2 Kasım 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

2 Ifcinciteşrin 1939 CUMHURIYET İnönü'nün Büyük Nutku bir himmeti esirgememek azmindedir. Malî ve fennî noktai nazardan çok külfetli ve masraflı bir hal almış olan müdafaa vasıtalarmda ihmal etmemek gayreti, hükumet ve milletçe aziz bir kaygu olursa, erlere meydan göründüğü zamanda vatandaşlann yapılan fedakârlıkların hiçbirisine acımıyacak mes'ud neticeler elde edecekleri muhakkaktır. Büyük Meclis, büyük Türk milleti emin olabilir ki Cumhuriyet ordulan emir aldıkları îngiltere ve Fransa ile anlaş zaman vazifelerini hakkile ifa edecek kıymettedirler. Yaptığımız ve yapamalarımızın gayesi cağımız fedakârlıklara Cumhuriyet orCumhuriyet hükumeti, bütün bu devredulan lâyık olduklarını ispat etmeğe her ierde, sulha hizmet etmek ve kendi masuan hazırdırlar. niyetini temin eylemek gayretini esaslı vazife telâkki etti. 12 mayısta îngiltere ve Münakalât Vekâleti 23 haziranda Fransa hükumetlerile kaAziz vatandaşlarım; rarlaştırmış olduğu müşterek beyannameMünakalât Vekâleti, müterakki bir celer, bu gayretin mahsulüdür. 19 teşrini miyetin mümeyyiz vasıflarından biri olan evvelde imza edilen ve bu hafta içind' bütün münakale ve muhabere vasıtalarıyüksek tasdikınıza arzedilecek olan mua nın ahenk ve intizamı gayesini temin ethede de; hiçbir devletin aleyhinde olmı mek yolunda esaslı bir tedbir olmuştur. yarak, hiç olmazsa tesırimizin yetiştiği Muhtelif nakil vasıtaları, bir mes'uliyet sahada beynelmilel sulh ve emniyete hiz altında birbirini tamamhyan bir zihniyetle met etmek suretile kendi emniyetimizi işletilmek sayesinde, vatanın içtimaî ve masun tutmak gayesine matuftur. iktısadî inkişafı için en geniş feyizlerini vermek yolundadır. Mes'ud inkişafını taEn büyük ülkü: Sulhu kib eden demiryollarımızın yanmda deniz korumak ve hava yollarımızın da sür'atle feyiz Sulhu korumak ülküsü; her memlekete, bulmasmı iltizam ediyoruz. Memleketimiz kendi hususî bünyesi, coğrafî vaziyeti ve için çok verimli bir faaliyet sahası olduimkânlanna göre ayrı ayrı tedbirler ilham ğuna samimî olarak kani olduğumuz deedebilir. Türkiye için, hareket hattını evniz teşkilâtımızın gerek nakliye, gerek envelden sarahat ve samimiyetle belli etmek, düstri sahalarında sağlam esaslara müstesulh yolundaki vazife tedbirlerinin en nid olarak kurulması için hükumetin çamüessir olanıdır denilebilir. Biz, bu lışmalarına, yüce Meclisin yakından alâmuahede ile, harb fecayii içinde ıstıka ve muavenet göstermesini temenni ederab çeken Avrupada bir emniyet mınrim. takası tesisi suretile, bu facianın müsMünakalât Vekâleti, vatan müdatakbel ittisa ve inkişaflarına mâni olfaası meselelerinde ayrıca mümtaz mak gayesini güdüyoruz. Muahedenin harekete geçmesi, bu meşru gayeleri olan bir ehemmiyet alacaktır. Bu baçiğnemek istiyenlerin bulunmasile kaim kımdan dahi memleket münakalâtının indir. O ihtimal haricinde, bizim müttefik tizam, kudreti ve bol vasıta ile mücehhez lerle olan bağlarımız ve hep beraber ilân olması hakkile takdirinizi celbedecek etmiş olduğumuz yüksek ideal etrafında mevzulardır. Arkadaşlar, Memleketin sıhhî ve içtimaî muavenet işleri, içinde bulunduğumuz şartlar dahilinde, ehemmiyetlerini artırmış bulunuyorlar. Salgınlarla mücadele ve koruma tedbirleri, memleket müdafaasmm safhalan için de daha çok kıymetli olacaktır. Sıhhî teşkilâtımızın fennen sağlam esaslara müstenîd buıunmasından, ansız hâdiselere karşı kendimizi emniyette hissetmek istiyoruz. Son zamanlarda Dikili ve havalisindekî zelzele âfetinden vatandaşlarımızın bütün memleket yütTürk Sovyet münasebatı çektikleri ıstıraba, Afete uğrıyanlara, bürekten iştirak etti. Arkadaşlar; ! yük milletin huzurunda, derin teessürleriMalumunuz olduğu veçhile Haricîye mizi ifade ederken Kızılayın ve halkımıVekilimiz, Sovyet hükumetinin misafiri zın gösterdiği şefkat ve yardımları sükranolarak Moskovada üç hafta kadar temas la yâdetmek isterim. ve müzakerede bulundu. Bu müzakereZiraatimiz lerden, eski dostumuz Sovyet İttihadile Arkadaşlar; aramızda bugünkü mes'ud münasebetlerZiraat Vekâletimizin meseleleri, millî den daha ileri bir vaziyet ifade edecek bir bünyemizin en ehemmiyetli mevzuları gianlaşma meydana geleceğini ümid etmiştik. Neticeye varmak için iktidarımızda bi takib olunmaktadır. Her çeşid mahsule bulunan bütün gayreti sarfetmiş ve bir an feyiz veren memleketimizin toprak mesemuvaffakiyetin elde edildiği anlayışına lesi, alet ve bilgi meseleleri gibi ana ihtivarmıştık. Buna rağmen, bizim men yacları temin olundukça istihsal kudretifaatimize olduğu kadar karşı tarafın mizin ve köylü maişetimizin yükseleceğine menfaatine de muvafık olduğunu daima kani bulunduk. Geniş mikyasta zannettiğimiz neticenin istihsali, bu malî vasıtalar tahsis edememekten korkdefa miimkün olamamıştır. Bununla tuğumuz bu senelerde dahi ziraî istihsalâberaber, bilirsiniz ki iki komşu memleket tımızın inkişafını alıkoymıyacak himmet arasındaki dostluk kuvvetli esaslara müs ve tedbirleri esirgememenizi dilerim. Orteniddir. Bu devrin muvakkat icabların man işletmesindeki devlet teşkilâtımızın dan doğan şartlar ve imkânsızhklar, bu müspet neticelerini yakın bir zamanda aldostluğu ihlâl etmemelidir. Biz, mazi mağa başlıyacağımızı kuvvetle ümid edide olduğu gibi âtide de Türk Sovyet yorum. münasebetlerinin dostane seyrini sa Dünya buhranı ve ticaretimiz mimî olarak takib edeceğiz. Muhterem arkadaşlar; ki beraberliğimiz, diğer devletlerle normal ve dostane münasebetlerimizi ihlâl edebilecek mahiyette değildir. Deruhde eylemiş olduğumuz vazife ve mes'uliyetleri hakkile müdrik olarak, insanhğı inleten harb faciasının biran evvel nihayete ermesini ve yarınki nesillerin son senelerin ıstırablarına düşmemesini, bütün kalbimizle temenni etmekteyiz. Bugim., qlduğu .gjbj yarın da memleketimizi harB mıntakası haricinde bırakmayı, emniyet ve taahhüdlerimizi ihlâl etmemek şartile, milletimize karşı vazife icabı olarak cidden arzu ediyoruz. (Baştaraft 1 inci sahifede) ze iktiran eden inkişaflar göstermiştir. Avrupa buhranı, sulhu korumaya matuf gayretlerin zaman zaman ümid verici safhalarından sonra büsbütün alevlenmiş ve nihayet harb faciasmın patlaması bir emrivaki olmustur. Sizin samimî hissiyatınıza da tercüman olduğuma emin olarak bu halden derin elem ve hüzün duyduğumuzu saklıyamam. rile, cihan piyasasının arıyacağı maddelerden olacaktır. Herşeyden evvel ticaret işlerimîzde salim bir mübadele istikametini sür'atle tesis etmeliyiz. Kuvvetle kaniiz ki ticaret hayatını iyi bilen ellerle takib olunacak isabetli tedbirler, bizim ticaret vaziyetimizi yalnız durgunluğa uğramaktan korumak la kalmıyacak, memlekete ati için de genişlik temin edecek seyri bulacaktır. Meclis açılırken IBaşmakaleden devaml İktısadî meseleler İktısad Vekâletimiz, büyük millî davalarımızdan biri olan sanayileşme hareketine bu yıl dahi hızla ve intizamla devam etmiştir. îçinde bulunduğumuz hâdiseler ve ufukta muhtemel görünen vaziyetler, memleket endüstrisinin hayati ehemmiyetini kemalile tecessüm ettirdi. Plâna göre teşebbüs edilen müesseseler ikmal olunmakta ve hakikî olarak sağlam işlemelerini temin edecek tedbirler dikkatle alınmaktadır. Beş senelik plânın eksiklerini biran evvel tamamlamağa, hükumet, ciddî olarak gayret sarfediyor. Karabük demir ve çelik fabrikalarının sene içinde işlemeğe başlaması, memlekete her bakımdan büyük kuvvet vermiştir. Boru fabrikasile haddehane ve çelikhane kısımlarının yakında faaliyete geçeceğini ümid ediyoruz. Gene bu sene yirmi altı bin iğli yeni Malatya bez ve iplik fabrikası işletmeye açıldı. Birinci beş senelik plânın esaslı aksamından olan kimya ve kendir fabrikaları kurulması takib olunduğu gibi ikinci kâğıd, sellüloz, Sıvas çimento fabrikalarını dahi tahakkuk ettirmeğe çalışıyoruz. Şeker fabrikalarımızın istihsalâtı, bu sene, feyizli bir surette verimli olmuştur. Hükumet elde bulunan işleri tamamen tahakkuk ve temin ettirdikten sonra vakit keybetmeksizin yeni endüstri hareketlerine teşebbüs etmek yolundadır. Memleketin malî vesaiti geniş ölçüde müdafaa ihtiyacına tahsis olunduğu zamanlarda, nafıa işlerimize kâfi vasıta temin etmekte güçlük çekeceğinizi bilirim. Bununla beraber elimizde bulunan demiryolu işlerinin devam ettirilmesini iltizam edeceğinize ve ayrıca yol işlerine hız vermeği, memleketin tabiî ihtiyacı kadar müdafaa ihtiyacı addedeceğinize eminim. Su işlerimiz intizamla ilerliyor. Bir iki sene içinde ilk müspet neticeleri aldığımız vakit, su siyasetimizin ne verimli bir tedbir olduğunu gözönünde tecessüm etmiş bulacağız. Yapı işlerinin Nafıa Vekâleti emrinde toplanmasının, zamanla en feyizli neticelerini idrak edeceğiz. Hulâsa her sahada Cumhuriyet nafıası mamur vatanın bütün mesnedlerini isabetli bir surette tahakkuk ettirmek yolundadır. Maarifimiz Aziz arkadaşlarım; Maarif işlerimizi, yeni Meclisin tarihimizde mümtaz bir farikası olarak, himmetli ellerinize almanızı beklerim. Malî ve umumî şartlarımız sıkıntıya maruz olsalar bile, maarif işlerimizin ana istikametlerde ilerlemekte geç kalmıyacağını ve herhalde esaslı tedbirlerin zamanında ahnacağmı ümid ederim. Hükumet, ilk tahsilin amelî ve ana tedbirlerine el koymuştur. Bunlan sür'atle tetkikinize alarak karara bağlıyacağınıza kaniim. Memleket, teknik tahsilin her şubesini ciddî olarak benimsemiştir. Halka bu yolda kolaylık tedbirlerinizi genişletmenizi dilerim. Memleketin mühendis ve yüksek mühendis ordusunu yaratacak müesseseleri kurmak için acele etmemiz lâzımdır. Bütün maarif tedbirleri, insan yetiştirmek gibi en çok zamana ihtiyac gösteren tedbirlerdir. Onun için vaktile başlamak, maarif işlerimizde hükumetin bilhassa dikkat edeceği bir unsur olmalıdır. Nihayet, maarif işlerimizin, görgülü unsurlarımızın birbirine samimî olarak yardımları sayesinde ilerliyebileceğine kani bulunuyoruz. Onun için, bilgili çalışmalara, ilme ve tecrübeye dayanan gayretlere hususî bir kıymet veriyoruz. £ ^ t; . • Toprakaltı servetlerimiz Toprakaltı servetlerimizin işletilmesi için ciddî gayretler sarfediyoruz. Bu sene Ergani bakır izabehanesi bakır istihsaline başlamıştır. Fakat kömür istihsali mevzuuna yüksek dikkatinizi bir daha celbetmek isterim. Bu memleketin medeniyet ve umran yolunda ilerlemesi için kömürün memleket içinde en geniş mikyasta istihlâki, her suretle teşvik olunmak lâzımdır. Memleketin her yerinde bol ve ucuz olarak tedarik olunabilecek kömür, başlıca terakki vasıtaadır. Bir makfadl* rüâni olar cak her türlü pahahlık unsurları dikkatle bertaraf edilmek lâzımdır. îktısad Vekâletinin devletçe tedbirlere devam ederken, vatandaşlara geniş mikyasta iş sahası bırakmak hareketi, takdir ve teşvikinize lâyıktır. Lüzumsuz takayyüdler kaldınlmah, hatta normal çalışmalarile memleketin iktısadî inkişafına hizmet eden teşebbüslere kolaylık gösterilmelidir. ittihaz etmiş olan ve bugüne kadar bilhassa kendi çevresinde bu düsturu hakikat yapmağa çalışmış olan memlekettir. Ancak, dünya sulhu yalnız bizim temenni ve yerler, samiin locasî vekâletler müsteşargayretlerimizle ayakta tutulabilir bir keyları, müdürü umumileri ve davetli bir fiyet olmadığından herhal ve ihtimale dinleyici kütlesile dolu bulunmakta idi. karşı tedbirli bulunmak zaruretini de bitRiyaset kürsüsünün iki yanındaki lotabi ihmal etmemek mecburiyetindeyiz. calardan büyükelçilerle orta elçiler ve bu Cumhur Reisimiz sulhu ciddiyetle seelçilikler erkânı yer almışlardı. Salonda kendilerine ayrılmış olan yer ven ve iltizam eden milletlerin bütün gayde, yerli gazeteci kalabalığı bilhassa dik retlerine rağmen, Avrupada harbin patlak vermiş olmasını bütün Türk milletinin hiskati çekmekte idi. Saat 14,50 de içtimaın başlamak üze lerine ve fikirlerine tercüman olarak hakire bulunduğunu bildiren ziller çalmağa kî bir hüzün ve elemle anlattı. Ve insanibaşladığı zaman, bütün meb'uslar yerle yet için felâket olan bu yeni hailenin nerini almış bulunuyorlardı. kadar mümkünse o kadar çabuk bitmesi Bu esnada, Cumhur Reisi înönü, Mil temennilerini izhar ettikten sonra bu yeni let Meclisini şereflendirmişler ve Meclis kanlı buhrana karşı memleketimizin alönünde başta mızıka olduğu halde bir dığı tedbirlerin yalnız kendi emniyetimiz kıt'a asker tarafından selâmlanmış, Mil hududile mahdud olan mahiyetini en salet Meclisi Reisi Abdülhalik Renda, mimî ve en kat'î ifadelerile bir kere daha Basvekil Dr. Refik Saydam, vekiller he izah ve ilân eyledi. yeti ve riyaset divanı azaları tarafından Harb ve tecavüz, bizim emniyet sahakarşılanmıştır. mızı ihlâl etmiş olmadıkça Türkiyenin Millî Şef doğruca kendilerine mahsus garb demokrasilerile akdettiği muahededaireve cıkmışlar ve saat tam 15 te Millerden dolayı harekete geçmesi varid ve let Meclisi Reis vekillerinden Refet Camutasavver değildir, ve bu takdirde, Türnıtez riyaset kürsüsüne gelerek yoklama yapılacağım bildirmiştir. Bu yoklama so kiye, şımdiye kadar olduğu gibi, harb nunda Refet Canıtez, ekseriyet bulundu haricinde kalmakta devam edecektir. ğunu ve Cumhur Reısının açış nutkunu i Emniyet ve selâmetinin ihlâli takdirinde rad edeceğini bildirerek kürsüden ayrıl ise Türkiye, başka devletlerle karşılıkh mış ve biraz sonra da Millî Şef bütün vardım paktı akdetmemiş olsa dahi, elbetMeclisin coşkun ve sürekli alkışları ara te kendi hukuk ve hududunu müdafaada sında içtima salonuna girerek riyaset kür tereddüd edecek değildi ve değildir. Binaenaleyh, kimseye taarruz kasdı taşısüsünü işgal eylemışlerdir. maksızm akdettiğimiz tedafüî muahedeDakikalarca süren bu alkış ve tezahürat içinde Millî Şefin irad ettikleri ve tam lerden dolayı Türkiyenin vaziyetinde hermetnini ayrıcva bildirdiğimiz nutuk, baş hangi bir fevkalâdelik farzetmeğe imkân tan sonuna kadar sık sık bravo seslerile yoktur. O kadar imkân yoktur ki, biz, ve bilhassa nutkun dış politika ve Türk akdettiğimiz muahedelerde, meselâ Sovt ordusunun büyük kuvvetine bütün Türk yetler Cumhuriyetile artık an'anevî bir milleltinin inanmı ifade eden kısımları mahiyet almış olan dostluğumuzu lâyık bravo, yaşa nidaları, şiddetli ve sürekli olduğu hususî büyük kıymetile tezahür ettirerek herhangi bir bağın bizi büyük şialkıslarla karşılanmıştır. Cumhur Reisimiz, açık nutuklanm mal komşumuzla müsellâh bir ihtilâfa söyledikten sonra içtima salonunu ayni sevkedemiyeceğini sarahat ve kat'iyetle coşkun tezahürat içinde terkederek hususî kaydetmiş bulunuyoruz. Sıhhat işlerimiz Cumhuriyet maliyesi Muhterem arkadaşlar; Devlet îşlerihi gözünfz*1 önüHde* caff1 landınrken Cumhuriyet maliyesimn vazife ağırlığını ttas\EMv etmif oluyorum. İffthar ediyoruz ki milletimiz, Cumhuriyet hazinesinin kudretli ve muvazeneli olması için, şuurla hiçbir fedakârlıktan çekinmemektedir. Maliyemiz, memleket müdafaasının fevkalâde masrafları karşısmda, vatan imarını ve sivil hizmetleri durdurmıyacak kudreti göstermektedir. Milletimizin alâka ve yardımile Cumhuriyet maliyesinin, halde ve atide daima kâfi vasıtaları bulabileceğine kat'iyyen eminiz. Himmetli ellerinizde kuvvetli ve sağlam bir millî bünyenin, devlet itibarmı ve hazine intizamını daima muhafaza edeceğine asla şüphemiz yoktur. «Türkler dostluklarına vefakâr ve taahhüdlerine sadıktırlar» Muhterem arkadaşlar; Son hâdiseler münasebetile Türkiye hakkında yapılan neşriyat, bilhassa bitaraf memleketlerdekiler, milletimizin iki yüksek vasfını kemalile tecessüm ettirmiştir: Türkler dostluklarına vefakâr, taahhüdlerine sadıktırlar. Bu vasıflar, Cumhuriyet hükumetinin siyasetine umumî bir emniyet gösterilmesini temin etmiştir. Bize karşı vefakâr olan dostlarımız, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da, bizden ancak dürüstlük, hayırhahlık ve bunlara uygun hareketler bekliyebilirler. Ticaret işlerimiz, hususî bir ihtimamımza lâyıktır. Birkaç senedenberi cihanda bozulmuş olan ticaret münasebetleri, bizi de muhtelif istikametler takibine sevketmişti. Harbin zuhuru ise beynelmilel ticareti yeni zorluklarla karşılaştırmıştır. Bu şartlar içinde her memleket, bir taraftan müdafaa endişesile mahsullerinin ihracını tahdide, diğer taraftan kredi meselelerinde mübadeleye müsaid olmıyan türlü tedbirler almağa mecbur olmuştur. Beynelmilel tabiî münasebetlere sıkı sıkıya bağlı olan ticaret işlerimizin bütün umumî zorluklardan müteessir olması, içtinabı kabil olmıyan bir zarurettir. Kahraman Türk ordusu Milletin muhterem vekilleri; İçinde bulunduğumuz beynelmilel vaziyetin, Cumhuriyet ordusunun ehemmiyet ve ihtiyacını gözleriniz önünde birinci derecede canlandırdîğına şüphem yoktur. Bütün Türk milletının dikkatli nazarı da, bu devrede, bilhassa kendi müdafaa vasıtalarına teveccüh etmiş bulunuyor. Cumhuriyet hükumeti, müdafaa tedbirlerini tekemmül ettirmek için hiç îaşe bakımından hicbir tehdide maruz değiliz Arkadaşlar; Bütün bu güç şartlarla beraber biz, ticaret işlerinde en az sıkıntı gören milletIerden olacağız. İlkönce şurasını emniyetle söyleriz ki memleketimiz ve ordumuz, en lüzumlu iaşe maddelerinde hal ve ati için hiçbir tehdide maruz değildir. Hatta ihrac maddelerinin tahdidinde biz, en geniş davranabilecek memleketlerden biriyiz. Harb zamanında dahi mahsullerimiz, çoğu itiba îktısad Vekâleti, iktısadî hayatm her sahasında, mütehassıs işçilerden yüksek mühendislere kadar, geniş bir ehliyet kadrosu vücude getirmeği gaye bilecektir. İçinde bulunduğumuz fevkalâde şartların, iktısadî hayatımızın nizamı«Türk milleti bir kale gibi nı muhafaza etmek için, ayrıca kanutoplu ve dimdiktir» nî tedbirlere ihtiyac göstermesi ihtimali vardır. Büyük Millet Meclisinin, Muhterem arkadaşlar; memleketin iktısadî bünyesini sağlam bir Türk milleti, Büyük Millet Meclisurette muhafaza ve devam ettirmek için, sinin etrafmda bölünmez, sarsılmaz sabetli tedbirleri daima ittihaz edeceğine bir kale gibi, dünya hâdiseleri karşısmda toplu ve dimdik durmaktadır. milletimiz emindir. Büyük Meclisin vifak ve ahenk içinde yaGümrük ve inhisarlar pıcı ve yaratıcı çalışma ile beraber millet Gümrük ve İnhisarlar Vekâletimizin işlerini titiz ve temiz bir surette murakabe şleri, tekâmül seyrini takib ediyor. Dün etmek hüviyeti, tarihimizin bir abidesi oya hâdiselerine uygun olarak alınacak ti larak yaşıyacaktır. Yüksek vazifesini caret tedbirlerile gümrük tedbirlerimizin hakkile ifa eden Büyük Meclisin hiçbir ıhenkli olarak tanzim olunması, hüku anarşiye müsaade etmiyen kuvvetli bir metin gözönünde tuttuğu meselelerdendir. hükumet vücude getirebileceğine, muazBu cümleden olarak, gümrük tarife cet zam bir misal halindesiniz. Hepimizin en vellerinde kanunî tadilât yapılması tetkik büyük zevkimiz ve iftiharımız, büyük miltedir. Herhalde, devlet varidatının temini letimizi memnun edecek surette hizmet gibi ticareti güçlüğe uğratmamak, kaçak edebilmektir. Altıncı Büyük Millet Mecçılığa mâni olmak tedbirleri de kıymetli lisinin en değerli vatan hizmetlerile mümesaslardır. Kezalik, zarurî hududda hi taz olacağına samimî olarak kani olduğumaye lâzım olduğu kadar lüzumsuz pa mu ifade etmekle bahtiyanm.» hahlık ve sıkıntıya mahal vermemek, baNutuktan sonra husus gümrük himayesine sığınarak mikarda ve vasıfta tekemmül kaygusundan Ankara 1 (a.a.) Cumhur Reisi kurtulmak, gümrük siyasetimizin mâni o miz İnönü, bugün Millet Meclisinde nuacağı mahzurlar olmak lâzımdır. tuklarını irad ettikten sonra saat 16,50 ye kadar Büyük Millet Meclisinde kal İnhisarlar, iktısadî hayatımızda yardımcı vazifesini de dikkatle ifaya devam mışlar ve Meclisten ayrılırken gelişlerinetmektedirler. Sert içkileri rağbetten dü de olduğu gibi merasimle uğurlanmışlarşürmek için sarfolunan gayretlere teşek dır. Meclisin önünde toplanmış olan kalakür borcumuzdur. Milletimizin en kıybalık bir halk kütlesi de Millî Şefi en içmetli menfaatlerine uygun olan bu mücadele, memnuiyetin bir çok memleketler ten sevgi tezahüratile selâmlamıştır. de' muvaffakiyetsizlikle tecrübe edilen katı ve kaba usullerine düşmeksizin, fennî ve tedricî tedbirlerle takib olunursa, geniş mikyasta muvaffak olacağımızdan tamamile eminim. Cumhur Reisimiz, Sovyetlerle Moskovada yapılan müzakerelerin bu defa müspet bir neticeye isal olunamamasına rağmen, iki memleket arasındaki dostluğun halelden masun bir mükemmeliyetle devamına memnuniyetle işaret etmiş ve Türk karakterinin dostluklarına vefa ve Abdülhalik Rendanın teşekkürü taahhüdlerine sadakatle bağlı olan ezelî Bu netice üzerine alkışlar arasında ve ebedî meziyetini Meclisin candan alursÜye ge'leiı AbdulhaHk Rtrrtfa'ştf sBikışlarile tebarüz ettirmiştir. lerle riyaset mevkiini işgal eylemiştir: Ayni zamanda büyük bir asker olan « Arkadaşlarım, Cumhur Reisimiz, millî müdafaa için yapTekrar reisliğe seçmek suretile hak kımda göstermek lutfunda bulunduğu tıklarımız ve yapacaklarımız üzerinde nuz yüksek itımaddan dolayı her birinize fazla durmuş ve kendisine tevdi olunacak ayrı ayrı şükran ve minnetlerimi sunarım. vazifeleri her zaman tereddüdsüz bir kahVazifemi ifa ederken bütün arkadaş ramanlıkla yapacak olan ordularımız için Iradan kıymetli muzaheretlerini esirgeme ihtiyar edilecek fedakârhkların hiçbir vakit ve asla çok sayılamıyacağını ve bunun melerıni bilhassa rıca ederim.» Meclis ikinci reisliklerile idare amirlik erlere meydan göründüğü zaman hakkile leri ve divan kâtiblikleri için yapılan se takdir edileceğini en vicdanî kanaatile ançimde reis vekillerine doktor Mazhar latmıştır. Meclisin en hararetli alkışlarile Germen, Refet Canıtez, Şemseddin Gü teyid olunan bu hakikatler, bugünkü büyük nutkun en ehemmiyetli noktalarından naltay, İdare âmirliklerine Halid Bayrak birini teşkil ediyordu. (Beyazıd), İrfan Ferid Alpaya (Mar din), doktor Saim Uzer (Manisa). Divan kâtibliklerine de Vedid Uzgören (Kütahya), Bekir Kaleli (Anteb), Kemal Ünal (İsparta), Cavid Vural (Niğde), doktor Sadi Konuk (Bursa), Ziya Gevher Etili (Çanakkale). Ayrılmışlar ve söz alan doktor Mazhar Germen tekrar reis vekilliklerine intihab suretile tecelli ettirilen itimaddan dolayı gerek şahsan ve gerek arkadaşlan adına şükranlarını bildirmiş ve demiştir ki: «Buna lâyık olmağa çahşacağız. Bunda muvaffakiyette, en büyük amil mü zaheretiniz olacaktır.» İntihabatın böylece tamamlanmasını takiben bir müddettenberi hasta olup iyileşmesi için mutlak istirahate ihtiyac gösterilmesinden dolayı Vekillikten istifa den Ticaret Vekili Cezmi Erçinin ye rine Aydın meb'usu Nazmi Topçuoğlu nun tayin edildiğini bildiren Riyaseticumhur tezkeresi okunmuş ve önümüzdeki pazartesi günü toplanmak üzere içtimaa nihavet verilmistir. Cumhur Reisimiz, bütün milletin Büyük Meclis etrafmda sımsıkı toplanan çelik bir kale vaziyetinde, hal ve istikbalimizin en kat'î teminatı mündemiç bulunduğunu söyledi. Biz ilâve edelim ki, bütün milletle beraber Meclis de Devlet ve Millet Reisimiz olan Millî Şefimizin etrafmda heybetli bir salâbet heykeli teşkil ediyor. Fazla iddiamız yoktur. Bütün tedbirlerimizle sadece varlığımızı korumak ve emniyetimizi halelden masun tutmak istiyoruz. dairelerine çekilmişlerdir. Bunu müteakıb Refet Canıtez, tekrar kürsüye gelerek reis intihabatı yapılacağını tebliğ eylemiş ve yapılan seçimde 359 revle ve mevcudun ittifakile Abdülhalik Renda riyasete ayrılmıştır. Türk milletinin hissiyatına tercüman olarak Millî Şefimize temin ve onun yüce şahsiyetinde bütün dünyaya ilân ederiz ki, Türk milleti, eğer lüzum ve zaruret hasıl olursa, kendisine terettüb eden vatanperverlik ve insaniyetseverlik vazifelerini en ileri fedakârlık derecelerile ifada asla kusur etmiyecektir. YUNUS NADt Başvekil Birinci devlet sergisinde ... } Dünkü celse Abdülhalik Renda ittifakla reisliğe seçildi Ankara, 1 (a.a.) Büyük Millet Meclisi, altıncı intihab devresinin birinci içtima yılı mesaisine bugün Cumhur Reisi îsmet İnönünün açış nutku ile, başlamış bulunuyor. Fevkalâde günlerde olduğu gibi, içtiYukandaki resim, Başvekilimizle Maarif ve Dahiliye vekillerini birinci ma salonunda dinleyicilere ayrılmış olan Devlet resim sergisinde gösteriyor, Vatanımızın imarı Muhterem arkadaşlar; Nafıa işlerimiz, vatan imarının istediği her sahada, faaliyetle ilerlemektedir. Bu sene, Erzurum demiryolu merkezinin açılması, bütün memleketi candan sevindirdi.