisini Gulhaneye bağlayan bağlann çözülmez mahiyetini tebarüz ettirmis ve 1898 de, Alman Profesörü ReMer Paşa başta olmak üzere Türk ve Alman hocalan taraf^ıdan kurulan bu büyük sıhhat müessesesinin bugün tam 43 üncü yaşına basmış olduğuna işaret ederek o günden buçüne kadar Gülhanede yapılan tıbbî tecrübelerden alınan müsbet neticeleri, muhtelif hastalıklar üzerindeki çalısmaları. yapılan ameliyatları rakamlara istjnaden anlatmış ve Gülhaneden ayr:lmış olmasma rağmen oraya daima bağlı kaldığını ve ihtiyac haliıtde orduya yerjiden hizmete daima amade bulunduğur.u söylemiş ve meslekdaşlanna muvaffakıyetler temenni ederek sözlerini bitirmiştir. M. Kemal Ökenin sabık talebesi karşısında adeta bir son der3 mahiyetinde olan hitabesi, meslekdaşları tarafmdan hararetle alkışlanmıştır. Cumhuriyet. orduda olduğu kadar ordu haricindeki hizmetlen de daima takdırle yadedilecek olan sayın Profesör ve operatörümüzün serbest hekimlik hayatmda da uzun ve muvaffakiyetli seneler geçirmesini temenni eder. (Başmakaledcn devam) İfiraf edelim ki sehir ve kasabalannıızdaki mckteblerimizin takib ettikleri tedris sistemlerine göre buralardaki çocuklanmı/ın yetişmeleri biraz vazolarda ve serlerdeki uebatların yetişmeleri sckline bcn?er. Elimize geçen bir fırsatla şehir'i ve kasahalı çoctıklarımm tabiatin sinesitıc alarak onlan hakiki hayatla kucak kucajM koymuş olacağız. On beş yasını geçmîş bir delikanh günde en aşağı ikj üç doniim ekin biçer. Bunlann orar on beşer kisilik grupları hergün kırkar elli<icr donümlük tarlalann hasadını kola\lıkla haKlarlar. Genc kudretinin istihsal ettlği bu netice şehirli ve kasabah çocuğun bütün hayatında hiç nnutmıya"ağı bir feyiz ve iftihar kaynağı olacağınria şüphe mi vardır? Genc kollar Berlin Iraka millet yardımı işlerinde çok tabiî îdiî vor ! (Bas tarafi 1 inci sahifede) zar vaziyetinde Tjulunduğunu ispat eyiemektedir. Beşka bir memlekete aid eslahanın transiti hakkmda Fransaya yapılan itablara geünce, Berlinde şu cihet hatırlaüîmaktadır ki, Ruzvelt'in hattı hareketine bakıJırsa, bu gibi itablarda bulunmak ona düsmez. Başka memlekeHer Lnsiltereye eslaha naklettiği zaman, İngilizler ve yahud Ruzvelt'in proiastoda bulundukları, Berlinde hiç işitilmemiştir. Berlinde bir çok defa aşağıdaki mütaleada bulunulmuştur; Meselâ bir tayyarenin bir kaç dakika Içine Suriyede yere inmesile Malaya gibi büyük İngiliz harb gemile rinin haftalarca Amerikan limanlannda tamir görmesi arasında fark vardır. Eğer bu meselede bir emsal yaraülmış ise bu münhasıran İngiltere ve Amerika tarafından oîmustur. Fransızların Milletler Cemiyetinden çekilmiş olmak itibarile Suriyede manda hakları kalmadığı hususundaki İngiliz iddiasmdan Berlin mahfilleri hayıete düşmemişlerdlr. Bu, İngilizlere mahsus bir manevradır. Böyle bü iddiadan bllhassa Japonlar hayret edecektir. Çönkü Japon marıdalarını tanımış olan birisi burada da bir fark gözetemez. Diğer taraftan, eski müttefik İngilterenin işgal altmda olan ve olmtyan Fransadaki sivil halka ve keza Oran ve Dakar halkına karşı tatbik ettiği açlık harbl usulüne de Berlin mahfilleri dikkati çekmektedir. Berlinde 6yle zannediliyor ki bu hâdiseler işin ahlâkî tarafını tavsif etmeğe kâfidir. Hava harbleri Hanovre ve Berlin şehirleri bombardıman edildi îngiltereye akınlar dün hafif geçti Londra 16 (a.a.) Hava ve Emniyet Nezaretlerinin tebtiği: Bu gece düşmanın Büyük Britanya üzerindekı haya faaliyeti küçuk mikyasta olmuştur. Ekserisı s?hil bölgelerinde olmak uzere dağınık yerlere bombalar atılmıştır. Sahilde bazı yerlerde hasarlar vuku buhnuş ve bu yerlerden birinde pek az nüktarda ö!ü ve yaralı kaydedilmiştir. Asım Baba jiibilesi Amerika Yarın akşam, zengin Fransa ile bir programla yapıhyor münasebatını kesecek (Bas tarafi I ind Mhifede) herhangi bo iş birliğini Fransanın kabul etmesini akıl almaz» yolundaki sozleri sazetelerin ilk sahifelerinde Hess'e aid haberlere takaddüm etroektedir Bu sabahki konuşmalarm başlıea mevzuu şudur: Fransanm Okyanusun iki sahilindeki müstemlekeleri ve bilhassa Martinik, Gine ve Dakar ne o* lacaktır? Bugünkü şartlar içinde Amerikanın tabiatile aîâkadar bulunduğu hu mesele nasıl bir inkişaf gösterecektir? Vişinin hattı hareketi Amerika efkân umumiyesinde ve hükumet mahfHlerinde elim bir tesir yapmış ve harbin Amerikaya ne kadar yakın olduği'nu göstermijtir. Almanyaya yapılan hücumlar Berlin 16 (a.a.> D. N B. ajansı bildiriyor: Hafif İngiliz hava filolan. dün gece batışimal ve şima] Almanyası üzerine akınlar yapmışlordır. Şimali Almanyada şehirler üzerine bır çok bombalar atılmıştır. Şimdiye kadar alınan haberlere göre hiçbir tarafta ciddi hasar olmamışbr. Düşman hava filolanndan biri Berline hücum etmeğe teşebbüs etmişse de tayyare defi balaryalannın şiddetli ateşi düşman tayyarelerinjn bulutlar arasından çıkmasına mâni olduğundan ingiliz tayyarelerinden ancak bir kaçı Berlin clvarına kadar gelmişler, fakat bunlar da dönmeğe mecbur edilmişlerdir. Şimdiye kadar öğrenildiğine göre bir İngiliz teyyaresi düşürülmüştür. îngilizler Suriye hava meydanlarına hücum ettiler Her şeye rağmen! Amerîka Kızıldenize mühimmat gönderecek ve icab ederse sevkiyatı müdafaa edecek Bu ekinin harman edilip altın mahSHÜın ortaya çıkanlmasuıdald büyük zevki genr selıirli ve kasabalıya hangi eğlence tenıin edebilir? Köjlerde goriilecek işler yalnız hasad ve harmandan ibaret değildir: GeleceK yıl ekiminin tarlalannı da şimdiden hazırlamak ve nihayet ekmek işleri de vardır. Şe'ıirli ve kasabah çocuk bunu yapamaz mı' Tarlanm nasıi sürüldüğünii. çiftin nasıl koşulduğunu ve yüriitüldiiğünü ona bir kere. iki kere göstermek, nihayet bir iki kerecik de ufaktefek hatalarmı tashih edivermek kâfidir. O bunu pekâlâ. sanki ezelden bildiği bir i» mükemmeliyetile yapar. Bir kısırn çocuklarıınıza odun kömürii yaktınlmak işleri «Ie gÖrdürülebileceğini kaydetmiştik. Geçen kış bütün memlekette yakacak maddeler bakımmdan az çok zorluklar çekildiğini hatırlayoruz. Bu biraz da iyi tatbik olunamı>an bir kanunun azçok nahoş neticeleri gibi sayılabilse bile nihayet bu islerin de mümkün olduğu kadar fazla istihsal temin olnnacak veçhile başarılnıası için o uğurda faaliyet sarfedecck kollara ihtiyac gösterir. Bu kolların eksikliğini biraz da ixd hayatma sevkederek memlekete faydalı obı alannı istediğimiz şehirli ve kasabah çenc çocuklarımııla telâfi edebiliriz. Bilhassa bu kömür isrihsali işi iıdlik tatbikatının ideal bir şekli olur diye düşünüyoruz: I San'atkâr Asım Baba Halk sahnesinin 55 yillık emektan Asım Baba için bir jübüe yapılacagım yazmışUk. Sahneye 55 yıl emek verdikten sonra bugün 80 yaşmda olduğu halde müskül hayat şartlan içinde çırpınan Asım Baba İçin hazırlanan jubileyi yerinde bulmamak ve müteşebblsleri tebrik etmetnek lcabil değildir. Bu kadirşinas teşebbüs uzerinde ehemmlyetle çalışılmakta ve zengin programın hakklle tatbib esbabı temin olunmaktadır. Jüblle 18 mayıs pazar günü akşaral saat 21 de Şehir Tiyatrosu komedı lus» mında yapılacaktır. Programa, muharrİT arkadaşımız Nusret Safa Coşkunun blr konuşmasile baslanacak, bunu yeni ve tam kadrosile Halk Operetinln bir opereti takib edecektir. BİIâhare güzide ssn'atkâr Münlr Nureddln ve arkadaşlan bir konser vereceklerdir. Konserf takiben. Halk san'atk&n Naşid, Halicıe Ue birlikte «Afacan» isimli btr komedl t^msıl edecek, Asım Baba da bu komedide rol alarak son oyununu oynıyacaktır. Bu jübileye iştirak edecekler. fakir bir san'atkâra yardım edecekleri gibi güzel bir gece de geçireceklerdir. M. Ruzvelt'in Fransız mflletins hitabesi Vaşington 16 (a.a ) Ruzvelt, bugün vakit geçirmeden radyo İle Fransızlara hıtab ederek demiştir ki: « Fransayı ve müstemleke imparatorluğunu zahiri olarak bırakacak bir ittifakı Franrz bükumetinin gönül nzasıle kabul edeceğine Amerikan milleti İnanamıyor. Fransız Afrika müstemlekeierinm onlann Atlantîk sahillerinhı teslim edilmesi Akdeniz sulhunu ve emniyetîni telıdid edpr. Esas siyaseti hürriyetin, istıklâlin ve halkçı müesseselerin tamamiie tahribi olan bir askerî devletle ittifakı tazsmmun edecek olan sözde İşbırliğine aid herhangi bir anlaşmayı Fransız milletinin gönül nzasile kabul odereğini akıl almaz. Birleşik Amerikanın Fransa hükumetile olan münasebetlerindeki siyaseti F.ansız Alman mütareke şartlarına ve bu mütareke ile Fransa hükumetine konulan bazt tahdidata istinad ediyordu. Bundan ayrıca da. Almanya ile mütarekenin icah'arı haıidnde hiçbir işbirliğinin kabu1 ediimiveceŞine dair Franda devlet reisinin ve hükumetinin teminatına da m?lik rmiunuyorduk.» Hanovre ve Berlin bombardıman edildi Heniiz Alman Fransız îtilâfı olmamış Berlin 16 (a^.) Stefani ajansından: Salâhiyettar bir rcembadan beyan edil diğine göre henüz hakiki bir Fransız Alman itilâfmdan bahsetmeğe imkân levcud değildir. Bu babdaki müzake reler devam etmekte olup elde edilecek neticeîeriu çok müspet olacağı anlasılmaktadır. <Ba» tarafj I tad sahifede) flrt Alman tayyaresi ve bir Caproni Vaçiniîton 16 (a.a.) Ruzvelt, Kmlır.itralyöz ateşine tutulmuş ve en az üç denizin Almanya tarafından ecnebi vatayyare ciddi hasara ugrattfmış ve blr purlar içın teblikeli mıntaka ilân edilteyyare yakılmıştır. mesi hakkmda bugün gazetecilere yaptığı bey&natta Bırieşik Amerikanın şımSariyeden Iraka gönderilen aıye kadar ticaretini ve denizlerin sertanklar bestisini himaye içın ikı defa donanmaLondra 16 (a.a.) Müstakil Fransız sını kullenmış olduğunu hatırlatmıs ve sıansının K&hire muhabirj hafif tankKömür yakıhnağa salih ormanlara bundan bir asır evvel Akdeniz korsanI'.rla diğer harb levazımınm Suriyeden larına ve sonra da Caraibes korsanlarına kendi öğreimenlerinin sevk ve idareleri T ak istikametine geçtiğini bildirjnektekarsı yapüan hareketlere telmih etmiş altmda götiırülecek bir kacar yüz genc. dlr. tir. Uağda çadırlamu kuracaklar. YiyecekAyni murıabir, hür Fransız pilotlanüazeteciler bir asır evvelki Akdeniz leri içecekleri lıeraberlerinde, onlann r'n perçfnbe gecesi Suriye topraklan korsanları gibi şimdi de modern korsan Idaresini de kendi aralaıındaki iş bolüuzerinde uçarak Ortaşarktaki hür Fran ar mı btıhnduffunu sormuşlardır. mile tanzim etmi^ler Balta, çapa, kürek sız mümessili General Catroux'nun imRuzvelt bu suale «muhakemenizi kulla gibi aletleri yanlannda. Her grupda közasını taşıyan beyannameler attığını da nınız» cevph'nı vermekle iktifa etmiş ve mür yaknıa£ı bilen bir ustanın rehberlibıidirmıştir. Vaktile Şam valisi olan denUerin hürriyeti Amerikanın tarihS ği kâfi. AğarİTi kendileri kesecekler, Oeneral Catroux Suriyeyi iyi tanıyan siyasetidir» demiştir. onlan ocaklara kendileri istif edecekbiridir. General Suriyedeki Fransızlara Maamafih Ruzvpıt Birleşik Amerika ler ve nihayet kendileri yakacaklar. r,Hyo ile hitab ederek Alman tahakkü nm ne yaomak fikrinde olduğunu bil Boylelikle mesılâ İstanbul hinterlanT Ü altında bulunan Vişi hükumetinin dirmemi?tir. dında birksç nıilyon kilo fazla krimür., 'b>iyunc;tjnığundan kurtulmalarun taleb yakıhtıış olma>ının gencler için ne eğ etmiştir. lenceli bir meşgale, memleket için ne^ bü>ük ırenfaat olacagı meydandadır. Surîyenin protestosu İNGİLİZ ORDUSU Beynıt 16 (a.a.) Aşağıdaki resmi tebliğ neşrolunmustur: Geçenlerde bir mıktar Alman tayyaresi Svnyeden transit olarak geçmiştir. Bunlardan on beşi Suriye tayyare meydanlarına İnmeğe mecbur kalmışlardır. Mütareke şartları mucibince, Fransız makamaü bu tavyarelerin mümkün mertcbe süı'atle hareket etmeleri için tedbirurr almıslardu. Hiç, haber vermeksizin ve Edenin Avam Kamarasındaki bcyanatına takaddüm ederek İngiliz tayyareleri 14 ve 15 mayıs tarihlerinde Şam, Tüdmiir ve Rayak tayyare mevdar.larını bombardıman etntişler ve mitralyöz ateşine tutmuşlardır. Bu taarruzlar esnasmda bir Fransız »ubayı otmüş ve biı çok kişi de yaralanmışür. Rayak tayyare meydanı sonradan bir İngiliz tayyaresi tarafından mitralyöz ^teîire tutulmuştur. CBaş tarafi 1 ind sahifede} hükumet daireleriııe ve Katedral rıhtımına tam isabetler kaydetmislerdir. Yangıniar çıkarılmış, fakat hasaratın teferrıwtile müşahede ve tespiti mümkun olmaraıştır. Çarşambs günü bir çok keşıf devriyeleri yapılmıstır. Habeşistanda, orta Habeşistandaki Mendi kalesile mitralyöz postalarına tara isabetler kaydolunnıuştur. Cenub Afrikssı tajyareleri Siasiamanna ve Diabassîr'deki kıtaatı bombardırr.an etmişlerdir. Maltaya dü<?msn tayyareleri 1314 mayıs gecesi bir hücum yapmışlardır. İngiliz beva kuvvetlerine aid binalarda hafıf hasarlaı mevcudsa da ne asker, ne de sivil hicblı zayiat yoktur. Dün diğer küçük bir hava hücumu yapılmıştır. Avcı tavyareıerimiz. düşman kuvvetlerini püskürtmüşlerdir. Diğer taraftan İngiliz tayyareleri SuriBütün bu harekâtta iki tayyaremiz yenin ve Lübnanın muhtelif yerlerine kayıbdır, fakat bunlardan birinin pilotu beyannameler atmışlardır. paraşüt's kurtulmuçtur. İngiliz hava kuvvetlerinin bu hareketHabeşistanda harekât leri Büyük Britanya tarafından Fran. Nairobi İS (a.a) Dün neşredüen saya karşı hasmane hareketlerdir. Binaenaleyh Fransanm Suriye ve Lübnan tebliğde AdisAbabarun cenubundaki fevkalâde komiseri Büyük Britanya baş mıntakada yeni muvaffakiyetler kazakonsolosuna şiddetli blr protesto notası nıldığı haber verılmektedir. Perşembe günü bir İtalyan mevziine hücum edilmiş göndermiştir. ve 500 esır alınmıştır. İki batarya toptan Iraka giden tayyareler hakkuıda başka beş tank ve tank dafi topu iğtimalumat nam edilmUtir. Mevzilerden tardedilen Kahire 16 (a«.) İngiliz askeri söz İtalyanların şehrin ceuubunda bir hayli cusü şu beyanatta bulunmuştur: mesafeve ricat etmeleri üzerine YavelSuriye üzerinden uçruklan evvelce lo'nun şimaünde bulunan Adghe işgal «îe bildirilen Alman tayyareleri Iraka edilmiştir. giderken Suriye hava meydanlanndan Neghelli yolu üzertnde bulunan Dallsİstifade etmişlerdir. Anlaş^ldığına göre de yollaruı fena bir halde bulunmasına bu tayvarelerin çoğu bombsrdıman tav rağmen Italycinların takibine devam eyareleri ise de aralannda bir veya 'ki dilmektedir. tane de nakliye tayyaresi bulunması İhtimal dahilindedir. Kullanılan tavvare İtalyan tebliği »neydanlan arasında Rayak ve Halpb Roma 16 (a.a.) İtalyan orduları utcyyare meydanlannm buUınduŞu sa mumi karargâhmırı 345 numarah tebnılmaktadır. Alman tayyarelerinden bir Uğl: Şunali Aüikada Sollum mınkaçınra Suriyede kalmış olması muhtakasmda muharebeler cereyan et temeldir. Bu tavyarelerüı faaliyeti <ic mektedir. Stuka teşekkülleri İtal veya dört gündür devam etmekte"1ir yan av tayyarelerınin himayesinde SolRaşid Âliye temsilî yardım vapılmış ve lum mınleJcasındakı düşman mevzilerini bu hal bütün Alman harekâtına değişbombardıman etmişlerdir. Diğer İtalyan mez bir surette refakat eden propaganda daîealarma karsı iMıvatlı bulun ve Alman teşekküJieri Tobruğu bom mak lâzımgeldiğini bir defa daha gös bardıman ederek bir tayyare defi bataryasına, tathırhanelere tam isabetler termiştir. kaydetmışler ve büyük yangınlar çıkarnuşlardır. < Vakit Har olduğu için bu teşkilâtm bütün memleket te >apıhp yapılamıyacağını bilmiyoruz. Fakat bir çok yerlerde >apılabilece§inde ?üphe etmiyor ve ne kadan yapılabilirse bunu kâr sayıyoruz. Ziraat ve Maarif Vekâletlerimizin bu meseleyi roüştereken tetkik etmeleri ve tatil müddctinde hançi çocuklann hangi inzıbath sekiller altında bu fajdalı işlere se^kolurtalilıceklerini to>nn eylenıeleri lâzımdır. Belkı beden terbiye teşkilâhmızın da bu işle alâkalandınlması rauvahk olur. üerhalde nıesele esasında izcilik teşIdlâtının tatbikatı gibi nazara ahnmak ve memleket islerine sevkolunacak gencleıin her grupu müteaddid öğretmenlerin nezarttleıi aHına konulmak şarttar. Bu iş hiçnir zan<a\ı başibozuk alaji sekUnde yapılamaz. İ7cilik teskilâtı ifademiz zaten kendi basma hür bir inzıbatın zaruretini göstermeğe kâfidir. YUNUS NADİ İngilterede halk maneviyatı yüksek " Her hangi bir kabine sulh yapmıya teşebbüs ederse ihtilâl kopabilir,, Almanyada 91da ma* deleri tevziatı arıvor Berlin 16 (a.a. ) Stefani ajansındarHaftada adam ba^ma verllmekte olan tereyağ miktannın 62 gram arttınlacağı haber alınmıştır Halka verilecek et miktan, şu suretle t«=;r>it edilmiştir: Agır hızmetler gören eşhasa haftada bir kilo, ameleye 800 gram, diğer sivil ahalîye 400 gram. Bundan baştca sebze bahçeleri, geçen scneye nispeten yüzde 25 nispetinde arttmlmıştır. Alman hallanın ihtiyacım tamamlle tetnin etmek maksacille sebze bahçelerinin 1941 senesinde bu kadar daha artünlması derpiç eâilmektedlr. Vaşington 16 (a a.) Londradan avdet eden Amerika Bahııye müsteşarı James Forrestal Birleşik An.erika devletleri reisi Ruzvelt'e bir rapor vermıştir. Nevyork Times gazetesine göre Forrestal. raporunda Ingilizlprin, kafilelere yapüan hücumları bertaraf etmek içm nıuhtac oldukları ağır bombardıman tayyarelerinden sonra en zivtde muhtac oldukları şeylerin gemılerle ağır tanklardan ibaret olduğunu kaydetmiştir. Bahrıye müsteşarınm Ruzvelt'e Ingılız milletinin kuvvei maneviyesinin ne derece yuksek olduğunu söylemiş olduğuna ve herhangi bır İngiliz kabinesi sulh yapmaŞa teşebbüs ettiği takdirde İngilterede ihti'âi kopacağını tebarüz ettirdiŞine şüphe yoktur. Şarkt Akdenizde tayyarelerimiz KıbForrestal'in Çorçil'in mevkiinin her rıs adr.sında hava meydanlarıru ve dezamandan ziyade sağlam olduğu noktamiryollaruu bombardıman etmişlerdir. smda ısrar ettiği de öğrenilmiştir. Düşman tayyareieri Rodos adasına bir Amerikan âyaru înfiradcılaifin kaç bomba atmışlarsa da nüfusça zayiat ve hasar yoktur. bir teklifini reddetti Şarkî Afrıkada AmbaAlagi'de kıfaVaşington 16 (a.a. Dün Amerika larımızın mukavemeti devam ermekte âyan meclisi bir muharîbden diğer bir dir. Bu ırukavemet tarihte İtalyan askerlerinin kıymetıni ve şanını gösteren muharîbe vapur devredümesine mâni bir timsal teşkil etmektedir. Her taraf clmak üzere infiradcılar tarafından yatan kuvvetli taarruzlara uğrayan ve pılan teklifi reddetmiştir. İnfiradcılar mütemadiver. düşnıptnm topçu ateşine bu nevi devirlerin lüzumsuz yere bir ve tayyare hucumlarına maruz kalan harb tahriki fiili teşkil edeoeğini ileri garnızonumuz yenilmez bir cesaretle sürmüşlerdir. çarpışmakta ve nıütearnzlan pek ağır Meb'usan meclisinin de 7 mayısta zayiata uğratnı?.kt«dır. buna benzer bir teklifi reddoîiği hatırDiğfer mıntaklarda kayda değer blr lardadır. şey yoktur. NevyoT+ 16 (a^.) Amerika Bahriye Nazın Albay Knox bugün burada verdiğl bir mülâkatta aşağıdaki beyanatta Uç vapur batınldı Adapazan 2 nci sulh bukuk hâkimBerlin 16 (a.a.) Yarıresmî kaynakLondra 16 (a.a.) İngiliz Hava Neaa buiunmuşturliğinden: :an bildiriliyor: reü istihbarat bürosunun bildirdiğine « Son 24 saatin en heyecanh hâdisesl Adapazan TJzunçarşıda çorabcı ts» Mareçal Peten'in dün radyo ile Frangöre, İngiliz bombardıman tayyareleri simdiki Vişi Frersız hükumetinin Al maU örerin 28/3/941 tarihinde vefatt sız milletine hitaben söylediği nutuk dün öğleden sonra Frizon adaları açık manyaya tîveccüh etmesidir. Vişi hüku üzerine terekesine vaziyed edilerek teshakkında Berluıde çok büyük alâka gösmüteveffanın arında himsye altmda seyreden bir meti Almanlann pençesindedir ve kendi pit edilmiş olduğundan erihnektedir. düşman vapur kafüesine hücum ederek işlerinin idaresine malik değildir. Vişi terekesile al&kalılann ve alacaklılarile Berljn siyasî ma?;fillçrinde, bu nutuk, 2000,4000 ve 5000 tonilâtoluk üç vapuru hükumetini Hıtler avucu İçine almıştır. borclulann vesıkalarile birlikte kayıd Avrupa devletlerile İsbirliği yapmak batırmıslardır. Az sonra düşman ava Bu hükumet harb mağlubiyetinin ciz muamelesi görmek üzere 11 haztran zrr.inin ıfadesi olarak telâkki edilmek941 tanhine kadar Adapazan sulh hutayyareleri İrgiliz bombardıman tayya yesini ödemektedir.» tedir. kuk hâkimlığine müracaatleri lüzumU relerine hücum etmişlerdir. Düşman Amerika, Fransız müstemlekelerine bilmmek üzere kanunu Alman Hariciye Nezaretinde şu fikir medeninln tayyarelerinden biri düşürülmüştür. Bir mevcuddur ki Mareşal Peten'in beyanakarşı harekete geçecek 561 inci maddesine tevflkan keyfiyet İngiliz tayyaresi üsnıne dönmemiştir. tı, Fransanm yabancı nüfuzunu bu saVaşington 16 (a a ) Daily Teleg ilân olunur. (5096"> Diğer taraftan İngiliz savaş tayyarev hadan atmak'a olduğunun bir bürhanı raph'm'Vaşingto'n^rhunaBirine iştöre, eğer olarak datelâkki edHebiIir. , , \er\ dün Manş denizile şimalî Fransa ,ü Fransa Almanlarla asker! isbirliği yapa . zerinde deısrijçe ggzmişlerdir. Bu uçuslar çak olursa, ağlebi ihtimal, Amerika da FranâıtfkabiaeJM tc*»lindr l 4 esnasmda yerde'*tbtrunan bir çok düşgarb yarım küresindeki Fransız müs Vişi 16 (a a.) Fransız kabinesi buman tayyîreleri mitralyöz ateşine tutulBu perşembe Sandal Bedeste gün öğleden sonra Am'ral Darlan'm rnuş ve bir düşman tayyaresi düsü temlekelerine karşı derhal askerî hareninde Kartier markalı bir altın kâta girişecektir. Bu topraklar. hür bir iyaseti altmda bir toplantı yaomıştır. rülmüştür Alcaktan uçulmak suretile tabaka, ve Patek Filip markalı bir Bu kabine toplantısı hakkmda hiç bazı vapurlar da mitralyöz ateşine tu Fransaya iade edilineiye ve yahud müsaltın sa?t satılacaktır. takil arazi olarak kuruluncaya kadar ir tebliğ neşredilmemiştir. tuimuşlardır, bu hareket esnasında bir panamerikan konferansı tarafından iş«Fransanm Suriyede manda hakkı İngiliz tayyaresi üssüne dönmemiştir. gal ve idarc edilecektir. Eğer General tlftn tashihi Gazetemizin 16 makalmamıshr» Weygand Almsnlann, Mareşal Peten'in yıs 941 tarihlı nüshaanda intişar eden Duff Kooper'm beyanata Londra 16 (a a.) Reuter ajansıLondra 16 (a a.> Duff Cooper. rad Avrupa ve Afrikp'da Alman Işbirliğini İstanbul Elektrık, Tramvay ve Tunel nı i Hin]orpqtik muharriri yazıyor: kabul e*t:|i hpfckındıki beyanahna rağ işletmeleri umum müdürlüğünün 1 milDaha iyi bir anlaşma için Alman yo vasıtasile Cenubî Amerika gazetecimen. çirna'.i Afrikada Almanlara karşı yon aded mozaık parke taşı ilânında lerine beyanatta bulunarak demiştir arın ileri sürdükleri sartlann Vişi hükoymaSa teşebbüs edecek olursa Ame nıuvakkat teminat miktarı 5625 lira oumptı tarafmdan kabulü üzerine bey ki: rika hükumeti kiral.ima ve Bdüne ver larak yazüacagı yerde 5025 lira olarak c İngiltere, bir kale o'.an adasında, nelmilel siyasette esas alâka ansızm me kanununun derpiş ettiği bütün yar yaalmıştır. Düzeltirız. Suriyeye teveccüh etmiştu. Eden Avam Hitler'e öldürücü bir darbe vurmağa ve dımı yapaeaktır. Kamarasmdaki beyanatırda Aiman harbi kazanmağa yetecek derecede malliye Nezareünin bu vapurları henüz teDakar Aimanlar tarafmdan isçal edil sellüm etmpdiğini söylemiştir. Eyyarelerinin Suriye hava meydanla zeme toplaymcaya kadar bugünkü y«lunda ilerlemeğe devam edecektir> dlği takdhde Amerikada Brezily*va bu rına geldiğine ve General Wavell'e Berline göre Amerika, Avrupa kadar yakın bir üsse derhal vaayed ebundan mütevîlid vaziyetı karşılamak nasıl isbirliği yapabildiği hayretle sorul dihnesi lehinde şiddetli bir mücadele işlerine karısmamalı üzere icab eden tedbirleri almak i,m maktadır. yapılacaVtır. Berlin 16 (a a.) Yarıresmî bir am salâhiyet verildiğini ıfsa eylemistır. Bu, esasen çok muğlak olan vaziyette Beyennamede Vişi'nin Fransız milletiVaşingtonda be;'sn edildiğinegöre, A nıahfüden bildiriliyor: çok vahim bir inkişaftır. Ve bu inki nin büyük ekseriyetinin arzusu hilâfına merikisnîn takib cdf>ceği hattı hareket Alman Fransız müzakereleri Ber şafın İngilterenin Vişi hakkındaki mü harekt fttîği hakkındaki hür Fransız hakkmda kat'i karar vermesi çok yaklaş. lindeki yabsncı gazete mahfillerinde bünasebetlerinde ne tesir yapacağını ts ların kanaati bir kere daha teyid edil mıştır. yük bir alâka uyandırmakta devam edisavvur ve derpiş etmek ko;ay değildir. dikten sonra şöyle denilmektedir: yor. Fransaya erzak sevkîyatı Amiral Darlan'ın ve cürüm ortaklanTamamen hukuM bakmıdan, Fransa Bir suale cevab olarak Hariciye Ne durduruldu Milletler Cemiyetinden cıküğını tebliğ nın irtikâb ettiği bu hacalet verici harezareti, müzakere'er henuz sona ermedığl ettiğine göre Fransanın Milletler Cemi ket karşısında hür Fransızlar Vişl hü Vaşington 16 (a.a.) Stefani ajansın cihetle bir Alman Fransız anlaşmasınyeti mandası mucibince Surıyede malık kumetinin Frans^yı temsil etmediğini ve dan: dan bahsetneniıı tamamiie yanlış bir bulunduğu hukuk mülga lır. Milletler bu hükumetin şerefsizce hareketlerinden Vaşington hükumetinin Fransaya mal şey olacağım bugüiı kaydetmiştir. Siyasl Cemiyeti paktı mucibince Milletler Ce Fransız milletinin asla mes'ul tutulamı götürecek olan vapurların hareketlerini mahiiller bu müzakereirin gerek işgal miyeti azasından olmıyan hiç bir dev yacağım bütün dünya muvacehesinde tehir etmi» olduğu ögrenilmiştir. alünda bulunan. gerekse işgal altında et istisnaı ahval haric olmak üzere beyan etneği vezife bilirler. bulunmıyan mıntakaiarda çıkan Fransıa Bu haber, Vişi'deki Amerikan sefiriBurün ağzı tıkanmış ve iktidan sel berhangı bir mandayı elinde tutamaz. gazetelerindeki ak,slerini tebarüz ettirinin Mareşai Peten e Fransa ile AlmanBu istisnaî ahval ise vuku bulmamıştır. bedilmis milletim'z namına biz hür yorlar. Alman mahfilleri Fransız gazeBuna binaen, Büyük Britanyanın g' Fransızlar Vişi hükumetinin ihanet poli ya arasında mesai birliğı yapılmasuıa telerinin mtıbalarından Fransanın kenmatuf her teşebbüsun Amenkaya karşı rijeceği herhangi bir haıeket nazari tikasını alenen ve resmen protesto edihasmane V,ir hareVet telâkki olunacağını dini başKa bir kıt'anın nüfuzu altında olarak manda sahibi bir devlete karşı yoruz. ihtar efmiş olduğu suretjnde radyolarla olmayıp bir Avrupa devleti olarak hisyapılmış olnuvacaktır. tngiliz gazetelerinîn mütalealan yapümış olan neşriyab teyid etmekte settiğinl istihrac ediyorlar. Bunun içinBununla beraber meselenin hukukî dir ki, Berânde z&nnedildiğine gor« Londra 16 (a.a.) Reuter: Alman dir. veçhesi mevzuu bahsolan askerî meseFransanın b'i temaviilü, Mareşal Petenleler kar>ar mühim değildir. Suriyedeki tayyarelerine Suriyede kolaylıklar ve!e Amerikan büyuk elçisı Amiral Leahy Fransız vapurlan musadere Fransız gsrn'zonu mevcudu 30 binle 60 rilmiş olmasına Londra mahfıllerinde arasında yap>'an mülâkatta da tezahüediliyor teessüf edilmekle beraber, vaziyetten bin araemdadır. Bu askerlerden bir çoğu ratını gösts.raiştir Vaşington lfi (a.a.) Sahil muhafamüstemleke askeridir. Zira Fransız as telâşa düşmeğe mütemayit b'ulunulmamaktadır. Vaziyetin ciddi olduğu söyza teşkilâtından bildirildiğine göre, ADiğer taraftan sıyast mahfillerde işaret kerlerinin ekserlsi geçen haziranda Fransaya donmüşlerdir. Kalan kuvvet lenmekte, fakat bu vaziycte askerî ba merikan limanlannda bulunan Fransız cdıldiğine gore Al^ıanya hiçbir zaman !er Fransi7 ordusunun en iyi kıt'aları kımdan hâkim olunabileceği ilâve edil vapurlarına süânlı muhafızlar ikame e Avrupa 1I3 Amerika arasında yaptığı diimiştir. Bu tedbır neticesinde «Nor tefrik kadar sarih bır tefriki Avrupa ile değildir ve yerli ahali île zorluklara mektedir. Londrada şu cihet kabul edilmekte mandia» d^hil olnıak üzere Nevyorkta Afrika arasında yapmamıştır. Avrupa marur ka^ıışiardır Şam, Beyrut ve Humsda grevler ve musademeler vuku dir ki, Mareşal Peten, ihtiyar ve yor 4, Yeni Orlean'da 3 San Pedro'da 2 ve nın Amerikanın dahilî işlerine müdahabulmustur. Mahsllî Fransız makamlan gun bir adamdır ve Maresahnüzeıinde, San Fransisko'da biı kı ceman 10 Fran le etmesine lüzum yoktur. Fakat Amerikanın da Avrupa işlerinde işi yoktur. karışıldıkları teşdH ve tesri etmemek Ahnanların ve Fransız ecdadlarınm is sız vapuru neazret altına aluımıştu:. Sahil Ttubafaza teşkilâtınm bağlı bu Akdeniz mıntakasınm ise eski dünyanın için uysai hareket etmek mecburiye mini taşıyan fakat Fransanın zihnıvetinden mahrum bulunan sahte Fran lunduğu Maliye Nezareti sözcüsü, Ma bir kısmı olduğu süphesizdir. tinde kalmışlardır. Vaziyet Irak buhranile daha ziyade sızların tazyikı icra edilmiş ve icra e7chir!er.mistir. Irsk hükumetinin Bey dilmekte bulunmuştur Suriyedeki Fransız makamlarının, rutta ve Çjmda bazı taraftarlan vardır. dün Avam Kamarasında £den tarafınFakat heyeti umumiyesi itibarile ahalidan tasrih edilen ingiliz hükumetinin nin Büyük Britanyaya karşı temayülü hattı hareketinden haberdar olduğunu fena değildir. Suriyede iyi vaziyette bir İdaremizin muhtelif şubelerinde manevra ve staj için askere giden muvazzaf sanmak için sebebler mevcuddur. Yaçok hava meydanları mevcud olmamakla memurlarm yerine muyakkaten istihdam edilmek üzere kadm ve erkek memur kınşarktan gelen haberler Arab devletberaber Şamın bulunduğu yayla yeni leri zimamdarlarından herhangi biri ahnacaktır. Askerlikle bir guna ilişikleri olmıyanlar arasmda bir müsabaka iniş meydanları temin edeceği gibi masinde Raşid Âliyi tutmait için hiç bir imtihanı açılacaktır. kineli bir harb için de mükemmel bir Lise ve bilhassa Ticaret mektebinden mezun olanlar tercih edilecektir. Istektemayül mevcud olmadığını ve bu devarazi teşkil edecektir. letlerin İngiliz hükumeti ile dostlukla lilerin lüzumlu vesikalan beraberlerinde olarak imtihan günü olan 22 5 '941 perHür Fransızlar Visi'yi protesto rına sadık kalacaklarından şüphe edil şembe günü saat 9,30 da Zat İşlerine müracaatleri bildirilir. (3807) Berlin, Maresal Peten'in nutkunu pek beğendi Londra 16 (a.a.) Öğrenildiğine göre bu gece İngiliz bombardıman tayyarelerinden mürekkeb kuvvetli bir filonun Almanyaya yaptığı hücumda başlıca hedefi Hanovre şehri teşkil etmiştir. Şehrin sanayi mahallelerinde bir çok yangınlar çıkarılmıştır. İngiliz bombardıman tayyarelerinin en büjrüklerinden bir kaç tanesi Berline hücum etmiştir. Hamburg ve Cuschuvendeki hedeflere de daha küçük mikyasta hücumlar yapılmıştır. Bahrîye Nazın VişPyi itham ediyor Kıymetli eşya satışı İstanbul Elektrik, Tramvay ve Tünel İşletmeleri Umum M^dürlü^ünden: ediyorlar Londra 16 (a.a.) Hür Fransızların merkezî komitesi tarafmdan neşredilen bir beyannamede Almanlann Suriye hava meydanlanndan istifade etmelerine müsaade etmek suretile Vişi hükumetinin yaptığı yeni ihanet hareketi tebarüz ettirilmektedir. Beyannamede Maıeşal Peten'in son vadinden nasıl dönebildiği ve Fransanın mütteüklerme kaışı Abnanlarla alenen mediğini gSstermektedir. Liberallerin gazetesi olan News Chronicle de şunlan yazmaktaoır: cArtık maske atılmıştır fransız tnil leti ve hatta Alman Fransız mütarekenamesi şartlarına karşı yapılan bu ıhanete verilecek bir tek cevab vardırHarekete geçmek. Evet, Almanlann Irak işlerine karışmâlanna verilecek cevab onlan bu müdahaicden menetmekten ibarettir.> TİİBKİYE « ŞİŞE V E CAM FABRİKALARI Anonim Sosyefesinden : Fabrikamızm bir bobinci ve bir de elektrikçiye ihtiyacı vardır. TaliblerİB bonservislerile birlikte Paşabahçesinde Fabrika İşletme Müdürlüğüne müracaatleri. j