9 Haziran 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

9 Hazîran 1939 CUMHURIYET Fransada siyası partiler: III Cumhuriyetçi Federasyonun yaomak istediği ıslahat ( Nakleden: Cevad Sadık ) Fransa cumhuriyetçi federasyonu, 1903 te Pariste, lıberal cumhuriyetçi birliğıle terakkiperverler grupu ve millî cumhuriyetçi cemiyetin bırleşmesinden doğmuştur. Millet meclisinde demokratik cumhuriyetçi birhk cumhuriyetçi federasyo na merbuttur. İkisinın de reisi M. Louis Marin'dir. Âyan meclisinde cumhuri yetçi federasyonun azası cumhuriyetçi sollar namı altında toplanmıştır. Fede rasyon cnurahhaslardan, komitelerden ve muhtelif cemiyetlerden teşekkül eder. Federasyon, 1880 den on dokuzuncu asrın sonuna kadar Fransayı bazan ra dıkallerle, bazan tek başına idare eden opportuniste cereyana tevarüs etmiş bulunuyor. Fakat cumhuriyetçi federasyon aslî vasfını kaybetmiştir, zira eski unsurların yerinde bugün yeni unsurlar ve kuvvetler var. Cumhur Reisimiz Yalovada [Baştaraiı 1 inci sahifede] ta yemiştir. Yatla refakatindeki Adatepe torpitosu saat 15 te Yalova açığmda demirlemişlerdir. inönünün seyahatinden intıbalar Yalovada: Mıllî Şef ve Bayan Inönü yanlannda Dahiliye Vekıli, İstanbul Valisi ve İstanbul Komutanı olduğu halde, yattan ayrılarak Sakarya motörile Yalova iskelesine çıkmışlardır. Cumhur Reisimiz, iskele meydanını dolduran kesif halk kütlesi tarafından hararetle alkışlanmış, küçük bir talebe, Bayan İnönüne bir buket vermiştir. Yalovada şehir bandosu, Istıklâl marşmı çalmış, Cumhur Reisimiz, asfalt caddenin baş tarafma kadar yaya olarak gelmiş, orada otomobile binerek gene halkm sürekli ve candan tezahüratı arasında köşküne hareket etmiştir. Louis Marin eden ve devlete bağlı herhangi bir teşebbüste deruhde edilecek herhangi bir vazife ile bir araya gelcnemesi; nazır adedinin indırilmesi; devlet sekreter muavınlıklerinin kaldırılması. Istenilen ıslaha» cümlesinden Fransa cumhuriyetçi fede rasyonuna nazaran âmme hizmetlerının sadelık ve vuzuh cihetinden ıslahı, grev metnnuiyeti, bütçenin muvazenesi malî sıhhatin tek şartıdır. Masraflann adamakıllı kısılması, devlet emlâkinin modern usuller dairesinde işletilmesi, vergilerin ıslahı, malî cezalarm kaldırılması. Ver gide, mükellefin ne vereceğini bıltnesine yarayacak usullerin tatbikı. Malî kaide ve nizamların kanunlaştırılması ve birleştirilmesi lâzımdır. Veraset mükellefiyet leri vasat ve küçük mameleklere çok ağır gelmektedir. Menkul vergilerin azaltıl ması, çiftçiler için muhasebe defterleri tutmak mecburiyetinm kaldınlması. Kadastro varidatınm esası hakikî varidat olması. Üzerinde bina bulunmıyan arazı nin malî vaziyetinin tek bir kanunla tayini. Vasıtalı vergilerin yavaş yavaş yerlerini daha kıvrak ve cezalan daha tesırıi bir sisteme teptil edilmeleri programm baslıca şartlanndandır. Bu fırka ev kıraları üzerinden patente hesabının kaldırılmasını, müstemlekeler deki servetlerin istıhsalini artırmağa matuf bir plân yapılmasını, sulh zamanında mılletin umumî organızasyonunu, harb malullerine, askerlıkten ihrac edılenlere ve harb dullarına bağlanan pansiyonun yeni ıslahını ister. Bu parti, ferdin doğumdan ölüme kadar, hayatmın her safhasında onu himayeye matuf tedbirler alarak müdafaa edilmesine taraftardır. Malul olmıyan ameleye iş teminini, malulse ona derhal yardımda bulunulmasmı cemiyet için bir zaruret telâkki eder. Müsavi ışe, cinsiyet tefriki yapmaksızın, müsavi ücret verılmesini taleb eder. İşçi, içinde çalıştığı te şebbüsle alâkadar olmalıdır. Sendıkalar arasmda işbirliği şarttır. Fakat milüetin menfaati ferdî menfaatlerden daima üstün tutulmahdır. Tetkik seyahati: Partinin doktrini ve progra.m Mıllî Şef İnönünün Yalovada bir müddet istirahatten sonra, Çanakkale, Biga ve Tekirdağında ve diğer bazı Trakya şehirlerinde bir tetkik seyahati yapacagı tahmin edilmektedir. Fransa cumhuriyetçi federasyonu devletçilik aleyhtarıdır. Yapılması müm kün seyleri, devletin nezareti altmda, münhasıran şahsî teşebbüse ve hususî anlaşmalara bırakır, bugünkü cemiyet nizamının bozulmasma şiddetle muhalift:r, hernevi inhisan kaydi ihtirazisiz redde der, devletin rolii, memleketin faaliyetini haleldar eden mânileri ortadan kaldır maga, istihsali kuvvetlendırmege matuf olmalıdır. Bu partı şahsî mülkiyet taraftarı ve kollektif mülkıyetin amansız düşmanıdır. Beynelmilel ahlâkın muahedelere hürmet esasma dayandığım ileri sürer. Avrupanm siyasî istikrarını münakaşa mevzuu yapan hiçbir revizyon kabul edile mez, zira en küçük bir değişme uykuda olan bütün taleblerin uyanmasına sebebiyet verecektir. Dawes plânının harb zararlarının telâfisi meselesini değiştir mediği kanaatindedir ve herhangi yeni bir revizyonu da bu kanaatle reddeder. Almanyanın silâhlanmasına bilfiil mâ r ni olunmahdır. Avrupa kıt'asında, Bü yük Harbin galibleri bir cephe teşkil etmelidirler, zira hep Büyük Harbde mağlub olan devletlerin intikamına maruz bulunuyor. Fransa Küçük Antantın panjerma nizme muvaffakiyetle karşı koyabilme sini temin etmeli, ve bunun için Küçıik Antant devletlerine askerî yardımlarda bulunmalı, kredi açmahdır. Fransa Italya ile bir dostluk muahedesi imzalamalıdır. Fransa cumhuriyetçi federasyonu, Mılletler Cemiyetinin kuvvetlenmesini ve aksiyon vasıtalannı artırmasım ister ve federasyon, Büyük Harbden evvelki radıkallerin hatasını hatırhyarak, Almanya bir tehlike olmakta devam ettiği müddetçe müdafaa tedbirlerinin gevşetilmemesi kanaatini besler. Kuvvetli bir ordu bir memleket için en emin garantidir. Vali ve îstanbul Komutanı: Reisicumhurumuzu Derince istasyonundan karşılıyan ve kendisine Yalovaya kadar refakat eden Vali ve Belediye Reisr Lutfi Kırdarla İstanbul Komutanı General Halis Bıyıktay, dün akşamkı vapurla Yalovadan şehrimize dönmüşlerdir. Millî Şef, yatla harb gemilerimizin önünden geçerken Amiral Şükrü Ok.anın verdiği izahati dinliyor izmır Fuarı İktısad Vekâleti vilâyetlere bir tamim gönderdi İzmir 8 (a.a.) İktısad Vekâleti bütün Vilâyetlerle Ticaret Odalarına bir tamim gö'ndererek mıntakalarındaki sınaî müesseselerle hususî fırmalann bu seneki enternasyonal İzmir fuanna behemhal iştiraklerinin teminini istemiştir. Tamimde bilhassa deniliyor ki: «Millî varlığımıza gerek kültürel, gerekse sınaî ve ziraî bakımlardan gelen ecnebi ve yerli seyyahlara göstermek çok faydaldır. Bu itibarla da fuarın çok büyük kıymet ve ehemmiyeti vardır. Türkiyenin yegâne enternasyonal fuarı olan izmir fuarını geçen sene bir milyona yakın ziyaretçi gezmiştir. Bu sene zıyaretçi sayısının daha çok artacağı ümid edilebılir. İzmir enternasyonal fuannın gördüğü rağbet ve inkişaf sanayicilerimiz için de bir muvaffakiyet ve teşvik vesilesi olmalıd.r. Bütün sınaî müesseselerin fuara iştirakleri ve bunun için de simdiden harızlanmatan matlubdur. Fuarda teşhir kadar satışa da ehemmiyet verildigi cıhetle herkesin rağbetini mucib ve fuar hahrası olabilecek kıymette imalâtta bulunulması ve bunlardan mümkün olanlarm üzerine «1939 İzmir enternasyonal fuarı hatırası» kelimesinin konulması zayanı arzudur. Gerek küçük gerekse büyük sanayi müesseselerimizin hemen hemen istisnasız denebilecek kadar yakın bir alâka ve istekle bu yegâne enternasyonal fuarımza behemhal iştirak etmeleri ve bu suretle 1939 İzmir enternasyonal fuarında hususî sanayiimizin de tamamen ifade ve teşhiri hususu Vekâletçe hassasivetle takib edilmektedir.» Cumhur Reisimiz Yalovaya cıkıyor Esas teşkilât kanununda ıslahat Vatandaşın, aılenin, cemiyetlerin, vatanın haklanna, yüksek bir adalet divanının tesisine matuf ve bunun için esaslı telâkki edilmesi gereken kanunların esas teşkilât kanununa girmesi. İntihabat bahsinde ise, nisbî usul ve kadmlara intihab hakkı verilmesi, mecburî intihab, meb'us adedinin azaltılması (yüz elli Âyan azası ve üç yüz meb'us) ; tesriî vazifenin umumî hizmetleri tedvir Tedrisat r ı Edirne lisesinde edebiyat gecesi Ailenin, tedrisatı intihab ve kontrol etmek hakkı vardır. Ahlâkî ve teknik şartları haiz her kimsenin tedris etmek hürriyeti olmalıdır. Tedrisatın inhisan neticesine varacak olan tek mekteble mü1944 olimpiyadı cadele edilmelıdir ve hocalar vali tarafından değil rektörler tarafından tayin Londra, 8 (a.a.) Dün beynelmilel edilmelidir. Fırkanm tedrisat sahasındr.ki Olimpık komıtede müzakere edilen bir mütalealarından biri de orta öğretimde çok meseleler arasında 10 kılometrelik yüklâsik mahiyetin muhafaza edilmesidir. rüme müsabakasmın Olimpik oyunlar meyanına ithali meselsi de görüşülmüştur. Neticede bu müsabakanın da oyunlar arasına ithali kararlaştırılmıştır. 1944 olimpiyadının hangi şehirde yapılacağının tespiti işi de reye konulmuştur. J Millî Şef ve Bayan İnönünün Yalovaya mnvasalatlanndan biı intıba Vapurda kalan Yahudiler Havana, 8 (a.a.) Maliye Nazırı Ochoterenena, Amerikan Yahudileri yardım komitesinin «Saint Louis» mültecileri için Havana bankalarına para yatırdığını söylemiştir. Mumaileyh, «bu işin tamamile kapandığını» ilâve etmiştir. Dün gece Brezilya sefiri tarafından Reisicumhur Laredo'nun şerefine tertib edilen kabul resmi esnasmda bir hâdise cereyan etmiştir. Ebeveyni «Saint Louis» vapurunda olan Hılda Reading, birdenbire sefarete gelerek Laredo'nun müdahalesini istemiştir. Reisicumhurun etrafındakıler Hilda Reading'i kovmuşlardır. Saint Louis'nin Bermudes açıklarında göçay ziyafetinde bulunanlar İstıklâl marşından sonra sahneye çı rüldüğü haber verilmektedir. kan bir talebe, edebiyatm kısa bir tariMandalar komisyonu mefmi yaptıktan sonra, sözü halk edebiyasaiye başladı tma intücal ettirmiş ve Dede Korkuddan Cenevre. 8 (a.a.) Milletler Cemibaşlıyarak Nedıme kadar gehp geçmiş bütün tekke, saz ve dıvan şaırlennın en yetinin mandalar komisyonu bu sabah mesaisine baslamıştır. tamnmış simalannı tanıtmıştır. Yaşadıklan devırlerin kıyafetlerile ve Korsikadaki îtalyanlar eserlerinden parçalar okunarak temsüî hicret ediyor bir şekilde yaşatılan eski edebiyatımızm Bastia, 8 (a.a.) Korsıkada bulukültür ve san'at hayatımızdaki muhım rolleri tebarüz ettirilmiş ve en sonra nan İtalyan aileleri hicret etmege devam Lâle devrini yaşatan canlı tablolar bü etmektedirler. 200 f talvan dün Livourne'a yük bir zevkle seyredilmişt.r. hareket etmiştir. Müsamereden evvel verilen Edirne (Hususî) Edirne lisesi Edırnelılere parlak bir edebiyat gecesi daha yaşattı. Ders senesi münasebetile son sınıf edebiyat kolu tarafından hazırlanan bu fevkalâde parlak geceden istıfade etmek istiyen edebiyat meraklılarınm ve hal km daha saat sekizde Halkevine akın ettikleri görülüyordu. O derecede k , saat dokuzda Halkevinin bin kişiden fazla alan büyük salonunda tek bir kışilik yer kalmamış ve biraz geç kalanlar koridorlarda dinlemek mecburiyet nde kalmışlardır. Küçük Yalova mekteblileri, Cumhur Reisimize ve Bayan İnönüye büketler takdim ediyorlar