22 Aralık 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Gelecek haftaki nüshasırida sabık Futbol ajanınm şayani dikkat seri makalelerini takib edeceksiniz. . Dört renldi zengin münderecatlı ve 12 sahife olarak yann intisar edecektir. Fiatı ( 5 ) kuruş STAD . Adriyatikte İngiliz Doıtanması İngiliz donanmasımn Avlonya sukutunu beklemeden Adriyatiğe girmesi, harb tarihinin büyük ehem miyetle ve büyük takdir. lerle kaydedeceği bir strateji ve cür'etkârlık şaheseridir. Akdenize tesahub etmek iddiasında bulunan ttalyaya, bu suretle, bir İtalvan gölü saydığı Adri. yatikte bile rahat ve huzur olmadıği gösterilmiştir. iz İngiliz donanmasının Adrijatiğe girmesini bekleyorduk, fakat bu kadar çabuk değil. İnailiz donanması hiç kitnsenin ummadığı bir zamanda Adriyatiğe girerck Avlonya ve Dracı bombardıman etmekle müteşebbis hareketin en p a r 1 a k en şaşırtıcı c ü ı ' e t orneğini vernıiş oldu. Italyanm Arnavudluğu işgal etmiş olmasının türlü sebebleri arasında en ileri elıemmiyeti haiz olmak iizere hiç şüphesiz şu sebeb de vardı: Otranto ile Avloııyada karşılıklı olarak vücude getiriltniş olacak tahkimatla Adriyatiğin ağzını dışarıdan gelebilecek bü>uk bir donanmaya karşı kapamak ve boylelikle Adriyaitiği hakikaten emin bir İtalyan gölü haline getirmek. Sadece kendi haline bile bırakılsa denizaltı, majin ve hava kuvvetlerile yapılacak bir mudafaa sayesinde Adriyatik zaten kolay kola> girilip çıkılmaz bir deniz sayılabilirdi. Fakat bu denizin bu tedafuî kabiüyetleri bir de karşılıklı her iki sahiUn en dar yeri olan Otranto Avlonya arasının tahkimile teyid olunursa artık oraya hemen hiç de girilemez diye hükmolunabilirdi. Otranto ile Avlonyaya bu maksadla uzun menzilli toplar yerleştirilmiş olacağını bir hakikat olarak kabul etmek lâzımdır. İtalyanların bu zarurî olduğu kadar basit tedbire müracaat etnıemiş oldukları kabul edilemez. Bu hesaba binaendir ki biı Amavudluk işinin bitlrilmesi için aklunızca Bcratla Avlonyanın Yunan kuvvetleri tarahndan işgal olunmalannı beklemeğe koyulmuştuk. Bilhassa Avlonyanın iskatını takib edecek askerî hareketlere deniz kuvvetlerinin de iltihak edeceğini larzediyor ve böylelikle ondan sonrası için Arnavudluktaki muharebelerin Yunanistan lehine nihayet bulmaktan ibaret mukadder akjbetine sür'atle gideceğini şüphesiz sayıyorduk. Avlonya maniası bertaraf edilmiş olduktan sonra müttefiklerin deniz kuvvetleri nispetle daha kolay olarak Adriyatiğe dahil olabileceğinden artık ondan sonra Amavudluktaki İtalyan ordusu bakiyjesine ricat hattının kesilmesile tamamen mahvolmak istemezse, Dünkerk'teki İngilizFransız ricatine benzeyen bir tehalükle bir an önce Arnavudluktan kaçıp kurtulmağa çalışmaktan başka yapacak iş kalmazdı. Arnavudlukta cereyan etmekte olan eskerî hareketlerde İtalyanlar için Skombi nehri şimalinde bir müdafaa battı tutmak imkânını düşünen bazı mütalealara tesadüf ediyorduk. Bizce Avlonyanuı sukutundan sonra böyle bir müdafaa hattı tutmağa imkân olmıyacağı muhakkaktır: Bilhassa biraz yukanda izah ettiğimiz sebeblerden dolayı, Avlonyanın sukutu Adriyatiğin Arnavudluk nahillerini Yunan İngiliz deniz kuvvetlerine açacak ve İtalyanın Arnavudlukla deniz muvasalasmı tamamen kesmese bile o kadar zor bir hale sokacaktı ki onun varlığile yokluğu bir sayüınak yanlıs olmazdı artık. O kadar ki bu takdirde İngiliz Yunan deniz kuvvetlerinin mütebaki Ar' navudluk sahillerinden istenilen yerlere Uırac hareketleri yapmalan bile miimkün olacağından Avlonyanuı sukutunu ınüteakıb İtalyanlara göre en akıllıca o'duğu kadar bizce en zaruri de olan >egâne iş Arnavudluğu bırakıp kaçınak oiabilirdi. İngiliz donanması Avlonyanın sukutunu beklemeden Adriyatiğe girdi ve kimeenin ummadığı bu cür'etkâr hareketle normal hesabların dahi altmı üstüne ge Namık Kemal ihtifali Bütün memleket, büyük vatan şairinin hatırasını andı J 17 nci yıl sayı: 5881 umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet Istanbul Posta kutusu! tstanbul N a 246 Telefon: Basnıuharrir: 22366. Taiuiı beyeü: 24298. İdare ve matbaa kısmı: 24299 24290 Pazar 22 Birincikânun 1940 TOZ HALİNDE SOĞUK TIJTKAL a Bütün doğrama, mobilye, * kristal malzemenin yapıştırılmasında.'yegâne millî tutkaldır. TAKLİDLERİNDEN SAKmiNIZ. Bursa Süt Tozu Fabrikası Milli Şefimiz Dün İngiliz Büyük Elçisini kabul buyurdular Ankara 21 (a.a.) Reisicumhur lsmet tnönü, dün öğleden sonra saat 16 da Çankayadaki köşklerinde Ingiltere büyük elçisi Sir H. Knçtchbull Hugessen'i kabul buyurm muşlardır. Mülâkatta Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu da hazır bulanmuştur. Dünkii Universitede yapılan merasimi Rektör Cemil Bilsel açarken ve Profesör Halide Edible, Ziyaedden Fahri hitabelerini irad ediyorlar. (Yazısı 4 üncü sahifemizd^) Limanımızda vukubulan iki kaza Evvelki gece limanımızda iki kaza olmuştur. Bu kazalardan birisi Kadıköy diğeri de Kuruçeşme önlerin olmustur. Kadri Azbeğin idaresindeki Hikmet adındaki motör Mühürdar önlerinde kayalara bindirmiş ve kaptan istimdada başlamıştır. Yetişen liman ve zabıta motorleri parçalanan motorden kaptanı kurtarmışlardır. Kuruçesme önünde de Kaplan \anuru petrol yüklü Zafer motörüne çarpmıştır. Kaplanm motore çarpması üzerine 1000 teneke petrol ve 500 teneke benzinle birçok varil denize dokülmüş, motor hatmıştır. Denize dökülen gaz ve petrol tenekelerinden pek azı kurtarılabilmiştir. İTALYADA KARIŞIKLIK BAŞLAMIŞ Romada ve vilâ yetlerde faşistlerle halk arasında arbedeler oldu Londra 21 (a.a.) Müstakil Fransız ajansı bildiriyor: News Chronicle gazetesinin Lizbon muhabirinden ahnan bir habere göre İtalyada ciddî kargaşalıklar başgöstermiştir. Romada ve sair baa şehirlerde faşistlerle, faşist aleyhtarları arasında arbedeler vukua gelmiştir. Maamafih halen Mussolini için ha!kın isyanmdan ziyade faşist partisile ordu arasında çıkan ihtilâfm ehemmiyeti vardır. Bu ihtilâfa sebeb bir taraftan sevkülceyş hatlarınm islenmesi, diğer taraftan da bazı generallerin azledilmesidir. ingiliz tayyareleri taraî.,.,;,.,. bombardıman edilen R#dostan bir manzara: Hükuınet konağı önünde zırhlı arabalar... TEPEDELEN VE Lord Halifaks KİLİSSURA ATEŞ Vaşington'a Y AGMURU ALTINDA sefir giderse ... ROOSEVELT'İN İtalyanlar Palermo koyundanda kaçıyor M Eden'in Hariciye ÇOK MÜHİN < Nazırı olması Yunanlılar yeni mevziBİR KARARI lerle 600 esir daha muhtemeJ aldılar Atina 21 (a.a.) Yunan ordulan başkumandanlığının dün akşam neşrettiği 55 numaralı tebliğ: Lehimize neticelenen bir muharebeden sonra yeni mevziler zaptettik. Düşmandan, aralarında bir de albay bulunan bir miktar subay ve er esir aldık. Mühım miktarda harb malzemesi ve iki batarya top elimize geçmiştir. BARDİADA ONİKİ ADALAR İtalyan kıtaatı Dün şiddetle söküp çıkamadı bombalandı Muhasaradaki 10 ncu ordu fena vaziyette Tobruk yolu temizleniyor İngiliz tayyareleri, bütün Alman üslerinin de bombardımanına devam ediyor Bir siirii esir daha alındı Atina 21 (a.a.) Resmî Yunan sözcüsünün beyanatına gore, Tepedelen ve Kıisura dün akşam Yunan topçusunun aleşine uğramıştır. Yunanlılar, Drinos vadısinin biraz şimalinde çok şiddetli muhaıebeler neticesinde memnuniyet verici ilerlemeler kaydetmişlerdır. Bu mıntakada Yunanlıların eline 600 İtalyan subay ve eri esir duşmuştür. Daha şimalde ileri hareketi devam etmiş ve yeni tepeler zaptolunmuştur, Havaların fena oluşu Yunan taarruzunu işkâl etmektedir. İtalyan tayyareleri, kızılhaç işaretini açıkça taşıyan bir hastaneyi bombardıman etmiştir. İtalyan esirleri, siyahgömleklilerin kendi arkadaşları arasında nasıl hafiyelik yaptıklarını anltıyorlar. Harbiye Nazırı M. Eden, binbaşı üniformasile Londra 21 (a.a.) Times gazetesinin parlemento muhabiri, Hariciye Nazırı Lord Halifaks İngilterenin Amerika büyük elçiliğine tayin edildiği takdirde yerine Harbiye Nazm Eden'in getirilmesi ihtimali olduğunu bildirmektedir. «Tas» ın verdiği tafsilât Atina 21 (a.a.) Tass Ajansı bildiriYUNUS NADI yor: Gazeteler, İtalyanların Palermo ko [Arkası sahife 5 sütun 4 te] [Arkası sahife 5 sütun 6 da] HARB VAZİYETİ İtalyaya vurulan ağır darbeler Harekâtı idare edenler, ttalyayı gb'z açtırmadan bunaltmağa çalışıyorlar İngilizlerin İtalyanlan nasıl sıkıştırdıklannı anlamak için, yalnu dünku gazetelerdeki resmî tebliğlere bir goz atmak kifayet eder. Şu bir kaç giın içinde, İngiliz donanmasının Adriyatik denizine girmesinden, Avlonyanın denizden ve havadan. Brendizi'nin yalnız havadan bombardımanından başka, Libyada İtalyanların Benina hava üssü, Bardia ve Derne limanlan, Tobruk yolu, Şarkî Afrika İtalyan mttstemlekelerinden Metemma ile Kassala civarındaki iki mevki de bombalanmıştır. [Arkası sahife 5 sütun 4 te] Kahire 21 (a.a.) Ortaşark kuvvetleri Londra 21 (a.a.) Akdeniz donan. urr.umî karargâhının tebliği: ması başkumandanlığı aşağıdaki mesajı Bardia istihkâmlarıru müdafaa eden gondermiştir: düşman kuvvetleri top ateşimizin tesiri Donanmaya mensub tayyareler 17 kâaltında sarsılırken gittıkçe takviye edilen nunuevvel sabahı Rodos, Stampalya, kuvvetlerimiz garb ve şimali garbî mm Kirpe adalarına hücum etmişlerdir. Fetakalarını temizlemeye devam etmekte na hava şartları yuzünden bambardıdir. Yeniden dört top ve 900 esir aldık. man netıcesinin tayini güç olmuşsa da Sudan hududunda müfrezelerimiz ta yangınlar çıktığı gorülmüştür. TayyareTokyo 21 (a.a.) Stefani: Japonya Dahiliye ve Adliye Nazırları istifa etmiş arruz faaliyetlerini devam ettumişler lerimiz uslerine donmuştür. Ne\T?ork 21 (a.a.)" D. N. B.: ttalya üzerinde ve Dahiliye Nezaretine Hiranuma ve dir. Vaşingtondan haber verildiâine göre. Adliye Nezaretine de Yanagava tayin Atina 21 (a.a.) İngiliz hava kuvvet» Kenya cephesinde degisiklik voktur. Roosevelt, Amerikada imal edılen tay edilmıslerdir. [Arkası sahife 5, sütun 5 te] T Arkası sahife 5 sütun 3 te] yarelerin yüzde ellisi yerine yuzde yet. mişinin Ingiltereye verilmesine karar vermiştir. Nevyork 21 (a a.) Roosevelt'in Amerikan harb istihsalinden yüzde ellisinin Ingiltereye yerılmesi hakkında tespit ettiği nispet, İngiltereye yardımın tesrii arzusu ile terkedilmiştir. Teşrinisani ayında Amerika Birleşik devletlerinde inşa olunan her on tayyareden dokuzu, İngiltereye hareket etmiş ve yalnız bir tanesi Amerikan ordusuna Namık Kemal'e daır esaslı bir fikir edinmek isteyen titiz det zarfuıda ona karşı gösterdiğimiz ilmî kayıdsızhk benl verilmiştir. Salâhiyettar Vaşington mah bir arkadaş, kendisine bir kaç kitab tavsne etmemi istedi. Bu iiıküttü. Düsündüm ki bu adam Türk fikir hajaünuı en filleri, bu keyfiyeti bugün ifşa etmişler hususta fazla malumatım olmadığmı şüphesiz biliyordu. Fakat tanınmış. en popüler bir simasıdır. «HürriyeU dendiği zadir. mesleğim icabı her muhitle temasta bulunduğumdan, Nauıık man, «Vatan» dendiği zaman çocukların bile aklına gelen Kemal için şimdiye kadar ne yazılmışsa kolayca öğrenebilir ilk isim Namık Kemal olur. Millete bu derece işlemiş bir Roosevelt Mareşal Petain'e bir dinı. büyüğümüze dair yarım asrın kocaman çemberinden biz mektub gönderdi Tüfk edebiyatını en iyi bilen üstadlardan bir kaçına sor ancak uç eser o da nisbî kıymeite çıkarabildikse ya ŞiVaşington 21 (a.a.) Roosevelt. dün akşam gazetecilerle yaptığı toplantıda, dum: Netice olarak bana sunu söylediler: «rBüyük Vatan nasi. ya Mithat Paşa, ya ötekiler için ne yaptık? Çok sevdiğim bir garb san'atkârı hakkında şimdiye kaVichy büyük elçiliğine tayin edilmiş şairinin hayatı ve eseri hakkında, çoğu broşür, konferans, olan Amiral Leahy'nin, Mareşal Petain'e makale serisi olmak şartile şimdiye kadar on. on bes kadar dar elli cildden fazla kitab gördüğümü hatırlıyor ve bu gekendisinın hususî bir mesajmı götür kitab basılmıştır. Fakat bunlardan ancak iUisi veya üçü riliğimizden utanıyorum. Çadır goçebeliğine asırlardır nihayet verdiğimize mekte olduğunu bildırmiştir. Roosevelt. nisbî bir kıymet ifade edebilir. Üsttarafı ele aluımağa bile göre, fikir goçebeliğinden de artık bir an önce kurtulmaMareşala yazdığı bu hususî mektubda, değmez.» Amiralın kendisinin gok eski dostlarınDoğumunun yüzüncü yıhnı kutladığımız Namık Kemal. hyız. dan birisi olduğunu ve Mareşal nezdin aramızdan aynlalı tam elli bir sene olduğu halde. bu müdN. de de hüsnükabul göreceğinden emin bulunduğunu bildirmektedir. Tayyare imalâtının Japotı kabinesinde yüzde 70 i Ingiltereye istifalar verilecek Birkac sözle tıkır goçebelığı Yunan Kralı Majeste Jorj İngiliz hava kavvetleri kumandanlarile konufayor Bütün Akdeniz ve Afrikada İtalyan tayyareciliğbe büyük darbeler indiren İngiliz hava filolaruıdan biri harekete hazırlanıyor