22 Şubat 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Yayla makarnaları Bütün Türkipede rağ bet kazanan en üstün <.j markadır. Adres: Yayla makar Ankarada Imal olunan \ J na fabrikası. Ankara Maltepe Telefon: 21>5 J Onaltıncı yıl sayı: 5667 umhurivet ÎSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: Istanbul. No. 24k Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı: 24299 24290 M. Ş£Wi YAZMAN'ın Bu meşhur eserinin ikinci basımı çıkb. 75 ciltli 100 kunış Satış yeıi : PADA edcik Perşembe 22 Şubat 1940 A. HALiD KiTABEVi Deniz harbi genişledi Sâdâbad devletleri Bu pakt aslmda sulh için kurulmuştur. Lâkin Sâdâbad devletleri tarihte asla barışmaz Slâv ve Cermen tezadım pek iyi bilmekle beraber eğer ken. dilerine her hangi bir tehlike teveccüh ederse onu kuvvetli müdafaalarının azami imkânlarile karşılamak azminde olduklarmdan kimsenin siip. hesi olamaz ve olmamalıdır. Petsamo açıklarında İngiliz Develi ve Incesııda 18 defa filosu karakol yapıyor şiddetli sarsıntılar oldu Norveç iki tarafa da boyun eğmiyecekmiş Yeni bir zelzele felâketi 3 5 ölü, 2 2 yaralı var Biiyük bir Alman vapurunun daha Norveç bandırasile Amerikaya kaçırıldığı haber veriliyor V eni Avrupa harbi karşısında Sâdâbad devletlerinin vaziyetleri zaman zaman dile geliyor. Umman denizini ve hatta Hindistanı istihdaf eden biiyük projeler Avrupanın bazı istilâcı hayalhanelerinden taştıkça Iranın ve Ef ganistanın almakta olduğu tedbirler dahi snz mevzuu oluyor. Hatta bu devletlere yaptıklarından fazla gayretler ve faaliyetler isnad olunmak suretile. Bunlardan bir takımını komşumuz İran tekzibe mecbur olmuştur. Fılhakika kürei arzın bu kısmını henüz âcil bir tehlike tehdid etmediği cihetle gerek İranın, gerek Efganistanın yanndan öbür güne bir harbe gireceklermiş gibi müstacel, filî ve bilhassa şu veya Kara sulan Ahmark hddtsesine sahne olan Norveçin Bergen limanı ve fıyord, bu devlete karşı husumetkâr tedbirler almaları ne doğru olurdu, no dc akia ye, Duluıicuı Londra, Zl (.a.a.; reısamt» »yıxi«manbğa uyardı. rında İngiliz harb gemilerinin mevcudi tir: « 1938 ve 1939 senelerinde îngil yeti hakkında salâhiyettar mahfillerden Bununla beraber Sâdâbad devletleri tere ile yapılan görüşmeler esnasında bir malumat almak imkâm hasıl olmamışharb gemilerinin Norveç karasularından Avrupadaki harbin, uzaktan uzağa olsa ür. geçmeleri nazariyesi, tekrar tetkik edil da, bütün dünyayı tehdid eden bir afet Norveç Nazırımn cevabı miştir. Yeni ahkâm, muharib devletler olduğunu görmüyor ve bilmiyor değillerOslo 2 1 (a.a.) Dün Çemberlayn ta den birine aid bir harb gemisinin Norveç dir. Zaten başlayan yeni Avrupa harbine rafından irad edilmiş olan nutuk hakkın karasularında istediği kadar seyrüsefer (Arkası Sa. 5 sütun 3 te) artık en doğru adım vermelidir: Yen: da Telegraam Bureau'nun bir muhabiriDünya Harbi. Bu harbin başladığı ve şimdi cereyan halinde bulunduğu yerler malumdur ve mahduddur. Ancak onu icad etmiş olanlar, işin içinden çıkabilmek için ikide bir gözlerini bütün dünya üzerinde dolaştırıyorlar. Bazı devletlere göre bu kadar büyük bir mücadeleyi az çok müspet her hangi bir neticeye götürebilmek için Avrupa sahaları dardır. Oralarda kendi lehlerine kat'î neticeler almanın zorluğunu takdir eden bazı gözler ancak dünya hartası üzerinde gezinerek huzur ve sükun bulabiliyorlar. Başımız sıkılırsa Balkanlara inmeği, Ak ve Kara denizlere ulasmağı, Kafkaslan aşarak Ummana ve ve Hindistana kadar yetişmeği tecrübe ederiz diyorlar. Hayal geniş ve hayal ile hakikat arasmdaki mesafe de büyüktür. Hangi plânlarla ne kadar genişletilirse genişletilsin en sonunda harb gene Avrupada bitecektir. Onun için zaman zaman bu gibi hayallerin tesellilerinden meded umanlann kendi Avrupa hududlarındaki demir cendereler hakikatini bütün bütün bir tarafa koyamıyacakları da muhakkaktır. Maamafih mademki tasavvur edebiliyorlar, tehlike mevcuddur. Bunu dünyanın bütün bu sahalanndaki devletler gibi elbette Sâdâbad devletleri de pekâlâ hissediyorlar ve görüyorlar. Şiddetli bir zelzeleye uğrayan Erciyeş dağının eteğindeki Develi kasabası 11 kasabaia *a şiddetU ıdzeleler kayiedildi Bir cep zırhlısı gene Cenub Okyanusunda Alman denizaltılarına karşı şiddetli taarruz Almanlar Lehlilere aid emlâki musadere ediyor Kayseri 21 (Hususî muhabirîmizden, telefonla) Develi ile Incesu arasında dün saat üçten itibaren fasılalarla devam eden korkunc zelzeleler olmaktadır. Zelzelenin merkezi. bu iki kasabanın arasındaki mıntakadır. Dündenberi 18 zelzele kaydedilmiştir. Soysallı ve Sindermike kövlerinde simdive kadar 32 ölü. 22 ya. rah tespît edilmîştir. Hayvan zayiatı da on bin kadar tahmin edilmektedir. Develi kasabasında üç ölü vardır. Bu zelzelenin volkanik oluşu bu muhitte büyük endişe uyandırmıştır. Vali Şefik Soyer, yardım ekiplerile beraber felâket Helsinki, 21 (a.a.) Bu sabah Helmıntakasına gitmiştir. sinki'de iki tehlike işareti verilmiştir. Dün Sovyet tayyareleri, memleketin her tara(Arfccsı Sa. 6 sütun 3 te) fında büyük bir faaliyet göstermişlerdir. Bu layyareler, bilhassa Kouvola, Lahti, Riihimaki, Hangoe ve Galo'yu bombardıman etmişlerdir. 20 den fazla Sovyet tayyaresi düşürülmüştür. Ingiltere Finlere acele yardımda bulunuyor Helsinki 6 defa taarruza uğradı Ruslar bir Isveç köyünü de bombaladılar. Macar gönüllüleri Finlandiyaya hareket etti rıca binlerce mayin, yüzlerce top ve mühim miktarda muhtelif cinsten cephane sevkedılmektedir. Londra, 21 (a.a.) Finlandiyada Sovyet tayyareleri Türkü ile Helsinki arasındaki demiryolunu bombardıman etmişlerdir. Bir çok trenlerdeki yolcular inerek civar ormanlara sığınmışlardır. Sovyet tayyareleri Vipuri şehrine ve istasyonuna da taarruz etmişlerdir. Rus ve Finlandiya tayyareleri arasında müteaddid hava muharebeleri olmuştur. Rusların iki tayyaresi düşürülmüştür. Hava muharebesi 600 Sovyet tayyaresinin hücumları Şimdıki halde hayalî mahiyetli görünen bu plân tahakkuk edebılmek için bütün o sahaları ışgal eden bir sürü memleketlerin istilâ olunarak ayaklar altmda çiğnenmesi lâzımdır: Macaristan, Yugoslavya, Rumanya, Bulgaristan, Yunanistan, Türkiye, Irak, İran ve Efganistan. Ufuklardaki tehlike kara bulutuna karşı bütün bu memleketlerin her zaman olanca şiddetile aç'ğa vurulmıyan derin hassasiyetlerini hep biliyoruz. Takdir edersiniz ki Sâdâbad devletlerinde de her ihtimale karsı ayni hassasiyet vardır. Fakat bu devletler havale kılıc çekecek Donkişot'lar değillerdir. İçin için tesirine tâbi oldukları hassatiyete rağmen hakikatte aklın ve mantığm emrettiği itidal ve sekinetten bir dakika bile ayrılmıyorlar ve bütün devletlerle normal münasebetlerıni ciddî olarak öylece yürütmekte devam edip gi Alman ceb zırhlüart filosu seytr halinde Ondekı geçenlerde cenub Okyanusunda intıhar eden diyoılar. Advthal Graj Spee, arkadaki de jtmdi gene ayni sularda butunduğu haber verilen Stokholm, 21 (a.a.) Stokholm Tıdniger gazetesinin muhabirî, takriben 600 Rus tayyaresinin dün Finlandiya üzerinde cevelânlar yapmış olduğunu bildirmektedir. Bilhassa Riibamaki evvelâ 30 ve müKar tekrar başladı teakıben 14 tayyare tarafından bombarStokholm, 1 1 (a.a.) Finlandiyada dıman edilmiştir. Sovyet tayyarecileri, infilâk edici ve yangın çıkarıcı bombalar at kar, nihayet tekrar başlamıştır. Bunun mumışlardır. Çocuk Bakımevi hasara uğra harebenin inkişafında kat'î bir tesir göstermesi muhtemeldir. Salla cephesinde mıştır. kar bulutlan yığılmaktadır. 20.000 Rus Helsinki bir günde altı defa askerinin bir kaç haftadır taarruzda bubombardıman edildi lunduğu burada harekâtın durması bekleBern, 21 (a.a.) Öğrenildiğine göre, Londra, 21 (a.a.) Dün Helsinkiye niliyor. Havanın bu suretle değişmesi keGöring, mühim bir emirname imzalamış altı defa Rus taayyareleri taarruz etmiş za, Sovyet hava kuvvetlerinin Finlandiyatır. Bu emirnamede Polonya vatandaşla tir. Muhasamatın başmdanberi dünkü gün nin muhtelif yerlerinde gece gündüz yaprına aid olan bütün ziraat saha ve mües Finlandiya hükumet merkezi için en t^h makta oldukları akınları da maniaya uğseselerinin ve ormanların bundan böyle likeli gün olmuştur. ratacaktır. Maamafih kar, henüz FinlanAlman idaresi tarafından işletileceği bildiyanın cenubuna düşmemekted'r. İngilterenin yardımı dirilmektedir. Bu emirname, Almanya ta164 üncü fırkanın vaziyeti Londra, 21 (Hususî) Ingiltere müsrafından Polonyalılara aid emval ve emümidsiz lâke geniş mikyasta vaz'ıyed edilmesi ma tacelen Finlandiyaya yardımda bulunLondra, 21 (a.a.) Finlandiyadan nasmı tazammun etmektedir. Emirname, maktadır. Son günler zarfmda Finlandiasıl manasile istimlâkten bahsetmemekte yaya 50 tayyare gönderilmiştir. Bu mik gelen haberlere göre Ruslar Kitola civa(Arkası Sa. 3 sütun 1 de) dir. Fakat Gazette de Zurich'in muhabirinin tar yakında 150 ye iblâğ edilecektir. Aydediği gibi bu iş, hususî haklara ve Polonyah mülk sahiblerinin menfaatlerine bir müdahaledir ve netayici ağır olacaktır. Kararname, bu emlâke «vaz'ıyed» edildiğinden bahsetmektedir. Kararname, ziraî istihsalâtı arttırmak suretile Almanyanın iaşe işlerini ıslah ve Polonya arazisinin Almanlaşmasını tesri etmeği istihdaf eylemektedir. Majino istihkâmlarındaıı j Erkekler ve hastabakıcılar kaydediliyor Paris, 21 (a.a.) Polonya maslahatgüzaıı, Hariciye Nezaretine bir nota tevdi ederek isgal altmda bulunan Polonya araz'sinde Sovyet makamlarının yaşları 1 8 ile 50 arasında olan erkekleri ve hastabakıcılık kurslarına devam etmiş olan kadmları kaydetmek suretile beynelmilel kanun ve âdetler haricine çıktıklarını bildirmis ve hâd'sevi protesto etmistir. harbine bir bakış Yaz an FINSOYYET ABİDİN DAVER Yarınki nüshamızda Twk ı gazetecileri tgaretU Nadır JVadi)"1 Majmoda bir teknik büroda YUNUS NADI (.Arkası Sa. 5 sütun 4 te) , sDeutschland kruvazdrleri görülmektedir. (Yazısı S inci sahifede) Fransız hükumetinin daveti üzerine Majino hattını ziyaret etmiş olan başmuharrirlerimizden Nadir Nadi dünkü ekspresle avdet etmistir. Kendisinin Fransa. Garb cephesi ve müstahkem müdafaa sistemleri üzerinde yaptığı tetkik lerin intıbalarını neşretmeğe başlaya» cagız. Arka'daşımız Celâleddin Ezinenin (Majîho istihkâmlarında) serisine aid çok gü' zel bir yazısını da bugün beşinci sülnfa» mizde takdim ediyoruz. I