3 Mayıs 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURIYET 3 Mayıs 1941 tlantik meydan muharebesini, İngilizler, bu harbin en muhlm mucadelesi addedıyorlar ki bunda haksız değildırler. Çunku Ingiltere ile Amenka, bu meydan nıuharebesini kaybederlerse. mağlub olurlar. Hem de telâfisi itnkâm olmıyan bir Son günlerdeki sosya] hareketlerimizi şekilde. Bu takdırde partiyi muhakkak •^•••^••••i Y a z a n : > • • • • • •••••• taklb edenler, kooperatıfçlhkle alâkadar Almanya kazanır. Onun içindir ki Inhâdıse ve haberlerın çokluğunu farketgiliz ve Amerikan devlet adamlarının mlşlerdır. Yeni harbin tevlıd ettıği ve gozleri Atlantiğe dikilmiştir. Alman dedaha da edeceğı iknsadî buhranlar donizalü gemileri, tayjareleri ve korsan layısıle gerek mustehbJOerln, gerek muskruvazorleri, Amerikadan ve dünyanın tahslllerin kendi aralarında ayrı ayrı Kanunlannuzm llsanı mevzuubahs o mez, Bunun için alâkadar makamlar, diğer taraflanndan Ingiltereye gelen ia«Suraski» ticarethanesinin geniş öl maşların derece derece 100 de 100 ve tır. Aslında aynı ticarethanenin elinde şe maddeleri, harb mahemesi ve ham toplanmalan lüzumu akla gelebıllr. Ma lurken bır de 19301940 arasındaki lı bu ikı kooperatif kanununun resmî metBmafih Tiirk kooperatifçilıfınin kaydet sanî patolojıden muteessir olarak uy nını derhal tabli turkçeye kalbetmek çude kumaş ıhtıkân yaptığı ve bu hattâ 100 de 110 ve 120 kârla satışa çı olan ve kalan mal, guya toptancıdan maddelerin Ingiliz limanlanna varmatığı son hâdiselenn böyle blr lüzumla durma ve duzme bir lehçenın her na İçin harekete geçmelıdırler. Koopera suretle millî korunma kanununa mu karrfdığı ve kısmen de satıldığı, oğre perakendeci elıne geçerek, kat kat fiat sını, esaslı surette ve uzun müddet edınmış, neticede de katmerli kazanc men'e muvaffak olamamalan bu meyalâkadar olduğu kat'iyetle sdylenemez. sılsa kanunlarımızın metnine kadar nu tlfçıhkle alâkadar mevkı ve şahıslann halıf hareket ettıği kaydile, geçenlerde nümiştir. Daha tahkıkatın başlangıcmda, şımdı ele geçırılmıştir. Aynı mağaza içerısin dan muharebesinin birinci muvaffakiBu hâdiseler nelerdir? Bırkaçına işa fuz edlşını gozonunde tutmak lâzınıdır. anlattıklarına gore gerek koyluler, ge başlıyan tahkıkat, İstanbul Cumhuriyet 1935 te Turk koylusunun İktısadî kal rek İdareciler eüerindeki resmî kanun ra"ddeıumumılığınce ehemmıyetle de İngilterede bulunan «Suraski» kardeş de, kurnazca duşunulmuş böyle bir yet şartıdır. ret edelim: Gazeteler, Ankarada kooperatlfçilik kınması İçın tanzım edilen ikı koope metni karşısında İstemiyerek, bazan gü rinleştiriliyordu. Müddeiumumî muavi lerden Bernar'la Vılyam'ın bu kumaş zahırî ikilık icadıle yurutulen muvaAmerika bunu anlamışür ve onun etrafında ilmi ve pratık neşriyatta bu ratıf kanunu, ınsana, sankı Türk koy lerek bırer lısanıyat âlimi edası takın nı Fethı Sezaı tarafından esaslı ve et ticarethanesıle doğrudan doğruya alâ zaa, gene aşağı yukan 40,000 liralık içindir ki henuz topyekun bir kararla lunacak bir mecmuanm intlşar edece lusü ve Türk munevverı anlamasm mağa, meselâ «üren», «ürün» veya «o raflı surette yapılan hazırlık tahkıkatı. kaları olduğu, buna rağmen kendılenni satışta meşnı olmıyan 15,000 lira kâr Atlantik harbine topyekun bir şekilde ğıni haber veriyorlar. Aynı habere gore kooperatifçılık terbiyesı intişar etrnesın del> gibı türkçeden başka her lısana dun sabah tekmillenmıştir. Hazırlık komisyoncu gibı gosterdıkleri ve İngıl temıni maksadında, bdhassa rol oyna iştirak edememiş olmakla beraber, her bu neşriyat, bir kısım Türk iktısadi dıye neşredllmlş hisslni \erıyor. Her çalan garibeleri anlamağa gayret edı safhasında tekrar tekrar ıfadelerı alı tereden satın aldıkları kumaşlara kendi mıştır. Her iki cepheden de, adliyece gun biraz daha bu hedefe doğru adımyatçdan tarafından sevk ve idare edıle devırde ve her zaman llsan hâdlse'.erıle yorlar! İktısad Vekâleüle Ziraat Ban nan «Suraskı> ticarethanesinin kanunî paylarma komisyon ücretı kattıklan daha balşangıcda belirtilen ıhtikâr va lar atmaktadır. cektlr. Bılhassa mesken buhranını kar eğlencelı bır surette ıştigal eden işsız, kasınuı bu cihetı gozonune alarak ya vekılı ve mümessilı Rumarya tebea tespıt olunmuşbır. Bu oyunla, kumaşla ziyeti, hazırlık tahkıkatı derınleştirilAnlaşılan Amerika, ancak kendi barb şılamak içln bir muddettenberi faalı guçsuz bır t?kım meıaıdı ve heveslı iktısad doktoru Dr Orhanın tercumesını, sından Rubın oğlu Soye Moskoviç'le nn maliyet fıatlan fazla gorundüğü ve dikçe daha sarahat kSjettıkten başka, sanayii fabrikalan tam verimle çahştürlü delil ve emareler bir araya geişin içyuzunde kâr nıspetınin fazlalaştıyette bulunan, fakat beklenen faydak kımseler bulanur. Fakat bır devleün yahud tabıî turkçe ıle yapılacak başka muduru Turkıye tebeasından Baruh mağa ve Amerikan hava ve kara orduneücelen maalesef doğuramıyan blr kanun metnınl bu hevesler için tecru bır tercumeyı resmi metın olarak bır oğlu Pınhas Reytan. dun akşam Sul ğı anlaşılmıştır Vazıvetın teferruathfa tırılmiştır. ları müessir bir surette mudahaleye tetkıkınde tespıt olunanlara gore de tanahmed birincı sulh ceza mahkemeSorguva çekilen maznunlara gelince Vapı kooperatlflnın bulunduğu devlet be tahtası >apmak, affedllmez bır cü an evvel ılân etmelen ve acayib hecehazır olduğu zaman bu topyekun katnerkezındeki bu neşriyat her halde çok nımdür. Gonül isterdl ki Dr. Orhan, lerle dolu kanun metnini, kanunî mev sıne gonderılnuşlerdir. Muddeıumurra satıştakı mu\azaada, meselâ, aynı tı bu ıddıalara karşı ne dıyeceklerı soru ra n verecektir. Amerika devlet adamcarethaneye mensub olduğu halde ajnı lık, bunlann sorguları yapjlarak tevkif lunca, gerek muvazaayla fiat artırmayı Turk kanunlarının turkçe metınlerıni zuatımızdan hemen tardeylemeleri icab faayırh olacakbr. larının demokrasi prensiplerine tamaedılmelerini istiyordu. Hâkim Reşid yerde mustakıl olarak tıcaret yaparmış gerek Alman mahnı Ingılız malı yeSon haftalar zarfında Istanbuldaki Do lstıhza edercesıne değıstıren ve bu me etmektedır, kanaatındeyiz. mile bağlı olmalan, onlan diktatorler r gıbi görunen bi baçkasına, metresı ? Nomer, her ıkısıni de sorguya çektıkrine surmeyı inkâr ederek, bu inkârkuma ve Yazma kooperatıfi ded'kodulu tın ıçine «sorav., codel», «erge», «araç», gibi, en kısa yoldan hedefe yürümekZiyaeddin FAHRt ten sonra, haklannda tevkif muzekke buçuk lıradan mal edüen bir kıarraş, larında ısrarla durmuşlardır. bir mevzu teşkıl etti Keza gazeteler, •çıkat», ctaptanmak», «saptanmak» «taten menedijor. Bununla beraber, Amegörünüste toptan fiat u?»ıınden 13 bu Ha7irhk tahkıkatı tekmillendiŞinden, relerı kesmıştır. Maznunlar, dun aknm», uren», «tum>, «alınç», «urun» ılâh. İstanbuldaki kooperatlflerden blrinın (1) Bk. Curahurıyet gazetesl, 20 2/ rikan harb gemlierinin İngiltereyc frişam saat yirmide Istanbul tevkifhane çuk lıraya satılmıs ve mu' azaa mucı tahkıkat dosypsı muddeıumumılıkçe Iskendi «firmaı sını husust ellere devret gibı nesneler sokanın kim veya kım 1941. den nakliye vapurlanna Amerika sabmce perakendecı olan satıcı, f'at ımı tanbul ıkınci aslıve ceza mahkemesine sıne yollanmışlardu; tiğirü haber verdiler (1). Kooperatifçı ler olduğunu oğrenıp reslmlerlle, lsımhillerinden 3000 kilomerre mesafeye ka(2) Dr Orhan: Bizde Kooperatlfçilik rakabe komı=yonunun kabul ettiği 100 verilecektir. Mevkuf maznunlann mullk tarıhınde mısli hemen hiç mevcud lerile eserınde teşhır etsin. Çunkü an ve Kooperatif Kanunları, Iş, N 2ö, ÜniSultanhamamındaki bu ticarethane de 25 kân da satışta kumaşa zamme hakemelerıne pek yakında başlar.acak dar refakat etmelen ve İngiliz harb geolnuyan bu hareket, eğer doğru ıse, cak boyle bır teşhır sayesinde turkçe verslte kıtabevı, 1941. milerine düşen refakat sahasuıı daraltnin, muvazaa yolıle satış yapıp kumaş dınre fiat 16 buçuk lirava çıkanlmıs tır bızdeki kooperatlfçilik gaye ve terbı ye ve bilhassa mukaddes Turk kanunmalan çok muhim bir adımdır. Alman(3) Bu vesile ıle her iki kanun metfiatlarını haddınden fazla artırdığı, üsyeaının ne kadar yanlıs anlaşıldığını lanrun metinlenne karsı vakı olacak nınin lisanıyatçüar, ruhıyatçılar ve sos telık Alman malı kumaşlara Ingiliz malı lar, harb mıntakasına girecek her ge» gosterebilır. Ankaradan sonra Bursada muhtemel mudahalelerin onune geçıl yologlar içln olduğu kadar türkçenin ımiş gibi etıket koyduğu, tahkikatuı miyi torpilleyeceklerini söylemekle be» da bir yapı kooperatiflnin kurulduğunu, mlş olacak ve fantezistleri tokatla'yan haklkî sahıbi olan muharrirler ve san başhca iki cephesidir. Ve tekmillenen raber, Amerikanm harbe mudahalesin» gene son haftanm haberleri arasında yesınden çok bahsedıldığı, gerçekten atkârlar içın de alâka ıle yoklanacak tahkıkat netieesinde, bu şekilde haremeydan ve sebebiyet verrnemek için, bugorüyoruz. Fühakıka bir habere gore bır «efkârı umumiye> yaraülacaktır. tun gayretlerini İngiltere etrafındald bu patolojl vesıkası olduğunu soyleye ketle 40,000 lırahk satışta 15 000 lira Bursada «hem şehrin İmarına yardım, mıntaka>a (eksif ederek Amerikan harb lım Turkçeleşürenler, her şeyden onhaksız kâr elde etmenın gözetildıği hem de ortaklan kolay ve ucuz bir şe Kooperatlfçilikten, kooperatif terbi ce turkçeye vâkıf ohnıyan, türkçenın neticesine varılmıştır. Tetkikatla, kugenulerile çatışmaktan içtinab edeceklerkılde ev sahibl yapmak maksadlle An müstahsiller kadar müstehliklerin de Jisanî ve bedıî selıkasma sahib bulundır. Bu arada, Amerikahlarm ne dere» karadaki Bahçeli Evler kooperaüfine iktısadî tesanud bağıle birbırlerlne bağlı mıyan blr takım gosterışçl neontlerdir. ceye kadar ileri gideceklerini anlamak müsabih olarak bir Yapı kooperatifi ku bulunmalannın siddetle lcab ettiği bir Zıra meselâ «İfa» yerine «yapmak» du ise bin beş yuz metreden alçaklarda uçaiçin, Alman denizaltılan Amerika barb zamanda, kooperatif kanunlanmızı, Türk cak tayyarelere karşı müessir neticeler nılmasına karar verilmiştir.» gemilerinin himaye ettiği kafilelere dakoylulerıne, bılhassa bu kanunlar uze rurken manası başka olan «gerçekleştir elde eder. Buyuk bir baskın halinde de bil ticaret gemilerinden birkaçnu tecGene son gunlerın kooperatlfçilik ha rinde düşunecek hukukçu ve ıktuadcı mek», «tecıl» yerine «geriletmek» du1 riibe için torpilleyebilirler; fakat böyle reketlerlnden ohnak üzere Maarıf Ve genclere tabiî bir turkçe ıle sunan gene rurken «sonratılmak !» ilâh . kullanıl tayyarelerın bu irtıfadan uçacaklarını Dün gece saat yırmi ikide Beyoğlunda bir tecrube yaparken Amerika harb gekâletmln mektebler için neşrettıği «ko ıktısadcı Dr Orhanı, tam zamanında lfa masını başka turlü tefsir ımkânsızdır tasarlamak guçtur. Şehrin çöplerini yakmak uzere Edirmilerine taamız etmemeğe de itina eIşıldaklarnı yardımcılığı geçmlyen nekapıda bir çöp nümune fııını ınşa e Gardenbarda bir cinayet olmuştur operatif yasası» zıkre değer. Anlaşıl ettıği bu hızmetten dolayı, candan teb Bu sırada lisan meseleleri hakkında • Cumhuriyet» te ders verıci blr maka mudafaası. baraj balonlarının hareketsiz dıldığlnı ve ılk tecrubelerın ıyi netidığına gore ortamekteblerimizde nümu rik etmek lâzundır. Salun Kurd adlı bin, tanıştığı ve decekleıi tabiidir. le silsılesi neşreden muhterem hocamız ve tesadufe bağU olacak muvaffakiyet celer verdığını yazmışOk. Fırında yaş kıskandığı Mukerrem Sevınc isminde neleri bir muddetUr çoğalan kooperaAtlantik meydan muharebesinde, bn tıfler bazan terbıyevl ve ıküsadî gayeBu vesile ıle şunu da sdyleyelım Ka Nfustafa Şekıbin, gayriUbiî lisan hâ leri gozden geçırilince, havadan olacak sebze ve yaş meyva yakma tecrubesı de gene bır kadını rovelver kurşunlarıle son tedbir de kâfi gelmediği takdırde, lerınden ayn hedeflerle İdare edılmek nunlar ne kadar şerh ve tefsir edlllrse diselerini ızah için bılhassa bu ıki ka baskınlara karşı en ıyi tedbırın gene yapılmış, ince birâz komurtozu karıştı kanlar içerisınde yere sermıştır. Mü Amerikanın nakliye kafilelerinl tâ Inhava silâhı olan tayyarelerle mukabele nldığı takdırde bunlann da kolayca kerrem Sevıncın Karagumrukte Kabatedır. Maarif Vekâletl bunun onune edılsin, daima asıl metinlerıle gozcrmn nun metnini ele alması faydalı olur. giliz limanlanna kadar gorürmek kade olacağını meydana çıkarır.. geçmek, mekteb kooperatıflerıni, koo de bulundurulmalıdırlar. yandığı gorulmuştur. Numune olarak kulak sokağında 47 numarada oturduğu, rannı vermesi lâzım gelecektir. O za(4) N. A: Medenî kanunumuzda tasperatüçılık ruhuna uygun blr surette Cephelerde elde edilen muvaffakiyet inşa edilen belediye çop fınnı tamamen Islâm ısmınde bırısının kızı olduğu ve mana kadar geçecek birkaç ay içinde Ruha sadakat, hiç bır zaman lâhzlara hıh zaruretleri, Cumhuriyet gazetesı, 20/ isletmek İsteyor. Bu hususta Vekâletın arka çevırmek için bahane teşkıl ede 11/1940 lerın ve hava muharebe ıstatistiklerınin müspet netice verdığınden bu fınnların 24 yaşında bulunduğu öğrenilmiştır. de, Amerikan sanajii daha büyük vegosterdığı endışe takdıre sayandır. tetkıkınde gorülur ki, tayyarenln tayya daha mukemmel bır malzeme ıle inşssı Dort yerınden ağır surette yaralı ola rimle cahşmağa başlamıs bulunacakür} reye karşı savaşması sonunda kazanılan takarrür etmiştir. Bunlann proje ve keButün bu hareketler içinde en mürak Beyoğlu Belediye hastanesıne kal resmi Amerika makamlannın harbe girmuvaffakiyet yüzde seksendir. Hava şifleri belediye imar mudurluğu tara hlmmini, bizce, gene ıktısad profesordırılan gene kadın, dün sabah olmuş mekten pervası kalmıyacak, Amerika bataryalaruıuı bir tayyare düşürmesine fından hazırlanacaktır. Istanbulun gunlerımizden Dr. Orhan'ın bu hafta neştur. Yapılan muayenede, sağ ve sol efkân umumiyesi de, o vakte kadar, karşılık, av tayyarecilıği on zafer ka luk çopü 40 tondur. Edırnekapı ve Mecirettiğl «Bizde Kooperatlfçilik ve Koobacaklarında bu~er, sol kolunda bir ve harbe büsbütun imale edihnlç olacakzanmıştır. Bu netice bize, tayyareye diye köyunde inşa edilecek ıki çop fırıperatlf Kanunlarımız» adlı etüdü teşkamında bir kurşun yaraa gorülmüş tır. karşı mudafaa silâhınuı gene tayyare nuıda mühim miktarda çöp imhası kabll kil eder (2). Muharrir, etüdün isminBürün bn uzun siiren hazırhklar ve tur. Bılhassa karmdaki yara, olume seden de anlaşüacağı veçhile, evvelâ Turolacağını açıkça gösterir.. olabilecektir. Belediye reıshğınin karar beb olmuştur. Adlıye hekımi Hıkmet alışnrmalar, gerçi Amerikan demokrakıyede 1860 ta başlayan kooperatlfçilik Tayyareciliğı ıki sahada kullanmak laşürdığı şekle gore fınnlarda yakıl Tümer, cesedi muayene etmiş, gömül sisinin icablandır amma İngiltereye pahareketinin toplu bir hulâsasını yapızarureti doğacaktır. Bıri av tayyarele masına ımkân olmıyan çopler de şim mesıne ruhsat vermıstir. halıya mal olmaktadır. yor. Bu hulâsada Dr. Orhan, aynı zarile düşman istilâ akınlarmı karşılamak, diği gibi denize dokülecektir. Salim Kurd hakkında takibata baş manda kooperatifçilığln inkişafa içın diğeri de bombardıman tayyarelerile taİnşaat molozlannm çdplere kanştınl lanmıştır. lcab eden mütalealan serdetmekten arruz ederek müdafaayı düşman top dığından şikâyet eden çöp müteahhidi geri kalmıyor. Meselâ son günlerde gaAlmanyanın istilâ kıyet nispeti gunün raklan üzerinde yapmaktır. Av filoçopten sayılamıyacak molozlan denize zetelerın verdıği garib blr haberin teşebbüsünde kul 1KT1SAD Yazan: otomatık nışangâh larının tedafüî hareketleri, bombardıman dokmek istememiş, çopun tarifine lüzum latje müdürlüğü tnevzuu olan Istanbul Belediye Memur lanacağı ve hazırlalı ve seri ateşlı otuz guruplarının taarruzt müdafaasile birhasıl olmuştur. Belediye ile müteahhid ları İstihlâk kooperatifi vesilesıle pek makta bulunduğu siDünkü ihracat İaşe utmım müdurlüğUne bagh t s dokuz mılimetrelık leşince, hasım havacılığının istilâ te arasında yapılan bir gdrüşmeden sonra haklı olarak şöyle diyor: «Bu sakat ve lâhlardan bahsedlldi. tanbul İaşe müdürlüftü yakında t&slltoplan sayesinde sebbüsünde oynıyacağı rol iki cepheden Dün 532 bin liralık ihracat yapılmış çopün tarifine imkân hasıl olarak inşaeahte teşekküllerin kooperabf İsminden Bu arada Ingılız yete geçecektir. Kadronun tanzimi Işi az çok verimlı blr baltalanmış olacaktır. at molozlarının çöpten madud olmadığı Rumanvaya zevtm Almanva\a nohud tamamlanmışnr. Bu teşkilât yalnız la§« istıfadeleri, bunlann mazarratlarını teşanavatan mudafaasınm şıddetle muka hale getırılmıştir Fakat, gene nlşan ve ve kuşvemi, Amerikaya porsuk derlsı Amerıkan sanayiınin simdiye kadar neticesine varılmıştır. İnşaat molozla dıd etmekte ve bu sahada buyuk bır işile uğraşacaktır. bele edeceği taraflar da az çok izah e atış guçluğu ortadan tamamıle kaldı İngıltere İmparatorluk hava fllolanna ve ham deri gondenlmiştir rinın çöplere kanştınlması çöp fınnları terbiyeye muhtac halkımızın kooperadılmeğe çaiışıldı. Bılhassa ısulânın buyuk rılmış değıldir Mermınin ilk hın 914 e verdiği av tayyareleri, Büyuk Britanya için de zarar verebilecek mahiyettedir. • b f teşekkülleri h&kkında itimadsızlık, Tarihî mezar taşı müzesi Macaristana gönderilecek ihtiraz gostermelerini ve yerınde şup tehlikesi havadan sezildığıne gure, cetın nazaran artırılmış ıse de, tayyarenin de adasınm çevresmi koruma gayelerini isTopkapı mesarlığının, tarihl metst mukabelesının de havadan olacağına hıa bir kaç fazlası İleri geçmiştir. Bu tlhdaf ediyordu. Bundan sonra vereceği deriler he, tereddüd izhar etmelerini mucib olSEHtR ÎSLER1 taşı müzesi haline konacağı yamlmıçtx. ışaret edilmışti. Kütle hahnde taarruza halde de hava bataryalarının isabet ıhtibombardıman tayyareciliği ise, tngiltere rnaktadır.» Macaristana eski anlaşma mucîbm Belediye reis muavinlerinden Lutfi Akgeçecek bombardımancılara, kara bırlık malleri dört bin metrenin üstünden uçan İmparatorluğunun yanında cihan sulhuce ve bakiye kalan hesablara gore 300 soy, dün Müzeler Umum müdürü AzizFlorya plâjlanna otobüs Etudunun ikinci kısmında ıki kanu lerlni ındırecek nakliyecılere, paraşut seri tayyarelere karsı binde birin fazlanun mudafaası maksadile taarruz tabibin liralık deri venlecektır. Muaveuesl le blrlıkte Topkapı mezarlıgına giderek nun turkçe tercumesini takdlm etmek çüleri serpecek hava remorklanna, bu sına erisememiştir. Bu nıspet son hava yeslnl tatbık edecek silâh olacaktır. Belediye, şehırden Florya plftjlanna tamamlanan derilerin yakında se\kme tetkıkatta bulunmuşlardır. Burada metedır. Bu tercüme meselesi belki hay tün bunlan himayesine alacak pıke harblerınde alınan netıcelere gore veril Mudafaa sadece tedafuî değıl, daha otobüs veya vapur işletılmesi imkânı başlanacaktır. zarlıklardan toplattınlarak ayn bir reti muclb olur. Zıra Turklyede tan bombardıman ve av tayyarecıhğıne karmiş bir hukümdür Yoksa, talim ve de yade taarruzî hareketle imkân dahiline olup olmadığım tetkik ettlrmektedlr. yere konulmuş olan mezar taşlan göznm edilmlş ikı kanunun turkçeye ter şı duracak ve tam bır mukabele ve müSapka ve kıravat fiatları neme sıralannda ve bılhasa bin beş yüz glrer Havadan olacak bir istilâ teşebcuraesi ne demektir? Etud sahıbi, ka dafaa tabıyesı kurabılecek silâh acaba tstinye Emirgân yolu Fiat Murakabe bürosu, boyunbağı ve den geçirilmıştir. Maarif Vekâlett, Mümetreden uçan tayyarelere karşı yapılan büsünde ise en ıyi mudafaa silâhı, haszeler müdürlugü, mezarlılc içinde tar^hl nunlann acayib bir lehçe İle yazıldıİstimiak muamelesinin uzaması yü şapka fiatlannı tetkik etmektedır. hangi vasıta olacaktır.?. nisbî ataslarda, isabet ihtimallerinin sek ma saldıracak bombardıman tayyareleğını, fakat bu lehçenın gerek koylu, zunden lnşaatı lki senedenberi ıkmal Şapka fiatlarmda her hangi bir yuk mezar taşı müzesi vucude getirilmesinGecelenn ve muayyen mevsim karan sen altıda bire kadar indirildlği görul ri ve hasmı püskürtecek av tay>'areleri edilemiyen İstinye Emirgân asfalt selı? gorulmenuştır. Çünkü, şapka sa de bir guna mahzur olmadığım Belegerek münevver butün Turkler taralığının korluğünden istifade edlleceği müştür Fakat bu isabet nispeti yer mü olacaktır. Bu da şüphe göturmez bir yolunun mşasına mftni olan hosusat tan muesseseler arasında şlddetli bır dlyeye bildirmiştir Taşlann tasnıfüa fından anlaşümadığını kayıd ve şunu hakikattir. bertaraf edildiginden bu sene mezkur rekabet mevcud bulunduğundan fıatlar meşgul olmak üzere Belediye ve Evilâve ediyor: cAlâkadarlardan işıttlğı zamanlarda bu>Tik kıymet kazanan ışıl dafaasının tam ölçüsü değildir» kaftan bırer mutehassıs istenecektir. Makineli tüfeklerin mudafaa tablyesi daklar, düşman akınlarının tevcih edılA. AHİSKAL şose tamatnile ikmal edılmış olaca'ctır bılâkıs duşuktür. mıze gore kanunun mevzuuna dahıl dıği lstıkametlerde aşılmaz baraj atemeselelerden dolayı mahkemeye İntıkal eden bir ihtılâfın halllnde, hâkimler, şını bin beş yuz metre irtıfadan on iki Pırayenın mektebi bituTnesi şerefine zulu olup obnadığımı anlamak istiyorKUçUk hikâye ihtılâfa hal İçin bu kanunlara müra bin metre yuksekliğe kadar bir duvar verdıği çayda gulmüş, eğlenmiş, dansetdu galıba... halınde uzanan serı ateşlı ve kudretlı miş; gene kalblerinin ve kafalannın caat etmişlerse de arilamamışlardır » Urpererek başunı kaldırdım. OrnrümDr. Orhan, turkçeye tercume ettıği havaya karşı mudafaa toplan, bin beş seçtiği değışik mevzular üzerinde dode ilk defa gordueum sıcak, aydınlık bu lki kanunun asıl metnini de neş yuzün altmdan uçacak paraşütçü tay laşmışlardı. Şimdi yeni filme alman bir yuzle ve bir çıft altın bakışla karretmektedir. Metindeki şekilden rasgele yareler ve plânor remorklara mües Hulleci uzerinde konuşuyorlardı. Bazısı şılaşüm. Varlığunı altust eden fırtıaldığımız şu cümleler muharrlrin ter sir olacak büyük çaplı ve dört namlulu Reşad Nurinin piyesindeki muvaffakinayı uzxm boylu izah etmeme lüzum cüme lüzumunu gerçekten haklı gos makinelı tüfekler, hasun akınlannm te yetinden, bazısı da filimdeki san'atkâr rünün o muthış gecesınden asla bahset mek biraz fazla ısınmışsa sahanı sof daha gulunc, daha feci, daha berbadı kalmadı Sedirin ıki ucunda, yureklerimıze akıp giden duyguların dılsiz termektedlr. Meselâ şu cümleye bakı sirini azaltacak yüksek İrtifalardan uç larm kabilıyetlerinden, mımiklerinden memişti Fakat jımdi bir kuvvet onu radan fırlatır ve geceleri kollarım uyu ıle karşılaşmam mukaddermış... Bır gun annem beni karşısına aldı, hamlelen içinde sabahı bulduk. mayı mecburî kılan baraj balonlan ve ve seslerinden bahsediyorlardı. Hepsi de itiyor, artık olgun telâkki ettiği kızına şıncıya kadar dizlerini oğdurduğu sınızErtesi gun o beni kanunun önünde *Tanm sattf kooperatiflerile hirhkle nıhayet müdafaanın en aktıf vasıtası Osmanlı içtimaî hayatmdaki hu feci her şeyi apaçık anlatmanın zamanı ol ralarda yorgunluğa dayanamayıp da hullenin ne demek olduğunu uzun urinın erjre'ert ... Yurd urünlerinin ttan olan av tayyareleri var.. Acaba bunlar varayı iğrenc bulmakta birleşiktiler duğunu usıldıyordu. Anne bu sese uy uyukladığımı gorürse: «Kan seni alı zun anlattı. Zalım kocam boyle istiyor sonuna kadar mudafaa etti. Bir sürü dadlaştırdmasında •uretmenlere çikatçt dan hangisı daha müessirdir ve muka İçlerinde mollaları alaya alan; meçhul du ve Pirayeyi karşısına alarak konuş mallah boşanm!» dıye üstüme yurürdü du. Müteassıb babam bunu kabul e munakaşalar, patırtılardan sonra öte«Kan seni boşanm! Kan seni boşa dıyordu. Annem boynunu bukerek ça kinin mulevves hayatına doneceğime; bir kadımn bir gecelik havatına giren mağa başladı: lara duşen ödevleri gerçefcle?tirmefetir.> belesınde muvaffak olur?. Eski kadınlann çoğunu itham et nm'» Ah bu tehdidlerden, bu katlanıl resizliğimizi anlatmağa çalışıyordu. Ac gecenin başlangıcmda beni dehşete düadamın vaziyetini teşrih eden ve asabî. Bu garib cumlenin ne demek İsteMemleket içi ve topraklar üstünde dığlni «muharrınn tercumesinden öğre mudafaaya başvuran butun bu tedbiner egoist kocanm o müthiş geceyi geçirin tin yavrucuğum, diyordu. Bir takım maz hakaretlerden nasıl bıkmış usan zimi, çuruk bu cemiyetın küflenmış şüren, iğrendıren yabancmm, o temız ciye kadar duştüğü gülunc hallere kah yüz kızartıcı hallere bovun eğmelermi mıştım. Bir gece gene her zaman ol âdetlerini bir başıma yenemiyeceğımı ve yüksek insanın evine gittim. nıyonız" ve vasıtalar yanında mukabelenın ta kaha atanlar vardı. onların miskinliklerine verdin. Bazıla duğu gibi sudan bir bahane ile azmış idrak ederek gözlerimden yaşlar doküle Hayatımm ganb bir şekilde başla•Ziraî satas kooperatiflerile birlikleri arruz kısmmı basaracak olan bombardırınm çaresiz, himayesiz, yaşadıklan kudurmuştu. Ben de bir insandım. Ben doküle emulenne boyun eğdım. Içim yan bu ikinci safhası beni refaha, hunin maksadlan... Yerli mahsullenn stanPirave dudaklarmı bukerek: man tayyarecılerı de mudafaaye yarde bir kalb taşıyor, ben de gurur ve kan ağlıyordu... zur ve saadete ulaştırdı Piraye. Sen dardize edilmesinde mfistahsillerle ih Ben asıl bu yüz kızartıcı hale ta cemiyet içinde iyi yetiştirilmemiş, ürdım edemezler ml? Alacaklan neticenın izzetinefsin ne demek olduğunu bilı*¥* bmrümiin bu aydınlık devresinde yeracatçılara düşen vazifeleri ifa etmek... hammul eden kadını mazur goremiyo kek ve becenksiz olduklan için bu ıstilâ tarruzu uzerındekl tesıri ne ola yordum. Artık tahammülüm tükenmişii Gece odama giren yabsvncıya korku tiştin. Beni bu emniyet ve ryilik düntir. rum. dedi Bu ne miskinlık canım' Ken feci hale duşebileceklerini kabul etmek bıhr?. istemedin. Halbuki, çocuğum, halbuki E.. Efendi, ama çok ileriye vadan, utancdan bir türlu bakamıyordum yasma kavuşturan o yabancıya aid hisdilerıni ne dıve maskara ederlermiş aBlr cumle daha: Hasun havacıhğm kütle halinde taar caba' Eski kadmların çoğu budala i onlann çoğu birer zavallı idiler. Onları nyorsun' diye isyan edecek oldum. Bütün vücudum titriyordu. Elim aya lerim günden güne inkişaf etti O ana <Tarım kredı kooperatıflerinin giiruzlarmda ve memleket içerlerine doğru miş doğrusu Ben olsam evlilık haya muahaze etmekten ziyade, bence, onlara Sen misin buna cüret eden? Artık ğım buz kesilmişti. Hâlâ dinmek bilmi kadar tanımadığım duygulan onun şefnunde ahnmıyan alacaklan Ztraat Banacımak lâzımdır. kudurmuş bir hayvandan farkı yoktu. yen gdzyaşlan ıle yüzüm sırsıklamdı. katler, temizliklerle dolu yüreğinde kasının onamüe kooperatif yönetım akışlarında gorulen zarar ve ziyan da tını bu safhaya ddken erkekten öyle Gene kız annesinin niçin bu mevzu Tekme ile tokatla vücudümde cürutmeYumuşak, şimdiye kadar ne babamın, buldum. Havayı ve güzel şeyi onda leurulunca her ortağm duramu ayn vası yanında ıstilâya teşebbus hareketı bir intıkam ahrdım ki.. üzerinde durduğunu ve neden bu de dik yer bırakmadı. Sonunda elini saç ne de öteki canavann sesini kat'iyyen gordüm, ondan öğrendım ayrı ıncelenerek tumu veya bırazı son ehemmıyet kazanmaktadu. Yalnız şu var Hepsi bir şey soyledıler. Munakaşa ki blr buçuk senedır Buyuk Brıtanya uzadıkça uzadı Vakıt epey ılerlemişti rece mahzun olduğunu merak ettL Bir larıma dolayarak: hatırlatmıyan tatlı bir ses: Gene kız sararmıştı. Ikisi de ağlıratüır (3) » Seni talâkı selâse ile boşadım, diye Orurmaz mısınız, dıye hitab etti yorlardı. Piraye annesine, o feci geBu ne demek' Mutercim, bu acib ve adaları uzerine yapılan baskınlar, hava Mısafirler guluşerek, şakalaşarak çay şeyler sormak ihtıyacı üe kıpırdayınca dteki hafif bir işaret yaptı ve: sokağa attı. ve sonra yer gösteren bir gölgeyi ha ceyi öğrenmekten gelen bir nefretle garib kehmelerın ıçlnden nasıl çıkabı' müdafaasmın noksan mekanizmalarıru sofrasmı tekettiler ve gittıler. Annemle babam «biraz yaşı geçGürültüyü mahallede duymıyan kal yal meyal farkettim. Utanc ve zavallı baktı, baktı O zamanki tecrübesiz, zayıf hıssettırmiş ve alınacak tedbirlerin temış, hayret edıyoruz. Meğerse kanun Annesi tesadufen bu konuşmanın bir kin ama, böylesi kadm kıymeti bilir» mamıştı. Herkes yataklanndan ftrlıya lığıma kendi kendime acınma beni bi ve iradesiz küçük kadını şimdi bütün kemmülune vesile olmuştur Gece akırma desı şunu ıfade ediyor: kısmında bulunmuş, kızınm duşünuş düşüncesile henüz on ddrt yaşımda i rak pencerelere üşüşmüştü Sokağa çı tirmiştL KukJa gibi işaret edilen se ruhu ile anlıyor ve ona hak veriyordu. Ziraî kredi kooperatiflerinin gunün lannın gündüz taarruzlarından daha az tarzını ve hükmünü duymuştu. KalbinKalbinden kopup gelen coşkun bır de tahsil edilemiven alacaklan, Ziraat zayıath oluşlan da ıstilâ teşebbüsunün de tuhaf bir sızı, bir burkulma vardı ken beni yaşh. huysuz bir adamla ev kanlar bile vardı. Rezü olmuştum. Âle dirin bir ucuna iliştim. O da biraz ileBankasının miısaadesile kooperalif ida havadan başanlacak kısmma ya gece Hislerinde hüzünlü bir çırpınış husule lendirdiler, dedi. O zamanm âdetlerine me çıkacak yüzüm kalmamıştı. Komşu riye oturdu. Uzun uzun sustuk Ara sevgi ile bu ihtiyar anneye sokuldu. re meclisince her ortağm vaziyeti ayn karanlığından istifade ederek baş vur gelmişti Dimağı arzulanmıyan bir ma uyarak kma gecesi, gelin hamamı, kol lardan biri beni evine götürdü, geceyi sıra dışarıdan asabî öksürükler, ofla Yuzünü, onun cana yakın yüzüne yaks y n tetkik edilerek tamaraı veya bir mak, yahud da mevsim ve meteoroloji ziye ve elem veren hatıralara çekılmij tuğu falanı ile yabancı bir erkeğin ha baygın bir halde orada geçirdim. Ertesi malar, puflamalar ve bir takım mırıl lastırdı. Aziz ve sevgili ellerini sevdi, vatına girdim O tarzda yetiştirilmiştim sabah babam gelip beni aldı. O kadar tılar işitiliyordu. Odanın havasını be okspdı, öptü. kısnu tecil edilir.» hâdiselerlne uyarak akmak fıkrini aşı olmanın perışanlığı içinde idı. ki, büjnıklerıme itıraz etmeği, hislerimi müteassıb bir adamdı ki, bu yürekler nim bir türlü tutmağa muvaffak olaBu baştan başa his ve hüzün sahnesini Dr. Orhan bu tercume işinde bir lamış olabilır. Kızmı çok sevıyordu Onu yetiştir açığa vurmağı hayalime bile sığdıra parçalayan halime karşı ancak bir par madığım hıçkmklar sarmıştı. dısandan gelen tatlı, yumuşak bir ermustesrlkm yardımını gorduğunu de Buyuk Harbm istatistikleri göster mek için hiç bır fedakârlıktan gerı mazdım Bir kaç yıl onunla yaşadım ça muteessir olmakla kaldı. Annem ağÖyle bedbahttun ki, olum bu halin kek SPSİ çabucak değiştirdikavdettnektedlr! mıştır ki: Yerdeki mudafaa vasıtalan kalmamıştı. Onun duru bakışlı gözle ama ben o evdeki hayata yeryüzünün laya aelaya vücudümdeki berelere ilâcyanında güler yüzlü kalıyordu... Neredesiniz çocuklar, size müjdem Son zamanlarda kanunlarımızın lisa nın ve bunlar arasında en muessır bir rine, doğruya meylederek en guzel yo cehennemi desem gene çektiklerimin lar yaptı. Günlerce a.teşler içinde yatBilmem bu vaziyet ne kadar devam var, müjdem'. nı hakkmda birçok neşriyat yapıldı Bu silâh olarak göze çarpan hava topunun lu bulmasına dıkkat ettıği kalbine bir bir kısmmı ifade etmiş olmam Daha tım. Durmadan o müthiş gecevi sayıketti Bir aralık onun bana bir şeyler Gene kız babasını karşılamak üzere neşrıyata gore ecnebı dlllerden turk lsabet ihtimali çok zayıftır. Büyük Har golge düşürmekten daima çekinmifti. sokak kapısmm halkasma dokunurken byordum. O yüz kızartıcı hâdiseyi bir sordueunu farkettim Ertesi sabah gene ruzgâr gibi odadan çıktu. Anne de gözçeye çevrilen kanunlar yanlısmıs (4). bin onbinde bir olan losır muvaffa Bu çekinışledir ki, ona mazıden, öm , kapı açılmazsa avaz avaz haykınr; ye türlu aklımdan çıkaramıyordum. Meğer otekı ıle başlıyacağım yeni hajata ar lerının yaşuu kuruladı. Suraski ticarethanesinin Manası anlaşılmayanmümessilleri tevkif edildi Bu mağazada yüzde yüz yîrmi kârla mal ikikanuna dair Ziyaeddin Fahri \ Kooperatifçilih hareketteri | { Şehir ve Memleket Haberleri j İHEM NALINA MIHINA] Atlantik meydan muharebesi satıldığı ve Alman maUarına tngiliz damgası vurulduğu neticesine varıldı fırını işe Gardenbarda bir yarıyor cinayet işlendi Belediye, Mecidiye Salim Kurd ismînde bir adam sevgilisini köyünde fırın öldürdü yaptıracak Havacilık bahisteri \ Istilâ teşebbüsünde en müessir silâh Arif Ahiskal r Eski bir sızı Mukerrem Kâmil Su