9 Ağustos 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

9 Ağustos 1938 CUMHURİYET Japon gerginliği [Baştarafı 1 inci sahifede\ den tardedilmiştir. Japonların Çankufeng tepesine dahıl 52 rakırr.lı nok'ayı terketmiş bulunduğa Japonlar tarafından yalanlanmaktadır. Tokyo 8 Harbiye Nezareti, neşrey'ediğı bir tebliğde, Çankufeng ve Şatsaoping tepelerinin Sovyetler tarafından geri alınmış oldi'ğunu kat'î surette tekzib eylemektedır. Bu dakikada, Sovyet arazisi dahilinde hiçbir Japon kıt'ası bulunmuyor. Fakat, büyük elçinin teklifi kabul edildiği takdirde, veniden bulunabilir. Eğer Japon tarafı, Mançu arazisinden Sovyet arazisine hücumları ve ateşi, muayyen bir sa; atte, kesmeg~ taahhüd ederse, Sovyet tarafı da Mançu arazisi hakkında ayni taahhüdlerı verecektir.» Şigemitsu, anlaşmanm yapıldığı dakikada mevcud statükonun muhafazası esasile ıpuhnsamatın tatili teklifi üzerinde uzun müddet ısrar etmiş ve müteakıben iki taraf kıt'alarınm hududdan muayyen bir mesafed? geri almması teklifini ileri sürmüştür. Diğer taraftan Şigemitsu, hududun yeniden tahdidi için, Khunçung anlaşniEsile beraber Mançukuo'nun ve Japonyanın eünde bulunabilecek diğer vesikalann da nazarı dikkate alınmasını teklif etmiştir. diselere ve çarpışmalara nihayet veril mek zamanı gelmiştir.» Şanlı bir günün yıldönümü Anafartalar zaferini 23 sene evvel bugün kazanmıştık \Ba?taran l inci sahtfede] Atatürk, sevk.ve idarenin muvaffakiyeti için pek haklı bir taleb olarak bu kumandanhğı ancak bütün o mıntakadaki kuvvetlerin kendi emrine verilmesi şartile kabul edeceğini söylüyor. Alman generali soruyor: Çok gelmez mi? Ve büyük askerden nefis ve müskit cevabı alıyor: Bilâkis az gelir. Atatürk, 8 9 ağustos gecesi, hemen Anafartalar Grupu kaıar gâhına giderek, ertesi sabah için şafakla beraber taarruz emrini verdi. 7 nci ve 12 nci tümenlere mensub alaylarımız, o cehennemî ağustos gününde cebrî yürüyüşlerle, hattd 70 kilometre yürüyerek Anafartalara gelmişlerdi. Karşısındaki zayıf kuvvetlerimizi geri atarak rahat rahat ilerlemiş olan düşman, 9 ağustos sabahı Atatürkün emır ve idare etti^i taarruz karşısında şaşırdı, mağlub oldu ve durdu. Genc kumandan 9 ağustos günü Anafartalarda düşmanı tesbit ettikten sonra, Conkbayırı Kocaçimen tepesi mıntakasına koştu. Burada, vaziyet daha tehlikeli idi. Hemen taarruza geçerek Boğaza hâkim Conkbayırı Kocaçimen tepesini tutmak üzere olan düşmanı geri atmak lâzım geldiğini gördü. 10 ağustos sabahı, şafakla beraber, burada da taarruz edilmesini emretti. O sabah, merhum Nuri Conkerın kumandasındaki 8 inci tümenin 6 taburu tek bir top atmadan, baskın şeklinde bir süngü hücumu yaptılar. 9 uncu ve 4 üncü tümenlerin de yardımlarile taarruz muvaffak oldu. Conbayırından Kocaçimene tırmanmak üzere olan düsman alayları kat'iyyen mağlub edilmiş ve geri atılmıştı. İngiliz harb tarihinin «Mustafa Kenîkl, bu mukabil darbeyi hayret ve takdire değer bir surette düşüııffltj? ve hazırlafmştır» diye alkışla^" dığı bu çifte zaferle Atatürk, Allahın Türkiyeyi kurtarmak için yarattığı büyük adam, iki gün birbin peşisıra, Boğazı, îstanbulu \e mer.> leketi kurtarmıştı. 9 ve 10 ağustos işte böyle şanlı bir zaferin yıldönümüdür. O zaferi yaratan Büyük Şefin huzurunda ve ' onun emrile şehid düşen kahramanların hatırası önünde hüjmetle eğiliriz. Muamele vergisi meselesî Mülâkatın Tokyo'daki akisleri Tokyo 8 Hariciye Nezareti saat 13 te dün Moskovada Litvinof'la Şi gemitsu arasında yapılan ikinci mülâkatı hulâsa eden bir tebliğ neşretmiştir. Bu tebliğden anlaşıldığına göre, iki taraf muhasamata nihayet verilmesini ayni suretle arzu etmekte fakat diplomatik görüşmelere devam edilmeden evvel kıt'aların çekilecekleri hattı tesbit husu sunda anlaşamamaktadırlar. Hulâsanın metninden istimzaç edildiğine göre, Ja ponya kıt'alarını, gerek 11 temmuzda münazaalı tepeler iki ordudan biri tara fından işgal edilmeden evvel bulunduklan yere kadar çekmeği, gerekse bu kıtalan 7 ağustosta yani muhasım taraflar araziyi paylaşdıkları sırada görüşınelerin vuku bulduğu tarihte işgal ettikleri yerlerde ipka etmeği kabul etmektedir. Binaenaleyh Japonya mahallinde askerî sefler arasında görüşmeler yapılmasını, sonra da diplomatik müzakerelere geçilmesini teklif eylemektedir. Bu müzake reler tesbit edilecek olan bir mıntakar.m bitaraflaştırılmasından sonra yapılacak tır. Tebliğde bildirildiğine göre, Litvi nof Japon kıt'aları Sovyet hududunun öbür tarafına atılmış olduğu için bu kıtalara yapılacak şeyin topçu ateşine nihayet vermekten ibaret olduğunu söylennştir. Bu takdirde 29 temmuzda Japon mukabil taarruzlarından evvel olduğu gibi tepeler Sovyetlerin işgalinde buiu.v mak şartile Litvinof Sovyetlerin müza kereye hazır bulunduğunu ilâve eylemistir. Tebliğin muhteviyatı ve tonu, iki hükumet her iki tarafın haysiyetini koruyacak bir mütareke formülü bulunaya kadar askerî vaziyetin kontroîunu idame edebildikleri takdirde müzakerelerin şimdiki çıkmazdan kurtulacağı kanaatini vermektedir. Maliye tahkik heyeti dün tetkikata başladı (Baştarafı 1 inci sahifede) işin tahkıkine memur etmiştir. Varidat Umum Müdürünün izahatı Sovyet tebliği Moskova 8 Birinci deniz sahil or dusu genelkurmayı apğıdaki tebliği neşretmiştır: Japo ıvanm Moskova büyük elçısi Şigemutsu'nun Moskovada Litvinof'a : yaphğ; «sulhperver» tekliflerden bir g ıi sonra, Hassan gölünün öbürtarafında bulunan Japon k t'alan, Sovyeı arazisir.e şiddetü bir ateş açmıştır. Ağn tanklar da dahil o'mak üzere bir çok çapta toplar Mançukuo arazisinden Sovyet arazisini dövüyor ve Sovyet kıt'alanna karşı Ja pon piyadesinm yaptığı taarnız hareketine yardmı ediyordu. Sovyet kıt'aları da bunun iizerine or/ukabil top ateşi açmış ve Japon topçtısunun sushırulmasile neti celenen üç dört saatlik düellodan sonra, Sovyet kıt'alarınm artıklanndan temizlemiş ve Sovyetler Birliğine sid hudud noktalarını sağlam surette işgal eylemiştir. Sovyet kıt'?larınm bu mukabil taar ruz hareketine r>ava kuvvetleri de iştirak etmiştir. Sovyetler kuvvetlerini geri çekmek istemiyorlar Litvinof, cevaben demiştir ki: «Sovyel arazisine Japon kuvvetleri hücum etaıiş olduklanndan ve bu suretle de bir anlaşmazlık yatatmış bulunduklarından, bu gibi hücutnların önüne geçmek uzere bunların biraz daha geri alınması memnuniyetle telâkki edilecek bir keyfiyettir. Bu, munzam bir garanti teşkil eyliyecektir. Fakat bugünkü vaziyet de dahil olduğu halde, daima kcndi arazisi ıçinde bulunmuş ve Mançuri'yi hiçbir zaman tehdid eylememiş olan Sovyet kıt'aDiplomatik müzakereler larınm geri alınması için hiçbir sebeb Moskova 8 Tas Ajansı bildiriyor: mevcud değildir. Japon büyük elçisi Şigemutsu, SovyetHududun yeniden tahdidi meselesine ler Birüği Hariciye Halk Komiseri Lit gelince, bu iş, yalnız mevcud enternasyovinof'u ziyare' etmiştir. nal anlaşmalar esası üzerinden yapılmaBu zıyaretter. bilistifade, Litvinof, Ja lıdır. Sovyet hükumeti, Khunçung anlaşpon büyük elçisine, bir kaç bün evvel masını göstermistir. Maıyçuko ve yahud Japon hukumeti namına muhasamatın Japonya, Rusya ile Çin arasında daha tatili hakkmda yaptığı teklifi hatırlatarak yakın tarihli bir ar.laşma göstermedikleri takdirde, yalnız Khunçung anlaşmademiştir ki: « Bu tekîife cevab olarak, Japon sı, tahdid meselesinde esas vazifesini götarafı hücuınlara ve ateşe nihayet verir rebilir. Esasen, bu anlaşmadan daha yaMüzakereler netice vermedi km tarihte yap:lmış başka bir anlaşma vermez, Sovyet tarafının da mukabil Moskova 8 Dün Litvinof'la Şi • muhasamatta bulunmak lüzumunu his da mevcud değildir. Hududun tayin ve gemitsu arasında yapılan görüşme her iki setmiyeceği bildirilmişti. Bu suretle, mu tesbiti üzerinde başka hiçbir vesika tesir taraf kendi noktai nazannı ve vaziyetini hasama^a nihayet verilmesi keyfiyeti, icra edemez.» muhafaza ettiğinden dolayı hiçbir müsHudud nasıl tahdid edilecek? yalnız Japon tarafına bağlı bulunuyordu. pet netice vermemiştir. Fakat, daha ertesi günü, Japon kıt'alarr Litvinof, bu izahattan sonra teklifleJaponların bilânçosu nın Sovyel arazisine hücumlanna yeni rini şöyle hulâsa etmiştir: Tokyo 8 Harbiye Nezaretinin bir den başlann.ış ve büyük çapta toplar da «İki tarafm muayyen bir hattı geçme teblığınde, Japonların 6 ağustosa kadar dahil olmak üzere topçu kuvvetleri, Man mek, bu hattın ötesine gitmemek ve an uğram:ş oidukları zayiat bilânçosunun 70 çurya arazisino'e faaliyetlerine devam laşma esnasında bu hattın ötesinde mevmaktul iie 180 yaralıdan ibaret olduğu eylemlşlir. Bunun üzerine, Sovyet tarafı cud olabilecek kıt'alarını geri çağırmak bildirilmektedir. Japonların dün ve bu mukabelpye mecbur kalmış, Japonlar ge taahhüdlerini almalarile beraber askeri gün uğramış oidukları zayiat, 200 e bari püskürtü!mi;ş ve Japon kıt'alarınm geri harekâta nihayet verilecektir. Bu hat, liğ olmaktadır. kalan aksamı Sovyet arazisinden tarde Khunçung anlaşmasına merbut haritadaTebliğde Sovyetlerin bugün mühim dilmişti;. Bu olan şeylerden teessüf duy ki hududdur. Bu snretle, 29 temmuzdan, hiçbir hareket icra etmemiş oldukları ilâmamak ve her iki tarafın verdiği zayiatın yani Japon kıt'alarınm Sovyet arazisine mes'uliyelini Japon hükumetinde bulma ılk taarruzlarından evvelki statüko yeni ve edilmektedir. Çin Japon harbi: mak kafcil değildir. den tesis olunacaktır. Hududda süku Hassan gölü mıntakasmdaki çarpışma nun yeniden iadesi üzerine, iki Sovyet de Kanton'da bir Fransız hastanesi lara, yalnız hudud muhafızları arasında legesile bir Japon ve bir Mançurye dele bombardıman edildi. 30 ö'lii var musademelere ıtla'k olunan «hudud hâdi gesinden mürekkeb iki taraflı bir komısLondra 8 (Hususî) Japon tayyasesi» ism! verilemez. Umumiyet itibarile yon, hududa gidecek ve Khunçung an recilerı bugün Kanton.u tekrar bombarhudud muhafızlarının topçu kıt'alan laşması ve buna merbut protokol ve hadıman etmişlerdir. Bombalardan biri yoktur. Halbuki, bu hâdisede, ilk Japon ritalarla tayin edilmiş olan hududu yeniFransız kilisesine isabet etmiştir. Ölüle hücumu, topçu istimalile yapılmıştır. Ha den mahallinde tahdid eyliyecektir.» rin adedi pek çoktur. kikatt;, vaki olan hâdise, Sovyet arazisiJapon Büyük Elçisi, bugünkü görüşHorzkong 8 Saat 15 te Japon ni sulh zamanında işgal etmek ve hatta menin mevzuu üzerinde düşüneceğini ve tayyarelerı, Kanton'daki Fransız büyük Japonyayı Sovyetler Birliğine karşı bir bu meseleye yeniden temas eyliyeceğinı kilisesinin etrafında panik çıkarmıştır. harbe tahrik eylemek teşebbüsü idi. Bu vadetmiştir. Büyük kiliscye iltica etmiş olan 39 kişi çarpışmanın bütün tehlikesi işte buradaM. Litvinof'un beyanatı patlıyan bombaların tesirile telef olmuş dır ve Japon hükumeti, bunu çok ciddî Görüşmen'n sonunda, Litvınof, Japon ve 50 kadar ınsan da bu yüzden yaralansurette nazarı dikkatte tutmalıdır.» büyük elçisine aşağıdaki beyanatta bu mıştır. Şigemitsu, Japon kıt'alarınm yegâne lunmuştur: Kilisem'n dahilinde cesedlerle yaralı vazifesinin Mançu arazisini müdafaa et« Japon hükumeti hududun bir lar kınlmış olan camların enkazı arasın * mek olduğunu ve bu sebebden yalnız tebölgesinde muhasamata nihayet verilnıe da yer'erde yatmaktadır. dafüî bir mevzi işgal eylemiş bulundu sini teklif ederken, hududun diğer bir Kilise, halkm kesif olduğu bir mahal ğunu kaydetmiştir. bölgesinde, bu sefer Grodekovo mmta lede kâındir ve burada askerî hiçbir bina Litvinof, cevaben demiştir ki: kasında, üç ağır makinelitüfekle müceh bulunmamaktadır. « Hiç kimse, Japon arazisine hü hez bir Japon bölüğü, Sovyet arazisi daCivara yirmi kadar bomba düşmüş ve cum etmtmif ve böyle bir hücum niyeti hilinde kâin 588,3 rakımlı tepede nöbet yüz kadar sivilin ölmesine sebebiyet verbeslemeı işl.'r. Japon kuvvetleri, müda bekliyen bir Sovyet hudud muhafız müf miş ve iki yüzden fazla insanı yarala faa ke'mesini herhalde çok garib bir marezesine hücum etmiş ve bu tepeyi işgal mıştır. Kurbanlar arasında bir çok ka nada aiıyorlar. Çünkü bu kelime altmda eylemistir. Japon bölüğü, hemen derhal dınlar ve çocrklar da vardır. anladık'an. Sovyet hudud karakollarına gelen Sovyet takviye kıt'alanna ateş açŞanghay'da neler oluyor? hücurn etrr.ek, bu karakollarla ateş aç mış ve çarpışma sonunda 10 Japon bomTokyo 8 Domei ajansından: mak ve Sovyet arazisinde hat işgal eylebasile 50 tane kloşetli bomba bırakarak Musirrane bir takım şayialar deveran mektir » geri çekilmiştir. Bu çarpışma esnasında etmektedir. Bu şayialara göre başıbozuk Japonya elçisinin teklifi birçok Kızılordu eri ölmüş ve yaralan Şigemitsu, aşağıdaki teklifi tekrarla mıştır. Bittabi Japon tarafından da ölen Çin kıtaatı, 13 ağustos tarihinde Şangtavzıf edilmis bulunduğunu bildirmiştir: ler ve yaralılar vardır. Buna nıümasil hay'a girmeğe ve orada yeni Çin hüku metini devirmek ve Şanghay'da mukim «İki taraf kıt'aları arasında muhasa vak'alar ve hâdiseler üzerine yapılan Japonlara taarıuz etmek maksadıle bir mat tatil edilmeli ve iki taraf kıt'aları, müteaddid protestolardan sonra yenı bir nümayiş tertib etmeğe hazırlanmakta idianlaşma vukubulduğu esnadaki mevzi protestoda daha bulunmak manasızdır. l«r. Bu şayialar üzerine Şanghay'm beylerini muhafaza eylemelidir. Bunu müte Bu sebebden dolayı bu ciheti beyan etnelmilel imtiyazlı mıntakası makamatınm ak;b, hududuıı tesbiti için, Japonların da meği lüzumlu görüyoruz ki Sovyet hü emri üzerine müsellâh bir kuvvet teşkil iştiraKİle, Sovyet ve Mançu mümessille kumeti, bundan böyle, zaman zamaa ve etmek üzere muhtelif memleketlere menrinden mürekkeb komisyonîar vücude ge cezasız kalacak bir tarzda, kendi hudud sub on beş bin kişi zırhh otomobillerle tirilmelidir.» muhafızlarının ölmesıne ve yaralanması mücehhez olduklar halde silâh altına daLitvinof, teminat istiyor na ve muvakkaten dahı olsa Sovyet ara vet edilmişlerdir. Litvinof, buna cevaben demiştir ki: zisinin Japon kıt'aları tarafından işgal Bugünden ıtibaren beynelmilel imti « Hâdise mahallinde vaziyet de edilmesine müsaade niyetinde değildir. yazlı mıntaka ıle imtiyazlı Fransız mm ğişebilir. Bu takdirde her iki taraf, anlaş Sovyet hükumeti, istikbalde, bu gibi vak takasında gece sokağa çıkmak ve ışık ma esnasnda en iyi mevzileri işgal etme alarda, topçu ve hava kuvvetleri istimali yakmak yasak edilmiştir. ğe çahsacaklardır. Bu da, muhasamatın de dahıl olmak üzere, en cıddî tedbırler Bütün kumar müesseseleri 11 ağustosdevamı demektir. Herhalde, ufak mik almağa tamamıle azmetmiştır. Japon hü tan 13 eylule kadar kapatılmıştır. tarda dahil oisa, bir tek Japon müfrezesi kumetı, Kvantung ve Kore ordularını, Mağazalar, mutad olduğu veçhile kaSovyet arazısi dahilinde bulundukça, mevcud hududa hürmete icbar etmeli panacaktır. Japonlar tarafından da icab herhangi bir anlaşmanm imkânı yoktur. dir. Hududda bu bitmez tükenmez hâ eden ihtiyat tedbirleri ittihaz edilmiştir. İstisnaiyetin sebebi Varidat umum müdürü, dün sabahki ekspresle Ankaradan şehnnmze gelmış tir. Öğleden e\vel Defterdarla temasta bulunan umum müdür, kendisile görüşen bir muhaıririmize vaziyeti şöyle izah etmiştir: « Vekâletın tensıbıle muamele vergisi hakk;ndaki dilek ve müracaatleri âin!emey üzere geldım. Benden evvel gelen tetkik bürosu azasından Zeki ile bırlıkte tetkikata başlıyacağız. Şıkâyetleri dinhyeceğiz. Kimlerin defler tutabıleceklerini, hangi küçük esnafın maktuiyete bağlanması iktıza edeceğini, hangi imalâthanelerin istisnaiyet karannm refinden .nutazaırır olup, bunun mevcudiyetleri icin tehlıleli olduğunu araştıracak ve neticvi N'ekâlete arzedeceğiz. defter tutmamn bazı müesseseler için güç olduğu neticesine vanrsak, bu kabil yerlerin maktuiyete raptını düşüneceğiz.» VariJat Umum müdürü, tetkikatm vereceği ne'iceye göre hareket olunacağr nı da söyledikten sonra bu şekilde vaki şikâyet'ern yalnız İstanbuldan geldiğini, diğer yerlerden sadece usule dair bazı noktalar sorulduğunu ılâve etmiştir. Marangozların müracaati Dün Marangozlar cemıyeti umumî kâtibi Fuad Tezerin riyasetindeki bir heyet, Varidat Umum müdürü îsmail Hakkıyı ziyaret ederek muamele vergisi istisnaıyetinin kaldırılması etrafında va * ziyeti izah etmiştir. Umum müdür, he « yetin dilcklerini dinlemiş, motörleri sö " küldüğü söylemien imalâthanelerin liste* sını almırtır. Bursa bıçakçtlartmn vaziyeti Bursi 8 (Telefonla) Bursa bıçakçıları, muamele vergisinuı kendilerine de teşmili dolayısile mutlak bir sıkmtı için.dedir. Bu san'atkârlardan bir kısmı işJe< rini tatıl etmiş, bir kısmı da motörlerini sökmüstür. Avrupa bıçaklarile rekabet yüzündea zaten birşey kazanamıyan bıçakçılar .adeta bu teşmil dolayısile, müşkü! vaziyete düşmüşlerdir. Yüzde doksan dokuz el emeğfle yapılan bu işten fazla parça çıkarmak im * kânı pek az bulunduğu için, bıçakçılar* zor geçinen insanlardır. Şimdi bıçak v« testerelcre bir zam yaparlarsa, evveii bunları alan çiftçi, daha ucuz olan Av rupa b;;ağını, Avrupa testeresini terciH edeceklir. Demiri ve sapı Avrupadan ge* tirtilen Bursa bıçağını bugünkü rayicin + den dal.a ucuza satmağa zaten imkâa yoktur. Bu ihbarla bıçakçılar, kanunun istisna ettiği kısımlara kendilerinin de ithal edilrr.elerini dilemektedirler. Bursa Ja, 51 den fazla bıçak imalât hanesi vardır. Bağ ve dut testereciliği de yalnız Bursaya mahsus bir san'attır. Binaenalcyh. müracaatlerinde haklı görülen bu san'atkârların muamele vergisi isı tisnaiyetmden istifade ettirilmeleri, tari,bî bir şöhret kazanan bu san'atm inkişafına hizmet edecektir. Muamele vergisindeki istisnaiyet hük mü, bazı büyük teşekküllerin parçalan maması, ufak kısımlara ayrılmaması ve bu vaziyetin bunlarla münasebettar bu lunan diğer sanayi şublerine zarar ver memesi için kaldırılmıştır. Muamele vergisinden istisna hükmünün sebebi, bu kabil yerü müesseselerin inkişafını temin maksadma matuf bulunuyordu. Aradan uzun zaman geçti. Bu müesseseler tutundular, irkişaf eftiler. Hükumet de bittabi vergiyı seyyanen tatbika geçti. Bununla beraber, bugün istenilen vergi, motörleri söktürecek kadar ağır değildir. Sonra, yeni teşvik kanunile bu gibi müesseseler, getirtecek'eri bir çok iptidaî maddelere aid muaınele ve istihlâk vergisini ya hiç vermiyecek, yahud da pek az verecek Ierdir. Defter tutma Diğer taraftan defter tutma işi de o kadar guç değildir. Nekadar küçük olursa olsun, aldığını, verdiğini bilmiyen, hesabı, kıtabı olmıyan dükkân, tasavvur edılemez. Banusus böyle motör kullanan müesseseler için, bu şekil varid olamaz. Bizim ıstediğimiz, bu imalâthane ve müesseselerin sattığını, kazandığım gös terrreleridır. Şayed, basit bir iş olan Bugün harf inkılâbımızın onuncu yıldönümüdür [Baştaraiı 1 tnci sahifede\ Türk harfleri seferberliği, böylece Arkadaşlar; bizim güzel, ahenkli, Büyük Millet Meclisinin açılışına ka * zengin lisammız yeni Türk harflerile dar millî bir teşebbüs halinde dc * kendini göstereceklir. Asırlardanben ka vam etmiş, nihayet üçüncü intihab devrefalarımızı demir çerçeve içinde bulundu sinin ikinci yıl toplanhsmda keyfiyet, ka<ran, anlaşılmıı/cm ve anlujamadığımız işanuniyet kesbeylemiştir. ieilcrden kendimizi kurtarmak mecburi Atatürk, Millet Meclisinde, okuma yetindeyiz. Lisammızı muhakkak anla yazma seferberliğinin değer ve ehemmimak istiyoruz. Bu vzni harflerle pek ça yetini tebarüz ettiren çok kıymetli bir nubuk, mükemmel bir surette anlıyacağız. tuk söylemiş, her cümlesi ayn ayrı alkışDen buna eminim, siz de emin olunuz. larla karşılanan bu nutuktan sonra, MilVatandaşlar; ueni Türk harflerini ça let Meclisi, ayni gün, yeni harfler hak buk öğreniniz. Bütün millete, köylüye, kındaki kanunu kabul etmiştir. cobana, hamala, sandalcıua öğreliniz. işte Türklüğe, yalnız varlıgmı yeniden Bunu vatanperüerlik, milliyetperverlik kazandırmakla kalmıyarak onu en ileri vazifesi biliniz. Bu vazifeyi yaparken, milletler arasında bulundurmak, hertürlü düşününüz ki bir milletin, bir içtimaî heyükselme vasıtalarile teçhiz etmek istiyen yetin yüzde sekseni okuma yazma bil Ulu Önder Atatürk, bütün kültür kapımez, bu auıbdır. larınm anahtan olan yeni harfleri, büyüfc Bundan, insan olanlar utanmak lâ Türk milletine bu suretle hediye etmiştir. zımdır. Bu millet utanmak için yaralılmış Bu büyük yıldönümü gününde Büyük bir millet değildir. Iftihar etmek için yaSefimize sonsuz minnet ve şükran... ratumış ve iftihcrla tarihini ioldurmuş bir Bugünkü merasim programı millettir. Milletin yüzde sekseni okuma Bugün, Universite idaresi ve Festival uazma biîmiyorsa, hata bizlerde değildir. Haia onlardadır ki, Türk seciyesini an komitesinin iştirakile şehrimizde muaz lamıyarak bir takım zincirlerle kafaları zam tezahürat yapılacaktır. mızı sanrnşlardtr. Mazinin haialanm köGündüz Halkevlerinde muhtelif ha « künden temizlemek zamanmdayız. Ha tibler tarafından konferanslar verilecek, talafi tashih edeceğiz.» temsiller tertib olunacaktır. Universite konferans salonundaki merasim Fuad Bu işaret, yurdda bütün münevverleri harekete getirmiş, başta Büyük Şef ol Köprülü tarafından açılarak harf in mak üzere Vekil, meb'us ve memur, bü kılâbının ehemmiyet ve azameti elratün mnevverler, birer muallim olmuşlar fında bir hitabe irad edilecektir. Bundan dır. Memîeket, bir anda baştanbaşa bir sonra yüksek tahsil gencliği namma Edemekte>b haline gelmiş, herkes, yurda kül biyat Fakültesi talebesinden biri bir nutür hürriyeti getirecek olan bu yeni dava tuk söyliyecek, üç ayda okuyup yazmağt öğrenen altı yaşında bir çocukla harf inya sarılmıştır. kılâbından sonra okuyup yazma öğrenen Gayeye biran evvel ulaşmak lâzımdı. Bunun için Başmuallim Atatürk, sırasile bir zat da Türk harflerile yazılmış bir Tekirdağ, Çanakkale, Maydos, sonra ba hitabe okuyacakîardır. zı Karadenız şehırlerıle orta Anadoluda Akşam saat 20 de Universite talebsbir seyahate çıkmıştır. Belediye salonla sile yüksek tahsil gencliği ellerinde mcnnda, umumî meydanlarda bizzat halka şaîelerle Gülhane parkına giderek buraders vermiştir. da Atatürk heykeline bir çelenk koya Büyük Sefimiz bu imtihanlardan al caklardır. Parkta Dil Encümeni Umumî Kâtibi saylav İbrahim Necmi Dilmen bir dığı intıbaları şöyle anlatmışlardır: « Arab harflerile hiç yazmak oku konferans verecektir. mak bilmiyenlerin Türk harflerile derhal ünsiuet etmiş olduklannı gördüm. Henüz ortada salâhiuellar makamların lasdikından geçmiş bir rehber olmadan, henüz mekteb muallimleri delâlet faaliyeline geçmeden, uüce Türk milletinin hayıılı olduğuna kanaat geiirdiği bu yazı meselesinde bu kadar yüksek şuur ı)e intikal, bilhassa istical göstermekle olduğunu görmek benim için ciddcn büyük saadettir.» Gülhanedeki merasimde duhuliye a lınmıyacağı gibi kapıda bekliyecek olan iki otobüs de halkı parasız Sarayburnuna taşıyacaktır. Kadıköy Halkevi bugün harf inkılâ bının ouncu yıldönümü münasebetile Süreyya sinemasında bir müsamere tertib etmiştir. Saat dokuzda Nahid Cemal Tokerin bir konferansile başlıyacak olan toplantı zengin bir konser programile nihayet bulacaktır. A. D. Yugoslavyanın mısır ihracatı Belgrad 8 Yugoslavya, 1937 ikinciteşrininden 1938 haziramna kadar altmış bin yedi yüz vagon mısır ihrac etmiştir. Bu ihracatm kıymeti 614,300,000 d.nardır. Şadırvan kubbesinden düştü Süleymaniyede cami tamiratmda çalışmakta olan 35 yaşlannda amele Murad, dün, 12 metre yükseklikteki şadırvan kubbesinden düşerek muhtelif yerlerinden yaralanmış, hastaneye kaldı rılırken ölmüştür. Suda fotograf alma usulü ) Amerika Duglas isminde Amerikalı bir âlim, suya girmeden suyun altmda fotq.ğraf almak için yeni bir usul keşfetmiştir. Âlim bu usulü tecrübe etmek istediği zaman çok iyi bir yüzücü olan kızı denize atlamış ve bir ahtapotla yaptığı oldukça tehlikeli bir mücadelenin sahnelerini tesbit ettirmistir.