21 Şubat 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

21 Şubat IS40 CUMHURlYET Bitaraflarm Şimat denizinde Altnan tayyareleri balıkçı gemilerini bombalıyor İngiltere, Alman tahtelbahirlerine karşı açtığı mücadeleyi şiddetlendirmeğe karar verdi Londra 20 (a.a.) 12 Alman bombardıman tayyaresinin dün Şimal denizinde bir balıkçı gemisi grupunu mitralyöz ateşi altına aldığı haber verilmektedir. Bir lngiliz harb gemisinin hâdise mahal line gitmesi üzerine Alman tayyareleıi uzaklaşmışlardır. 8u akının hasara ve insanca zayiata sebeb olup olmadığı malum değildir. te bir Alman tahtelbahri tarafından torpillenerek ikiye ayrılan Ingii: petrol gemisınin 6,022 tonluk Imperial olduğu anlaşılmışt'r. (Başmakaledcn devam) sa ile münasebetlerini kesmeğe ve hatta bu devletler aleyhine harbe girmeğe kadar ileri gitmelerini icab ettirebilir. Almanyaya gore bitaraflarm bu kadar şiddetli olabilecek mukavemetleri, demokrasilere aldıkları kararları tadil ettirebilir, bu takdirde bitaraflar üzerinden Alman ihracat ve ithalâtına şöyle böyle bir imkân hazırlardı. Veyahud bitaraflar Almanya safında vaziyet alarak bu devletin harb hareketlerini kuvvetlendirmiş olurlardı. İki kuvvetli taraf arasında bitaraflar her şeyden evvel harb hailesine karışmak istemiyorlar, tehlikeye karşı kendilerini koruyacak tedbirleri göz önünde tutmakla beraber vaziyeti idareye çahşıyorlar. Ezciimle Almanyanın yakm tehdidine maruz olanlar birçok hâdiselerde bilhassa demokrasileri protesto ederek Alman hiddet ve gazabının filî safhalar almasma vesile kapılarını kapayorlar. Ablukada öyle oldu, açık denizlerdeki gemi kontrolleri karanna karşı öyle yaptılar, ve nihayet işte Norveçi de Altmark gemisi hâdisesinde aynı yolun yolcusu olarak görüyoruz. Ancak Almanya bu işlerin bu türlü itirazlarla geçiştirilmesine artık muvafakat edeıniyeceğini anlatmaktadır. Norveçe karşı protestosu ona göre şiddetli olmuştur. Alman protestosunun bu şiddetini Norveçi Ingiltereye karşı daha şiddetli protestolara sevketmek maksadına atfedenler vardır. Bu tesirin hasıl olduğunu da görmüyor değiliz. Norveçin Meb'usan Meclisi ve ayni zamanda Hariciye encümeni reisi hâdise dolayısile gazetelere beyanatında ve Hariciye Nazırı nutkunda lngilterenin hareket hattını asla tasvib ctmiyen çok acı şikâyetlerde bulunmuşlardır. İstanbulun alacağı IHEM = Yenî çehre = Yapılması mukarrer 20 imar meseIesini plân üzerinden tetkik Yazan: ABİDİN DAVER NALINA MIHİNA Ağızlarına yaraşmıyor! D ngiliz harb gemileri, Norveç karaII sulannda yakaladıklan bir Alman U gemisindeki lngiliz esirlerini, zorla kurtardılar. Bu Alman gemisi, tngilizlerin dedikleri gibi topla mücehhez olsa da, Almanlann aksini iddia ettikleri top taşımasa da tngiliz esirlerini naklettiği için, Norveç karasularına geldiği zaman, muavin harb gemisi telâkki edilerek tevkif olunmak ve esirler aerbest bırakılmak lâzımdı. Nitekim, Almanlann zaptettikleri City of Flint Amerikan gemisi, böyle bir muameleye tâbi tutulmuştu. Norveçliler, galiba Almanya ile bir defa daha mesele çıkarmamak için, Bergen limanma uğrayan Altmark vapurundaki topları ve esirleri görmemezliğe geldiler. Haydi toplar neyse amma 300 lngiliz esirini görmemek için kör olmak, yahud da muhtelif sebebler ve tesirler altmda miyoplaşmak lâ zımdır. Norveçlilerin eskiden «zâh basar» dediğimiz haatalığa tutulmuş ve gözlüklerini de evde unutmuş olmalanna mu kabil, lngiliz istihbarat teşkilâtı, kulaklannın gayet iyi işitir ve lngiliz denizcileri de, gözlerinin gayet keskin görür olduklannı ispat ettiler. Altmark vapurunun Bremen gibi Norveç karasularından kıyı kıyı seyrederek Almanyaya kaçacağını anlayınca, Norveçlilerin yapmadığım bizzat kendileri yaptılar ve yurddaşlarmı Alman esaretinden kurtardılar. Bu eair lerden birinin söylediğine göre, eğer lngiliz muhribleri yanm saat daha geç kalmış olsalardı, bir saatli bomba ile intihar edecek olan Alman vapuru, kimbilir, kaç numaralı ambarda mahpus bulunan In » gilizleri de denizin dibine götürecekti. tngiliz donanması, Bremen'in Almanyaya dönüşü hâdisesinde olduğu gibi, daima riayet edegeldiği Norveç bitaraflıgım, bu defa tanımadıysa, kabahat Norveçlilerindir. Çünkü evvelâ Norveç, bıtaraflığın emrettiği vazife ve icabları yapmamıştır. Binaenaleyh İngiltere, haklıdır. Evvelki akşam, Alman radyosunu dinledim. Kırım veya Kazan aivesile türkçe konuşan Alman uşağı spiker, bu mesele münasebetile Göbels'in ağzından Ingiltereye küfürler, hakaretler yağdırıyor; lngilterenin insanlık kaidelerini çiğnediğini, korsanlık, haydudluk ettiğini, devletleı hukukunu avaklar altına aldığım, en şiddetli bir dille anlatıyordu. O Tatar şiveli Alman uşağı bunlan anlatırken gülmeden kınldım. Çünkü Al manya devletler hukukunun, bitaraflık kaidelerinin, insanî düşüncelerin müdafii kesilmisti. O Almanya, ki kaç aydır, bitaraf milletlerin başka bitaraf memle ketlerden satın aldıkları, harb kaçağı dahi olmıvan esyadan mürekkeb hamuleleri bitaraf limanlardan bitaraf limanlara götüren bitaraf gemileri batınyor. O Al manya ki bu gemilerdeki mürettebatm hayatını kendisinin 23 ikinciteşrin 1936 tarihinde iştİTak ettiği 6 ikinciteşrin 1936 tarihli muahedeye rağmen kurtarmak vazife ve mecburiyetine kulak bile asmıyor. Alman denizaltı gemileri, Alman mayinleri, ve Alman tayyareleri, hergün, bir hayli denizcinin ve balıkçının kanına girdikleri halde, Almanya, şimdiye kadar, hiç bir gün devletler hukuku, bitaraflık hukuku, insanlık hukuku gibi medeniyet kaidelerini aklına bile getirmiyordu. Şimdi Almanyaya ne oldu ki birdenbire bu hakların baş avukatı kesildi böyle? Alman denizaltılan, Okyanusta bitaraf gemileri habersiz batırırken Alman tay yareleri, Şimal denizinde canlanm kur tarmaefa çalışan bitaraf balıkçılan makinelitüfeklerile biçerlerken Alman radyosunun ve gazetelerinin bitaraflık hakla nndan ve insanlık kaidelerinden bahsetmeleTİne gülünmez de ne yapılır? Doğrusu bu sözler Almanyanın ve AU rnanlann aszına hic yaraşmıyor. Batırılan Yunan gemisi Madrid 20 (a.a.) 1114 tonilâtoluk Elli Yunan vapuru, Fiuister burnunun 60 mil açıklarında bir Alman denizaltı gemisi tarafından torpillenmiştir. Elli vapuru Tahtelbahirlere karşı şiddetli harb kömür yüklü olarak Ingiltereden YunaLondra 20 (a.a.) lngiliz bahriyesi nistana dönmekte idi. Geminin 26 kişilik Alman denizaltılarına karşı takibatı şid müre"^atı kurtar^mıştır. detlendirmektedir. Alman denizaltılan Bir vapur karaya oturdu nm seyrisefain yolları civarmda durma Brüksel 20 (a.a.) 6,500 tolnuk lan gün geçtikçe zorlasmaktadır. «Laurent Meems» ismindeki sarnıclı BelGeçen hafta dört Alman denizaltı» batmlmıştır. Diğer iki denizaltının da çika vapuru, Flesingue ile Hock van Holland arasında karaya oturmuştur. Bir robatmıs olması muhtemeldir. morkör vapurun imdadına gönderilmiştir. lskoçya sahillerinde tehlike Vapur, 40 kişilik mürettebatile Amerikaişareti (J,, o"»lrnekte idi. Londra 20 (a.a.) lskoçyanın şark 22 Danimarkalı denizci boğuldu aahilleri açığında dün akşam denizden geMadrid 20 (a.a.) tspanvol ajansılen şiddetli infilâklar işitilmiştir. lnfilâk nın bildirdiğine göre 2140 tonluk Ban. lan müteakıb avcı tayyarelerinin denize doğru uçtuklan görülmüatür. Tehlike isa deıas ismindeki Danimarka vapuru Villano burnuna 10 kilometre mesafede bureti verilmemi'tir. lunurken bir iştial neticesinde evvelki gün Fransız tebliği birdenbire batmıştır. Geminin 29 kişilik Paria 20 (a.a.) 19 şubat tarihli müretteb?tlr>df>n 22 si bo&i''mn c tur. Fransız akşam harb tebliği: Feci bir musademe Sarre'ın garbında bir düşman müfreLondra 20 (a.a.) Durban'dan bilzesi ileri karakollarımızdan birine girmeğe teşebbüa etmisae de zayiatla geri püs dirildiğine göre «Cheldale» ismindeki lngiliz ticaret vapuru «Greystoke Caste» vakürtülmüştür. Rhin sahillerinde kazamatlar arasında purile musademe ederek batmıştır. Cheldale kaptanile, mürettebatmdan 16 kişi ateş teati edilmiştir. Paria 20 (a.a.) 20 aubat aabah teb kaybolmuştur. Vapurun mürettebatmdan 1 8 kisi kurtarılmıstır. liği: Düsmanın Nied'nin doğusunda yaptığı Batırılan vapurlar bir baskm akim kalmıştır. Londra 20 (a.a.) Resmen bildirilCephenin diğer kısımlarında az faali diğine göre, pazartesi günü nihayet buyet kaydedilmi'tir. lan hafta zarfında düşman yüzünden 5 İhyası muUuavver »ahalardan Eminönü meydanımn bugünkü kuşbakışı manzarası Alman tebliği Berlin 20 (a.a.) Alman istihbarat bürosu bildiriyor: Busendorf'un cenubu şarkisinde Frantız topraklarmda bir keşif müfrezesi bir kamyonu tahrib ve içinde bulunan 20 kijiyi imha etmiştir. Alman hava kuvvetleri Şimal denizinin şimal mıntakalanna kadar keşif uçuşlan y>nrns,lardiT. Londra 20 (a.a.) Şimalî Atlantik Bir petrol gemisi batırıldt İzmir Fuarı Ingiltereye gelince bu devlet hâdisedeki hareket tarzında kendisinı tamamile haklı bularak Norveçe, Londradaki Norveç sefiri vasıtasile, bir takım sualler tevcih etmektedir. Altmark Alman gemisi Norveç sahillerinde Almanyaya doğru inmeğc başlamazdan evvel Norveçin Bergen limanına uğramış ve orada Norveç lngiliz ve 1 5 bitaraf vapur batmıştır. Bunmakamlan tarafından ziyaret ve muayeların yekun hacmi 86077 tondur. Batan tngiliz vapurlarının tonajı 39 ne olunmuştu. İngiltere soruyor: bin 276, bitaraf vapurlann tonajı da 46 1. Bu geminin geçenlerde batırılan bin 801 dir. Graf von Spee korsan kruvazörüne muaGeneral Wawel Kudüste vimik eden bir gemi olduğunu Norveç Londra 20 (Hususî) Yakınşarktaki makamları biliyor muydu? tngiliz ordusu Baskumandanı General 2. Norveç makamları bu geminin ayni Wawel, Filistine sevkedilen Avustralya kıtaatını teftiş etmek üzere bugün tayyare zamanda Graf von Spee kruvazörü tarafından batırılan îneiliz eemilerintlrn almile Mısırdan Kuduse hareket etmiştir. mış îngihzlere bir hapisane vazifesini gordüğünü biliyor muydu? 5 Mısırçarşısımn istimlâki Istanbul, »enelerce ihmal edildikten sonra, nihayet, imarcı bir Belediye ReisiMısırçarşısı pek çok aahibi olan, bu nin himmeti ve İstanbulun imanna ehem yüzden tamir bile edilemeyen tar<hî bir miyet veren hükumetin yardımile, bu gü binadır. Çarşı istimlâk edilerek Belediyezel şehirde, büyük bir imar hamlesi baş nin malı olacak, tamir ve tanzim edileıek ladı. Bu hamle, İstanbulun simasını azçok Balıkpazarı civarındaki erzak, aebze ve değiştirecek mahiyettedir. meyva lîiVkânlan buraya intikal edecek, Vali ve Belediye Reisimiz Lutfi Kır Mısırçarşısı, adeta kapalı bir perakendecidar, hazırlanan tanzim, imar ve güzelleş ler hali olacaktır. Pinanın haricî şekli ve tirme plânlarmı AnkaTaya götürerek tas umumî vaziyeti, aynen muhafaza edile dik ettirmiş ve Istanbula gelir gelmez de, cek; fakat içindeki dükkânlar. modern zaten başlamış olduğu imar hamlesine bir şekle sokulacaktır. büyük bir hız vermiştir. Dükkânlarda soğukhava, buz dolabı lstanbul halkından ve meb'uslarından tertibatı yapılarak çabuk bozulan et ve biri ve bu eşsiz şehrin bir hayranı olmak balık gıbi maddelerin muhafazaaı temin sıfatile Vali ve Belediye Reisimizle uzun edilecektir. Yapıbn tetkiklere göre. ha uzadıya görüştüm; Ankarada tasdik etti yat pahalılığınm bıı aebebi, Balıkpazarı rip getirdiği plânlan tetkik ettim, verdiğî ve etrafındaki dükkân kir^arının çokluizahatı dinledim. Bunlardan hulâsaten ğudur. tkinci bir sebeb de kolay bozulan sizlere bahsetmek isteyorum. maddelerin, bayat'avıp çürüyîcek ve kolstanbulda halen başlamıj ve ilkbahar kacak kısımlarnın da hesaba katılarak dan itibaren üzerinde çalışılacak 20 tan maliyet fiatma b'ndirilmesidir. Mısırçarşızim ve imar işi vardır. Evvelâ, şunu söy sımn soğukhava tertinatlı modern ve muleyeyim ki Belediye Reisimiz, imar ham tedil kiralı dükkâr^arında bu mahzurlar lesi için temin ettiği ve edeceği paralan ortadan kaldniacaktır. kat'iyyen çarçur etmek fikrinde değildir. Böylece etlerin, bd.kların bozulmadan Kaldırım tamiri gibi alel&de işler için, bu satılması temin eJı'tıek halkın sıhhati de fevkalâde membalardan on para harca korunacağı gibi bir çok dükkânın bir amak istemiyor. Bütün gündelik işler, ls raya toplanması saytsinde gıda maddeletanbul Belediyesinin alelâde bütçesindeki rinin kontrolu da koiaylaşmış oKcaktır. tahsisatla yapılacaktır. Bu mühim nokta Doktor Lutfi Kırdaı, Mısırçarşıima müs yı kaydettikten aonra yapılması mukar takillen bir hekim memur ederek gıda » • clan v« l"«nnen He vapılan 20 işi birer nıaddelerini sıkı ve daimî bir kontrola •• birer gozden gcviıclîm: tabi tutmak fiknnddir. 1 Eminönü . Unkapam arasının tanzimi 6 Eminönü meydanımn tevsii Eminönü meyJönının nasıl tanzim ve tevsi edileceği hiıkkında çok yazı yazıldı. Onun için bu cıheti tekrarlam./acağız. Yalnız Eminönüne nazır, bütün binaların güzel ve muhteşem olmaları temin edilecektir. Köprünün Halıc tarafında şimdi yıkılan mesçidin sırasındaki binalar da yıkılacak, ondan sonra meydana çıkacak olan binalar, bir müddet yıkılmadan muhafaza edilecektir. Bunların arkasındaki binalar, istimlâk edilip yıkıldıktan ve yeni binalar yapıldıktan sonradır ki ön aıradaki hanlar da yıkılacaktır. Böyler.e, geçen sene, Eminönü meydanı ilk açılırken hasıl olan dükkân, mağaza ve yazıhanc buhranınm tekerrürüne meydan verilmive cektir. Bu şekil vaktile Eminönü istimlâk ve yıkımı sırasında, bizım ileri sürdüğümüz fikirlere uygun ve faydah bir şeki'dir. Yeni zelzeleler Atinadan gelecek mü Dün muhtelif yerlerde sarsmtılar hissedildi badillere vize verilecek İzmir 20 (a.a.) 1940 enternasyo nal İzmir fuarını ziyaret maksadile Yu nanistandan gelecek mübadillere vize verilmesi kabul edilmiş ve keyfiyet Belediyeye tebliğ olunmuştur. Bunlar aldıklan bu vize ile Izmirden sonra İstanbulu da ziyaret edeceklerdir. Münakalât Vekâlatince evvelki sene olduğu gibi bu sene de 1940 İzmir enternasyonal fuarı için seri halinde posta pulu yaptırılmaktadır. Güm rük ve lnhisarlar Vekâleti de bu sene fuarda satılacak inhisar maddeleri üzeTİne 1940 İzmir enternasyonal fuarı ibaresi yazılmasına karar vermiştir. Amasya 20 (a.a.) Pazar gecesi şehrimizde saat 23,30 da oldukça şiddetli bir sarsıntı olmuş ve evvelce kısmen ha sara uğrıyan bina!ar<Jan bir ev yıkılmıştır. Erbaadaki sarsıntı Erbaa 20 (a.a.) Pazar günü aksanv saat 20.20 de burada beş saniye süren şiddetli bir Zf'tele olmuftur. Gümüşanede Gümüşane 20 (a.a.) Bu gün saat 8,10 da iki saniye devam eden amudî ve saat 12,5 te üç saniye süren orta şiddetli iki zel^ele olmuştur. Hasar yokt ir. Kastamonu 20 (a.a.) Dün gere saat 23 te beş saniye kadar devam eden orta şiddette amudî bir zelzele hissedilLondra 20 (a.a.) Ingilterenin ikinmiştir. Hasar yoktur. cikânunda ticareti hakkında neşredilen Japon tayyareleri Fransız bir istatistik cetveline nazaran ithalât ihracattan 60 milyon sterlin kadar fazşimendiferini tekrar ladır. bombaladılar Bu fark geçen sene ayni devrede 31 Tokyo 20 (a.a.) Domei ajansı Jabuçuk milyon sterlin raddesinde idi. pon tayyarelerile gemilerinin Yunnan deEden, lngiliz Kralmın miryolunu dün tekrar bombardıman et tiklerini bildirmektedir. Demiryolu ve bir huzurunda köprü Mong Teseu bölgesinde hasara uğLondra 20 (a.a.) Eden, dün gece ramıştır. Japon tayyareleTİ salimen üs lngiliz Krah tarafından kabul edilmiştir. lerine dönmüşlerdir. Kral gene dün akşam Harbiye Nazırı Popof Sofyada Sir Oliver Stanley'i de kabul etmiştir. Sofya 20 (a.a.) Yeni Hariciye NaSiyasal Bilgiler okulu tale zırı Ivan Popof, evvelce orta elçi bulunduğu Belgraddan bu gün Sofyaya gelmiş,besi Hataya gidiyor tir. Adana 20 (a.a.) Tetkik ve spor teması yapmak üzere şehrimize gelen Si yasal Bilgiler okulu gencleri dün Atatürk heykeline merasimle bir çelenk koyarak Ebedî Şefin manevî huzurunda eğılmiş lerdir. Gencler bundan sonra eski eserler müzesini gezmisler ve öğleden sonra da Adana muhtelitile yaptıklan futbol maçını bire karşı iki sayı ile kazanmışlardır. Siyasal Bilgiler okulu gencleri tetkiklerine devam etmek üzere Adanadan soıı. ra Mersine ve Hatsya gideceklerdir. Ingilterenin ithalât ve ihracatı Kastamonuda ÇKUÇÜK HABERLEFP) Uzatılan ticaret mukaveleleri Ankara 20 (Telefonla) Türk Yugoslav afyon satış anlaşmasının müddeti sene sonunda bitmişti. Bunun üç ay daha uzatılması iki tarafça takarrür etti. Gene müddeti yılbaşmda biten ve bir ay uzatılmış olan Türk . Yunan klering anlaşmasınm yerine yeni bir anlaşmamn müzakere ve akdine intizaren iki memleket ticaretini sekteden vikayesi için eski mukavelenin bir ay daha uzatılması muvafık görülmüştür. * Kaunas 20 Wilno'daki Polonya lisesi talebesinden Litvanya aleyhinde tezahüratta bulunması üzerlne hukumet makamları lisenin bir çok dershanelerini kapat mışlar ve bu suretle 200 talebenin derslere devam etmelerine mâni olırmşlardır. * Tokyo 20 Maliye Nazırının Japonyada bir para enflâsyonu yapılacağını beyan ettiiğ Domei ajansı tarafından haber verilmektedir. * Meksiko 20 Bir komplo meydana cıkarürmş ve «Altın gomlekliler» in şefi bu komploya dahil olmak töhmetile zan altına almmıştır. Suikasdcılar şimdiki Meksika rejimini devirmek maksadile hareket etmekteydiler. 5 kişi tevkif edilmisse de Reislcumhur Cardenas'ın emrile büâhare serbest bırakıl mışlardır. * Dentall 20 Köy muhtarlarının bllgilerini arttırmak ve köy kalkmması etrafında hasbıhallerde bulunmak üzere Dersizli Halkevinde dün bir kurs acılmıstır. Bu kursa valinin maksadı izah eden bir nutkile başlanmıştır. Kurs üçer gün devam etmek üzere İki partide nihavet bulacakttf. 3. Mademki Norveç makamlan AltBu imar hareketi, asağıda kısaca bah mark'ı ziyaret ve muayene ettiler, onun sedeceğimiz Eminönü meydanımn tanziambarları esir İngilizlerle dolu olduğunu minden ayn bir iştir. Eminönünden Gazi köprüsüne kadar olan bütün mebani ve gördüler mi, görmediler mi? arsalar, kâmilen istimlâk edilerek burası lngiliz noktaı nazarına göre Norveç yepyeni ve mamur bir şekle sokulacaktır. hükümetinin 3 400 İngiliz esirini taşı Bu aahanın istimlâkine, geniş mikyasta yan bir Alman gemisi muvacehesinde onu ba;!anmıştır. Belediyenin istikraz ettiği 5 olduğu gibi serbest bırakmamaktan ibaret milyon liranın 3 milyon lirası mütedavil sermaye olarak bu işe tahsia edilmiştir. olarak yapılacak vazifeler vardı. Norveç İstimlâk edilecek yerlerin kıymeti 20 milbu vazifeleri yapmamış olunca İngiliz yon lira tahmin olunmaktadır. 3 milyon harb gemileri İngiliz esirlerini kurtarmak İira ile 20 milyon lİTalık iş görmenin, hem işini irnkânı yok ihmal edemezlerdi. Olan de bu işleri çabucak başarmanın yolu bulunmuştur. Yeni ihtiyaclara göre, tadil iş de işte budur. edilen istimlâk kanununun verdiği im Norveç makamları ya Altmark'ı tepe kânlardan istifade edilerek muhtelif kı den tırnağa kadar muayene etmediler, ya sımlaTa ayrılan bu mıntaka, parça parça hud ettiîer ve İngiliz esirlerini de gördü istimlâk edilecek ve kısım kısım imar olunacaktır. llkönce, Eminönüne en yakın ler de Almanya ile belâya girmemek için kısım istimlâk edilecek, burası, yeni büyük bir şey yapmadılar. binalar yapılmak üzere taliblere satıla Şimdi İngiltereyi protesto etmeleri de cak ve bu satışlardan temin edilen para ile de yeni istimlâkler yapılacaktır. Lutfi gene bu korkudandır. Bu protestoya karKırdar, bu suretle beş sene içinde, 3 milşı lngilterenin ne yapacağı büyük bir şey yon lirayı devrede ede, bu 20 milyon livardır, ne de göriiş ve yapış tarzını de ralık işi intac edeceğini hesablıyor. ğiştireceği. Protestoyu kâfi görmiyen AlBöylece evvelâ, Eminönü meydamna manya ise daha kuvvetli hücumlarla Nor nazır, güzel binalardan mürekkeb bir cephe teşekkül edecek ve Eminönünden LJnveçe yükleniyor. kapanına kadar, Galata köprüsile Gazi Norveç ne yapsın? İngiltereye harb köprüsü arasında, Halic kıyısmda bir nhmi ılân etsin? Almanyaya kafa mı tut tım ve yol yapılacaktır. Şimdi iğ r i büğrü sun? îkisi de müşkül ve hatta Norveçe dar ve pis sokaklarla dolu olan bu saha, göre adeta imkânsız. İşte yeni harb kar güzel ve büyük binalarla şehrin ticaret merkezi halini alacaktır. şısında ona en yakm olan bitaraflarm va2 Gazi bulvarı ziyetleri budur. Yalnız Norveçin değil, Büyük ümidlerle açılmağa başlanmış Alman çevresindeki bitaraf bütün küçük olan Gazi bulvan, kaç yıldır Aksaraydan hükumetlerin. öteye geçememiştir. Gazi köprüsüne kaYeni harb çok anormal mahijet ve dar açılması mukarrer olduğu halde, Aksaraya dayanıp kalmış olan bu bu'var, maksadlarla mahmuldür. Onda bütün kügüzergâha tesadüf eden mebani hem Akçük ve orta devletlerin hayat ve memat saraydan, hem Unkapanmdan mütekabiları bahis mevzuu olduğunu bilmiyen yok len istimlâk edilmek suretile sür'atle açıtur. Bununla beraber gene herkes durup lacaktır. Buradaki istimlâklerde de. yudurnrken ne diye harbe karışayım endişe karıda izah ettiğimiz mıntakavî istimlâk sist^nni tatbik olunacaktır. sile kendi kabuğunda halecanlı bir hayat 3 Ko&kanın açılması yaşarrağa katlanmaktadır. Beyazıd Aksaray caddesi, biliyorsuAnlaşılan küçük devletlerin hareket nuz ki Beyazıddan Koskaya kadar daptarzlarını nihayet hâdiselerin tazyikı tayin daracık ve tehlikeli bir sokak halindedir. Nakil vasıtalarının çatıştığı ve yayaların edebilecektir. geçecek yer bulamadığı bu dar kısım açıBelki bir gün gelecek, küçük devlet larak, şehrin ana yollanndan birı cadde ler sıraları geldikçe harb devine birer bi adına lâyık bir hale getirilecektir. Bura daki istimlâklerin mühim bir kısrm ikmal rer lokma olmanm felâket ve fecaatini edilmiş olduğundan binalar yakında yıtakfo edeceklerdir. kılmağa başlayacaktır. Bekleyelim ve görelim. 4 Beyazıd meydanımn tanzimi istanbulun mahdud meydan'arından YUNUS NAD1 biri Beyazıd meydanıdır. Öyle olduğu halde, bu meydan da bir takım çirkin Rumanva, tayyare benzininin dükkânlarla hiç de hoşa gitınt"yen bir manzara arzetmektedir. Burada Inkılâb ihracını menetti I Müzesinin önünü kapayan dükkânlar da Bükreş 20 (a.a.) Rumanyada pet istimlâk edilmekte olup bu ada tamamile rol meselesi yeni bir safha arzetmektedir. kaldırılacak, müze meyd^na çıkarılacak Hi'.umet tayyarelere mahsus yüksek de ve meydan genişletilerek yeniden tanzim olunacaktır. receli gazolinin ihracını yasak etmijtir. Tifüsle mücadeleye dair bir tavzih Evvelki gün, bu sütunda bir okuyucunun tifüs mücadelesine aid bir şikâyetinden bahsetmiştim. Belediye Sıhhat İşleri müdürü doktor Osman Şaid, dün, bana telefon ederek bitlilerin yıkandıkları hamamlarda birer etüv bulunduğunu, hatta bu gibilerin ikamet ettikleri yerlere memurlar gönderilerek bitli eşyalannın tebhirhaneye götürüldüğünü ve orada etüvden geçirildiğini, bu mühim sıhhat mücadelesinin azamî itina ile ve en fennî şekilde yapıldığmı, bitlilerin yıkandıkları hamamiarm da dezenfekte edildiğini bildirdi. Verdigi izahatı yazmağı ve kendisine teşekkür etmeği bir vazife addediyorum. Felâket mıntakalanndan gelen yurd daşlar, ayak bastıklan yerlerde, Belediyeler ve Kızılay tarafından hazırlanan hamam ve etüvlerde hemen temizlenselerdi, az da olsa tifüs vak'aları çıkmazdı. 7 Barbaros türbesi Aziz okuyucularım hatırlarlar ki büyük Türk Amiralı Barbarosun yattığı türbenin, çirkin binalar ve odun depoları arasına sıkışmış kalmış olmasından ilkönce Cumhuriyette ben şikâyet etmiş ve kahraman Türk denizcisine karşı yaptığımız bu hürmetsizliğin devam etmemesini, türbesin'n ta denize kadar açılmasını ve Deniz müzesinin de orada yapılmasmı isterrıiştim. Muhterem Celâl Bayann Başvekâleti esnasında vuku bulan bu ricam, Barbaros ihtifali gibi nazarı dikkate alınmış ve icab eden hazırhklar yapılmsğa başlamıştı. Şimdi bu tanzim ve güzelleştirme projesinin tatbikına geçilmiştir. Beşiktaş Hükumet konağı istimlâk edilmiş ve yıkıl masına başlanmıştır. Bu saha, dünyanın en büyük denizcilerinden biri olan Barbarosun, büyük adına ve şerefine lâyık bir hale ç*etmlecektir. 8 Taksim meydanımn tanzimi Taksim meydanımn büyütülmesine sonbahardanberi başlanmıştır. Burası, büyük ve geniş bir imar plânının küçük bir parçasıdır. Bu büyük plân, Taksim meyda nından Sipahiocağma kadar tramvay caddesini takib eden cenubdan şimale doğru uzanan ve Taksim bahçesinden Dolma bahçeye kadar, şarktan garba doğru giden hakikaten muazzam bir imar hamlesidir. Bu maddede yalnız Taksim meyda nından bahsedeceğiz. Taksim meydanı, mayıs nihayetine kadar asfalt olarak tanzim edilmiş bulunacak, burası, İstanbulun millî bayramlardaki merasim ve resmigeçid meydanı olacaktır. Fakat, bir müd det sonra, bu meydan, lstanbulun en güzel ve muhteşem meydanı halini alacaktır. Şimdi meydanm nihayetindeki jan darma karakolu ile Elektrik idaresine aid bina ve depolar yıkılarak oraya büyük şehir tiyatrosu inşa edilecektir. Meydanın sağındaki tstanbul kulübile diğer bir iki bina da istimlâk edilip yıkılacak ve orada denizi gören bir teras ve gezinti yeri vücude getirilecektir. Taksim kışlası yıkılacağı için meydanm solunda da, kışlanm şimdiki cenub dılının bulunduğu yerde, meydana nazır, merdivenli Fransız komünist meb'usları Paris 20 (a.a.) Meb'usan meclisi, komü.ist meb'usların mebusluktan düşürülmesine 492 reyin ittifakile karar vermiştir. lngiliz bütçesi ifşa edilmiyecek Londra 20 (a.a.) Harbiye bütçesi Avama kamarasında ilk defa olarak gizli celsede müzakere edilecektir. Bundan başka, bütçe hakkında toptan bir rakam verilmiyecektir. Yalnız tefer rüata aid rakamlar zikredilecektir. Bu • nun iki sebebi vardır: Bir kere masraf yekunlan harbin göstereceği inkişafa bağlıdır. Ve sonra bu günkü şartlar içinde bütçe miktarını zikretmek memleket men faatlerine aykırıdır. bir teras daha inşa edilecek ve resmigeçidleri, resmî zevat ve davetliler burada» seyredeceklerdir. lstanbulda yapılması karalaştırılan diğer imar hareketlerini ikinci bir yazımızda mevzuu bahsedeceğiz. ABİDIN DAVER