15 Ocak 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Cumarlesi 15 Ulus basımevi Çankırı Caddesi: Ankara —— SONKÂNUN | Telgraf: Ulus - Ankara » 93 8 İügzet - 19 uncu yıl - ı;,,n',ruî::ğforı 1063 nqredece_ğif. Bu yazıyı da “Avrupa No. 5914 Yazı İş. Müdürü — 1062 ve Amerika'nın 400 milyonluk müş- byageraa İdare 1061 ANDIMIZDIRM terisi Çin” ismindeki röportaj kadar 5 KURUŞ büyük bir alâka ile okuyacaksınız. Yakında : Bir amerikan muharririnin Japonya- da yaptığı harikulâde bir.röportajı ransız kabinesi istifaya mecbur oldu Yeni kabineyi kurmağa Jorj Bonne memur edildi Türk hamilleri koruyan çok yerinde bir tedbir Türk borcu tahvillerinin dahili istikraz tahvilleri ile mübadelesine aid kanun dün kabul edildi Maliye vekilinin izanları Maliye Vekili Fuad Ağralı, 1918 - 1934 dahili istikraz tahville- inin 1938 ikramiyeli tahvi lleriyle ve 1933 türk borcu tahvilleri- nin de dahili istikraz tahvilleriyle mübadelesine dair kanun lâyi- hası münasebetiy miştir : — Arkadaşımız Halil Menteşe ka- nunda, bugün tedavül fiyatı 14 buçuk lira olan Ünitürklerin tahvil dolayı- siyle rayiç kıymeti 19 ve itibari kı.y- meti 20 lira olan bir tahville değiştir- mekte hazinenin zararı olduğundan dolayı tereddüdleri olduğunu ve bu babta izahat vermekliğimi arzu ettiler. Bir kere şurasını arzedeyim ki yap- tığımız kanunun en birinci hedefi Ü- nitürkleri türk hamillerinin fransız frangının devaluasyonundan dolayı gördükleri zararı telâfi etmektir, İ- kincisi de, kendilerinin dahi işaret et- tiği veçhile, piyasada spekülasyon te- mevvüçleri yapan bu Ünitürkleri dahi kaldırarak Anadoluda yaptığımız mü- badele gibi bir istikrar teminidir. Ünitürklerin bugün devlet itibarına “ Şarlümül vUGUAR el aa y zz H rmnus — hâfaza etmekte olan, sabit bir halde bulunan diğer tahvilât ile mübadeleyi temin etmektir. Sonra hükümetin menfaati noktasına gelince: bir kere faizden istifade yardır. Bugün Üni- türklere verilen faiz 180 kmuşn_ır. Yüzde 7 faizli 20 liralık bir dahili is- tikraz tahviline de 140 veriliyor. " Aradaki 40 K. fark devlete kalıyor. Binaenaleyh bir sene içinde 100.090 tahvil mübadele edersek 40.000 lira is- tifade edilmiş olacaktır. Bugün_ 'ünı— türkler 570.000 küsur tesbit ediliyor. Eğer 500.000 ünitürk tebcîlll olunurı_a devletin faizden senede kârı 200.000 li- ra.eder. j Ütündü inal kıymet üzerine mu? yese aa çi etin istifadesi ürütülürse gene devl'_ i i îardır. Ünitürklerin itibari kıyınezu 25,5 liradır, dolar üzerinden. Bunu 20 liralık itibari kıymeti olan istikrazı d_ı- hili tahvili ile değiştiriyoruz, devletin 5,5 lira istifadesi vardır. a Yalnız rayiç kıymeti göz önüne a:;r: sak, bu gün 14,5 liradır. Işare.t ettikle ri gibi vehleten, devlet 14,5 lira rayı_ç- kıymeti olan bir tahvil alıyor da y;r_ıı ne 19 lira rayiç kıymeti .olanlbır tahvi veriyor. Burada 4.5 - 5 lira bir zarar €- diyor gibi bir manzara vardır: 'Burğun hakiki olmadığını iddia edeceğim. u- nun için de müsaade buyurulursa şun- ları arzedeceğim. Yani bu 14.5 liraya hakikaten devletin kârını zararın! he- sab etmek için kati esas teşkil edebfle- cek bir rakam nazarile bık:ma% dogn; mudur, değil midir? Bunu m.uğak::n etmek için şunu arıe.decegım. sa ğ Düyunu umümiye ile 933 seneııın e akdettiğimiz mukavelename sıra: arın- da Ünitürkün vasati kıymâtikzzı lıı:"i i e sadakatla mer- di. Bu mukavelenamey aN ŞİRE i but kaldığımız için 234 senes hi raya çıktıg. 935 senesinde ahiren Düyu- nu umuümiye ve fransız hüku.metıylî yaptığımız anlaşma mğnşıebetıjc dyı;ıo borcun yüzde 50 sini qovız ve yüzr *îni, sini de malla ödemeyi kı'bul etîıg;ü z için ünitürklerin kıymeti 25.5 gfı e“;i tü. 936 senesinde 22.75 e_tenez;u ıı"k. 937 senesinde - bu seney! asyğâ .of"n- arzedeceğim - haziranda 18. _ ,ıe e sız frangının sukutü dolayııış_' akta li eden devalüasyonlar neticesi O KYi temmuzda 15.80, ağustosta 15.'3 l 14, teşrini evelde gene 14, te:)n de 14.30, kânunu evelde_ 1_4.5 .ıe Si Görülüyor ki bü teşrini eve z çaj Teşrini saniden tedenni etmekte idi. *' 24.30’ 14.50 gi- itibaren tereffu vardif: $ bi. Çü:kü mukavele lübmc'â:z:ı :ı: umumiye meclisi her önüğü in ikin- diye devresi, altı aylık dev"ııiîıi etini ci bir para intihab etmek “gm;ıiyen haizdir, Fransız frangı MÜüt le mecliste sorulan suallere karşı şu izahatı ver- Maliye Vekili Bay Fuad Ağralı devalüe olduğu için bu dasukut et- mekte idi. Önümüzdeki tediye devresi için, tediye devreleri teşrini sani ile mayıstır - Düyunu umumiye meclisi doları intihab ediyorum, dedi. Çünkü dolar franga nazaran daha az devalüie (Sonu 5. inci sayfada) Kredi ucuzliyor. İkrazat faizleri komüsyon da dahil olmak üzere vüzde 8,5 e indiriliyor ' Atatürk. bu sene Meclis açılırken söy- ledikleri program nutuklarında: “Normal şartlar altında kredinin ucuzlatıl- masma çalışmak” direktifini vermişlerdi. Başvekil Meclis huzurunda hükümet prog- ramını izah ederken bu bahse temas etmiş ve krediyi, tahakkuk ettirilmesi istenen ekono- mik milli kalkınma faaliyetinin muharrik kuvveti olarak tavsif etmişti. Şimdi büyük bir memnunlukla haber al- dığımıza göre, Ekonomi bakanlığı, Türkiye- de bütün ikrazat faizlerini, komüsyon da da- hil olmak üzere “» 8,5 e indiren bir kanun hazırlamıştır. Bu ka- nunu Kamutaya sevketmek üzeredir. İktısat Vekili Bay Şakir Kesebir A Kamutay toplandı Hava kuvvetlerimiz için hükümet yedi milyon lira taahhüde ğirebilecek Saadabat paktı tasdik edildi Hariciye teşkilât lâyihası hakkında Doktor Aras Kamutaya izahat verdi (Dün Kamutay'da yapılan müzakerelere aid tafsilâtı ikin- Şanghay, göre şiddetli mişlerdir. Japon istihkâm kıtaları bir köprü yapıyorlar Çin kuvvetleri Şiddetli bir muharebeden sonra Tsiningi aldılar 14 (A.A.) — Bir Çin menbamndan alınan haberlere bir muharebeden sonra çinliler Tsining'i istirdad et- ci sayfamızda bulacaksınız. ) Denizbank için yapılan teklifler Denizbank genel direktörünün sözleri İstanbul, 14 (Telefonla) — Deniz bank umum müdürü Yusuf Ziya Öniş Denizbank etrafında yapılan hazırlık- lar hakkında bu gün gazetecilere şun- ları söyledi : “— İstanbula geldiğimden beri ted- kiklerle uğraşıyorum. Bu gün liman ( Sonu 5. inci sayfada ) Kabinenin düşmesine sebeb : Evvelâ sosyalist nazırların kabineden çekilmeleridir Paris borsası kapalı, frank halâ düşüyor ! Paris, 14 (A.A.) — Fransız kabinesi dün toplanarak frangın düşmesi üze- rine bazı tedbirler almış, bu arada da kambiyoya kontrol konulmamasını ka- rarlaştırmıştı. Ayrıca Başbakan Şo- tan kabine ve parlamento toplantıla- rından sonra beyanatta bulunarak “da- hili sulhu bozmakta ısrar edenlerin kanun kuvvetile ezileceklerini,, hükü- met namına söylemiştir. Sosyalist ve komünist partilerinin parlamento grupları bu iki noktaya ta- kılmışlar ve sol cenah delegasyonları saat 21.30 dan saat 22.35 e kadar süren bir toplantı yaparak vaziyeti gözden geçirmişlerdir. Bundan sonra da sos- yalist ve komünist partilerinin grup- ları ayrı ayrı toplanmışlardır. Sol cenah delegelerinin dün akşamki toplantısında, sosyalistler, itimad takri- rine hükümet tarafından istenen “para suer HRD., serbestisinin muhafazası, fıkrasınım Yeni kabineyi kurmağa memur edilen eski maliye nazırı Jorj Bone konulmasına, gruplarına malümat ver- (Sonu 3.üncü sayfada) Kapalı olan Paris borsasından bir görünüş VURUURU KKK A KA KKK KKK KK KKK KKK KKK Yunan Veliahdinin Fransadaki son hadiseler üzerine Konsey toplantısı tehir edildi Cenevre, 14 (A.A.) — Fransa inin talebi üzerine Mil- letler Cemiyeti Genel Sekreteri konsey azâsına bugün öğleden OLLLLLLLLT düğünü dolayısiyle Atatürkle Yunan Kralı arasında telgraflar Yunan veliahdının evl i mü- nasebetile reisicumhur ile yunan kra- lr arasında aşağıdaki telgraflar teati külkümat BUGÜN 16 SAYFALIK İLÂVEMİZ Tsining'in Çin kıtaları tara- fından istirdadı ile bu şehrin dördüncü defa olarak elden ele geçtiği kaydedilmektedir. Dünkü harekât büyük kanalın harb dahilinde tahşit edilmiş olan Çin kuvvetleri tarafından yapılmıştır. Çin tebliği : Çantungdaki Çin kül- 1t kuvvetleri, Tsining şehrini geri al- mışlardır. (Sonu 5. inci sayfada) Bu ilâvemizin içinde 4 sayfalık çocuk ilâvemizi çıkarın Cevad Abbas Gürer Mısıra hareket etti Reisicumhur Atatürk'ün, Mısır kra lr majeste birinci Farukun Bayan Sa - finazla evlenme törenleri münasebe- tile değerli hediyelerini götürmeğe memur edilen Bolu mebusu B., Cevad Abbas Gürer dün akşamki Toros ek- ol ür ş sonra aşağıdaki telgrafı gönder- miştir: Fransız hükümeti koönsey top - lantısının tehirini — istemektedir. Fransız hükümeti beklenmiyen hâdiselerin doğurduğu bu taleb- ten dolayı özür dilemekte ve ingi- liz hükümetiyle mutabık olarak konsey toplantısının 26 ikincikâ- nun çarşamba gününe bırakılma - sını taleb eylemektedir. Tarafınızdan bir itiraz olmadı- ğı takdirde bu yolla karar - veril- miş olacaktır. Konsey azâsının fransız talebi- ne itiraz etmiyeceklerine şüphe Majeste ikinci Jorj — Yunanlılar kralı — Atina Veliahd altes ruayal prens Pol'un evlenmesi münasebetile, en hararetli tebriklerimle müfahham evlilerin ve ailenizin refahı hususundaki çok sa- mimi dileklerimin kabulünü majeste- nizden rica ederim . Bu mesud hâdise vesilesile de ma. jestenize, müfahham ailenizin bu bay- ramının bir milli bayram teşkil ettiği dost ve müttefik Yunanistana karşı türk milletinin sarsılmaz dostluğunu beyan eylerim, K. Atatürk yoktur. Berlin'de bulunmakta ©- Ekselans Kemal Atatürk lan Polonya hariciye nazırı Beck — Ankara — derhal muvafakat cevabı vermiş ve Varşova'ya dönmüştür. lan u Ekselansınızın lütufkâr telgrafın ( Sonu 5. inci sayfada ) dan fevkalâde mütehassis olarak, kut- FTT UUU presile Kahireye hareket etmiştir. — | ( Sonu 5, inci sayfada )