15 Ocak 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

F Ulus basımevi Çankırı Caddesi: Ankara sanme » SONKÂNUN | Telgraf: Ulus - Ankara 1938 geei —— TELEFON Başmuharrir 1063 Yazı İş. Müdürü — 1062 İdare 1061 Yakında : Bir amerikan muharririnin Japonya- da yaptığı harikulâde bir.röportajı neşredeceğiz, Bu yazıyı da "Avrupa ve Amerika'nın 400 milyonluk müş- terisi Çin* ismindeki röportaj kadar büyük bir alâka ile okuyacaksınız. ransız kabinesi istifaya mecbur oldu ODT VAKAKARANAANARAK AAA AAA KKARAA AAA AA KA KUKOA AA ARR KA UUKU YKUK LA Yeni kabineyi kurmağa Jorj B_c_)nne memur edildi Türk hamilleri koruyan çok yerinde bir tedbir borcu tahvillerinin dahili Türk istikraz tahvilleri aid kanun dü ile mübadelesine n kabul edildi Maliye vekilinin izalhları Maliye Vekili Fuad Ağralı, 1918 - 1934 dahili istikraz tahville- inin 1938 ikramiyeli tahvilleriy! vin de dahili istikraz tahvilleriyle mübadelesine dair kanun lâyi- | liste sorulan suallere karşı şu izahatı ver- hası münasebetiyle mec miştir : — Arkadaşımız Halil Menteşe ka” nunda, bugün tedavül fiyatı 14 buçuk lira olan Ünitürklerin tahvil dolayı siyle rayiç kıymeti 19 ve itibari kıy- meti 20 lira olan bir tahville değiştir mekte hazinenin zararı olduğundan dolayı tereddüdleri olduğunu ve bu babta izaha! rmekliğimi arzu ettiler. Bir kere yarasını arzedeyim ki yap- tığımız kanunun en birinci hedefi Ü- nitürkleri türk hamillerinin fransız frangının - devalvasyonundan — dolayı gördükleri zararı telâfi etmektir. İ- kincisi de, kendilerinin dahi işaret et- tiği veçhile, piyasada spekülasyon te- mevvüçleri yapan bu Ünitürkleri dahi kaldırarak Anadoluda yaptığımız mü- badele gibi bir istikrar teminidir. Ünitürklerin bugün devlet itibarına Halined VAYT DA y etYETNİ TRLEE hâfaza etmekte olan, sabit bir halde bulunan diğer tahvilât ile mübadeleyi temin etmektir. Sonta hükümetin menfaati noktasına gelince: bir kere faizden istifade vardır. Bugün Üni- türklere verilen faiz 180 kuruştur. Yüzde 7 faizli 20 liralık bir dahili is- tikraz tahviline de 140 veriliyor. Aradaki 40 K. fark devlete kalıyor. Binsenaleyh bir sene içinde 100000 tahvil mübadele edersek 40000 lira İs- tifade edilmiş olacaktır. Bugün .ıim- türkler 570.000 küsur tesbit ediliyor. Eğer 300.000 ünitürk ıebğıl olunursa devletin faizden senede kârı 200.000 li- raeder. Nomini al kıymet üzerine mukııî;: ü Jürse gene devletin a Pa aa ideklerin itibari kiymeti 25,5 Jiradır, dolar ıiıevinde_n B_ıınudzlo liralık itibari kıymeti olan istikrar! Cür hilt tahvili ile değiştiriyoruz, devletin 5,5 lira jstifadesi vardır. 4 Üi ayiç kıymeti göz önüne Alır- ll:..':ıı:"ı:n)ıî.s lyı.—ıdı:. İşaret ettikle- Ti gibi vehleten, devlet 14,5 lira r?) ıç. kıymeti olan bir tahvil alıyor da yeri” ne 19 lira rayiç kıymeti _ohıı bir tahvi weriyor. Burada 4.5 - 5 lira bir zarar ©- diyor gibi bir manzara vârdır. Bunun hakiki olmadığını iddia edeceğim. Bu> nun için de müsaade buyurulursa gn ları arzedeceğim. Yani bu | hakikaten devletin kârınr zararın! he- sab etmek için katt esas teşkil edebiler cek bir rakam nazarile bakmâak doğru Tmudur, değil midir? Bunu münakağı etmek için şunu arzedeceğim? ı;ı.ıı;ı Düyunu umumiye ile 933 senesinde akdettiğimiz mukavelename ""i'l.m( da Ünitürkün vasati kaymeti 27 lira b di. Bu mukavelenameye sadakatla ;eııı ; but kaldığımız için 934 ı:ııe_.uıdgm raya çıktı. 935 senesinde a iren DU yııı. nu umümiye ve fransız huku:w ı:m yaptığımız anlaşma mun'ı“bn'u:ayz i borcun yüzde 50 sini döviz Ye YA | #sini de malla ödemeyi kabul urı.gd“ için ünitürklerin kıymeti 25.5 ıüı “9; tü. 936 seneşinde 22.75 € uncıkı n:"k. 937 senesinde -« bu Seneyi 17:3 “(rın- arzedeceğim - baziranda ı'ıı;iy'l; t Sız frangının Su y ğ ıileâ,:“:w ııuııY“;L" neticesi oıı'ı':ı.:e temmuzda 15.80, ağvt H 14, teşrini evelde gene 4, ıe;)nn aNi de 14.30, kâmunu evelde MMötı . l Görülüyor ki bu şeşrini evele ea isdenal sumukta iğl TWİĞ TU c itibaren tereffu vardif ? 14.30, D(ıı KB bi. Çünkü mukavele ıuhgıncî “Ğ a umumiye meclisi her önüml lıiıı izreer diye devresi, altı aylık d""ııîıi e ci bir para intihab etmek salâhiy: 3 haizdir. Frangız frangı mütemadi, 4.5 liraya | le ve 1933 türk borcu tahvilleri- yarer Maliye Vekili Bay Fuad Ağralı devalüe olduğu için bu dasukut et- mekte idi. Önümüzdeki tediye devresi için, tediye devreleri teşrini sani mayıstır - Düyünü umumiye meclisi doları intihab ediyorum, dedi, Çünkü dolar franga nazaran daha ar devalüe (Sonu 5. inci sayfada) Şanghay, mişlerdir. Tsining'in Çin kıtaları tara- fından istirdadı ile bu şehrin dördüncü defa olarak elden ele geçtiği kaydedilmektedir. Dünkü harekât büyük kanalırı harb dahilinde tahşit edilmiş olan Çin kuvvetleri tarafından yapılmıştır. Çin tebliği : Çantungdaki Çin kük W kuvvetleri, Tsining şebrini geri al- şlardır. Z (Sonu 5. inci sayfada) Japon istihkâm kıtaları bir köprü yapıyorlar Çin kuvvetleri Şiddetli bir muharebeden sonra Tsiningi aldılar 14 (A-A.) — Bir Çin menbamdan alıman haberlere göre şiddetli bir muharebeden sonra çinliler Tsining'i istirdad et- Kredi ucuzliyor İkrazat faizleri komüsyon da dahil olmak üzere vüzde 8,5 e indiriliyor. & Amuık. bu sene Meclis açılırken söy- ledikleri program nutuklarında “Normal şartlar altında kredinin ucuzlatıl- masmma çalışmak” direktifini vermişlerdi Başvekil Meclis huzurunda hükümet prog- ramını izah ederken bu bahse temas etmiş ve krediyi, tahakkuk ettirilmesi istenen ekono- mik milli kalkmma faaliyetinin. muharrik kuvveti olarak tavsif etmişti. Şimdi büyük bir memnunlukla haber al- dığımıza göre, Ekonomi bakanlığı, Türkiye- de bütün ikrazat faizlerini, komüsyon da da- hil olmak üzere ©t 8,5 e indiren bir kanun hazırlamıştır. Bu ka- nunu Kamutaya sevketmek üzeredir. İktısat Vekili Bay Şakir Kesebir | Kamutay toplandı Hava kuvvetlerimiz için hükümet yedi milyon lira taahhüde ğirebilecek Saadabat paktı tasdik edildi Hariciye teşkilât lâyihası hakkında Doktor Aras Kamutaya izahat verdi (Dün Kamutay'da yapılan müzakerelere aid tafsilâtı ikin- ci sayfamızda bulacaksınız. ) Denizbank için yapılan tekl_ifler Denizbank genel direktörünün sözleri İstanbul, 14 (Telefonla) — Deniz bank umum müdürü Yusuf Ziya Öniş Denizbank etrafında yapılan hazırlık- lar hakkında bu gün gazetecilere şun- Jatı söyledi : “— İstanbula geldiğimden beri ted. kiklerle uğraşıyorum. Bu gün liman ( Sonu 5. inci sayfada ) BUGÜN ——— Cevad Abbas Gürer | Mısıra hareket etti | Reisicumhur Atatürk'ün, Mısır krk lt majeste birinci Parukun Bayan Sa - finazla evlenme törenleri münasebe- tile değerli hediyelerini götürmeke memur edilen Bolu mebusu B. Cevad Abbas Gürer dün akşamki Toros ek” presile Kahireye hareket etmiştiz. — | İZMİR Bu ilâvemizin içinde 4 sayfalık çocuk ilâvemizi çıkarın Kabinenin düşmesine sebeb : Evvelâ sosyalist nazırların kabineden çekilmeleridir 16 SAYFALIK | İLÂYEMİ Z zzsmar nn sk e | Paris borsası kapalı, | frank halâ Paris, 14 (A.A.) — Fransız kabinesi dün toplanarak frangın düşmesi üze- rine bazı tedbirler almış, bu arada da kambiyoya kontrol konulmamasını ka- rmıştı. Ayrıca Başbakan Şo tan kabine ve parlamento - toplantıla- rından sonra beyanatta bulunarak “da- hili sulhu bozmakta israr edenlerin kanun kuvvetile ezileceklerini,, hükü- | met namına söylemiştir. Sosyalist ve komünist partilerinin parlamento grupları bu iki noktaya ta- kılmışlar ve sol cenah delegasyonları saat 2130 dan kaat 22.35 e kadar süren bir toplantr yaparak vaziyeti gözden geçirmişlerdir. Bundan sonra da som- yalist ve komünist partilerinin grup- ları ayrt ayrı toplanmışlardır. Sol cenah delegelerinin dün akşamki toplantısında, sosyalistler, itimad takri- Tine hükümet tarafından istenen “para serbestisinin muhafazası,, fıkrasının konulmasına, gruplarına malümat ver- (Sonu 3. üncü sayfada) | rarlı Yunan Veliahdinin düğünü dolayısiyle Kralı arasında telgraflar Yunan vellahdınin - evlenmesi mü- Ünasebetile reisicumhur ile yunan kra- İi arasında aşağıdaki telgraflar teati olunmuştur : Majeste ikinci Jorj — Yunanlılar kralı — Atina Veliahâ altes ruayal prens Pol'un evlenmesi münasebetile, en hararetli mimi dileklerimin kabulünü majeste. nizden rica ederim . Bu mesud hâdise vesilesile de ma. jestenize, müfahham ailenizin bu bay- Tamının bir milli bayram teşkil ettiği dost ve müttefik Yunanistana karşı türk milletinin sarsılmaz dostluğunu beyan eylerim. K. Atatürk Ekselans Kemal Atatürk — Ankara — Ekselansınızın Tütufkâr - telgrafın- ııı... fevkalâde mütehassis olarak, kut- ( Sonu 5. inci sayfada ) Atatürkle Yunan . düşüyor ! Yeni kabineyi edilen eski maliye nazırı Jorj Bone kurmağa memur Fransadaki son hadiseler üzerine Konsey foplanlısı tehir edildi Cenevre, 14 (A.A.) — Fransa hükümetinin talebi üzerine Mil- Tetler Cemiyeti Genel Sekreteri konsey azâsına bugün öğleden sonra aşağıdaki telgrafı gönder- miştir: Fransız hükümeti konsey top - lantısının tehirini — istemektedir Fransız hükümeti beklenmiyen hâdiselerin doğurduğu bu taleb. ten dolayı özür dilemekte ve ingi- liz hükümetiyle mutabık olarak konsey toplantısının 26 ikincikâ- nun çarşamba gününe bırakılma - sını taleb eylemektedi Tarafınızdan bir itiraz olmadı: iı takdirde bu yolla karar veri-- miş olacaktır. Konsey azâsının fransız talebi- ne itiraz etmiyeceklerine şüphe yoktur. Berlin'de bulunmakta ©- lan Polonya hariciye nazırı Beck derhal muvafakat cevabı. vermiş ve Varşova'ya dönmüştür. ( Sonu 5. inci sayfada ) MeceeCACELALALAACELLAR A KAKA LA AAA LA KA LELALEBA! 4 İ â 4