2 Kasım 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

KRİSTAL ve arkadaşları Seanslarına devam ediyorlar. Takslmde SAFîYE Salonunda Her akşam: Bayan Onaltıncı yıl s a y ı : 5 5 6 0 umhuri Telgra î ve meKub aoresi: cmnhuriyet,1stanbui posta kntass: tstantjui NO. 246 Perşembe 2 ikinciteşrin 1 9 3 9 Bugün en tanınmış muharrirlerin çok güzel yazılarile çıktı. Mutlâka okuyunuz. YENİ MECMUA'yı siz de çok sevecek ve beğeneceksiniz. Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366 Tahrir heyeti: 24298. tdare ve matbaa ttsmı 24299 24290 Inönfi'nttn Bttyiik Kfııtku Millî Şef, Türk Rus münasebetAtatürkün öliim yıldönümti lerine temas ederek Sovyetlerle Mafem günü, Millî Şefimizin millete dostluğumuzun suvvetli esaslara hitab eden beyannamesi okunacak dayandığını söyledi Ankara 1 (a.a.) Reisicumhur İsmet İnönii, bugün, altıncı Büyük Mıllet Meclisinin birinci içtima yılını açarken aşağıdaki nulku irad buyurmuşlardır: « Büyük Millet Meclisinin muhterem azası; Altıncı intihab devresinin binncî içtima senesini açarken muhterem azayı sevgi ve saygı ile selâmlarım. Eminim ki bu anda kalbleriniz, büyük Türk milletinin emanet ve vazifelerini, onun hakikî menfaatine uygun olarak ifa etmek aşkile dolup boşanmaktadır. Geçirdığimiz sene, vatanda huzur ve emniyetin, fikirlerde ve cemiyette hakikî bir asayişin hüküm sürmesile geçmiş; Cumhuriyetin vatandaşta ve vatanda en büyük nimeti olan haysiyet ve emniyet, tamamen hâkim olmuştur. Dahilî idarılmaz bir cüzü olarak iltihak etmiştir. Uzun seneler, bizden ayn yaşamak elemini çekmiş olan aziz Hatayın, sizin kudretli ve temiz ellerınizde az zaman içinde vatanm en şirin, en mamur bir köşesi haline geleceğine kat'iyyen eminiz. Ankara 1 (a.a.) Atatürkün ölümünün yıldönümü olan ikinciteşrinin onuncu cuma günü Ebedî Şefin âziz hatırası taziz edilecektir. O gün bu maksadla bütün Halkevlerinde en büyük mülkî memurları başta olmak üzere askeri erkân ve âmirlerin ve daireler reislerile, Partive Halkevi mensublarının, resmi ve hususî teşekküller mümessillerinin ve halkın istirakile yapılacak toplantılarda saat tam 9,05 te, Atatürkün hayata gözlerini kapadıkları anda, ayakta beş dakika devam edecek bir ihtiram vakfesi yapılacak ve bunun akabinde Ebedî Şefin hayatı, yurd ve millet yolımdaki hizmetleri etrafmda hitabelerde bulnnulacaktır. Bu merasime Millî Şef İnönünün Atatürk hakkınaki beyannamesi okunarak nihayet verilecektir. Bütün mekteblerde de ayni saatlerde yapılacak toplantılarda Halkevlerinde olduğu gibi tâziz merasimi yapılacak ve Ankara radyosu da Atatürkün ölünıü yıldönümü karşısında Türk milletinin duyduğu acıya katı ı larak müzik neşriyatında bulunmıyacaktır. Ankara radyosu 10 ikinciteşrin günü sabah, öğle ve akşam neşriyatında ajans haberlerini takiben yaşanılan günün Atatürkün ölümü yıldönümü günü olduğunu bildirecek ve akabinde Millî Şef İnönünün Türk milletine yaptığı beyannameyi okuyacaktır» "Tiirk milleti kale gibi, dünya hadiseleri karşısında toplu ve dimdik duruyor,, Adliyemiz Cumhuriyet adliyesinin işlemesi tarzını, memnuniyetle yâdedebilıriz. Adalet tevzii gibi en şerefli bir cemiyet vazifesini ifa eden hâkimlerimizin mesleklerini daha metin ve cazib bir hale koyacak tedbirleri, kanunlarımızm tatbikatında daha ziyade isabet ve sür'at temin edecek çareleri, ceza işlerinin ve müesseseleriniri ıslah ve terbiye maksadlarında daha müessir vasıtalara malikiyetini, hükumetin, yüksek huzurunuza arzolunmak için, daima üzerinde çalıştığı mevzular olarak zikredebilirim. Herhalde şurasjm iftiharla ilân edebiliriz ki vatanda adalet tevzii, ehliyetli ve emniyetli ellerdedir, ve adalet tevzii usullerimiz medeniyetin en ileri telâkkilerine uygun esaslara müsteniddir. Cumhurreisimiz dün Meclisi açarken iç ve dış politikamızın biitiin ana hatlarını etrafile izah etti 1 İnönii Meclis kürsüsünde Meclis açılırken ürkiye Buyuk Millet Meclisinin altıncı intihab devresinin ilk içtima senesi bugün saym Cumhur Reisimiz Ismet İnönünün büyük bir nutkile açıldı. Meclisin ikinciteşrin iptidasmda başlıyan her içtima senesinin Reisicumhur tarafından dahilî ve haricî vaziyeti izah eden bir nutukla açılması, Teşkilâtı esasiye kanunumuzun iktızasından olmakla beraber, bizde Teşkilâtı esasiyenin gösterdiği bu lüzum, ilk tatbik olunduğu günden bu güne kadar daima kanunî bir rasime olmak hududunun fevkinde en millî ve mutantan bir mahiyet arzedegelmiştir. T Ankara, (Başmaharririmizden) en büyük ve kuvvetli mesnedi olan dahilî beraberlık, Büyük Meclisin ulvî ve muhteşem hüviyetinden örnek alarak, Türk vatanını insaniyet âleminde heybetli bir Dünya hadiseleri İzmit, 1 (Telefonla) Atatürkün a Müdür muavini Kâmranın haklannda z* mevcudiyet olarak tecessüm ve temayüz ziz naşlarınm halk tarafından ziyareti sı çılan davaya dün saat 14 te İzmit Ağırettirmiştir. Milletimizin kemal ifade eden Muhterem millet vekilleri; bu halile, hepimiz iftihar edebiliriz. Son bir sene zarfındaki dünya hadise rasında, Dolmabahçe sarayı önündeki e ceza mahkemesinde başlanmıştır. MahDahilî idarenin gerek umumî ve ma leri önünde Türkiyenin haricî siyaseti, zilme vak'asmdan dolayı Devlet Şurasın kemeye Nail riyaset, Sabri Tözer, Celâl hallî idare kısımlarında ve gerek belediye hükumet tarafından muhtelif vesilelerle ca lüzumu muhakemesine karar verilen Toksoy aza, Hamdi de Müddeiumumî ve köylü hayatımızda kolaylığı ve tekâ yüksek ıttılaınıza arzedilip tasvibini eski İstanbul Emniyet Müdürü ve hâlen makamını işgal ediyordu. Yeni Türkiye (yurdda sükun, dünyaDün de böyle oldu: [Arkası Sa. 0 sütun 3 U\ JArkast Sa 5 sütun 1 del Çorum valisi Salih Kılıcla eski Emniyet mülü temin edecek yeni tedbirleri, hükuDevlet Reisimiz, Meclisi hayatî ba da sulh) düsturunu kendisine esas meslek met, mütemadiyen tetkikinize arzetmek tııım ••ıııını ııınıııııı ı > ıı ı ııı ııı ı ıı 11 ıı ıııııı IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIII ııııııııiiiııııı ııııııııııııııııııııııııııııııı ııııııınıııııııııııııınııııııı ııııuıııııııııııııııııııuıııııııım ıııııııııım kımından geçen yıl esnasında dahilî işleYUNUS NAD1 kararındadır. rimizle haricî vaziyetin en esaslı safhala[Arkast Sa. 5 sütun 6 da] Bu sene, Hatay, anavatana, onun aynna çok kuvvetli sözlerile temas ederek IIIIMIinilMIIIIMIIIIIMIIMIMIIIIIIIIIIIMnilMIIIIMIIMIIMIIMIIIIIMIMIIIIIIMIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIMIIMIIINIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIıllMIIIIIIIIIIIII dünü alabildiğine aydınlatırken yarına aid hareket hatlarımızı bütün vuzuh ve sarahatile tespit ve ifade eylemiş bulundu. Cumhuriyet Türkiyesi dahilen büyük işler başarmakta devam ederek memleketi, milletin refah ve saadetini ve devletin kudret ve şevketini artıran eserlerle teçhiz ettiği gibi haricen de emniyet ve selâmetimiAnkara 1 (a.a.) Molotof'un Sovyet Meclisinde irad etzi temin eden tedbirlerle tarsin eylemiştir. Eski devirlerjn asırlarca fena idarelerle harablığa sevkettiği memleketi, yeni rejimde kendi mukadderatını kendi eline almış Türk milleti sür'atle imar ve inşa etmekte ve bu uğurda maddî ve manevî fedakârhkların azamilerini yapmaktadır. Başardığımız işler, çok ve büyük olmakla beraber bunların arkasmdan daha başaracaklarımızın hiç de az olmadığını pek iyi biliyor ve mütemadiyen onları tahakkuk ettirmek yolunda bulunuyoruz. Bundan anlaşılır ki, Türkiye, huzur ve sükun içinde çalışabilmek için sulha bütün samimiyetile en fazla kıymet veren memleketlerin en ileri safta olanlarından biri bulunuyor. remizde hiçbir fıtret ve nifak azabile mustarib bulunmuyoruz. Bir milletin Dolmabahçedeki izdiham hâdisesi nasıl oldu? Eski Polis Müdürü Salih Kılıçla muavininin muhakemesine dün Izmitte başlandı Molotof'un nutkunun Türkiyeye aid kısmı Fransa üzerinde ilk defa hava muharebesi oldu Devlet Reisimiz Hatayın anavatana onun ayrılmaz bir cüz'ü olarak iltihak ettiğini kaydederken Meclis, muslihane yollarla elde edılen bu millî zaferi haklı bir coşkunlukla alkışladı. Şimendifercilığimiz. Erzuruma varan trenlerde ve endüstri faaliyetımiz Karabükte işlemeğe başlıyan demir ve çelik fabrikasında büyük nirengi noktalarını bulmuştur. Birinci ve ikinci beş yıllık plânlann bütün mevzuları birçok kısımlarında tamamen tahakkuk etmiş, bazı kısımlarında ise tahakkuklarını sür'atle ikmal etmek yolunda bulunuyor. Memleketin ziraat ve ticaretini daima ileri hamlelere götürecek gayretler üzerindeyiz. Modern Türkiye, hummalı bir faaliyetle mütemadiyen terakki ve itilâ safhaları arzeden bir memlekettir, ve o bugün Reisicumhurumuzun çok canlı ve manalı nutkunda kabiliyet ve muvaffakiyetlerinin en parlak ifadelerini bulmuştur. tiği raporun Türkiyeye aid olan kısımlan aşağıdadır: «Sovyet Türk görüşmeleri, bir pakt akdile neticelenmemiştir. Fakat bu görüşmeler, bizi alâkadar eden birçok siyasî meseleleri aydınlatmağa, yahud hiç olmazsa meseleler üzerinde yoklama yapmağa yardım etmiştir. Enternasyonal siyasî vaziyette, bizimle münasebetleri ciddî bir ehemmiyeti haiz olan devletlerin hakikî çehresini ve siyasetini tanımak çok lüzumlu bir şeydir. Gerek Moskova görüşmelerinden ve gerek Türk hükumetinin haricî siyaset sahasındaki son ef'alinden sonra, bugün, Türkiyenin siyaseti bize daha vazıh gözükmektedir. Türkiye hükumetinin kendi mukadderatını harbe iştirak eden Avrupa devletleri grupuna bağlamayı tercih ettiği malumdur. Türkiye hükumeti, iki aydanberi, Almanyaya karşı harbeden İngiltere ve Fransa ile bir karşılıkh yardım paktı akdetmiştir. Bunu yapmakla, Türkiye, bitarafhk, ihtiyatkâr siyasetini kat'î surette reddetmiş ve inkişaf halinde bulunan Avrupa harbinin mahrekine dahil olmuştur. Kendi harblerinin sahasına mümkün olduğu kadar fazla bitaraf devleti sokmağa calışan İngiltere ve Fransa, acaba bundan nedamet edecek mi? Bunu keşfetmeğe uğraşmıyacağız. Komşumuzun haricî siyasetindeki bu yeni unsurları kaydetmek ve hâdiselerin seyrini dikkatle takib eylemekle iktifa eyleyeceğiz.» (Nutkun dünya matbuatmdaki dkisleri (6) ncı sahifemizdedir.) Fransız cephesindeki gizlenmiş. bir 28 lik top (Yazısı 6 ftct tahifendzde)