20 Eylül 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

( Son dakika ) Nevyork 20 (Sabaha karşı) Cumhur Reisi Ruzvelt bugün ordu ve donaırna erkânile mühim bir mülâkatta bulunmuştur. Hariciye Nazınmn da iştirak ettiği bu mülâkattan sonra, Ruzvelt mesajını perşembe günü şahsan kongrede okuyacağmı söylemiştir. Mesajın mahiyeti hakkında kat'î ketumiyet muhafaza ediliyor. yil u mjhı u r i tSTANBUE CAĞALOĞLU 00 I7 Telgraf ve mekfub adresl: Cumhurlyet, tstanbul Posta kutusu: Istanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366. Tahrlr heyetl: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 24290 on dakika ) (Hususî) Bazı Leh tahv Baltık limanlarına iltiBaltıktaki Sovyet donanmasına ^ahtelbahirlerin bitaraf limanlara ilticasına mâni olmak emri verilmiştir. Diğer bir habere göre, Sovyet donanması Estonyayı abluka etmiştir. 20 EylÛİ 1939 Hitler Dün Uzun Bir Nutuk Söyledi Alman devlet reisi, Lehistan harbinin bittiğini söyluyor Parti Meclis Grupunun dün yaptığı içtima Siyasî vaziyet hakkında izahat ver^n Hariciye Vekili, Ingiltere ve Fransa ile yapılan müzakerelerin ilerlediğini bildirdi Führer, harb etmek istemediğini, garb ve cenub hndudlannı kat'î olarak kabul ettiğini bildirdi Mussolini ordu erkânile görüştü Romada, bu mülâkatlara büyük bir ehemmiyet verilıyor Şükrü Saracoğlu yarın Moskovaya gidiyor Ankara 19 (a.a.) C. H . Partisi Meclis Grupu bugün 19/9/939 öğle « den sonra saat 15 te reis vekili Seyhan meb'usu Hilmi Uranm riyasetinde. top • landı. İlk defa söz alan Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu, son haftanın siyasî vaziyetini bildirmiş, bu meyanda İngiltere ve Fransa ile muzakere edılmekte olan nihaî muahedenin görüşmeleri şayani memnuniyet bir tarzda ilerlemiş olduğunu anlatmış, bugünlerde yapacağı Moskova ziyareti hakkında da malumat vermiş ve Vekilin beyanatı Grupun umumî tasvibine iktiran etmiştir. Bundan sonra Bütçe Encümeni reisi Isparta meb'usu Mükerrem Ünsal söz alarak dünkü Meclis ruznamesine dahil iken encümen namına kendi yaptığı teklifle gelecek celseye tehir edilmiş olan ve Büyük Millet Meclisi binasında bir sığı[Arkası Sa. 3 sütun 5 tel Sovyet kuvvetleri dün Vilno'ya girdiler YeniLeh devletinin hududları Rusya ve Almanya tarafmdan çizilecek Varşova müdafileri, bomba yağmuru altında devlet müdafaa ediyorlar merkezini kahramanca Roma 20 (Sabaha karşı) Başvekil Mussolini garb cephesinde yaptığı teftışten donen Mareşal Caviglia'yi kabul ederek askerî meseleler hakkmda uzun bir mülâatta bulunmuştur. Duçe, bilâhare, Arnaudluktaki İtalyan ordusu kumandanı General Gri7oni'yi kabul etmiştir. Bu müâkatlara buyük bir ehemmiyet atfediliyor. Hariciye Vekilimiz gükrü Saracoğlu Lehistanın Alman askerleri, Polonyada harab ettikleri bir kasabadan geçerlerken..» Almanlar Lemberg şehrini teslim olmaya davet ettiler, Varşova önünde harekât tekrar başladı Mareşal Voroşilof 'un Polonyadaki Sovyet kuvvetlerinin kumandasmı bizzat deruhde ettiği haber veriliyor 1 Muharebe vaziyeti ŞARKTA Şark cephesinde Polonya ordusunun dağınık veya muhasara altında bulunan bakayasının teslim olmakta bulunduğu bildiriliyor, Buzra nehri civarındaki muharebe bitınistir. Almanlar, şimdiye kadar 50 bin esir topladıklannı söylüyorlar. Lemberg şehri teslim olmıya . davet edilmiş, Varşova önünde harekâta tekrar başlanmıştır. Alman tebliği, hava ordusunıın artık şarkta kullanılmasına lüzum olmadığını kaydetmektedir. Leh Maresalı Smigli, dün sabah Rumen hududunu geçmiş, Çermauti'ye gitmistir. Sovvet kıtaatı Macar hududuna varmıstır. Brest Litovsk'ta birlesen Rus ve Alman kuvvetlerinin kumandanları nezaket ziyaretlerinde bulunmuslardır. Ruslar, Vilnoyu isgal etmislerdir. Sehirin civar mahallelerinde yangınlar cıkmıstır. Mareşal Vorosilofun Po lonvadaki Rus kuvvetlerinin kumandasını bizzat deruhde ettiği sövleniyor. Şjmalde garbî Beyazrusvada beş, cenubu garbî Ukravnada altı sehir isgal edil~niştir. Kızılordu pistarlarınm Lvov ve Silno'va yaklaştıklan anlaşıl maktadır. Vaziyet azçok aydınlanmış gibidir Ankara 19 (Başmuharririmizden) ovyetler Cumhuriyetinin Bükreş elçisi tarafından Rumanyaya verılen nota ile Rusyanın Rumen mülkî bütünlüğüne riayet edeceğinin temin olunması son günlerde fıkirleri şaşırtan hâdıselerin mahiyet ve istikametini azçok aydmlattığına elbet dıkkat olunmuştur. Bu nota, Sovyetler Cumhuriyetince Slovakya vaziyetınin tanınmasındaki maksadı da izah ve teyid ediyor farzolunabilir. Slovak hükumetinin tanınması gerçi Çek inhilâlinin zımnen tasfiyesini dahi tazammun ederse de bu hareket ayni 2amanda halen Alman işgali altında bulunan Slovakyanın müstakil mevcudiyetine işaret etmek suretile Sovyetler Cumhuriyetinin merkezî Avrupaya karşı gösterdiği alâkanm bir delilini de teşkil eder. Bu teşebbüslerden Sovyetlerce merkezî Avrupada tahassul eden statükonun yeni bozulmalara maruz kalmaması iltizam olunduğunu anlamakta pek hata yoktur 6amrız. Merkezî Avrupa için böyle olunca Sovyetler Cumhuriyetince Balkanlar statükosunun muhafazasına evleviVetle ehemmiyet verilmekte olacağına Berlin 19 (Hususî) Hıtler, Dan saat süren büyük bir nutuk söylemiştir. zig'lilerin daveti üzerine bugün Danzig'i Hitler, nutkunda ezcümle demiştir ki: « Danzig şehri beş yüz senedenberi ziyaret etmiştir. Danzig devlet reisi Förster, âjan azası ve kalabahk bir halk Almandı; şimdi tekrar Almanyaya ka kütlesi, Hıtleri' eski Lehistan hududunda vuştu, bundan sonra da Alman olarak kaezahüratla karşılamıştır. Alay, şehrin lacaktır. Bu şehrin mukadderatı asırlarmerkezine vâsıl olunca, Förster, bir nutuk danberi Almanyanın mukadderatile, heirad ederek, Danzig'liler namına Hıtler'e mahenk olmuştu ve bu vaziyet 1914 harbeyanı hoşamedî etmış ve Danzig i ana bine kadar bu şekilde devam etmişti. Uvatana kavuşturduğundan dolayı halkın mumî Harbden kimsenin muzaffer çık madığmı bildiğimiz için biz harbden çekiminnettarhğını bildırmistir. niyorduk ve sulh muahedesinin, haksızlıkHitler'in nutku [Arkast Sa 5 sütun 1 de] Förster'den sonra söz alan Hitler bir „„..,.>......... •.„.,.,..„,„,„ ,,,,,,,,M...m m ı.Himnmı ..miimumiiiiiiH.il ..ı.ınııııııııımmımiMiMimmıı ingilterenin Leh milletine beyannamesi Londra 19 (Hususî) tngiliz radyosu bu gece Leh milletine hitaben İngilterenin bir beyanhamesini neşretmiştir. Be~ yanname, Leh milletinin kahramanca mukavemetini takdir ederek İngilterenin, hürriyetine tekrar kavuşuncıya kadar Leh milletine yardım edeceğini temin eylemektedir. Polonyadaki Alman harekâtından bir görünüş... Garb cephesindeki harekât Fransızlar, Sar'ın şark mıntakasında vukubulan bir Alman taarruzunu püskürttüler, kuvvetler, henüz kat'î bir netice verecek harekete geçmediler Polonyalılar Vilno tahliye ediliyor Kaunas 19 (a.a.) Polonyalılar Vilno'yu tahliye ediyorlar. Daha tektük top sesleri ge'mektedir. Şehrin tamamile isgali bir saat meselesidir. Şafaktanberi binlerce Polonya askeri hududu geçerek Litvanya topraklanna girmekte ve orada silâhlarından tecrid olunmaktadır. Mareşal Smigli Rumanyada... Cernauti 19 (a.a.) Mareşal Smisfly Rydz'ın dün sabaha karsı saat 1 de General Slawoj Skladkovvski'yi takiben Rumanya hududunu gectiği ve birkaç saat [Arkası Sa. 6 sütun 1 de] Varşovanın cevabı Londra 19 (Hususî) Varşova radyosu İngiliz radyosu tarafmdan Leh milletine hitaben neşredilen mesaja cevab vererek, Alman tayyarelerinin Varşovaya bomba yağdırmakta ve şehri tamamen tahrib etmekte olduğunu bildirerek, halkın vadedilen yardımı beklediğini ve bu yardımın ne zaman gele~ ceğini sormuştur. GARPTA Paris, ga»b cephesinde 48 saattenberi hüküm süren sükunetin dün gece Sar'ın şark mıntakasmda vukubulan bir Alman taarruzile bozulduğunu bildiriyor. Alman topcusunun ateşine rağmen, taarruz. Fransızlar tarafından püskürtülmüştür. YUNUS NAD1 lArkast Sa. 3 sütun 3 dej