20 Şubat 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Müessesemiz tarafından çıkarılan en son eserleri Hurrem Sultan 150 Kr. Viyana Dönüşü 1 50 KadmAvcısı 100 Cem Sultan " ' 75 Tarihî Musahabeler 75 Tarihte Türkler için söylenen büyük sözler 25 Cumhuriyet Matbaası M» Tnrhan Tan'ın Onaltıncı yıl sayı: 5665 umhuri İSTANBUL = CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: îstanbiıL No. 246 TeJefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa Vwmı: 24299 24290 IIIIIIIIIII1I lllllll llllllllllll IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIII Salı 20 Şubat 1940 Büyük Edib Halid Ziya Uşaklıgilin beş cildlik nefis bir eseridir. Her kitabcıda bulunur. KIRK YIL Ulllllllllllllllll Finler 18 inci Rus Fırkasını imha ettiler Afrodit işinin mahiyeti I llllll llllllllllll llllllllllllllllllllllMllllltllllllillllllllllllllMlllllllllllllllllllllllllllinillllllllllllllllllllllllUlllllllinilMIIII İbrahim Paşa Saraymı yıktırmakta clbirligi eden kuvvetleri Afrodit davasında da omuz omuza yürüyor görüyoruz Nihayet koyu cahilliğe, karaktersiz taassuba dayanan demagojiye karşı gösterilecek müsamaha, inkılâb prensiplerimize bile ziyan verebilecek tehlikeler doğurmağa kadar gidebilir ransız ediblerinden Piyer Luîz beti ayni zamanda korkunc da sayabiliriz. (Pierre Louys) in Malatya mebibrahim Hakkı Konyahnın ahiren neşusu Nasuhi Baydar tarafından rettiği (Afrodit) adlı derme çatma kitabtürkçeye çevrilen (Afrodit) adh eserini da aynen şu satırları okuduk: İstanbul Müddeiumumisi, müstehcen ol « İbrahimpaşa sarayı dedik. mak töhmetile, mahkemeye vermiş ve ehli leri han harabesini nasıl yıktıksa vukuf olarak İbrahim Hakkı Konyahnın (Afrodit) adh bu tereddi mikrobuyazdığı raporla da piyasadan toplatmıştı. nun da başını ezeceğiz!..» İzmitteki resim sergisinde teşhir olunan Demek ki İbrahimpaşa saraymı bazı tabloların ora Müddeiumumisi tara yıktırmakta elbirliği eden kuvvetfından müstehcen sayılarak asılı bulun leri (Afrodit) davasında da omuz dukları duvarlardan indirtilmesini hatırla omuza yürüyor görüyoruz. Halbuki tan bu yeni hâdisenin efkârı umumiyede bu davada İbrahim Hakkı Konyalı efve matbuatta uyandırdığı alâka ve münakârı umumiyeye yerli veya yersiz (ehli kasa malumdur. Şeklen umumî olan davukuf) olarak takdim edılmişti. Meğer vasını şahsî bir ehemmiyetle takıb eden kendisi behemahal istediği neticeyi istıhsal İstanbul Müddeiumumisi ilk defa olarak etmek azminde bir davacı, adeta ikinci bu meseleden dolayı bizzat mahkemeye bir müddeiumumî imiş, ve bu işe tasavvur çıkmış ve gazetelere verdiği beyanatta ve tasmim ile girişmiş veya onda kendisimuanzlarını istihfaf ve tahkir etmeğe kadar ileri giderken matbuat hürriyetine olduğu kadar mahkemelerin istiklâline de gösterilmeıi lâzım hürmeti unutuyor gibi görünmüştü. Son tahlilde Müddeiumumî mahke. mede nihayet taraflardan biridir, ve otoritenin mümessili bir devlet memuru olmak hasebile hasımlarına karşı bir kaç kat fazla nazik ve âdil davranmağa mecburdur. Zaten mahkeme huzuruna nakledilmiş bir davadaki hasım sadece müsavat hukukuna malik karşı taraf demektir. Meseleyi tam istiklâlile mahkemeler halledecek ve Müddeiumumî dahi bu hükmün nihaî neticesi önünde sadece boyun eğecektir. Kalbinde kime karşı olursa olsun her hangi bir ukdenin zerresini dahi taşımaksızın. Müddeiumuminin davasım kazanmak için azamî gayret sarfetmesine bir şey denilemez. Fakat kanun dairesinde ve mahkeme kadrosunda. Her mesleğin riayet olunması mecburî yazılı veya müesses usul ve erkânı vardır ve Müddeiumumilik memuriyeti bu mecburiyetlerde bir istisna teşkil etmez. Dısarıdan bakışta (Afrodit) davasmda biz ilk ve mühim noksanı burada görüyoruz: Müddeiumumî davayı lüzumundan çok aşırı benimsemiş ve bu fazla gayreti mahkeme çerçevesinden taşan derecelere götürmüştür. ne öylece bir yer ve rol verilmiş. Burada da bir takım noksanlara dikkat etmemek kabil midir? Mahkemeden bir cüz olmak lâzım gelen (ehli vukuf) un eski tabirile bu zor veya zorba şahidliği vaziyeti nedir? İnsan kendisini adeta Konya isyanlarındaki zorba Delibaşların veya Hoca Zeynelâbidinlerin irtica ile köpuren taşkınlıkları karşısmda gibi görüyor. Hususile İbrahim Hakkı Konyahnın İstiklâl ve inkılâb mücadelelerimiz zamanlanndaki havatına aid elden ele bazı vesikalar da dolasmağa baslamış bulunuyor. Eğer İbrahim Hakkı Konyalı çok beğendiği ve güvendiği bir adam olmasaydı Müddeiumumî sayın Hikmet Onata bu vesikalar üzerinde bir par(Arkasi Sa. 6 sutun 3 te) Sovyct zayiatı büyük 78,000 askerle külliyetli mühimmat kaybettiler !•• c*m Cenubda Rus taarruzları yavaşladı, takviye edilen Fin hava ordusu muvaffakiyetli akmlarla Leningrad demîryolunu ve menzilleri tahrib etti YUNUS NADI ibrahim Hakkı Konyalıya aid bazı vesikalar! İstanbulun İtilâff devletleri tarafından "Hâzâ nin fazh rabbi!» diye alkışlayan ba adamBüyük Türk milletile Ebedî Şefine de şöyle küfrediyordu: " Kahrolsun eşek millet!,, Yahudi Mustafa Kemal Allah gözlerini kör etsin!,, Vekiller Heyetinin dünkü içtimaı Millî korunma kanunu tatbik mevkiine kondu Adam boyu karlara rağmen Fınlândıyaldara yardım ıçın hududu geçen Isveç gonullu askenen Helsinki, 19 (a.a.) Finlandiya res. bir Rus kolunu yakalayarak dagıtmış ve üf mî tebliği: Diişman dün berzahtaki yeni topla bir çok mitralyöz iğtinam etmişlerFin hattının müstahkem noktalanndan bi dir. Taipale nehri üzerinde Ruslar dün rine hücum etmişse de tardedilmiştir. hücuma başlamışlardır. Muharebe devara Ruslar sahada bin kadar ölü ve altı tank etmektedir. (Arkast Sa. 6 sütun 1 de) bırakmışlardır. Mücavir bölgede Finler Berlinde hiddet! Almanyanın, Norveç sahillerindeki hâdise üzerine mayin ve tahtelbahir harbini şiddetlendireceği haber veriüyor İbrahim Hakkı Konyalı, elim miitareke devrinde, millî hareket aleyhinde ve duşman lehinde faaliyetlerile, zaferden ve inkılâbdan sonra takibata uğramıştır. Işte vesikası: İstanbul Vılâyeti Matbuat Memurluğu Ş: 209 Beyazıdda T'avşantaşında Dibekli cami caddesinde 9 numaralı hane. de sakin İbrahim Hakkı Beye 24 kânunuevvel 931 tarihli isti Âli Askerî Şura içtimalara başladı 2 Norveç makamlan Altmark'da Londra 19 (a.a.) Dün akşam Hariciye Nezaretinin tebliği neşredildiği sıra 400 harb esiri bulunduğunu öğrenmiş olda Norveç sefiri Colban ile yaptığı mü saydılar ne şekilde hareket edeceklerdi? lâkat esnasında Lord Halifaks'ın sefire Bu esirleri Altmark'da bırakacaklar mıy«Altmark» hakkında bir takım sualler so dı? 3 Altmark, Graf von Spee'ye yarrarak bunların Oslo hükumetine bildiril mesini istediği diplomatik mahfillerde dım eden bir gemi olduğu ve uzun bir zaman hapisane gemisi rolıinü oynadığı öğrenilmiştir. halde Norveç niçin bu gemiyi «zararsız Sorulan başlıca sualler şunlardır: 1 Altmark'ın mahiyeti iyice malum bir ticaret vapuru» mahiyetinde telâkki olduğuna göre Bergen'deki Norveç ma etmiştir? 4 Norveç mademki Altmark'ı «za* Ankara 19 (Telefonla) Âli Askerî kamlannın bu gemide esaslı bir araştırma (Arkası Sa. 5 sütun 4 te) Şura, senelik mutad içtimaına bu gün yapıp yapmadıkları, ItlllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIlllllllllllllllllMIIIIİIIIIIIIIIIIIIIIHIIUIIIII basladı. Ankara 19 (a.a.) tcra Vekilleri Heyeti bu gün saat 15,30 da Başvekâlette Başvekil Dr. Refik Saydamın riyasetin. de bir toplantı yaparak 1940 malî senesi bütçesi müzakeresine başlamıştır. Ayni zamanda millî korunma kanununun tatbik mevkiine konulmasına karar vermistir. Ayni Müddeiumuminin Ibrahimpaşa do^ıza cevabdır: Sizin mütareke sıralarında db'rsarayı meselesindeki yersiz asabiyetini şimdi daha iyi anlayoruz. Bu saraym ta düncü şnbe yolcu kaleminde müsrihî bir eser olduğunu iddia eden salâ tfb'iem bu1"n'fti9vnuz sırada milhiyetli mühendis ve mimar Sedad Çetin lî harekâtı işb^i edici ve dü*man taşın makalelerini neşrettiğinden dolayı lehine mvtezahir ve mvspet ef'ali. (Cumhuriyet) gazetesine karşı aldığı ba nizden d^ayı gazetecilrf'te istîhdarışmaz hasım vaziyetini hâlâ muhdfaza mımzın kanuna muçavir görüldüeden Müddeiumumî o meselede dahi ibğü b^'in nb'nttr efendim. rahim Hakkı Konyah ile birlikte idi. İş, İstanbul Valisî namına: Fazh hakikatin anlaşılmasına imkân bırakılmıBobı Meşıhat Ders Vekâleti hulejalanndan Şimdi de İbrahim H=kkı Konvalınm, yacak surette demagojiye boğularak saray Eter» elim mütareke d^virlerinde, lzmirin İbrahim Hakkı Konyalı yıkıldı. Alâkadarların hâlâ bunu kendi ve tstanbulun isç;ali eribi en büvük milli lehlerine kaydedilmiş bir zafer gibi telâk felpkftlerirpiz k=>r='='"d?ki fikirlerini ve rın metni ve fotograflarile beraber göz önüne koyuyoruz: ki ettiklerini görmek cidden çok acı bir intıbalannı kendi elile yazılmış hatıralaşeydir, ve eğer bu zafer yeni demagojiMetin: lere cür'et vermek için bir sebebse o âkı16 mart 336 salı Bu günkii hatırat ve meşhudatımı tespit ederken şu cümlei garra ile başlayac ağım (Hâzâ min fazh rabbi). Evet, Kuvayı Milliye denilen öliim çetesi Muhammed ümmetinin Ana. doluda kıtır kıtır doğrar, boz kırlarda köyler ve hanümanlar sb'ndürür, Bigalarda yağmalar, kıtaller yapar, Bayburdda evleri topa tutar, Anadolunun bikes köylerinde üstüste kalan son taşları yıkar, yetimlerin son lokmasım da çalarken bu zavallı milleti ne kadar teessüf edilir ki düveli galibe kurtarıyor. Azametine kurban olduğum TanCelâleddin Ezine garb cephesinde... rım! Ne harikalar ibda ve ihtira eylemez. Gazab suretinde tecelli eden Kıymetli muharririmiz Celâleddin Ezinene büyük lutufları vardır. Düveli itilâfiye işte bu gün tstanbulu işgal nin < 18 inci fırkanın ziyafeti» yazısı bu c ettilerj ettilerse Haza min fazh rabbi.., gün 5 inci sahifemizdedir. lArJcası Şa. Ş sütun 5 te) MAJINO istihkâmlarında Almanlar bir İngiliz muhribini torpillediler Gemi mürettebatmdan bir zabitle 4 nefer kurtuldu, 9 zabitle 148 neferin akıbetinden haber yok Istanbulnn alacağı yeni çehre ABİDİN DAVER Yarınkı sayımızda İçlerinden biri bafınian İngiliz torpito filotillâsından biri (Yazısı 3 üncü sahifede)