15 Ocak 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

15 lkincikânun 1938 CUMHURÎYET Mecliste dün, 12 lâyiha Yugoslav Başvekili Fransada buhran dün Berline müstaceliyetle görüşüldü hareket etti Malî meseleler yüzünden Hariciye Vekili, bazı maslahatgüzarlıklarımızın sefarete kalbedileceğini söyledi. Maliye Vekili de 938 tahvilleri hakkmda izahat verdi [Baştarafı 1 inci sahtfede] etmiş olanlann aynlma muamelelerini tamamlamak v teşkilâtı genişletmek gayesi güdüldüğünü, haricde aynca mektebi olmayıp da kendi unsurlannı kendi içinden yetiştirmekte olan Hariciye Vekâle tinde yeni ihdas edilmis memuriyetler olduğunu, haricde açılacak sefaretler meyanında Cenubî Amerikanın ticaret noktasmdan ehemmiyet kesbettiği kısımlarında da bir sefaret ihdas olunduğunu, se nelerdenberi yalnız maslahatgüzarlıkla rımızla idare edılen bazı delegasyonlann da sefarete kalbedileceğini bu münase betle beyan etti. Bundan sonra müzakere edilen kanun kabul edildi. Mahsuldar ve yabani zeytin ağacla nnın aşılanması hakkmda evvelce esas lannı tafsilen yazmış olduğum lâyihayı encümen geri istedi. Halil Menteş (Muğla), lâyihanın pel güzel hazırlanmış olduğunu, bu mahsul için mevsimin de geldiğini ileri sürerek encümenin lâyihayı pazartesi içtimaına yetiştirmesi teklifinde bulundu. Lâyiha encümene verildi. 1334 1918 dahilî istikraz tahvillerinin 1938 ikramiyeli tahvillerile ve 1933 Türk Borcu tahvillerinin de Dahilî İstikraz tahvillerile mübadelesine dair lâyiha, görüşüldüğü sırada Halil Menteş, tekrar EÖZ aldı: « Bu lâyiha, bir tahvili düyun muamelesini istihdaf ediyor. Bunda esas, mükellefin ve hazinenin menfaatidir.» Halil Menteş, fiatı 14,5 lira olan Üni Türkleri rayic fiatı 1 9 2 0 lira olan bir tahville değiştİTnekte Hazinenin zaran olduğunu ileri sürdü ve faiz cihetinden müteneffi olacağı ihtimalini de spekülâtif bir mevzu addetti. Berç Türker (Afyon) da söz aldı. Izahatı sırasında bu malî kombinezonlardan sadece mevzuubahs tahvillerin hâ milleri faydalanacağını kaydettikten sonra: « Tenzili kabil olan ^ergiler icin Maliye Vekilimizin hazırhyacakfan bıiyük kombinezonu bütün yurddaşlar bekliyor» dedi. ' * " ' Maliye Vekili Fuad Ağralı, kürsüye gelerek uzun uzadıya izahatta bulundu ve Halil Mentesin tereddiid ettiği noktaya cevablar verdi. miştir. Şu halde yeni bir mukavelenin bir maddesi vardır ki, tediye akçesi olarak intihab olunan par? yüzde 25 ten fazla devalüe olacak olursa bu yüzde 25 ten fazla amortisman tahsis edilir. Binaenaleyh arzettıVm vüzde 40 devalüe olmuş yüzde 25 ten ^azlası yüzde 15 i fevkalâde amortismana tahsis edilecektir. Bu fevkalâde amortisman şimdi içinde bulunduğumuz sene taHiben 120 bin, önümüzdeki sene 140 bin, üçüncü sene 165 bin, dördüncü sene 195 bin olmak üzere dört senelık bir devre zarfında 620 650 bin tahvile baliğ olacaktır. Yani bu kadar bir tahv'l, mevcudün sülüsünden fazla olan 650 bine balığ olacak ve bu miktan Düyunu Umumiye meclisi, toplıya cak ve itfa edecektr Şimdi normal olarak 't£a ede ği miktarı ilâve edersek dolann intihabından dolayı tereffüe olan temayülün gittikçe devam edecegini ve 3 4 sene sonunda bu tahvillerin fiatının nominal itibarile kıymetlerinin 25,5 liraya kadar çıkacağını tahmin etmek kolay o lur. Binaenalevh teşrip'sanideki 14,5 liralık kur arzettiğim gibi muvakkat bir vazivetten ibarettir. Yoksa devletin kânnı ve zararını hcsaba esas teşkil edecek kat'î birşey ifade etmemektedir. Bu nazan itibara alınmca bu bir bucuk liraya diye gördüqürnüz miktar hâmiline fazla olarak verilmiş bir para değildir. Bilâkis bu tahvillerin atisine göre, belki biraz noksan kesilmiş bir paradır. Yani burada devletin par ca zarar etmediği neticesine varmışızdır.» Fuad Ağralı îzahatının sonunda Berç Türkerin temennisine de cevab vererek: « Büyük Şefimizin beyanatında ve hükumet programında buna aid işaret vardır. Hükumet, üzerinde çalışmakta dır. Yapacağımız tesbitler neticesinde Büyük Şeften aldığımız kudretle bu arzumuzun tatbikına muvaffak olacağımızı arzediyoruz» dedi. Diğer lâyihalar da konuşulduktan sonra celseye nihayet verildi. taraft 1 Inci sahifede) M. Stoyadinoviç, yarın sabah Berline muvasalat edecek, General Göring ve Hariciye Nazırı Baron von Neurath'la görüşecektir. M. Stoyadinoviç, pazartesi günü Ge neral Göring'in Berlin civarındaki ko nağında misafir edilecektir. Neşredilen bir kararname ile ecnebi memleketlere sevahat edecek olan Sto yadinoviç'in yerine 14 sonkânundan Hibaren Korotehetz'in Başvekil ve Hari ciye Nazırı vekilliğine tayin edildiği bildirilmektedir. Chautemps kabinesi çekildî Denizbank U. Müdürü dün tetkiklerde bulundu (Baş tarafı 1 inci sahifede) Yusuf Ziya Öniş dün kendisile gb'i rüşen bir muharririmize yapılan ve yapılacak işler hakkmda şu beyanatta bulunmuştur: « Denizyollannda ve Liman ida resinde tetkikler yaptım. Yarın da Taln lisiye idaresinde temaslarda bulunacağım* Gelecek hafta içinde Fabrika ve Havuzlarla diğer idarelere gideceğim. Türk Gemi Kurtarma şirketi henüz tamamen bize geçmedi. Buna rağmen şirket vaziyetini bildiren malumatı verdi. Yapmakta olduğum tetkik ve temas •* larla vaziyete vâkıf olmağa çalışıyorum. Biliyorsunuz ki Denizbankın banka * cılık kısmı umumî müdür muavinliğine îş Bankasının Hamburg şubesi müdürü Tahir Kevkeb tayin edildi. Diğer mua « vinlikler üzerinde bir karar vermiş değiliz. Bu muavinler bankanın esasını teşkil edecek olan teknik kısım başına geçecek* lerinden seçilmeleri işinde azamî itinayı gösteriyoruz. Gösterilmiş birçok namzed vardır. M. Stoyadinoviç, Almanyada neler görüşecek? Belgraddan diriyor: muhabirimiz bil İki buçuk sene evvel dahilî ve iktı sadî bir buhran içinde bulunan dost ve müttefık Yugoslavyanın idaresini eline almış olan Başvekil ve Hariciye Vekili doktor Milan Stoyadinoviç kısa bir zamanda memleketin dahilî istikrar ve asayişini temin, iktısadî durumunu da takviye ettikten sonra, Yugoslavyanın haricî münasebetmı tanzim ve beynel milel sahadaki mevkiini tarsin ve tahkime koyulmuştu. Başvekil, an'anevî Fransız dostluğu na, Balkan Antantı ve Küçük Antantla olan ittifaklara sadık kalmak üzere, evvelâ komşu memleketlerle ve diğer bilumum Avrupa devletlerile iyi müna sebetler tesisine çalışmış ve bu arada Yugoslavya dış politikasına tam bir istiklâl vermeği ihmal etmemiştir. Bu gaye iledir ki geçen ikincikânunda Bulgaristanla ebedî dostluk misakı nı ve ayni yılm martında îtalya ile iktısadî ve siyasî anlaşmaları akid, Yu goslavya Almanya münasebatım da samimî bir havaya kavuşturmağı kas detmiş bulunuyordu. Yugoslavya ihracatında Almanvanm ikinci safta bulunması, ithalâtmda da mühim bir mevki işgal etmesi, hele Tuna nehri üzerindeki münakalâtta iki memleketin karşılıklı vaziyetlerinin nezaketi ve rabıtalarmın kuvveti, Yugoslavya Almanya münasebatına ehemmiyet verilmesini icab ettirmiştir. Bu maksadla iki tarafm da menafiini tamamen temin etmekte olan bir ticaret ve tediye mukavelesi akdedilmiş, aradaki iktısadt münasebatı sarsabile cek bütün engelleri bertaraf etmek üzere de, Yugoslavya Almanya daimî iktısad encümeni teşkil edilmiştir. Esasen aralannda toprak ve siyaset ihtilâflan gibi meseleler bulunmıyan iki devletin münasebatı böylece dost uk sahasmda inkişaf ederken Göring, Göbbels, Baron von Neurath ve doktor Schacht gibi nasyonal sosyalist rica linin birbiri ardı sıra Belgradı ziyaretleri, Hitler Almanvasımn dış politika da, Stoyadinoviç Yugoslavyasına ver mekte olduğu büyük kıymet ve ehemmiyeti bir kere daha göstermiştir. Şimdi, hem Alman ricalinin ziyaret lerini iade etmek, hem de aradaki sa mimî dostluğu bir kat daha takviye ettirmek emelile Yugoslavya Başvekili de Berline gidecektir. Her şeyden evvel bir nezaket eseri olatı bu ziyaret, siyasî mahiyeti de halz olmakla beraber, hiçbir mütemmim mukavele ve misak akdini istihdaf etme mektedir. Almanvada dört gün kalacak olan doktor Milan Stoyadinoviç, Berline varışınm ertesi günü Hitler tarafından kabul edilecek, ondan sonra da bugünkü Almanyanm bellibaşlı ricalile temas larda bulunacaktır. Bu görüşmelerin bilhassa şu meseleler etrafmda olacağı tahmin edilmektedir: Yugoslavya sermavesinin Almanya daki alacaklarınm, devletler arasında takas edilmek suretile tesvive olunması. Adriyatikteki Yugoslav harb filosu için Alman tersanelerine sipariş edilmiş olan dört torpitonun inşası meselesi ve bir müddettenberi Alman sermayesüe işliyen Yugoslav harb ve ağır sanayii nin inkişaf ettirilmesi hususlan. Belgraddaki Alman mehafili, bu zivaret esnasında Avrupa, bilhassa orta Avrupa ile Tuna havzası memleketleri, sarkî Avrupa ve Balkan meselelerinin çörüsüleceği kanaatini ileri sürerek bu arada Avusturyanm ilhakı, Habsburg hanedanmın Avusturya ve Macaristana avdetleri, Yugoslavyanın Lehistan Romanva zümresine iltihakile mezkur zümrenin parlamento seçiminden sonra Bulgaristana ve Hatay işinde Fransa ile bir itilâfa varamadığı takdirde Türkiyeve de tesmili hususlarının müzakere edilio, kat'î kararlara bağlanacağmı dîa ediyorlar. Romanya Hariciye Vekili Miçesco nun zivaretini kabul ettikten sonra Almanvada Hitlerle görüşecek olan Başvekil Stoyadinoviç, avdette bir gün Pragda kalarak Çekoslovakya ricalile çörüsecektir. Bu mülâkat, Berlin zivaretinde Almanya Çekoslovakva mü nasebatınm ıslahı noktalarına da temas edileceği kanaatini uyandırmaktadır. Yugoslavya Başvekilinin Berlinden dönüşte, bu aym sonlarına doğru Sof vaya ve şubat iptidalarmda da Ankaraya gitmesi mukarrerdir. Mehmed Süleyman Pasîç {Baştarajı 1 inci sahifede] Diye mukabele ederek çekilmiş ve az sonra saat beşte Cumhurreisine istifasmı vermiştir. Fransız meclisinin daha pek çok hararetli ve galeyanh celselerini bilenler bu nisbeten ufak hâdisenin kabineyi istifa ya sürüklemek gibi mühim bir netice vcreceğini ümid etmiyorlardı. Bundan ya vaziyetin çok vahim olduğunu ve yahud «Halk cephesi» fırkaları arasında daha başka anlaşamamazlıklann mevcudiyetini istidlâl etmek yerinde olur. M. Chautemps'dan istıfanamesini alır almaz Cumhurreisi M. Lebrun derhal diğer partilerin ileri gelenlerile istişare lere girişmiş ve bunlardan bazılarına yeni kabineyi kurmak teklifinde bulunmuştur. Saat ondan itibaren temaslara giri şen M. Lebrun evvelâ Ayan reisi M. Jeanneney ile meclis reisi M. Herriot'yu davet etmiştir. Müteakıben sırasile tekrar yeni bir kabine tesisi teklif ile M. Chau temps, M. Blum, M. Daladier ve M. Albert Sarraut Cumhurreisi tarafından kabul olunmuşlardır. Bu zevatın hiç biri şimdilik, ne evet ne hayır, kat'î bir ce vab vermemişlerdir. Bu kabine buhranının en kısa zamanda halli Fransa için çok faydalı ve hatta elzem olduğundan meclis koridorlannda ve fırka gruplannda hummalı bir faaliyet vardır. Fakat her tarafta hâkim olan en kuvvetli kanaat «Halk cephesi» nin muhakkak bir akamete mahkum olduğudur. Esasen sun'î bir esasa müsteniden teşekkül etmiş bulunan bu formülün daha fazla devamını siyasî mehafil umumiyetle imkânsız görmektedir. Ve Reisicumhurun yeni kabineji kurmak vazifesini RadikalSosyalist partisi liderlerinden M. Herriot'ya, M. Daladier'ye ve yahud da M. Sarraut'ya vereceği ihtimali her an kuv vetlenmektedir. E P ziyade ismi geçen şimdiki Meclisi Meb'usan reisi ve eski nazırlardan M. Herriot'dur. müntehi olan hususî ekonomik kontrolundan ibaret olan Halk cephesinin siyaseti veya Halk cephesinin dağılması. Bu iki şık arasında bulunacak hertürlü hal ça resi kambiyo * uvazene sermayesinin ihtiyat akçesini bitirecek ve ecnebi memleketlerde prestijimizi tehlikeye koyacak tır.» Başvekil fırkalara izahat veriyor htifa eden Başvekilin söyledikleri " İngiliz donanmasının^ yapacağı manevra [Baştarafı 1 inci sahıfede] Deniz mahfilleri, Singapur'da tahşid edilen gemiler arasında büyük zırhhlar mevcud olmadığı için, bu toplanmanın Maliye Vekilinin izahatı « Arkadaşımız Halil Menteş ka Japonya tarafından bir tehdid telâkki enunda, bugün tedavül fiatı 14 buçuk li dilemiyeceğini ve esasen muvakkat da olra olan Üni Türklerin tahvil dolayısile duğunu bildirmektedirler. rayiç kıymeti 19 ve itibarî kıymeti 20 li ingiliz donanmasının yapacağı büyük manevra ra olan bir tahville değiştirilmekte HaziVaşington 14 (A.A.) îtimada şanenin zaran bulunduğundan dolayı te reddüdleri olduğunu ve bu babda izahat yan bir membadan bildirildiğine göre yeni Singapur üssü tesisatınm açılma meravermekliğimi arzu ettiler. siminde bulunmalan takarrür eden 3 ABir kere şurasını arzedeyim ki, yapnğımız kanunun en birinci hedefi Üni merikan kruvazörü Amerikanın Asya Türklerin, Türk hâmillerinin, Fransız filosunu takviye etmek üzere Uzakşark frangınm develüasyonundan dolayı gör sularında kalacaklardır. İngiliz filosunun şubat sonunda yapadükleri zaran telâfi etmektir. cağı büyük manevralardan bir müddet Ikincisi de kendilerinin dahi işaret ettiği veçhile piyasada spekülâsyon temev evvel bu kruvazörlerin yollanmasındaki vücleri yapan l u Üni Türkleri dahi A mana burada hararetli tefsirlere yol açnadoluda yaptığımız gibi kaldırarak pi mıştır. Açılma merasimine Fransız ve Holanda harb gemilerinin iştiraki ihtiyasada bir istikrar teminidir. malinden de bahsedılmektedir. Uni Türkle.i, bugün devlet itibarına Amerikanın yapacağı yeni harb istinad ederek itibarî kıymetlerini muhagemileri faza etmekte olan, sabit bir halde buluVaşington 14 (A.A.) Amerika nan diğer tahvilâtla mübadeleyi temin etdeniz programının inkisafı bir taraftan mektir. Sonra hükumetin menfaati nok tasına gelince, bir kere faizden istifade Cumhur Baskanı ile Deniz Müsteşan vardır. Bugün Üni Türklere verilen faiz Edison ve diğer taraftan da Amiral Le180 kuruştur. Yüzde yedi faizli yirmi li ahy ile Hull ve hariciyenin uzak doğu işralık dahilî istikraz. tahvillerinin de Ierine bakan memurlan arasmda iki ayn 140 ı veriliyo'. Aradaki kırk kuruş fark görüşmeye mevzu teşkil etmiştir. Bu konferanslarda, Vaşington mua devlete kalıvo. Bınaenalevh bir sene hedesinin verdiği salâhiyeti tecavüz edeiçinde 100 bin tahvil mübadele edersek 40 bin lira istifade edılmiş olacakt.r. Bu cek insaat ile bazı gemi tiplerinde yapı gün Üni Türkler 570 bin küsur tesbit lacak de5i«iklikler in'n icab eden kanunediliyor. Eğer 500 bin Üni Türkle teb lar görüsülmüstür. M. Roo'evelt'in med:l ilunursa devletin faizden kârı senede saı'ı kongreye pönd°rilince, Vinson Tramel kanunu tadü edilecektir. 200 bin lira eder.» 17,5 lira kıymeti olması lâzım gelen bir tahvile dev'etin 19 liralık bir tahvil vermekte olduğuna i'ar^t eden Maliye Vekili ezcümle demiştir ki: « 17,50 lî'ava nicir 19 lira veriyorsunuz? Bun verilecek cevablar rayic kıymeti peşia ahşveri'tir. Nakidle ifade edilir. Halbuk' d°v'p* bu^pda nakid vermiyor. Bir tahvil alıp yerine baska bir tahvü verivor. Bundan dolayı bir parça fiatın tereff" etrresi lâzım geleceğini kabul etmek icab eder. Ikincisi, veni akdettiğimiz mukavele muciHince Düyunu Umumiye ile ihtilâfımız oîdu. D^îarı intihab ettikleri zaman altm dolan teklif ettiler. Hükumet dedi ki, havır dol<n i p ^ ^ h pfmpV hakkınızdır, fakaf bu yÜ7de 40 n'cbeK devalüe ol mus bir paradır, ona göre doları hesab etmek lâzım ge'ir. U7un münakasalardan sonra hükumetin nokta: nazan kabul edil Paris 14 (Hususî) M. Chau temps, Elysee saraymdan çıkarken gazetecilere şunları söylemiştir: « Cumhurreisi yeni kabineyî lur ınak vazifesini yeniden bana teklif et mek Iutfunda bulundu. îstifamı tevlid eden sebebler ortadan kalkmadığından dolayı, yeni kabineyi kurmak vazifesini reddetmek mecburiyetinde kaldım.» M. Daladier'nin beyanatt M. Daladier de, etrafını saran gaze tecilere demiştir ki: « Harbive Nazın sıfatile yapılacak çok mühim işlerim olduğundan, yeni kabineyi kuramıyacağımı Cumhurreisine söyledim.» M. Albert Sarraut'nun beyanatı M. Albert Sarraut da şunlan söyle miştir: « Cumhurreisi vaziyet hakkmda fikrimi sormak üzere beni davet etmişti. Kendilerine bazı zevatı tavsiye ettim. YeVaşington 14 (A.A.) Maliye, ni kabineyi kurmak vazifesinin bana tek frank buhranının inkişafını büyük bir alif edildiği haberi doğru değildir.» lâka ile takib etmektedir. Maliye, şimdiM. Bonnet memur edildi ye kadar Ingıltere, Fransa ve Amerika Paris 14 (A.A.) Reisicumhur, arasmdaki üç taraflı itilâfı vikâye etmeMaliye Nazın Bonnet'yi yeni kabineyi ğe matuf hiçbir harekette bulunmamışhr. teşkile memur eylemiştir. Bonnet, ceva Salâhiyettar mahfiller, frankın sukutu bmı Reisicumhura yarın verecektir. neticesinde Fransaya yapılan altm ithaParis 14 CA.A.) Bonnet, yarın lâtmm durmasından korkmaktadırlar. Reisicumhurc cevabmı verebilmek için, Ayni mahfiller, üç büyük demokrasi a Elize'den çıkar çıkmaz derhal istişarele rasındaki para itilâfına tevcih edilecek rine başlamış ve ilk olarak Chautemps'in hertürlü tehdidin Amerikanın beynelmievine gitmişHr. lel sahadaki tesriki mesai siyaseti üzerinKomünistlerin beyannamesi de mühim tesirler bırakacağını iddia et Paris 14 (Hususî) Komünist gru mektedirler. Şimdiye kadar Amerikan pu bugün toplanarak siyasî vaziyeti mü maliyesi Fransa hükumetinin Fransada zakere etmiş ve mıllete hitaben bir be bir içtima ve malî istikrar temini hususunyanname neşretmiştir. Beyanname, ko daki gayretlerine manen muzaheret et münist fırkasmm münhasıran Halk cep miştir. Şimdiki buhranda daha mühim bir hesine mensub adamlarla teşriki mesai yardımda bulunması ihtimali mevcuddür. edebileceğini ve herhangi diğer bir kabilstanbul borsasında vaziyet neye muzaheret etmiyeceğini bildirmek Fransız kabinesinin istifası dün malî tedir. mehafilde büyük bir alâka ile karşılan Bankamızm idare meclisi umum mü* dürle beraber beş kişiden mürekkeb ola« caktır. Bunlardan umumî müdürü, reisî ve bir azayı îktısad Vekâleti, bir azayî Maliye Vekâleti, bir aza ile murakıbı da encümenlerin teşkil ettiği umumî heyel seçecektir. Bu umumî heyet bugün An* karada toplanmış ve duvduğuma göre* M. Herriot'nun nikbinliği meclisi idare azalığma îktısad Vekâletî Paris 14 (A.A.) Dün Chau fen heyetinden Ziyayı, murakıblığa da, tamps'ın nutkundan evvel parlamento C. H. P . muhasebecisi İskenderi seçmiş» 213 reye mukabil 277 reyle Louis Au tir. bert'e karşı Jak Duclos'yu altmcı reis Bankamıza raptedilen muhtelif devaîf vekilliğine intihab etmiştir. ve raüessesa nasıl bir idareye tâbi tuta* Bundan sonra Herriot tekrar intiha bını müteakıb ilk nutkunu söylemiş ve cağımız henüz taayyün etmedi. Bilhassa; bütün Fransızlan birleşmeğe davet ede iki şekil üzerinde duruyoruz. Bunlar ban* rek herkesin kanuna riayet etmesi lâzım kanm tstanbı! şubesine bağlı birer limi* ted şirket halinde de idare olunabilir* geldiğini kaydetmiştir. grup grup birleştirilerek de îstanbul şu^ Herriot demiştir ki: « Sermaye de vatanperver olduğu besine veya merkeze raptolunabilir. Bun* nu göstermeli ve menfaatini milletin men da en muvahk şekli ihtiyar edeceğiz. İşin hem yürümesini, hem de bankacılık ba * faatlerinden ayırmamalıdır.» Netice olarak hatib, Fransızlann sul kımından alınabilecek neticeyi gözetmet hu dahilde ve haricde idame etmeğe mu mecburiyetindeyiz. Işe evvelâ bankanın lstanbul şubesinî vaffak olacaklarını beyan etmiştir. kurmak ve buradaki işleri tanzim etmekle lstifanın Londradaki akUleri başlıyoruz. îşin sıklet merkezi îstanbuldi Londra 14 (Hususî) Fransız kaolduğu için burada kuvvetli bir şube ku« binesinin istifası Londrada büyük bir racagız. Muavinlerden birisinin bu şubehayret uyandırmıştır. nin başında bulunması çok muhtemeldir. Beynelmi 1 siyasî vaziyet dolayısile Merkez teşkilâtma bundan sonra başlı * yeni Fransız kabinesinin mümkün olduğu yacağız. Fakat bunun da iki aydan fazla kadar süratle kurulacağı zannediliyor. gecikmiyeceği muhakkaktır. Paris borsası kapalt Bankamıza raptedilen müessesahn Paris 14 (A.A.) Kambiyo borsa kadrolarında mevcud memurlardan hiç * sı bugün kapahdır. Fransa bankası şim birini açıkta bırakmağa razı değilim. dilik kambiyo üzerindeki bütün muame Esasen böyle birşey de düşünmedik. 60 leleri durdurmalarını diğer bankalardan yaşından yukarı olanlar bulunsa dahî istemiştir. bunların istihdamı sebeblerini esaslı su * Esham borsası her zamanki gibi açık rette tetkik ederek eğer ihtısaslarına binatır. en bu işte bulunuyorlarsa ipkalanna ta * Londra borsasında raftarım. Hic kimsenin mağdur olmasmi Londra 14 (A.A.) Saat 11 de bir vicdanen arzu etmem. liranm kıymeti 152 Fransız frankına teTetkiklerim belki on beş, yirmi gün sü« kabül etmekteydi. recektir. Bundan sonra Ankaraya gide Amerika, Fransaya mali yardımda rek Başvekâlete ve îktısad Vekâletine hazırlanan sekîi ar7pdecesim.» bulunacak mı? Paris 14 (A.A.) Sol cenah par tilerinin murahbas heyeti dün gece Chautemps ile Başvekil tarafından yapılan beyanat hakkmda görüşmüştür. Sosyalistlerle komünistler frankın müdafaası için almacak tedbirler hakkmda Chautemps'dan izahat almak istemektedirler. Bu münasebetle, kambiyo kontrolu hakkmda komünistlerle sosyalistlerin ayni fikirde bulunmadıkları hatırlatılmak tadır. Diğer cihetten bu gruplar Chautemps tarafından yapılan beyanatın şu kısmınm manası hakkmda tenvir edilmek istemektedirler: «Bazı kimseler memleketin muhtac olduğu dahilî sulhu ihlâl etmekte ısrar ettikleri takdirde kanun kuvvetinin bunlan ezeceğini hükumet namına söylemek vazifemdir.» Amerika îtalya ticaret anlasması Habeşistan meselesinden bir çıkmaza girdi Vaşington 14 (A.A.) Mussolini'nin, Amerikan îtalyan ticaret mua « hedenamesinin Habeşistan tmparatoru namına imza edilmesi hususundaki ısran ve kambiyo üzerindeki îtalyan kontrolunun kaldırılması hususunda Amerika hükumetinin talebi üzerine muahedenin akdi için yapılan görüşmeler bir çıkmaza gir miştir. Bu hal iki memleket arasmdaki tîcarî münasebetleri tehdid etmemektedir. Çünkü bu münasebetler geçen ay zarfmda imza edilmiş olan muvakkat bir an laşma ile tanzim edilmişti. Salâhiyettar mahfiller, Mussolini ta • < rafından yapılan talebin kabul edilemi yeciğini, bu taleb is'af edildiği takdirde harble elde edilen fütuhatm tanmması hakkındaki Simpson prensipine muhalif hareket edilmiş olacağmı ve Amenka efkârı umumiyesince itirazla karşılaşacağını bevan etmektedirler. Diğer cihetten Amerika hükumeti kambiyo murakabesini idame eden dev letlerle daimî muahedeler imza etmemeğe kat'iyatle karar vermiştir. Amerikan tezi mucibince bu muraka be kambivo serbestl'ğini tehdid ettiği icin HuFun beyrelmilel serbest ticareti iade etmeğe matuf gayretlerine bir tezad teşkil etmektedir. Sosyalistlerin içtimaı 4600 amelenin grevi Varşova 14 (A A ) Ozorkof mensucat fabrikasınm 3500 amelesi grev ilân ederek fabrikayı işgal etmişlerdir. Lille 14 (A A.) Ödemez ipek fab rikasının 1100 işçisi grev vapmış ve fabrikayı isgal etmiştir, Grevin sebebi, 'darenin fabrıkavı kapamağa karar verdiğini 48 saat gibi kısa bir mühlet ev vel ameleve bildirmesidir. Merhametsizce tenkil edecekmiş Tunus 14 (A.A.) Tunus Umumî valisi son kanlı Bizerte hâdiseleri hak kmda gazetecilere yaptığı beyanatta, millî düstur partisinden bu hâdiseler üzerine Hasan Nurinin ihracmı haklı ?östermiş ve tenkil tedbirlerinin mer hametsizce tatbik edıleceğini bildirmiştir. Yeni emnivet tedbirlerinin ahnması için bugün bütün askerî ve mülkî er kân umumî valilığe çağırılmışlardır. Paris 14 (Hususî) Sosyalist grupu da toplanarak vaziyeti tetkik ve mü zakere etmiştir. M. Leon Blum Cumhurreisile yaptığı mülâkat hakkmda arka daşlarına malumat vermiştir. Uzun mü zakerelerden sonra, sosyalistler idaresi sosyalistlerin elinde bulunmak üzere ye ni bir Halk cephesi kabinesinin teşkiline karar vermişlerdir. Bu münasebetle neşredilen beyanname Fransada faşist tehlikesine karşı koymak üzere Halk cephesinin muhafazası lâzım geldiğini bildirmektedir. miştir. Fakat Fransız maliyesinde öte denberi görülen bozukluk sebebile kabinenin istifası hayretle karşılanmamıştır. Bu vaziyet üzerinde dün lstanbul borsasında gözler Paris ve Londra borsa smda frankın takib ettiği seyre çevril misti. Nitekim frank iki aydanberi bir îngiliz lirası karş'lığı 147 frank etrafmda sabit gibi bir kıvmet arzederken dün akşam 152.2 franka V»dar düsmüstür. M. Beck, Hitlerle görüştü M. Flandin'in beyanatı Paris 14 (A.A.) Dün akşam, Chautemps beyanatta bulunmadan biraz evvel meclis koridorlarında söz söyliyen Flandin ezcümle demiştir ki: « Şimdiki ahvaldt ancak iki siya set kabildir: Kambiyonun murakabesi, üç taraflı itilâfın feshi ve siyasî diktatörlüğe Berlin 14 (A A.) Führer, bu sabah miralay Beck'i kabul etmiştir. Hitlerle Beck arasında Polonyanın Berlin sefiri Lips Lipski'nın iştirakile yapılan mü lâkat bir buçuk saat sürmüştür. Beck, bundan sonra von Neurath taPosta müdürleri arasında rafından mahdud bir davetli grupuna Ankara 14 (Telefonla) Gümüşane verilen öğle yemeğinde hazır bulun muştur. Davetliler arasında bilhassa ik posta müdürü Ali Kırşehir müdürlüğünazırın yakm mesai arkadaşlan bulun ne, Ankara posta servis şeflerinden Baki de onun yerine tayin olundu. makta idi.