23 Nisan 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

23 Nisan 1938 CUMHURIYET SON ingiltere ikinci bir nota ile istimlâk edilmiş maNegüsün konsey içtimaına mümessil göndermek denlerin iadesini istedi Londra 22 (Hususî) Meksika arzusu bazı mehafilde telâşla karşılandı daki petrol şirketlerinin istimlâki mese Cenevrc 22 Haile Selâsiye'nin cemiyetin müzakerelerinde mümessil bulundurmak hakkmdaki talebinin pek nazik bir vaziyet ihdas edeceği beyan edilmektedir. Bazı siyasî müşahidler nikbin davranmakta ve meclis azasmdan birkaç kişinin «Habeşistan mevcud olmadığı için Haile Selâsiye'nin mümessillerinin içtimada bulunamıyacaklarını» söyliyerek müşkülâtı bertaraf edeceklerini ümid etmektedirler. Buna mukabil diğer bazı müşahidler de bedbin davranmaktadırlar. Bunlar bu yolda pervasızca ileri sürülecek bir iddianm muhtelif memleketlerin mümessillerinin itirazlarını celbetmesinden kork makta ve Habeşistan mümessillerinin Habeşistanın mühim bir kısmının hâlâ İtalyanlara mukavemet etmekte olduğunu " «ıiııı lirilli Meseieler Eski Habeş Kralı ve Milletler Cemiyeti Meksika petrolleri Mukayeseli 23 Nisan Yazan: PEYAMİ SAFA Büyük Harbden sonra millî hakimiyet mefhumu, ondan evvelki manasını kaybetmeğe başladı. Geçirilen kanh tecrübenin nefretile taraftarları çoğalan sol cereyanlar, 89 modeli Avrupa demokrasisini geri bir burjuva sistemi olmakla itham ediyorlar ve yıkmağa çalışıyorlardı. Birçok memleketlerde eski demokrasi, ya yerini düşmanına bırakmağa veya kendi kendini tadile mecburdu. Harbin kötü neticelerini tasfiye ederek süratli ve büyük iş görmeğe karar veren milletler, hükumeti partiler ve parlamentolar elinde kukla haline getiren eski demokrasiye birer ikişer veda ettiler. Ortada yalnız dünyaya model olmuş bir inkılâb yapmakla mağrur ve vaziyetlerini olduğu gibi muhafaza etmekten başka birşey istemiyen İngiltere, Fransa gibi devletler kalmıştı. mana muhtac, geniş bir programı başarmak cesaretini kendinde buluyordu. Tek partiye dayanan hükumetin bir yandan millî hakimiyeti temsil ederek leşrü, bir yandan da devlet iradesini temsil ederek icrai rol alması şekli ise tamamile Türk inkılâbının eseridir. Böylece, bugün birçok milletlere kısmen örnek olan 23 nisan Türk modeli, 89 Fransız modelinden ayrılıyor. Kemalist Türk demokrasisının devletçilik ve mılliyetçüik vasıfları, millî hakimiyeti, birçok partiler elinde bölünmekten ve devletin icra mekanizmasını ikidebir sakatlanmaktan kurtardı. Tek partili demokrasiler içinde fikir münakaşasına ve tenkide en çok yer veren rejim, bugünkü Türk rejimidir. Devlet aleyhinde filî bir kasd beslememek sartile, bugünkü Türkiyede her fikir «erbesttir. Kütübhanelere bakınız, her ideolojinin lehinde ve aleyhinde eser yazılabileceğini ve satılabileceğini görürsünüz: Demokrasinin hertürlüsüne, sosyalizme, nasyonalizme, r.asyonal sosyalizme, komünizme ve saireye dair yazılmış hertürlü kitabın telifı ve neşri serbesttir. Bu serbestliğe tek parhli reiımlerden hıçbirinde tesadüf etmiyoruz. Musolini'nin yabançı rejimlere aid neşriyata İtalyanın kapılarını nasıl kapadığını, Hitler'in kendi akidesine uymıyan Alman kitablarını bile nasıl yaktığını herkes biliyor. Tek partili renmlerin müsamahasızlığını gösteren misaller de bunlardan ibaret değildir. Türk rejiminin affetmediği sey fikir değil, herhangi bir fikrin bin türlü aksiyon hilesıle yoluna dıkılerek, tarıhî gıdisinde onun adım'anna çelme takmasıdır. Türkiyede fikir, hele vaoıcı fikir değil, rejime kar'i hareket, hele bozucu hareket yasaktır. Bu kadar yasaksiz hangi yeni ihtilâl muzaffer olmu«tur: Bütün tarihte tek bir eşi daha gösterilemez. Bütün. dünvada, «her kafadan bir ses» rejimlerinin birer ikiser iflâs ettikleri bugünlerde, fikir ayrıl'klarına müsamaha ettiği halde kuvvetli bir milli irade yaratan 23 nisanın manası, kudreti ve kıymeti, herkes tarafından idrak edilmese daha müsaid bir sarahat kazanıyor. Baska milletlerin tecrübeleri, bize her sene 23 nisanımızm kadrini biraz daha fazla bildiren çok faydalı birer mukayese imkânı vermeğe devam edecektir. PEYAMİ SAFA [HEM NALINA MIHINA 3 Tramvay Şirketine bir iki fiske daha elediye, Karaköy meydanını genişletmek için, oradaki tramvay bekleme istasyonunu kaldırdıktan sonra, Köpriinün üstünde, Akay iskelesi önünde, yeni bir tramvay durağı yaptırdı. Bu durağın tesisi, Kadıköy, Haydarpaşa, Adalar, Yalova, Anadolu yakası, hatta demiryolları vasıtasile bütün Anadoludan gelen yolcuların Köprü üstünde hemen tramvaya binmesî gibi, bir kolaylığı istihdaf ediyordu. Tramvay kumpanyası, durağı yaptı amma, yıkılan ve kıt'a başlangıcı olan eski Karaköy istasyonundan on metre mesafede bulunan bu yeni duraktan tramvaya binerseniz sizden bir kıt'a parası fazla almaktadır. Belediye, kumpanyanın bu gülünc iddiasile mücadele etti; fakat kumpanya, nizamnamesinin bilmem hangi maddesine dayanarak Karaköy meydanından on metre ötedeki Köprü durağını, Karaköy kıt'a başlangıcı olarak kabul etmedi. 1 söyliyerek Habeşistana bir tahkik heyeti gönderilmesini istiyeceklerini tahmin eylemektedirler. Negüse maaş mı? Paris 22 Figaro gazetesinin Londra muhabiri bildiriyor: İngiltere hükumeti, Haile Selâsiye'ye bir maaş bağlanmasmı ve bu maaşm verilmesine Milletler Cemiyeti azasının iştirak etmesini taleb etmek niyetindedir. Sabık İmparator, İngiltereye geldiği zaman satın aldığı evini son zamanlarda satmak mecburiyetinde kalmıştır. Ve bugün sefalete yakın bir vaziyete düsmüş tür. Bu teklif, önümüzdeki hafta, İngiliz ve Fransız nazırlan arasında da müzakere mevzuu teskil eyliyecektir. M. Avenol'ün önümüzdeki çarşamba günü Londraya çağırılmasmın sebeble rinden bir tanesi de budur. (a.a.) Helium gazı meselesi Amerika bu gazdan Almanyaya vermiyor Vaşington 22 Helium gazile meşgul olan komisyona riyaset eden Dahiliye Nazırı M. İckes, Almanyaya helium gazi ihracı hakkmda lisans vermekten imtina etmiştir. M. İskes, daha evvel Harbiye ve Bahriye Nezaretlerinden, Almanya tarafmdan istenen helium gazinin Almanya ıle Amerika arasında sefer yapacak zeplinlerin doldurulma sından başka bir işte kullanılmıyacağı neticesine varan raporlar vermelerini taleb eylemiştır. Italya ingiltere münasebatı ingiltere, yakında Imparatorluğu tanıyacak Londra 22 Deyli Telegraf gazetesinin bildirdiğine göre, İngiliz İtalyan anlaşmasının mer'iyet mevkiine girmesini müteakıb Lord Pört, «İtalyan Kralı ve Habeşistan İmparatoru» na yeni itimadnamesini takdim edecek ve bunu müteakıb tekaüdlüğünü istiyecektir. lesi hakkmda Meksika Hikumeti tarafından ingiliz notasma verilen cevab kâfi bulunmadığından, İngiliz hükumeti Meksikaya ikinci bir nota göndermiştir. İkinci İngiliz notası «Meksika Kartalı» adındaki petrol şirketinin bir Meksika şirketi olduğuna dair Meksikanın verdiği cevabı reddederek, mezkur şirket hisse senedlerinin büyük bir ekseriyetinin îngilizlerin elinde bulunduğunu, bu sebeble şirketin Meksika kanunlanra tâbi olamıyacağını kaydederek İngiliz menafiini alâkadar eden ve haksız telâkki edilen istimBütün harb sonrası hâdiseleri gösterilâki protesto etmekte ve istimlâk edilen petrol madenlerinin iadesini istemektedir. yor ki çok ve çabuk iş yapmağa karar vermiş milletlerden hiçbiri parti mücadeNota, Meksika hükumetinin, ka lelerile vakit kaybehnemişlerdir. Parti rarını yeniden mülâhaza edeceği ümidini mücadelesi, bugün, cumhuriyetçi îspanizhar etmektedir. yaya hem cumhuriyeti, hem de îspanyayı kaybettirmek üzeredir. Parti mücadelesinin Yunanistanda Venizelos'u nasıl çıldırttığmı ve memleket kıyılarını topa tutmağa kadar varan ne delice bir isyana sürüklediğini gördük. Bugünkü Yunanistan gibi, eğer Bulgaristan ve Romanya da parti mücadelelerine paydos dememiş Vaşington 22 Amerikanın hava olsalardı, millî bütünlüklerini muhafaza ticareti odası Amerikan tayyare fabrika edemiyeceklerdi. Lehistanda Pilsüdski, larının halihazırda 1939 senesine aid is kanunu esasiyi değiştirerek an'anevî detihsallerini artırmak için tertibat almakta mokrasiye veda etmek suretile millî birolduklarını bildirmektedir. Sarfedilmek liği koruyabildi. Fransanın dış politikate olan gayret, bilhassa ameleyi istihdaf smı parti mücadelesinin nasıl iflâs ettirdiediyor. Halen 37 binden ibaret olan a ğini ve malî politikasmı nasıl felce uğratmele iki misline çıkarılacak ve amele, her tığmı şimdi bütün Fransa biliyor. Partibiri sekizer saat çalışan üç ekip vücude lerin üstünde bir adam aradı, fakat bugetireceklerdir. Buna mukabil fabrika Iamadı. Şimdiki Başvekil, o rolü elinden lar büyültülmiyecek ve yatırılmış serma geldiği kadar yapmak ve yapabildiği kadar muvaffak olmak vaziyetindedir. ye artırılmıyacaktır. Tayyare imali Amerikan fabrikaları daha geniş çalışacaklar 1939 senesinin ilk 6 ayına aid istihsalâtngiltere Harbiye Nazırı Mussolini tm 1938 senesi ilk 6 ayının 1,588 milyon ile görüşecek dolardan ibaret olan istihsalâtını 345 milyon dolar tecavüz edeceği tahmin edil Londra 22 Hariciye Nazırı M. Hor Belişa, bugün Malta'dan tayyare mektedir. ile hareket ederek öğleden sonra RomaBu fazlanın takriben üçte biri ihrac eAlmanyada infial ya varacak ve pek muhtemel olarak dilecektir. (a.a.) Berlin 22 Havas ajansı muhabiri Mussolini ile bir görüşmede bulunacak bildiriyor: tır. M. Hor Belişa, yarın da muhtelif «lanıe goruşeceK ve pazar saZeçpe^ın şırKetıle temas.eden Aiıuau tı..l,T,mahfilleri, Amerika Dahiliye Nazırı bahı Londraya hareket edecektir. (a.a.) Ickes'in beyanatından münfail olmuşlardır. Nazır bu beyanatmda zeplinler Belgrad 22 Pravda gazetesi sureti içın Iâzım olan heliumu vermekten imtina mahsusada Parise gönderdiği muhabiriettiğini söylemiştir. ne Jorj Bone tarafından yapılan beyanaİnşası yakında bitecek olan zeplinin tı nesretmektedir. idrojenle şişirilmesi muhtemeldir. Bone ezcümle diyor ki: Roçild'in emlâki musadere « Fransa Tuna memleketlerile dosSalamanka 22 Umumî karargâhın edildi tane münasebetler idame etmekte ve bu tebliği : münasebetleri idame ve inkişaf ettirmek Londra 22 (Hususî) Viyanadan Kastellon eyaletinde ilerliyen kuvvetlebildirildiğine göre, meşhur Musevî zen rimiz, Kastellon'un 40 kilometre şimalin istemektedir. Hepimizin daimî endişesi gini Roçild'in Avusturyadaki bütün de ve Vinaroz'un 30 kilometre cenubun olan sulhun idamesi için siyasî sahada yapılacak her türlü hareketin ekonomik emlâki musadere edilmiştir. da kâin Alkala'da kâin Kiver şehri ci mübadeleyi fazlalaştırmak suretile takvarını zaptetmişlerdir. Fransız nazırlarının viye edilmesi Iâzım geldiği kanaatindeMadrid cephesindeki kuvvetlerimiz u yim. Bunun içindir ki Fransa hükumeti Londra seyahati sera mahallesinden mühim bir mevzii ele Orta Avrupanın iktısadî inkişafını teshil Paris 22 (Hususî) Başvekil M. geçirmişlerdir. etmeğe matuf her türlü gayretleri teşvik Daladye ile Hariciye Nazırı M. Bone etmeğe hazırdır.^ Pirene yolu ile Fransaya iltica etmiş çarşamba günü saat 16 da tayyare ile olan hükumet milisçilerinden bin er ile bir Bone, netice olarak, Fransa ile YuLondraya gideceklerdir. Fransız nazır kaç subay dün İrun yolu ile Frankist İs goslavyayı birleştiren bağların sağlamlığıları çarşamba ve perşembe günleri İngiliz panyaya dönmüşlerdir. nı tebarüz ettirmiştir.» (a.a.) nazırlarile görüştükten sonra, cuma akşa18 ölü mı Parise döneceklerdir, Perpinyan 22 Puigcerda'dan bilHayvan sağlık zabıtasî dirildiğine göre, dünkü havaî bombardıtalimatnamesi man neticesinde 18 kişi ölmüş ve 30 kişi Ankara 22 (Telefonla) Ziraat Ve yaralanmışhr. Bükreş 22 «Kurentul» gazetesinin kâletince hazırlanan hayvan sağlık zaFransa ile şîmendifer münakalâtı bu bildirdiğine göre, Küçük Antant konfe bıtası nizamnamesinin birinci maddesi sabah başlamıştır. (a.a.) ransı 4 mayısta Sinaia'da toplanacak, değiştirilmiş, ikinci maddesi kaldırıl mıştı. Yeni nizamname mer'iyete girdi. konferans 6 mayısa kadar devam edecek Hayvanların Türkiyeye sokulması ve Berlin 22 Demir kıtlığı, evlerin ö ve bunu müteakıb M. Komnen, Stoyadiçıkarılması için açık bulundurulacak nündeki parmaklıkların yerine çimen noviç ve Krofta hep birlikte Cenevreye veya kapatılacak kapı ve iskeleler Zi todan, tuğladan ve yahut dikili fidan gideceklerdir. (a.a.) raat Vekâletince tesbit edilecektir. lardan çitler vücude getirmek mecburi Yugoslavyadaki tayyare kaYusuf Akçora için yapılan yetini tevlid etmiştir. zasının kurbanları ihtifal Dahiliye Nezaretinin bir tamimi, dört Belgrad 22 Yugoslav topraklannAnkara 22 (Telefonla) Ankara Hu sene plânınm komiseri olan M. Gö da vuku bulan bir tayyare kazası neticekuk Fakültesi profesörlerinden Yusuf ring'in bütün komünleri nihayet 1 ağussinde ölen İtalyan tayyarecilerinden BacAkçoranın ölüm yıldönümü dolayısile tos 1938 tarihine kadar muhafazası el merhumun mezarma bugün merasim zem olmıyan bütün demir parmaklıkla cula ve Merici'nin cenaze merasimi dün le çelenkler konuldu. Merasimde pro rı yıkmağa ve onları hırdavat demir ta Zagreb'de yapılmıştır. Tayyarecilerin cenazesi îtalyaya sevfesörler ve bütün talebeler hazır bu cirlerine satmağa davet etmiş olduğunu lundu. bildirmektedir. Bu tacirler, bu demirle kedilmiştir. Ayni kaza esnasında ölen ri teslihat sanayii için çalışan fabrika Ru'men yüzbaşısı Dimitresku'nun cena îrlanda intihabatı lara satmağı taahhüd edeceklerdir. (a.a) zesi de gönderilmiştir. Dublin 22 Hükumet ve Cosgrave Sovyet büyük elçisinin partisinin mümessilleri mümkün olduKISA KABERLER ğu takdirde intihabata müracaat etmebeyanatı den riyaset için tek bir namzed göster* PARİS 22 Holanda Prensi Bemard Ankara 22 (Telefonla) Yeni Sovmek üzere dün toplanmışlardır. NeticeHolandaya avdet etmek üzere otomobille de âyan azasından ve Dublin Üniver yet büyük elçisi M. Terentiev Anadolu bu sabah Paristen hareket etmiştir. sitesi profesörlerinden doktor Dulgas ajajnsına beyanatta bulunarak TürkSov* BELGRAD 22 Belgrad doktorlarınyet dostluğunun bundan sonraki inkisa dan mürekkeb bir grup Selânik ve AtinaHude namzed olarak seçilmistir. fından emin bulnduğunu söylemiş ve de da birkaç konferans vermek üzere BelHatayda siyasî af miştir ki: graddan hareket etmiştir. Antakya 21 (Hususî) Yarıresmî * BUENOS AYRES 22 Arjantinin biri « İki milletin terakkisi için emin bir kaynaklardan bildirildiğine göre, Yüce 40 milyon, diğeri 500,000 Holanda florini Komiserlik yarın siyasî bir af ilân ede zamân olan maksada erismeğe bütün olmak üzere iki Lstikraz akdettiğ; resmen cektir. Bu karardan sonra yurd haricin kuvvetimle çahşacağım. Bu yolda Türk bildirilmektedir. deki bazı vatandaşlarm memlekete dö efkân umumiyesinden ve Türk matbua * BERLİN 22 Romanyanın yeni Al neceği ve mevkuf bazı eşhasın da tah tından devamlı müzaharet bulacağıma manya elçisi Radiu Cuvara, Hitler'e itimadliye edileceği anlaşılıyor. kaniim.» namesini takdim etmiştir. Ispanya harbi Fransa Hariciye Nazırının bir 5ırb gazetesine beyanatı Buna mukabil, millî hakimiyeti devletin sabit bünvesinde ve yıkılmaz iradesinde arayan tek partili milletlerin hepsi, nasyonalist prensipe bağlı kalmak şartile, Drogramlannın her maddesini zafere kavuşturdular. Hükumet, bu milletlerin elinde, ipi kupan kuklalar gibi sık sık düşmüyordu. İş başına gelen devlet adamı, efkân umumiyenin kaprislerine ve parti oyunlarma kurban olmıyacağından cmindi. Ru emnıvetle. tatbikı uzunca bir za Tramvay kumpanyası yalnız kendî işine geldiği zaman mı nizamnamesine riayet eder? Tramvay arabalarmın mu •* ayyen miktardan fazla yolcu alamıyaca* ğı da nizamnamede yazılıdır. Tramvay kumpanyasının tramvay yollarının geçtiği caddeleri daima muntazam bir halde bulunduracağı da nizamnamede yazılıdır. Hem de rayların parke taşlarından yarım santim yüksek olmıyacağı bile kavdedilmişrir. Aksaraydan Topkapıya ve Yedikuleye giden tramvay yollarının geçtiği caddelerin haline bakınız. Ne perişan bir halde olduklarını görürsünüz. Karaköy durağı meselesinde nizamna mesine dayanarak ısrar eden Tramvay, kumpanyası neden nızamnamenin, ken •* dısmi taahhüd altına sokan bu hükümlerıni tatbık etmıvor? Belediye de, neden dur^k meselesınde inad eden kumpanyaya karsı o berbad caddelerin tamirini ayni inad ve ısrarla istemiyor? Nafıa Vekâleti Elektrik kumpanya sındaki ecnebi memurlann çıkarılmasını pek hakh olarak istedi. Elektrik şirketinin nüshai saniyesi olan Tramvay kumpanyasında da, 15 kadar ecnebi memur vardır. Bunların hepsının mütehassıs oldukları iddia edilemez. Çünkü içlerinde dakrilolar bile vardır. Daktiloluk hiç de ihtısas işi değildir ve birçok müteaddid dil bilen Türk kızı, bu işi pekâlâ görebilir. 1 Frankistler dün Alkala ve Kiveri zaptettiler Çocuk haftası bugün başlıyor Beyazıd ve Taksimde merasimler vaoılacak Bugün. Millî Hakimiyet Bayramı ve Çocuk Haftasının ilk günüdür. Bay ram münasebetile resmî dairelerle mektebler, dün öğleden sonra tatil edilmiştir. Çocuk bayramı, bir hafta devam edecek, yoksul, fakir çocuklar sevindirilecek, kimsesizlere, Çocukları Koruma kurumunun muhtelif şubelerinden, elbiseler dağıtılmak suretile yardım edile cektir. Birçok müesseseler, dün de bazı yardımlarda bulunmuşlardır. Çocuk bayramınm ilk günü münase betile bugün Beyazıd meydanında merasim yapılacak, Çocuk haftası, Belediye reis muavini Raufun bir nutkile açılacaktır. Bandonun çalacağı İstiklâl ve çocuk marşlarını müteakıb. muhtelif tesekküller namına nutuklar söylene cektir. Buradaki merasimden sonra mekteblerden gelecek çocuklar otomobillerle Taksime gidecekler ve Atatürk abidesine çelenk koyacaklardır. Halkevlerinde, mekteblerde yapıla cak toplantılar, geç vakte kadar süre cek, yavrular eğlendirilecektir. Bu arada bazı sinemalar, çocuklara parasız filim gösterecektir. Beşiktaşta 3000 çocuk Çırağan sarayı yanındaki geniş meydanda şenlikler yapacak, Bakırköy Halkevi salonlarında akşam konferans ve konser verilecek tir. Fatih Çocukları koruma derneği de bugün bin çocuk giydirecektir. Beklenen netice lBa$tarafı 1 inci sahifedei Küçük Antant dört mayısta Sinaia'da toplanıyor Almanyada demir kıtlığı C ttalyada fena havalar Roma 22 İtalyanın şimalinde havalann fena gitmesi yüzünden vukua gelen hasarat iki milyon lira olarak tahmin edilmektedir. Liguri eyaletinde bilhassa Triyeste'de hararet derecesi mühim miktarda inmiş tir. Rüzgâr şiddetle esmektedir. Davis kupası maçları Berlin 22 Öğrenildiğine göre Davis kupası için yapılacak tenis maçında Avusturyalı Von Metaksas, Alman ekipinde Von Cram'ın yerine oynıyacak ür. kaçırmamakla beraber herhangi bir inkıtaa sebebiyet vermemek için elinden geleni yaptığı halde Elektrik şirketi mu rahhasları, işi uzatmak ve sürüncemede bırakmak yolunu tuttular. Nihayet uzun süren müzakereler ne ticesinde, şirket murahhaslan, işletme masrafı çıktıktan sonra, varidatın geri kalan kısmile şebekenin bozukluklarını ıs lah etmeği kabul ederek taahhüde giriş mişti. Fakat bu taahhüdleri yerine getirmemek için bin dereden su getiren şirket murahhaslan, günün birinde, hiçbir se beb yokken müzakereyi inkıtaa uğrattılar. Hazırlanan müzakere zabıtlarını imzalamaktan istinkâf ettiler. Bunun üzerine Nafıa Vekâleti de çok haklı olarak, yeniden harekete geçmek Iüzumunu hissederek şirketin varidat ve masraflarını kontrol etmek mecburiyetinde kalmıştır. İstanbula bir heyet gönderilmesi, işte bunun neticesıdır. Oğrendiğimize göre, Nafıa Vekâletinin şirket varidatını kontrola memur ettiği heyet, Vekâlet Teftiş dairesi reisi mühendis Şefik Urünün reisliği altında, Nafıa Vekâleti İstanbul Nafıa şirket ve müesseseleri Başmüfettişi Süruri Devrimer, Vekâlet hukuk müşavir muavini Tahir, Vekâlet Muhasebe müdür muavini Hüsnü, İstanbul Nafıa şirketler ve müesseseleri komiseri mühendis Fethi Manguoq'.undan mürekkebdir. Heyet, dünden itibaren, şirketin Metro hanmdaki merkezine yerleşerek, va zifeve başlamıştır. Kontrol, şirketin bütün varidat ve masrafları üzerinde, madde madde yapılacak ve heyetin resmî vizesi olmadan, şirket hiçbir yere on paralık sarfiyatta bulunamıyacaktır. Kontrolun asıl hedefi, şirketin, bo zuk şebekenin ıslahı için ayıracağı nı taahhüd ederek, yapılacak masrafa karşılık gösterdiği 938 senesi varidat fazlasını teminat altına almaktır. Elektrik şirketinin bu vaziyet karşısında, yeniden Nafıa Vekâletile müzakerelere girişmek istiyeceğine şüphe edilme mektedir. Ancak, bir anlaşmaya varmak için Nafıa Vekâletinin gösterdiği kolaylıkları hiçe sayarak, bu son fırsatı da kaçıran Elektrik şirketinin vaziyetini kurtarmak için yapacağı teşebbüslerin müspet bir netice vermiyeceği kolaylıkla tahmin olunabilir. Diğerlerine gelince, Hareket mü dürü olan ecnebi, mütehassıs diye iş başında tutulduğu halde, geçenlerde vu j ku bulan bir tramvay yoldan çıkma hâ \ disesinde, tutulan zapta «teknik işlerden anlamam» diye resemen imzasını koyan \ bir mütehassıstır. Tramvay kumpanyasının bir Nakliyat şubesi, bu şubenin de dört tane kum ve taş taşıyan yük arabası vardır. Bu şubeyi eskiden, Büyük Harbde otomobilli nakliye kollarında çalışan bir ihtiyat zabiti idare ediyordu. Bu Türkü oradan aldılar, başka yere verdiler. Nakliyat şubesi* nin 4 arabasmın başına da mütehassıs di» ye, ecnebi olduğu için vaktile Şark Demiryolları kumpanyasmdan çıkanlmış olan bir adamı koydular. 4 yük arabast için mütehassıs kullanılmaz amma, bin gayrimütehassıs işte pekâlâ kaynlıyor. Kumpanyanın nizamnamesinde, Türk» ler arasında, istenilen fennî işleri yapacaK kimse bulunmadığı takdirde ecnebi mütehassıs kullanılması ve bu ecnebi müte * hassısların da hakikî, diplomalı mütehassıslar olması yazılıdır. Halbuki Tramvay kumpanyasının mütehassıs olduklarını iddia ettiği kimselerin bir kısmı mütehassıs ve diplomalı fen adamı değildir. Mii* tehassıs olanların da vazifelerini, hatta daha iyi yapacak Türkler mevcuddur. Binlerce kilometrelik demiryolu yapıp işleten Türk vatandaşlan arasında İstanbul tramvaylarını işletecek mütehassıs bulunmadığını iddia etmek, Türk milletinin kudret ve kabiliyetine hakaret etmek demektir. Nafıa Vekâletinden rica ederiz: Elektrik şirketi gibi Tramvay kumpanyasına da, ecnebi memurlarmı çıkarması için tebligatta bulunsun. Arnavud Kralına verilen hediyeler Tiran 22 Kralın evlenmesi münasebetile büyük sanayi müesseseleri düğüâ hediyesi olarak Kralın ve nişanhsının eı» rine mühim meblâğlar tahsis eylemekt» olduklarından Kralın nişanhsı Başvekile bir mektub göndererek bu paralarla bir darülâceze kurulmasmı istemıştir. Şimdiye kadar muhtelif üç endüstri müessesesi 80 bin altın frank hediye et « t miştir.