15 Nisan 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

15 Nisan 1939 CUMHUKİtfET Hfidiseler arasında Ihtifal DUŞUNCELER ün Abdülhak Hâmidi genclik, yalnız genclik andı. Bu* na niçin şaşmalı? Bizde anAlman Nazırı Kral ve mak, sevmek, okumak, düşünmek, Yazan: Fazıl Ahmed AYKAÇ Amerika Cumhur Reisi: «Biz, meselelerin coşmak, yahud da kızmak, tiksinmek, Vaktile yazmıştım. Diplomasi âlemi gün hiç kimseyi halinden emin etmeğe Mussolini ile mühim ağzmın payım vermek, protesto eten sahtekârca görüşmeleri «samimî» ke kâfi değildir. teaçık müzakere ile hallini istiyoruz» diyor mek gibi müspet, menfi bütün alâ limesinden yapma bir anbalaj kâğ.d.na minata ihtiyac Zira yalancı ve dönek lü mülâkatlar yapacak yok, hakikî emniyete Roma 14 (a kalann merkezi hep genclik, yalnız [Baştaraft 1 inci sahijedel betile mumaileyh tarafından tesis edüen genclik. Nerede bir cemiyet kımılda sarmak alışkınhğındadır. İdare ettikleri zum var. Şu sebeble bırbirlerine dostluk a.) Bugün Romî konferanslarda açjk müzakere suretile Charlette Ville Universitesinde bir nutuk nışı, bir efkârı umumiye kaynayışı, insan yığmlanndan hecn irfanen, hem vic larını bin türlü kayıd ve şart içinde zerre mayı resmen ziyaret hallini ister..» söyliyen Summer Welles halihazırdaki canlı bir alâka belirişi görürseniz, o danen pek çok aşağıda bulunan nice po zerre, mıskal, mıskal satmak vaziyetinde edecek olan Mareşal Amerika devletleri hür ve müstakil bitaraflık kanununun arzettiği tehlikeye rada mutlaka ve yalnız gencliği bu litika adamı, kendi ruhî düşkünlügünü, bulunanlar karannı vermiş gibi görünen Göring İtalyan milolurken bir yandan da kuvvetü bir ideal, işaret ederek bu kanunun taarruza maruz lursunuz. Demek ki bizde efkârı u fevkalâde mühim bir zekâ üstünlüğü di lerin karşısında solgun bir manzara ahr letinin meşhur misafnilletlerin birliği ideali doğmuştur. Ame kalanlara yardım edilmesine müsaade mumiye denilegelen çelimsiz mahluk ye görmek gibi bir kafa ve ahlâk şaşıiı larsa şaşmamalıdır. firlerine tahsis ediğından mustarib bulunuyor. Cihanın her Dünyayı iktısad bakımından muhtelif en VillaMadamarikan sulhu zayıf bilmez ve Amerikan edecek surette tadilini tavsiye etmiştir. pek erken kocayor. Kemali, Hâmidi, tarafında vaziyet böyle. Fakat bundan bölgelere ayırmış kuvvetli ve endüstrici da ikamet edecektir. krt'ası bu sulhu korumak hususunda mütNutkun akisleri Akifi anmakta da millî hâfızaya vedaha acıklı bir cihet, beşeriyetin en uzak mılletler arasındakı yarış bugün başla Mareşal cumartesi tehiddir. Siyasî mahfillerde söylendiğine göre kâlet eden yalnız genclik. devirlerde olduğu gibi bugün dahi mu madı. Yalnız başlangıcı uzak devirlere j gü ü sabahı Kirinal Amerikan milletleri ailesi diinyanm di Summer Welles'in nutku büyük bir n Her anma jesti güzeldir; hele devkadderahndan en ehemmiyetli kısmını giden bu rekabet, eline hergün daha kes sarayınm misafirler ğer kısımlarmda da söz söylemek hak ehemmiyeti haizdir. Çünkü: mektebi, lisanı, estetiği neolursa bazan yalnız bu nevi siyaset esnafına bın kin silâhlar aldığı için şu saatte, suçsuz \< defterini imazaladıkkmı iddia edebilir. Amerika kıt'asını sa1 Bu nutuk Çemberlayn ve Dalad olsun, Türk şiirinin tahtından indirrakmış oluşudur. Siyaset esnafı tabırini herşeyden habersiz kalmış insanhk kütle tan dece müdafaadan daha çok geniş men ye tarafından söylenen nutuklarla ayn meği bir an düşünmediğimiz Hâmid sonra İtalyan bühtan ve mubalâğa dıye almayınız. Zi sinin mukadderatı üzerine abanan tehdid faatlerimiz de vardır. Pek âlâ biliyorsu zamana tesadüf etmektedir. krallarının mezarlaiçin yapılan her tören, edebiyattaki ra yazık ki hakikat budur. Ve dünvada beşer tarihinin hiç görmediği bir ağırlık n, meçhul askerın Mareşal Göring nuz ki, gelecek nesillerin terakkileri eski 2 Nutuk bitaraflık kanunu hakkın bütün ölmüşlerimizin canına değer: nasıl tenekeci, yorgancı, bakırcı vs. tadır. 1914 yılında utnumî harbin ne dünyadan bizi ayıran mesafeyi o kadar da hükumetinin noktai nazarını açıkça Kemalin de, Ekremin de, Safanın da, mezarı ve faşist ihtilâli ölülerinin önünde esnafı varsa ayni suretle bir de siyasî da olduğunu bilmiyorduk 1939 senesind» kısaltacaktır ki, hareketlerimiz bizzarure ifade etmektedir. eğilecektir. Fikretin de, Cenabın da, Nazifin de, lavereci sınıfı mevcuddur. Tıpkı ticaretise bütün ruhumuz o felâketli tecrübeniı esk; diinyanm hareketlerine bağlanmış Welles, halihazırda sulhu kurtarma Haşimin de, Sahirin de, Sezainin de, Göring Romada ıkametı esnasında Kiteki bazı komisyoncular filân gibi. Ve hafızamıza yığdığı fecialarla dolu bulu olacaktır. Her hangi bir fütuhatçı İmpa nın yegâne çaresi Amerikan silâhlarının Ali Ekremin de, Akifin de ruhları şâd rinal sarayında Imparator Kral tarafınratorluğun esiri olmak istemiyorsak, mem takviyesi ve muhtemel bir taarruz tehdid olur. Çünkü hepsinde Abdülhak Hâ bunlar bir memleketin hem iç hem dış ] nuyor. Ancak bu tecrübeler amelî kıy dan hususî surette ve Venedık sarayında leketlerimizi birer kışla haline getirecek altında bulunan milletlere müessir suret midi şahsiyetinin birer ucundan de hayatında sepekülâsyon yapmakla ge meti olan üç büyük hakikati Türk irfa Mussolini tarafından kabul edilecektir. bir dünya nizamının kurulması lâzım gel te müzaheret edilmesinden ibaret olduğu vam ettiren geniş birer tesir payı var çinmektedirler. Bazan küçük, bazan pek nına oymuş gibıdir: Mareşalın şerefine Kirinal sarayında ve geniş ölçüde spekülâsyon. 1 Böyle vaziyetlerde uyanık ve Venedik sarayında birer ziyafet verilecek diğini söylemek hakkımızdır. Bizim de na dair Ruzvelt tarafmdan ileri sürülen dır. Belki iyi ruhlu, fakat pek sade görüş dikkatli itidal lüzumu. dünya işlerinde alâkamız vardır. Sulh az tezi teyid etmiştir. ve hükumet tarafından Capitole'de bir Fakat ben bu ayhk, yıllık anmalara 2 Kararlarda sür'at ve kat'iyetle kabul resmi tertib edilecektir. lü Vilson (1918) de «dünyayı de mimiz karşıhklı müdafaa azmimiz dereceWelles şimdiki şeklile bitaraflık ka «ihtifal» adını çok görüyorum. Sık sık mokrasiyi kabule amade» edecek bir plân beraber hükümlerde aceleden kaçmmak sinde kuvetli olabilir. Fakat bu müdafaa nununa karşı açıkça cephe almıştır. ihtifaller yapılmasının aleyhinde olan hazırladığını vehmederken, milletlerarası vecibesi. azmimiz, başka yerlerde geçici fütuhat ve Ruzvelt'le mülâkat arkadaşlarla farkım, yalnız bu kelime Millî Müddafaa emrine 3 Dostluğun, ancak müspet \e fil boş şan ve şeref uğrunda seferber edilen Vaşington, 14 (a.a.) Welles dün üstünde. Hiçbir tek adamin veya hiç hayatın hakikî amillerini bilenler, hem delili veri'enine inanmak lâzım geldiği. 2,502,035 lira munzam fedakârlık ve disiplinden üstün bir feda beyaz sarayda Ruzvelt ile görüşmüştür. bir grupun sevdiğini anması bir ten içini çekiyor, hem acı acı gülüyordu. Kendi kanaatlerimiz şunlardır: «Kapalı diylomasi yok!» diye gülünc kârlık ve disiplin doğurabilir. Bizim az Mumaileyhten evvel Hull saraya kabul kid mevzuu olamaz. Hatta vefalılığın tahsisat veriliyor 1 Milletlerarası âlemde mademk mimiz, dünya nizamında sesini duyurttu edilmiştir. Diplomatik mahfiller Ruzvel bundan üstün bir tecellisini bulmak bir safderunluk sayhası kopardıklan za(Baştaraft 1 inci nahitede) racaktır.» tin bugün panamerikan birliğinin idare ko da zor. Fakat her anmanın adına ihti man mahud «samimî» kelimesi de ırzına kudurmuş bir hale gelen iktısadî iştiha tecavüz edilen masum ve mazlum mef ları tatmin etmek hırs' günden güne göztbrahim Demiralaym hatırası Ruzvelt bilâhare başka devletlerin iş mitesinin içtimaı esnasında söyleyeceği fal demiyelim. O zaman senenin her humlardan birisi olmuştu. Son devirlerde leri kızdırmaktadır.. Bu kadar asır nice taziz edildi lerine kanşmamağa taraftar olanlara ce nutku alâka ile beklemektedir. gününe bir ihtifalden fazla düşer. ise haysiyeti büsbütün kepaze edilen yeni mazlum kanı icmiş toprağın gene böyle Meclisin bugünkü toplantısında îsparDeniz üsleri takviye ediliyor vab vererek, Amerikanın, istiklâllerini Çünkü Türk büyüklerinin sayısı bir bir söz türedi: feci bir yağmurla ıslanması ergeç mu ta meb'usu merhum İbrahim DemiralaVaşington, 14 (a.a.) Parlâmento seneyi dolduran günlerin sayısını elmüdafaa için Cenubî Amerika memle kadder görünüyor. ym hatırasına hürmeten sükut edi'di. «Teminat» kelimesi. ketlerine iktısadî yardımda bulunacağmı millî müdafaa için lüzumlu addedilen de bette aşar. 2 Şimdiye kadar gerek nüfus yer Hakkı Kılıcoğlu, Rasih Kaplan ve ReBirbirinin emniyetine suikasd etmeğe niz üslerinin takviyesi işi için 45 milyon «öylemiştir. Evvelce de bir yazımda, bütün Türk çahşanlar bu menfur hareketlerinden bir leştirmek, gerek ham madde çıkarmak fik înce söz alarak merhumun meziyetdolarlık tahsisatı ittifakla kabul ederek bu şöhretlerini 25, 50, 100, 200, 300 Hariciye müstesarının nutku gün evvel yekdiğerine samimiyet «temi ve dış pazar olmak üzere ellerinde çok lerinden bahsettiler. sustaki projeyi tasvib edilmek uzere ilâh... yıldönümlerinde anacak bir ihVaşington 14 (a.a.) Thomas Jefsömürge bulunduranlar, aldıklarını hasımnatı» vermektedirler. Intihab mazbataları tasdik ferson'un ölümünün yıldönümü münase Âyan Meclisine göndermiştir. tifal kadrosunun Maarif Vekâleti taMilletlerarası ahlâkın hicbir zaman lanna geri vermek nıyetinde olmadıklan olunan meb'uslarımız nııııııiımıııılı rafından hazırlanmaaını ve idare o yüksek bir kemal göstermediği malum için iktısadî iştihası kabaranlar, behemeBugün Ağrı, Bingöl, Bitlis, Siird meblunmasmı teklif etmiştim. Sık tekrar dur. Ferdî ve içtimaî hayatın ne gibi hal suçsuz zayıf milletlere saldıracaklarlar yüzünden soysuzlaşarak hususî a şartlar îçinde geçtiğini bilenlerce böyle dır. Büyük hasımlar karşısında küçük ih uslarının intihab mazbataları tasdik edildamlann eline diişen ffıtifalleri bu bir vehme kapılmak kabil olamaz. Ancak tilâfları unutamıyan, ve hasis bezirgân di. Burdur meb'usu îbrahim Necmi tahgünkü hazin anarşisinden kurtarma denilebilir ki meşhur Grotius'ün devlet ruhile hareket ederek yanında kendinden ih olundu. îtalya Hariciye Nazırı, Meclis pazartesi günü toplanacaktır. nın başka yolunu göremiyorum. Uç lerarası hukuk mefhumu üzerinde düşü bir parça fazla daha menfaat koparayım bugün çok mühim beölü için her sene yapılan ve gerideki nen insanlığa temin ettiği hizmetlerden diye politika kurnazhğı yapmağa sapan Hatay Meclisinde büyük tarih kafilesini untturan bu sonra bugünkü kadar korkunc bir (si kavimlerse çok kuvvetli sellerin önünde Bir gazete, Romanyayı yanatta bulunacak lBa$tarafı 1 inci sahifede] sürüklenerek ellerindekini dahi kaybet tenkid ederek iyi komşu törenlere devlet bir çekidüzen verme nizm) pek az görülmüştür. müteallik kanunlar kabul edilmiş ve TürRoma 14 (a.a.) Arnavudluk tacidikçe, ihtifal, yalnız taze birkaç meluğun son garantilerden zann etraf ını alan ve alâka dairesi her Cihan, Roma kolızesinde vahşi hay meğe mahkumdurlar. kive Büyük Millet Meclisi azalarının H a . nin îtalya Kralı tarafmdan kabulünü tasAna yurdunu kurtararak büyük me vanların parçaladığı acezeyi seyreden beddaha üstün olduğunu dik etmek üzere yann öğleden sonra topyıl darala darala nihayet o mezann bahtlara döndü. Günde bir millet bo deniyet inkılâblarına savaşan Cumhuri ay dahilindeki trenlerde parasız seyahatlanacak olan porlâmentoda Hariciye Nahacminde kaybolan geçici bir moda ğazlanmakta, saatte bir hak mezbahaya yet Türkiyesi millî olduğu kadar bil erinin temin edildiği hakkında Başvekâyazıyor et tezkeresi okunmuştur. zın Kont Ciyano son Avrupa hâdiseleri hareketinden ibaret kalacak. sürülmektedir. Bununla beraber «temi hassa sarkta beserî bir rol oynadığı için, Budapeşte 14 (a.a.) Hükuhakkmda mühim beyanatta bulunacaktır. PEYAMt SAFA nat» komedisi devam ediyor. Bu gülünc insanhk sahnesinde geçen 'şerefsiz rraje Alman Propaganda Nazırı metin gazetesi olan Esti Ujsag Ro Ruzvelt'in nutku "Teminat,, kepazeliği Mareşal Göring Romada Kont Ciano Macarların Rumenlere yaptıkları teklifler Mezkur tacı îtalya Kralına takdim edecek olan Arnavud heyeti de parlâmentonun bu celsesine iştirak edecektir. ttalya ve Arnavudluk Kralı ve Habeşistan tmparatoru Roma 14 (a.a.) Mussolini'nin riyasetinde toplanan bakine aşağıdaki ka nun lâyihasım tasvib etmiştir: 1 Îtalya Kralı, Arnavudluk tacını kabul ettiğinden kendisi ve halefi için î talya ve Arnavudluk Kralı ve Habeşis tan împaratoru unvanmı almıştır. 2 îtalya ve Arnavudluk Kralı ve Habeşistan İmparatorunu Arnavudlukta, Tirana'da oturacak olan bir General temsil edecektir. manyaya hitaben neşrettiği bir mesajda, Macar Hariciye Nazırının dün parlâmento encümeninde söylediği sözleri hatırlattıktan sonra diyor ki: «Macaristanın iyi niyetlerle dolu dolarak yaptığı teklifi Romanyanın bir an evvel kabul etmesi akliselim iktızasındandır. Garb devletlerinden aldığı teminat kısmen emniyet hissi vermekle beraber, dolayısile bazı tehlikeleri de tazammün eder. Hudud komşularile iyi münasebetler uzakta bulunan devletlerin garantilerinden çok daha üstündür.» Bergamada tarihî 1 bir yıldonumu • 1 1.. •• •• Izmirde büyük ağac bayramı Ebedî Şefimizin hatırası İlk fidan Vali muavini tarafından dikildi heyecanla taziz edildi Bergama 14 (a.a.) Bugün ve bu gece Bergama Atatürkün Bergamayı şereflendirdiği tarihî yıldönümünün büyük hatırasım heyecanla, içten gelen sevgi ve inanla yaşattı. Her yıl 13 nisan Atatürk günü bayram yapan Bergamalılar bu yıl, ayni günde Atasının izinde yürümeğe and içti. Gündüz spor alanında toplanan bütün Bergamahlar, Ebedî Şeflerini tazimle andılar. Halkevimiz başkanı Haluk Okerenin hitabesini heyecanla dinliyerek Ebedî Şefin izinde Millî Şefin emrinde tek olarak yürümeğe andlarını tazelediler. Gece Halkevimiz salonunda münevverlerin birbirlerini arkalayan hitabeleri bu inana sonsuz inanlar kattı. Dolup taşan salon baştanbaşa tazimle Atasını andıktan, hatırasım yaşamaktan mutluluk duyarak ve Millî Şefe bağlılığını belirterek tören sona erdi. İzmir 14 (a.a.) Ağac bayramı dün şehrimizde Kültür parkta yapılmıştır. Merasime askerî bandonun çaldığı İstıklâl marşı ile başlanmış ve müteakıben fidanhk sahasma gidilerek ilk fidan vali muavini tarafından dikilmiş ve mumaileyh memleketin her tarafının böyle fidanlarla bezenmesi temennisini izhar etmiştir. Merkez orman mühendisi Kemal Ergüleç bir nutukla ağacm yurt için muhtelif baklmın faydalarını izah etmiş ve ağacm bir asker kadar yurt için faydalı ve lâzım olduğunu tebarüz ettirerek ormanlarla çev relenmiş hududlara malik olan memleketlerin hududları geçilmiyeceğini söylemiştir. Merasimde Bursa meb'usu Fazlı güleç, belediye reisi B. Behçet, askerî ve mülkî erkân, memur ve talebeler ve kalabalık bir halk kitlesi hazır bulunmuştur. olduğu kadar iğrenc komedyanın hergün yeni bir perdesi kalkıp indiğini görüyo ruz. İtidalimizi kaybetmiyelim. Sadık ol duğumuz prensiplere karşı gerçek bir veDün öğle üzeri Mecidiyeköyü civarın fakârlıkla bağlı kalalım ve etrafımızdaki da bir gencin ölümile neticelenen feci bir manzaraya öyle bakalım. otomobil kazası olmuştur. Taksim YeniAnlaşılıyor ki filiyatsız «teminat» bumahalle hattında işleyen şoför Remzinin idaresindeki 3072 numaralı otobüs, Taksimden hareket ederek Şişliye ve oradan da Büyükdere istikametinde yoluna de[Başmakaleden devam~\ vam ederken Mecidiyeköyü civarındaki Bizce İngiliz Fransız beyanatından likör fabrikası önünde bir su arabasile sonra harb ihtimalini bertaraf edilmiş karşılaşmıştır. Otobüs, ağır bir surette iler saymak daha makuldür. Şimdiye kadar liyen su arabasım geçmek üzere yaklaş kanun ve kaide tanımıyarak vuku bulan mış, bu sırada araba üzerinde bulunan hâdiselerin kimisinde hak esası vardı: Hurşid oğlu Süleyman ansızın aşağı at Avusturyanın ve Südet Almanlannm illamıştır. Birdenbire hasıl olan bu vaziyet haklannda olduğu gibi. Onların diğer karşısında şoför Süleymanı çiğnememek bazıları da başkaları tarafından itiraz oiçin direksiyonu çevirmişse de iyi bir malunamıyarak emrivaki halinde kabul edinevra yapmaya muvaffak olamamış ve leceği farzolunduğundan dolayı hemen zavalh Süleyman otobüsün tekerlekleri a hemen gelişigüzel ileri götürülmüşlerdi: rasında kalmış, biraz sonra da Süleymanı ÇekoSlovakya ile Arnavudluğun ilgasürükleyen otobüs, asfaltın yanındaki hen ları misallerinde görüldüğü gibi. değe devrilmiştir. Zavallı Süleyman, ezilM. Çemberlayn harbin büyük felâmiş bır vaziyette olduğundan hâdisenın ket olduğuna çok kani bir devlet adamı akabinde ölmüştür. Otobüsteki 18 yolcu olduğu için onun önüne geçebilmek üzere ya birşey olmamıştır. Şoför yakalanmıştır. bir taraftan İngiliz siiâhlanmasını artırMüddeiumumilik hâdisenin tahkikine el mak, diğer taraftan milletler arasında çıkoymuştur. kabilecek ihtilâfları müzakerelerle hal Mecidiye köyünde feci bir otobüs kazası İngiliz Fransız beyanatından sonra diye esefle bakıyor. Fakat kendisi hem dün Berline gitti haklarının, hem vazifelerinin tam şuunı Radostan şehrimize gelen Almanya içindedir. Binaenaleyh doğruyu seven ve Propaganda Nazın Dr. Göbbels dün doğru söyleyen Türkivem'n en çok tiksinti duyarak dinliyeceği şey bizce şu olmalı sabah saat 8,45 te Yeşilköy hava mey danından tayyare ile Berline hareket dır: etmiştir. Kuru teminat! Misafır Nazır, Yeşilköy hava istasyoFazıl Ahmed AYKAÇ nunda Vali muavini Hüdai Karatapan, Polis müdürü Sadreddin Aka, Alman Başkonsolosu Dr. Toepke, konsolos muavini Baron von Mentzingen, Alman elçiliği matbuat ataşesi Dr. Schmidt lerse 3imalî Amerikanın da ergeç böyîe Dumont ve Alman kolonisi tarafmdan bir cihan harbine iştirakinin önüne geçiieuğurlanmıştır. miyeceği şimdiden muhakkak sayılabihr. Dr. Göbbels, evvelki gün Kapalıçar Çünkü Amerika nihayet kendi haklarının şıyı gezerken, İstanbul hatırası olmak ve menfaatlerinin de tehdide maruz ol üzere bir halı almış, küçük kızma da sırduğu kanaatinde ilerlcmektedir. malı pabuçlar mübayaa etmiştir. Falan manzumenin bahriyesi kuvvetli, Alman Propaganda Nazırı, Türk hufilân devletin tayyareleri çok ve müessir dudunu geçerken Yeşilköy telsiz istasmiş.. Bunların hepsinde azçok bir haki yonu vasıtasile Vali Lutfi Kırdara gönkat hissesi bulunsa bile tayyare ve bahri derdiği bir telgrafla İstanbulda kendisiye her tarafta var olduğundan harbin ne karşı göstenlen hüsnü kabul ve miateşi içine girecek milletlerin hepsi azçok safirperverlikten dolayı teşekkürlerini ayni harabhklara uğrayacaklar ve niha bildirmiştir. Ankara, 14 (Telefonla) Paris konsolosluğu kançılan Mucib merkeze nakleŞuşkin 14 (a.a.) Şansi cenubunda dilmiştir. Japon kuvayı külliyesi mağlub olmuş ve Hanover'de feci bir inhidam Hanover, 14 (a.a.) Hanover şehŞuntiao dağlarına atılmıştır. Başkumanrinin dış mahallelerinden birinde yıkılan dan Mareşal Şan Kay Şek bu muvaffakiyetten dolayı bir emri yevmî ile Çin bir duvarın altında kalan çocuklardan döri ölmü§, ^edjşj y.aralamnıştır» ordusunu tebrik etmiştir, Mareşal Şan Kay Şek'in orduyu tebriki Paris konsolosluğu kançıları [ Tarihî romanj J PE PEK letmek yolunda hakikaten yorulmak bilmez mesai sarfetti. Artık bu yolda labilecek hiçbir şey kalmamış olduğunVarşova 14 (a.a.) «Havas» Po dan Büyük Britanya hakikî icabında bir lonya makamatı bilhassa garb mıntaka dünya harbine girişmeğe karar vermiş sında Polonya devletini tahkir ettıklerin bulunuyor. Menfaatleri ve mevcudiyetden ve bozgunculuk propagandalan yap leri tehdid olunan bütün milletler, bunhk'arından dolayı Alman ekalliyetleri a dan sonra çıkabilecek vaziyetleri çok iyi rasında birçok tevkifata tevessül etmişler görebilmek için dikkatli gözlerle bakıyorlar. Avrupadan Şimalî Amerika Birdir. leşik Devletleri İttihad: büyük cumhuriyetine kadar. Saka değil, Şimalî Amerikanın şimdiki » •• • B ü y ü k • • • • şekiller ve şartlar dahilinde çıkacak yeni •• •••^ bir dünya harbine karşı alâkasız kalmıyacağı, kalamıyacağı hergün biraz daha canlanan bir hassasiyetle çok açık görülmektedir. Siındiye kadar doğru veya yanlış daha ziyade uysal bir yol tutmuş olan demokrasiler Simalî Amerikahlara mazlüm manzarası arzediyorlar. Eğer totaliter devletler önlerine gelen bütün milletleri çiğneyip geçmek manasına gelebilecek bir vaziyeti muhafaza edip gider Polonyada tevkif edilen Almanlar YAKINDA DA j yet harbi en çok dayanan taraf kazanacaktır. Milletler bu haileye niçin atılacaklar> Bazı milletlerin diğer bazılarım esaret boyunduruğu altına alarak öyle yaşatabileceği malihulyasma düşenler varsa bunlaı beşer denilen garib ve mudil, esrarengiz unsurun muharrik maddesini bilmi yorlar demektir. Eğer bir milleti esaret altında yaşatmak kabil olsaydı Almanyanm Versay çemberinden kurtulamaması lâzım gelirdi. Kendi milliyetleri şuuruna ermiş ve kendi insanlıklannın manasım anlamış milletleri esaret altında yaşatmağa imkân yoktur. Bu esas büyük milletler gibi küçük milletler için de aynen dogrudur. Yanlış anlaşılıyor: Milletlerin derdi yersizlik değildir, ekonomik usullerin fenahğıdır. Ve dünyayı sıkan büyük derd yalnız ve yalnız ekonomiktir. Bu ise harble hallolunmaz. Şimdiki ekonomik sıkmtı 1914 1918 harbinin neticelerinden ileri gelmektedir. Yeni bir harb bu vaziyeti ancak daha vahim kılar. Milletler ne vakit ekonomik vaziyetlerin ıslahı için bü tün bir samimiyetle elbirliği etmeğe giderlerse bu dünya ancak o zaman rahata kavuşabilecektir. Yeni bir umutnî harb... Mes'uliyetinin ağırlığına ölçü olmıyan öyle bir afeti Dr. Göbbels Berline döndü Berlin 14 (Hususî) Propaganda Nazın Dr. Göbbels bugün öğleden sonra tayyare ile İstanbuldan Berline gelmiştir. Dr. Göbbels, İstanbuldan hareket ettikten sonra Belgrada uğramıştır. Yu goslavya Hariciye Nazırı Tzintzar Markoviç'le Yugoslav rıcali, Almanya Pro paganda Nazınnı Belgrad hava meydanında karşılamışlardır. Dr. Göbbels, Yugoslav Hariciye Na zırile birlikte şehre gitmiş ve bazı mülâkatlarda bulunduktan sonra Berline hareket etmiştir. im tahrik edebilecek? Biz öyle kimseler bulunabileceğine inanmamakta ısrar ediyoruz. Bununla beraber millî mevcudiyet ve istiklâlin kıymetini bilen milletler en uzak ihtimalleri dahi gözönünde tutrnak mecburiyetindedirler. İdeolojik cephelerde yer almıyan Türkiye kendi mevcudiyet ve istiklâli için uyanıktır ve icabında bu uğurda her fedakârlığı iktihama hazırdır. Büyük Meclisle Devlet Reisimiz Millî Şef ve onun hükumeti etrafında sımsıkı toplu bulunan Türk milleti hâdiselerin inkişafmı uyanık özle ve soğukkanlılıkla takib ediyor. YUNUS NADt