25 Ocak 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 9

25 tkincikânun 1939 CUMHURİYET Hilâfet meselesi Hariciye Vekîli, dün Meclis Parti Grupunda izahat verdi IBaştaraft 1 ind sahifede] men eski islâm şefliği makamının ihyas: Halifesi gibi ikarşılanması ve alkışlan için yapılan bu teşebbüs, Londranın A masıdır. Cemaat içinde İmam Yahya rab taraftarı mahfillerinde büyük bir alânın ve îbnissuudun çocuklan ve beş yüz ka uyandırmıştır. den fazla zabit mevcud imiş. Genc hükümdara, islâm halifesi unvaTüfkiye, cumhuriyetçi ve lâik bir nının verilmesini tahayyül eden Mısır devlettir ve lâik ve cumhuriyetçi kalaKral hanedanının bu arzusunun tahakkucaktır. Onım için, diğer devletlerin de kuna mâni olan başlıca engel, Osmanl lâik ve cumhuriyetçi olmalarını arzu imparatorluğunun inkırazına kadar bu unetmemizi herkesin tabiî görmesi lâzımvanın cismanî olduğu kadar ruhanî bir dır. Gene bunun kadar tabiî bir cihet vardır ki, o da bizim gerek cumhuriyet mana ifade etmesi ve bu unvanı taşıyanın çiliği ve gerek lâikliği her devletin da Medine, Mekke ve Kudüs gibi şehirlere hilî bir işi telâkki etmemizdir. Onum i hâkim bulunması idi. Halbuki bu ilk iki çm, hududlarımız foaricindeki topraklar şehir, halihazırda Arabistan ve Hicaz daki devlet ve hükumet şekilleri ve bu Kralı İbnissüudun elinde bulunmaktadır. şekiller içinde dinin yer alması veya a Mumaileyh, şimdiye kadar halife unvayırd edilmesi bizi asla alâkadar etmez. nmın kuvvetli komşu bir devletin hükümBizi alâkadar eden cihet, baricî, siya darına verilmesini müsaid bir şekilde karsî, iktısadî münasebatımızdır ki bu nok şılıyacağına dair hiçbir şey söylememiştir. Gene bu mahfiller, bir camide, hatta tadan Mtsırm genc hükümdariTim ve ve Mısır halkmm candan ve samimî dos bütün komşu Arab devletlerinin murahtuyuz. CumhuTİyet hükumetimrzin bu iş hasları hazır olduğu halde, müslümanlar ve Mısır hiikümdarı hakkında mütalea tarafmdan yapılan alkışlann bir intihab smı söyledikten sonra Hilâfet meselesi demek olmadığmı ve murahhasların cahakkmdaki düşüncemizi ilâve etmeliyiz. mie halife intihab etmek için değil, ibadet Bize göre, Hilâfet mües&esesi, mo etmek için gelmiş olduklarını ve esasen dası geçmiş, îhtij ır ve herhalde zaran böyle bir intihabı yapmak salâhiyetine kânndan çdk fazla bir korkuluktur ki, malik olmadıklannı beyan etmektedirler. Bir islâm halifesinin intihabı, zarurî bulunduğu yere dünya şümul bir husugörüldüğü takdirde bu intihabı yalnız met celbeder, hatfta islâm devletleri arasmda dahi istirkab ve nifak tohumlan sa» Arabların değil, bütün dünyadaki müslümanların mümessilerinin yapabilecekleri çar. Eger Mısırda başlryan bu hareket bir ilâve olunmaktadır. gün emri vâki olursa hariciyenizdeki Ayni mehafile göre böyle bir mesele mevcud malumata nazaran, kısa veya asla mevzuubahis değildir. Çünkü hilâfet uzun fasılalarla ayni emri vâki bazı is müessesesi, eski Osmanlı împaratorluğulâm devletleri tarafmdan da tekrar edi nun bugün hükümden sakıt olmuş olan lecektir ki bu hal, islâm devletlerini bir eski an'anelerine tekabül ediyordu. Ve birinden uzaklaştıracak ve islâm millet Umumî Harbde Halife tarafmdan mütleri arasına yeni bir nifak sokacaktır. tefiklere karşı cihadı mukaddes ilân edilBu işte llyik ve cumhuriyetçi Türk diği zaman zâfı meydana çıkmıştır. devletine düşen tek vazife, bu hazin akıArab âleminin ekseriyeti, halifeyi tabet üstüne alâkadarlann dikkatini celkibden imtina etmiş ve Arab âleminin ekbetmektir.» seriyeti, o zaman halifeyi takibden imtina Hariciye Vekilinm izahaltı, umumî etmiş ve Türkiyeye karşı millî mücadeleîıeyetçe tamamen tasvib olımdu ve ruzye atılmıştır. Binaenaleyb şkndiki Arab namede başka madde olmadığmdan celmilletlerinin teşriki mesaisi, hilâfetten daseye nihayet verildi. ha sağlam olmalıdır ve herşeyden evvel, îngiliz mahfillerinin mütaleası Kral Faruka karşı göstermiş oldukları bir Londra 24 (a.a.) Havas Ajansısejnpati galeyanı toçjgyp.^alişglm^ ve v nin muhabiri bildiriyor: *> bununla Londra konferansmdan evvel Salâhiyettar mahfillerin Kr'aT Farukuh ICahtreck topîafcmiV >Arabhfrt afc&dar hilâfete «intihabı» nı teyid eâeri bir haber tmemiş bulunması muhtemeldir. alamamtş olmalanna ve bu mahfillerin Bugün Kahire merasiminin manası hakikî ehemmiyetini henüz takdir etmek hakkında en ziyade şüphe ve tereddüd izmüşkül olan bu husustaki merasime dair her türlü tefsirden imtina etmelerine rağ har eden mehafil, Süudî mahfilleridir. Kont Ciano Berline gidecek Roma 24 (a.a.) Havas Ajansının muhabiri bildiriyor: Resmî mahfiller, mühim miktarda ihtiyat efradınm silâh altına çağırıldığma dair ecnebi memleketlerde neşredilen haberlerin asılsız olduğunu beyan etmektedirler. Ayni mahfiller, talim müddeti için normal miktarda ihtiyat efradınm silâh altına çağırılmış olduğunu ilâve etmektedirler. United Press ile Daily Herald, 200 bin kişinin silâh altına çağınldığını yaz mişlardı. Israrla Romada dolaşan şayialara göre 1901 doğumlular kâmilen silâh altına çağırılmıştır. Fakat iyi haber alan mahfillerde bu haber tekzib edilmektedir. Birçok gencler şahsî davet tezkereleri almışlardır. Bunlar, telsiz telgraf ve tank servisleri gibi hususî sınıflara mensubdurlar. Roma kışlalannda oldukça büyük faaliyet göze çarpmaktadır. 20,000 as ker, milis teşkilâtı ihdasının yıldönümü münasebetile yapılacak olan geçid resmine iştirak etmeğe hazırlanmaktadırlar. Kırtasiyecilikle mücadele Barselon ateş altına alındı Şehrin tehlikeye düşmesi Pariste endişe uyandırdı, Fransa mukabele bilmisile hazırlaniyor> mişu'r. Yalnız sefir, Barselona'da kal ». mıştır. Alman ordusunun manevrcut Berlin 24 (a.a.) Alman ordusu nun büyük umumî karargâhı, ecnebi memleketlerde dolaşan ve Alman ordu sunun şubat ortalarına doğru manevralar yapacağını iddia eden şayialan tekzib etmektedir. Ordu namına söz söylemeğe salâhiyettar olan bir zat, Havas Ajansı muhabirine kara, deniz ve hava ordularının müşerek manevralarınm önümüzdeki sonbaharda yapılacağını ve başka manevralar yapılması mutasavver olmadığmı beyan etmiştir. Kont Ciano Berline gidiyor Roma 24 (a.a.) Kont Ciano, bu ayın sonunda Berline gidecektir. Alman mehafilinde Kont Ciano'nun 28 ikincikânunda Berline gelmesine in izar edilmektedir. Mumaileyh, şarkî Avrupa ile Akdeniz ve İspanyanın vazieti hakbnda Hitler ve von Ribbentropa görüşecektir. Hitler'in 30 ikincikânunda Reichtag da irad etriği nutukta Almanyanın îtal an talebleri karşısındaki hissiyatmın mahiyeti ve Fransanm cumhuriyetçi îspan ollar lehine bir müdahalede bulunması htimali hakkında uzunuzadıya izahat veeceği beyan edilmektedir. Göring'in şubat bidayetinde Romaya re müteakıben Trablusgarba gideceği iöylenmektedir. Diğer taraftan Le Joumal, Roma hütumetinin iktısadî meseleleri müzakere tmek üzere Volpi'yi murahhas olarak löndermiş olduğunu unutmamak lâzım;eldığini ilâve etmektedir. «İmpeks» etrafmda bazı malumat (Baştarafı 1 ind sahifede) tin piyasada bu nevi işlerle esash surette meşgul olduğuna vâkıf görünmüyor. Diğer taraftan dün öğleden sonra îstanbul Vilâyetinde, Müddeiumumilikte ve bilhassa Polis müdürlüğünde gayet mühim bir faaliyet göze çarpıyordu. Hatta dün Beyoğlunda bir yazıhanede sivil ve resmî polisler tarafmdan kuşatılarak ve gayet sıkı inzıbat şartları altında mahremiyete bilhassa itina edilerek tahaniyat yapılmıştır. Taharriyat esnasında bir takım evrak ve dosyalar toplanmış ve bunlar mühürlenerek götürülmüştür. Ayni zamanda içinde taharriyat yapılan ticaret evile alâkadar iki zat tevkif edilmiştir. Zabıta mehafili bu huststa sıkı bir ketumiyet muhafaza etmekte olduğu için oradan birşey öğrenilememiştir. Ancak, mevzuubahs ticaret evinm başlanndan olan bu iki kişi dün akşamki trenle Ankaraya gönderilmiştir. Zabıta tarafmdan hiç birşey söylenilmemesbe rağmen bu taharriyatm ve bu teVkif edilen kimselerin Celâl Bayar tarafmdan Fırka Grupuna bildirilmiş hâdise ile alâkadar bulunduğu hakkmdaki kanaat kat'idir. Bahsettiğimiz ticarelfhanenin îngiltere ve Amerikalılarla ötedenberi normal ticaret işlerile meşgul olan eski bir firma ile alâkası vardır. Fakat İmpeks'in tesis tarzı da ticarî mehafilde bir çok dedikoduyu mucib olmaktadır. Mesele etrafında şehrimizde muhtelif rivayetler ve şayialar dolaşmış olmakla beraber bunları, hükumetin. büyük bir ehemmiyetle girişmiş olduğu tahkikatı işkâl etmemek üzere şimdilik kaydetmemeği müre'ccah buluyoruz. Şüpheli bir iş şebekesi IBaştarafı 1 ind sahifede] diyi k î m a l yolunda ne gibi te^ebbüsleri varsa bu işin mahiyeti meydana çıkıncıya kadar hepsini durdurdufc. Ayni zamanda İngiltere hükumetine bu §irketi tanımadığımızı ve bu şirketin hükumetle asla alâkası olmadığını duyurduk ve keyfiyeti bu kanalla bütün ticarî müesseselere haber vermeğe teşebbüs ettik. îngilterede bu hareketi yapanlar ihtimal ki kendilerme fazla kıymet ve ehemmiyet verdirmiş olmak için yanlış bir temsil sıfatı takmmışlardır. Aldığımız habere göre bazı resmî daire ve müesseseler memurlanni'n, şirketlerine dahil olduklanni iddia etmişlerdir. Bu isim evvelâ bize ecnebi bir şirket ismi gibi geldi. îthalât ve ihracat veya büyük bir isim hulâsası olarak telâkki ettik. Hariciyemiz üç gündenberi bu meselenin mahiyetini îngiltereden anlamağa çalıştı. Bu sabafo öğrendik ki, şirket İstanbuldadır. «impeks Limited» nammı taşımaktadır. Üç ay ev\el kurulmuştur. Adliyemiz rşe vaz'ıyed etmiş ve İktısad Vekâleti faaliyete geçmiştir. Tahkikat iki cepheden yürüyor. Elde edilecek netice bütün sarahatile umumî heyetinize arzedilecektir. Müteşebbisleri hakkında icab eden kanunî muamelelerin ehemmiyetle tatbik ve ifa olunacağma emin olabilirsiniz.» Başvekilin bu beyanatı umumî neyetin tasvib sadalarile karsılandı. Alman aiyasetinde büyük faaliyet Amerikada soğuktan altı . kişi öldü Nevyork 24 (a.a.) Amerikanın şark hükumetlerinde soğuk dalgası ve kar fırtınası hüküm sürmekte berdevamdır. Soğuk ve kar, altı kişinin ölmesine sebebiyet vermiş ve birçok kazalara bais olmuştur. Nevyorkta asğarî hararet derecesi, sıfır altında 13 ve azamî hara ret derecesi, sıfır altında 3 santigrad dır. Londra 24 (a.a.) İngiliz gazetelei, mütalealarmdan ziyade verdikleri haberlerde, enternasyonal vaziyetin inkişafı üzerinde gittikçe artan endişelerine ter cüman olmaktadır. Times gazetesi, malî meseleler sayfaında diyor ki: « Dün ilerlemesini kaydettiğimiz korkular gittikçe toplanmaktadır. Bu korkuları haklı gösteren keyfiyetlerin bainda şunlar geliyor: Doktor Şaht'ın çesilmesinin hakikî manası, General Fran ko'nun Barselon üzerine ileri hareketi, Almanyada bitaraf devletlerin vazifele i hakkında ileri sürülen oldukça garib ikirler.» Times gazetesinin Berlin muhabiri di'OÎ ki: « Bir taraftan Doktor Şaht'ın diğer taraftan da yüzbaşı Wiedemann'ın uzaklaştırılması, nasyonal sosyalist partiinin haricî politikasma frenlik yapmak a olan mahfillerin infirad halinde kalmaan demektir. Vakıa Mareşal Göring de Almanyanın ekonomik ve malî vaziyeti hakkında haberİCTe maliktir. Fakat eyuldenberi Mareşal Göring işlerin idareinde gittikçe ehemmiyeti azalan bir iştiak hissesine malik bulunuyor. Alman diplomasisini bugün tam surette kontrol den von Ribbentrop'tur.» Times, şu neticeye varıyor: «Almanyanın haricî politikada büyük ıir faaliyetini beklemek lâzımdır. Bu faliyetin şarkta mı ve yahud garbda mı daha ziyade kendisini göstereceği şimdi (Baştarafı 1 inci sahifede) den söylenemez, vakit daha erkendir. Fakat herhalde şarkî Avrupa daha az hareket etmiştir. Rüştü Aras, İngilterenin Ankara bü mukavemet gösterecek bir hat teşkil eyleyük elçisi Şiv Percy Lorrain. İngiltere mektedir.» sefareti ticaret ataşesi miralay Vuds'la Leh Alman münasebdtt İngiliz sefaret erkânı. İstanbul Valisi Varşova 24 (a.a.) A l m a n HariLutfi Kırdar, Polis müdürü Sadreddin iye Nazın Von Ribbentrop'un z,iyareAka ve birçok dostları tarafmdan uğuri münasebetile ordunun organı olan lanmıştır. J olska Sbrojna gazetesi, iki memleket Doktor Rüştü Aras, hareketinden evrasındaki yeni münasebetlerin esasını vel, İngiliz elçisile bir müddet görüş hdas etmiş olan Polonya Alman bemüştür. Sir Percy Lorrain, Rüştü Arasa ^annamesinin yıldönümüne tesadüf eden muvaffakiyetler temenni etmiştir. u ziyaretin gayesinin geçen beş sene iDoktor Rüştü Aras. gazetecilere: inde Leh Alman itilâfının hayatiye« Yeni Türkiyeyi Londrada temsile inden hiç birşey kaybetmemiş olduğumemur edildiğimden dolayı çok bahti un en iyi delili olduğunu göstermekte yarım.» demiştir. julunduğunu yazmaktadır. [Başmakaleden devam] hizmettir; amenna! Fakat ne yaparsınız ki bu adam da bir «emir kulu» dur; üze[Bastaratı 1 (nct tahue&eı rinde derece derece, düzbelerle âmir îngiliz siyasî mehafilin* göre, Fransa, var. Onlara danışmadan nasıl harekete İspanyol Fasile Frankist'krin elinde bugeçsin? lunan Mayorka adalarını işgal edecek Ve bu düşünce ile karşılaşan vatandaşlar, işlerin eskisi gibi devam ettiğini, tir. Pirene cephesi yarıldı umumî hizmet mefhumunun yalnız nutukBurgos 24 (a.a.) Frankist'ler, larda ve gazete sahifelerinde kaldığmı cumhuriyetçilerin Pirene mıntakasındaki görüyorlardı. cephelerini yannışlardır. • * * Diğer taraftan General Gracia ValiCumhuriyet, kırtasiyecilik zihniyetini no'nun kumandasındaki kuvvetler, Manyıkmak, bu sahada bir inkılâb yaratmak uğrunda on beş senedenberi çalışıyor. Fa resa'nm iki kilometre garbına vâsıl ol kat asırlarm biriktirdiği tortu ruhlarımızı muşlardır. Şimdiki halde ceph«, Barse kalın tabakalar halinde kaplamıştır; ka lona'ya 25 30 kilometre mesafede kâin zıma ve temizleme ameliyesinin kolayca bir hat üzerindedir. Frankist'ler, sekiz gün içinde 75 kilotamamlanamadığını görüyoruz. metreden fazla ilerlemişlerdir. FrankistMes'uliyetten kaçmak, sırUmızdaki yükü hafifletmek maksadile onun en bü ler, 4300 kilometre murabbaı arazi ve yük kısmmı başkalanna devretmek iti 284 şehir ve kasaba işgal etmişlerdir. Bu kuvvetler, 20,000 esir almışlardır. yadlarınm hâlâ aramızda yaşadığına herMühim bir şehir daha zaptedildi gün şahidiz. Lndra 24 (Hususî) SalamankaKırtasiyecilik yüzünden on binlerce dan alman son haberlere göre, Frankistvatandaşın zarar gördüğü, bu yüzden umumî ahengin aksadığı bir hakikattir. ler, Barselon'un anahtan addedilen ManDaha geçenlerde bunun canlı bir misalıle resa şehrini bu akşam zaptetmişlerdir. FrankistleT, ayrıca Barselon'un birkaç karşılaştık: Nevyork sergisine iştirakimize kilometre mesafesinde bulunan hava kakarar verilmişti. Hazırlıklara hararetle rargâhmı da zaptettiklerini bildirmektedevam ediliyordu. Fakat basit bir kırtadirler. • siye muamelesi yüzünden bütün işler Barselonun bombardımanı altüst oldu. Sergi komitesi reisi istifa etti. Onun yerine gelen zat da vaziyeti idare Barselona 24 (a.a.) Frankist'lerin edemiyeceğini ileri sürerek çekildi. Ay tayyareleri, dün saat 22 de 10 uncu delarca hiç birşey yapılamadı. Şimdi sergi fa olmak üzere Barselona'yı bombardı nin açılmasına üç ay bile kalmamışbr. man ederek üç kişinin ölümüne ve birçok Ve bütün dünya milletlerinin milyonlar insanın yaralanmasına scbebiyet vermişsarfederek hazırlandıklan bu propagan lerdir. Günün bilânçosu: 40 ölü, 120 yaralı, da vesilesini bizim kaçırmamız ihtimali Frankist'lerin tayyareleri, bilhassa limanı irardır. Kırtasiyecîlik yüzünden başımıza ge ve eski şehri bombardıman etmişlerdir. en millî ve içtimaî zararlar saymakla bit Barselonda asabiyet ve heyecan Barselona 24 (a.a.) Havas ajansı mez. Bu zararlara mâni olmak ise, ancak onlarm seb«bi olan kırtasiyeciliği kökün muhabirinden: Barselona müdafileri, düşmanın ileri hareketini son müdafaa den kazımakla kabildir. hattında muvakkaten tevkif etmişlerdir. Memurda mes'uliyet hissinin doğmasıFrankist'ler, Barselona önünde son na ve yaşamasına gayret etmeliyiz. Bu tabiî müdafaa hattı olan Garaf tepeleriasırda, yüreklerinde şahsî teşebbüs ve ondari doğan şahsî mes'uliyet duygusu taşı ne karşı üç şiddetli taarruz yapmışlardır. mıyan insanlar, iyi vatandaş olamazlar. Frankist'lerin bu taarruzları püskürtül Memur, tüccar, işçi, patron, ne olursak müştür. Düşman, cumhuriyetçilerin Manresa olalım hepimiz herşeyden önce «iyi vave Martarells mmtakalarındaki mevziletandaş» olmağa mecburuz. Kendi gayretile başarabileceğr bir iş için: • ^ rine de hücum etmişse de hiçbir muvaf f akiyet elde edememiştir. Dur bakalım müdür yapsm! • " Cumhuriyetçil«r, ricat emrinden son * Diyen bir memur, bugünkü dünya ra, şimdi işgal etmekte oldukları hatlara şartlan içinde eksik bir adamdır. Böyleerini en kısa yoldan tamamlamaya bak çekilmişlerdir. Ve bu hatlan düştnanm ileri hareketine nevmidane mukavemet malıyız. etmek üzere tahkim etmektedirler. NADÎR NADI §ehir, 1936 senesinde Madrid'in ya şamış olduğu ıstırablı saatler yaşamak tadır. Şehrin manzarası, her an değiş mektedir. Muttarid surette yapılmakta olan hava hücumlanndan başka Fran {Bastaraft 1 ind sahifede) kist'lerin bilhassa sahil boyunca Garifa«hitam> veya cfesih» hükümlerinden ya doğru ilerlemeleri, bu ıstırabı artır hiçbirine uygun addetmemekte, satışı maktadır. Sokaklarda halkın asabiyet ve ahavli fevkalâdeden addetmekte, ve bu halecanı hissedilmektedir. Şimal yolun işin hallini, Nafıa Vekâletile müzakereda, kaçanları taşryan araba kafileleri gönin sonuna bırakalım demektedir. Makrülmektedir. sadı. halk tabirile işi şorolopa getirmek Frantız hududunda tedbir alındtî Perpignan 24 (a.a.) Mültecileria tehacümü ihtimaline binaen seyyar mu^ hafızlarla jandarma kıtaatı mevcudfit takviye edilmiştir. Maamafih şimdiyj kadar böyle bir tehacüm vaki olmamJö tır. % Seyyar muhafızlarla jandarmalar \u rafından yapılan ilk bir kontroldan soıâ ra mülteciler, muhafaza altına alınacafcs lar ve müteakıben askerî kuvvetler tara| fından icab eden yerlere sevkedilecek \ lerdir. hpanyaya silâh gönderilmesi itteniyor Londra 24 (Hususî) Muhale lideri binbaşı Atli'nin riyaseti altında btflunan bir heyet bugün Başvekil Çemberlayn'le Hariciye Nazın Lord Halirfaks'ı ziyaret ederek, tspanyaya silâh gönder mek yasağınm kaldırılmasını istemişler dir. Vaşingtonda ve Nevyorkta da bu ge=^l ce, lspanyaya silâh yasağmm kaldınlmaî' sı lehine muazzam nümayişler yapılmış ^j nr. Dün alınan şehirler Lerido 24 (a.a.) Nasyonalistleruf. Katalonyadaki ileri yürüyüşleri bugünk kat'î bir safhaya girmiştir. 'f Navarre ordusu, Katalonyanm başhc%; müdafaa hattını teşkil eden LobregatV geçerek Cardones nehrine varmışhr. Jaque ordusu Barselonadan 12 kilo metre mesafede bulunan Gava şehrini zapteylemiştir. Barselona nasyonalişt topçu ateşi altında bulunmaktadır. Şimaî, de, nasyonalistler Sçrrat dağlarını aşarakJ Barselona önünde ovaya inmişlerdir. Barselon kapılarında Gelida 24 (a.a.) Havas mubab bildiriyor: * Nasyonalistlerin saat onda Barselona; ya bir buçuk kilometre mesafeye vardıkları resmen teyid edilmektedir. • r>n t Sahpazarındaki bina meselesi 300 bin liralık altın ne oldu? Fındıklıdaki Satie binasının Denizba tarafından satın alınmasile çıkan mesele|| nihayet mahkemeye mtikal etmek üze redir. Satie şirketinin, bu satış işinde devlet müessesesine ve dolayısile devletl karşı dürüst hareket etmediği kanaa hasıl olmuştur. Şirketin bu satış işinde bazı hususlarj yanlış göstermek suretile fiatın yükselmesine sebebiyet verdiği anlaşılmıştıu Bu bakımdan Satie aleyhine bir d< ~~ ikame edilmesine muhakkak nazarile kılmaktadır. Diğer taraftan Fındıklıdaki bina bir de vergi meselesi meydana çıkm tadır. Bu bina, ilk inşa edildiği zam Satie şirketi bina kıymetinin 70,000 li: olduğunu ileri sürmüştür. Fakat sonr dan yapılan resmî tetkikler nericesintfe bu değerin 106 bin lîra olduğu gö müş, vergi bu krymet üzerinden al: mıştır. Rüştü Aras tir. Evvelce de yazdığımız gibi esasen, harcanmış olduğundan ortada pa•a da yoktur. Memurin ve müstahde minle şirket arasmda sandık sermayeinin tevzii yüzünden bir ihtilâf çıkmış, memurin ve müstahdemin kumpanyayı dava etmiştir. Mahkeme, davayı hake me havale etmiş ve Nafıa Vekâletinden bir hakem tayinini istemiştir. Nafıa Vecâleti de avukat Mekkiyi hakem tayin ;tmiştix. Hakemin vereceği karar, nizamname mucibince muta olacaktır. Hakem avukat Mekki henüz kararmı Termemiştir. Fakat ortada başka bir mesele daha ;ardır ki, o da bu paranın yarısile vaktile altın alınmış olmasıdır. Kumpanya, Türk parası düşüyor diye 300 bin küsur liralık altın satın almıstır. Bugün paranm diğer kısmı gibi altmların da meydanda olmadığı söyleniyor. Sandıgm altmlan ne olabilir? 1 Hak sahiblerine tevzi edilmiş olabilir; 2 Satılarak tekrar kâğıd paraya :ahvil edilmiş olabilir; 3 Memleket haricine çıkarılmış oabilir. Nafıa Vekâleti, Türk memur ve müstahdemlerin hakkı olan bu altmların da ne olduğunu elbette arayacaktır. Altınlann memleket haricine kaçırılıp kaçıılmadığı ancak o vakit anlaşılacaktır. jimdilik bu hususta kat'î bir şey söylemek mümkün desildir. Hükumet, şehirde kalacağını ilân etmişse de muhtelif nezaretler, ahvalin icabına göre hareket etaıek üzere hazırlık yapmaktadırlar. Hücum kıtaatı, Cite'nin Franko ta raftan «beşinci kolu» nun muhtemel bir hareketine mâni olmak için caddeleri nczaret altında bulundurmaktadır. Satie şirketi müdürü, son verdiği bjr Hissedilen bütün endişelere rağmen, beyanatta, bınanm hakikî kıymetinin 2ZD şehirde sükunet vardır. Ve şehir, muka bin lira olduğunu söyleyince şirket ae vemete hazırlanmaktadır. resmî makamlara yanlış beyanat ver< ve hakikati saklıyarak vergi mükellefiy Hükumetçilerin tebliği Barselona 24 (a.a.) Millî Mü tini gizliyen müessese vaziyetine düşmî dafaa Nezaretinin bir tebliğinde cum tür. Bu bakımdan Maliyenin de işle al huriyetçilerin Alman ve İtalyan tayya kadar olarak taihktkata başladığı hab releri tarafmdan müzaheret edilen Fran verilmektedir. kist taarruzlarına kahramancasına mu kavemet etmiş, ancak hatlarını hafif surette tashih etmek cnecburiyetinde kalmış Izmir (Hususî) İzmitte hayat p*. oldukları beyan edilmektedir. halıdır. Bu pahalılığı doguran en büyül Nezaretler nakledildi sebeb ev kiraîannm çok yüksek olmaa dır. Kâğıd ve karton fabrikalarınm kufl Parpignan 24 (a.a.) İspanyadan alınan haberlere göre cumhuriyetçi İs luşımdan sonra, esasen yüksek olan kşp panyol hükumeti, henüz Barselona'da bedelleri, iki misli artmıştır. Şehrin aga 1 ise de nezaretler şimale ve ihtimal Ge ğı ve merkezî sahalarında ev tutma roni'ye ve yahud Figueras'a nakledil hemen herfcesin kârı değildir. BuTalard^ mistir. Fransız sefareti de tahliye edil iki üç odalı ve müşterek oturmak şar^ le hir evin aylık kirası 30 ile 60 lira a g iddia ediyordu. Bu alevi çıkaran da a smda tehalüf etmektedir. Şehrin Yukar caba, pantalonunun paçası yanan va pazar ve Paç semtlerinde ise 15, 2Ç J tandaş mıdır? 25 liradır. ^^ İzmitte hayat pahalılıj Satın alma müzakereleri Bir arabada yangın çıktı Araba bozuklukları devam etmektedir. 313 numaralı vatmamn idaresin deki 152 numaralı araba evvelki akşam Beyoğlundan geçerken arka tarafmdan birdenbire bir alev çıkmış, arka sahanlıkta duran Bevoğlu Kaymakamlığı ambar memuru Hasanm pantalonunun paçalan yanmıştır. Bereket versin ki kaza, yalnız bu kadar zararla kalmış, bir faia şeklini almarmştır. Tramvay kumpanyası, Nafıa Vekâle;inin son protestosuna verdiği cevabda, azaların yollann darlığından ve halkm ürümeği bilmediğinden ileri geldiğini Tramvay kumpanyasının imtiyazmı ve tesısatım satın alma meselesi hak kında Nafıa Vekâletile şirketin murahhaslan arasında Ankârada müzakere ler cereyan ettiği malumdur. Haber aldığımıza göre, Tramvay kumpanyasının murahhası Spesiyal, Belçika sermayedarlan grupunun malı olan Yedikule ve Kurbağalıdere gazhanelerini de, bir kül halinde satmak teklifinde bulunmuştur. Esasen Nafıa Vekili Ali Çetinkaya havagazi şirketlerinin imtiyaz ve tesisatını da satın almak fikrinde olduğu için bu hususta da müzakere cereyan edecektir. Gıda maddeleri de îzmitte ucuz ç§ ğildir. Gıda maddelerinin bir istikrar ty mini şimdiye kadar mümkün olamam» tır. E&naf istediği ve dilediği gibi sat yapmaktadır. Bugün kilosunu 15 kuru; aldığınız ispanağı, bir saat sonTa 20, e? tesi giin 25 kuruşa, bir tutam maydaıî zu 100 paraya alabilirsiniz. Et fiatlaf nın 50 kuruştan aşağı düşmemesine hal ret ediyorsanız buna hayret edecek bt şey ydktur. Bu, lzmitin, suyu, huyu ş tızasıdır. Düşünün ki, odunu ve kömSî fool olan bu diyarda hâlâ odunun kik nu 2 kuruşa satan muhtekirler var.