3 Ocak 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

CUMHURtYET S Ikincikânua 1938 Küçük hikfiye Aşık adam Kitab sergisi Cahid Sıtkı Tarancı = Maria Von Tasnady Aşkından ve sevgilisinden bahseden «Buluşamaz mıyız?» Bir dakika kadar adamlara bayılırım. Bunun için arkadaş düşündü. Sonra hiç alınmamış gibi: «Ben Gazetecilikten artistliğe larımı daima onlar arasmdan seçtim. Ne size mektubla yazarım!» dedi. geçen genc kız jad bu zâfıını istismar eden en aziz arkaAzizim, sana şimdi bir âşıkın neler daşlarımdan biridir. Üniversite Hukuk yapabileceğini anlatacağım. Aradan bir Fakültesinden mezun, ciknle hukuk, ik ay geçtnişti. Bu bir ay içinde hergün tısad ve maliye ilimlerine agâh olduğu, postacıyı bekledim. Postacı geliyordu. yiraıi beşine geldiği halde, fağfur kâseler Geliyordu amma, bana mektub yoktu. gibi dokundun mu ihtizaz eden veremli Bir pazar sabahı evde oturmuş, bizim İkbir genc kız hassasiyetile, romantik un tısad Vekâletindeki arkadaşlardan birisurlarla beslenmiş velud muhayyelesile, nin İngiltereden bana hediye olarak geçamurlu kaldınmları istihkar ederek be tirdiği bir plâğı çahyordum. Bu, bir slov yaz bulutlarda gezen yeşil, sisli gözlerile, fokstrottu. Tabiî ingilizceydi ve ben ingigüzel bir kadm karşısında ayakları bir lizce bilmiyordum. Bir İngiliz mektebinbirine dolanacak ve dili tutulacak kadar de tarih, coğrafya muallimi olan ağabeçocuk mahcubiyetile, anide kapana dii yime plâğın söylediklerini tercüme etme§en gönlile, o, Ondokuzuncu asır başlan sini rica ettim. Hakikaten güzel şeyler gıçlannın, ve sevgisinde bir mecnun se söylüyormuş, tam benim için söylenmiş batı, bir Ferhad kahramanlığı gösteremi şeyler. Onu yazanın da herhalde benimyen ve bunun için bol, mütenevvi ve fası ki gibi bir sevgilisi vardı. Onun sevgilisi lasız seven mizacile bugünün adamıdır. de benimki gibi uzun müddet kendisine Birşey anlatırken, karşısındakini ikna ih mektub yazmamış ve sabrını tüketmiş oMaria Von Tasnady tiyacile sık sık: «Değil mi?» der. Kesik lacaktı ki: «Bir gün, diyordu, oturup, Dünya üzerinde sinema artisti olmak kesik bir konuşması vardır ve sözlerine ba kendime, senin ağzından, ebedî sevgilim diye başlıyan ve dudaklarından öperim istiyen, muhakkak ki yüzbinlerce genc şı, omuzları veya ellerile yaptığı muhtelif dıye biten bir mektub yazacağım.» O kız vardır. Bunlann o sahada kurdukları jestler refakat eder. Geçen gün Sultanahmedden Beyazıda anda, tahmin edemezsin, bu slovun güfte hayal aşağı yukarı şudur: Beyaz perdeçıkarken, Divanyolunda adım başında sini yazan, şair mi, müzisyen mi, adama de yüksek sosyeteye mensub güzel bir rastlanan kahvelerden birinin camı arka nekadar yakınlık duydum! Bunları ben kadını, veya düzinelerle erkeği peşine dir sında yeşil, sisli gözlerile karşılaşmca, çok söylemeliydim. Amma ne zararı vardı, şürmüş fettan bir maceraperesti, yahud tanberi dinliyemediğim aşk maceralarını ben de söyleseydim ancak bu kadar söy da hiçbir mâni önünde eğilmiyen zeki ve dinlemek sevincile daldım kahveden içe liyebilirdrm. Ve başladım bu plâğı mü sporcu bir kızı temsil etmek.. Mustarib bir temadiyen çalmağa. Tabiî arasıra ağla anneyi, sefil bir kadını yaşatmak arzusu ri; o da yerinden kalkmış, gülümsiyerek dığım da oluyordu. Nihayet bir gün ca hemen hiçbirinin ruhunda yer etmemiştir. bana doğru geliyordu. Kucaklaştık. Benıma tak etti, plâğın dediği gibi yapmağa Halbuki Maria von Tasnady, filim ni karşısına ohırttu, açık duran sigara pakarar verdim, uşağa fantezi bir zarf kâ artistliğine bu hususta büyük bir istisna • ketini önüme itti ve arkasından garsona ğıd almasını söyledim. Zarf kâğıd geldi teşkil eden bir arzu ve hevesle girmiş ve seslendi, sonra, beni her görüşünde yapği zaman kalemim mürekkeb hokkasında nitekim adeta mustarib anne rollerinde tığı gibi, «duydun mu?» dedi. Son mabekliyordum. Derhal onun ağzından ken ihtısas peyda etmiştir. Villy Birgel ve cerasını kasdediyordu. Ben onun bu hadime şöyle bir mektub yazdım: Lil Dagover'le oynadığı «9 uncu senfoline alıştığım için her sefer, macerasını ni» de böyle bir şahsiyet iktisab ettiği gibi duymuş olsam bile, duymamış gibi yapar Ebedî sevgilim; Willy Fritsch ve gene Lil Dagover'le ve anlatmak iştahını kabartırdım. Bu seŞimdiye kadar seyahatte bulunmam çevirdiği «Paylaşılamıyan çocuk» ta ayfer hakikaten duymamışhm. Zira Ankasana güzelce bir mektub yazmama mâni ni tarzda bir kadını yaşatmıştır. radan yeni gelmiştim ve Nejadı görmiyeli oluyordu. Bu seyahari niçin yaprığımı üç aydan fazla oluyordu. Onun anlatmak Maria von Tasnady Berline geldiği tahmin edersin, seni çok sevdiğimden. Bu, ve benitn dinlemek iştahımız müşterek olvakit gazetecilikle meşgul bir genc kızdı. şimdiye kadar gelip geçen aşklanmm duğu için, onun kadar beni de sevindiren Vatanı Macaristan, Trianon muahede hiçbirisine benzemiyor. Kaç kere kalemi bir cevab verdim: «Hayır, haberim yok.» sinin kabulü neticesi küçülmüş ve ikinci elime aldım, fakat ne bileyim ben, bir Yeşil, sisli gözlerinin lâzımı gayrimüfaderecede bir memleket derecesine düşmüş türlü yazamadım işte. Mektub yazmak riki olan çocuk tebessümile: «Dinle olduğu için mevzulannı haricde aramağa sana karşı beslediğim duygulan küçülöyleyse!» dedi; ve dinledim. Kelime karar vermij ve Almanyanın merkezin tecek, bayağılaştıracak gibi geliyordu ilâve etmeden macerasını aşağıya nakdeki sinema stüdyolarında röportajlar bana. öyle ya, onlan isimlendirmek, onlediyorum: yapmağa gelmişti. Filim amillerinden bilan kelime kalıblan îçine sokmak gücü«Onu bir baloda gördiim. Yanmda me ve tuhafıma gidiyordu. Fakat artık risi, iyi bir kalem sahibi olan bu kadmda bir erkek ve üç kızkardeşi vardı. Onunla dayanamıyacağım. Seninle muhakkak ayni zamanda sonsuz bir san'at istidadı dans etmek istiyenler geliyorlar, ağabe surette uzun boylu konuşmam lâzım. Bil mevcud olduğunu keşfederek, önce lâtife yisinden müsaade istiyorlar ve ancak mü sen, sana anlatacağım o kadar çok }ey ile işe girişmiş ve bir tecrübe filminde küsaade alabildikleri takdirde onunla dans var ki! Yarın seni Haylâf'ta saat dörtte çük bir rol almasını Maria'dan rica etmişedebiliyorlardı. Evvelâ ondan ziyade ma bekliyeceğim. Hasretle dudaklarından ö tir. O günden sonra Maria, gazeteci olarak dolaştığı Neubabelsberg'de artist olasalanndaki teşrifat nazarı dikkatimi cel perim. Bedia» rak kalmış, şöhret ve muvaffakiyeti günbetmişti. Fakat ben bu teşrifatın sebeb Mektub bitmişti. Zarfa koydum, ka den güne ziyadeleşerek halihazırdaki ve hikmetini araştırırken, birdenbire anlapadım zarfı ve üstüne kendi adresimi yaz mevkie erişmiştir. Şunu da ilâve etmek dım ki onu sevmeğe başlıyorum. Yanımdakilere: «Onunla dans etmek istiyorum. dım. Beyoğlundan posta kutusuna attım. lâzrmdır ki Maria, bir çoklan gibi kendiAcaba ağabeyisi müsaade eder mi?» di Ertesi gün öğle yemeğine eve geldiğim sine kolay ve parlak roller verilmesî netiye sördum. Onlar, benim röfuze edil zaman us,ağa: «Bana mektub var mı?» cesi ilerilemiş bir artist değildir. O, bilâkis memle, bozulmamla eğleneceklerini u diye sordum. «Evet beyim, dahilî bir daima başarılması çok müşkül vazifelere marak: «Tabiî, dediler. Niçin müsaade mektubunuz var!» dedi ve benim yazdı nihayetsiz bir cesaretle atılmış ve daima ehnesin?» Ve ben kalktım, masalarına ğım mektubu bana uzattı. Sevincimi bir çalışarak, didişerek yükselme merdivenini doğru gittîm, ağabeyisinden müsaade îs görmeliydin! Saat dörtte Haylaf'a koj basamak basamak çıkmıştır. Yakmda, mevzuu Schönthan'm romanmdan iktıbas tedim. Ağabeyisî beni kırmak istemîyor tum. İşte azizîm, sîmdi ondan her hafta bu edilmiş bir filimde, gene fedakâr bir kamus gibi tatlı tatlı yüzüme baktı, fakat şekilde bir mektub alıyorum. Mektubun dın rolü oynıyacak, sevdikleri için ıstırab kızdı: çeken, mücadele eden ve neticede ailesine Mazur görün, dedi. Çok yoruldu. başı ve sonu aynidir. Yalnız, her sefer saadet getiren bir şahsiyeti temsil edecekBen kızın yiizüne baktım. Ondan ağa aynî yerde buluşmak nazan dikkari celbedeceği için, buluşma yerlerimizi de tir. beyisini dinlemiyeceğini isbat edecek bir hareket bekliyordum: Ağabeyisinin ken Sistiriyoruz.» disi namına söylediği yorgunluk mazeAdanada kÖpeklerle retine rağmen benimle dans etmesi. mücadele Ne bekledigimi anlamıştı ki birdenbîre ayağa kalktı. Ve azizim o zaman telepaAdana (Hususî) Şehrimiz beleditiye inandım. Bana doğru ilerledi ve tut yesl şehir içindeki serseri köpeklerle ciddî bir mücadeleye geçmiştir. Şimdimam için elini uzattı. Dans ediyorduk. Gevrek, yumuşak bir ye kadar bu mücadele neticesi yüzlerce vücudü vardı. Uzun kirpiklerin gölgele köpek öldürülmüstür. Karşıvakada, Belediye zabıtası tar8diği kara dut gibi siyah, iri gözlerinin içi fından 50 kadar serseri köpek öldürül gülüyordu. Ahbablığımız hayli ilerledi. müştür. Adı Bedia idi. Tabiî ben de ona îktısad Vekâleti müfettiş muavinlerinden olduğuBir kız cesedi bulundu mu ve ismimi söyledim. Ve sonra birdenIzmit (Hususî) Denizde genc bir bire sordum: «Sizinle evlenebilir miyim?» kız cesedi bulunmuştur. îsmi Zeyneb Gözlerini açarak hayretle yüzüme bak olan bu genc kızın ne suretle öldüğü tı. Bu münasebetsizliğimi ihtimal ki çok tetkik edilmektedir. Şüphe üzerine Fasoğuk bulmuştu. Hiç sesini çıkarmadı. ik isminde bir genc nezaret altma almDans devam ediyordu. Tekrar sordum: mıştır. Beyoğlu Halkevinden: 1 Evimlzln tertib eylediği «Türk kitab sergisi» Evimizin Tepebasındaki merkez binasında 5/1/938 çarşamba gunü açılacaktır. 2 Sergi bir hafta devam edecektlr. Hergün sabah saat 10 dan akşam saat 20 ye kadar açık bulundurulacaktır. 3 Sergiye herkes gelebilir. ERTUĞRUL SADÎ TEK Tiyatrosu Bu gece: (Kadıköy Süreyya Yarın gece: (Bakırköy Miltiyadi Çarşamba: (Üsküdar sinemalarında CEZA KANUNTJ RADYO C Bu aksamki program J ANKARA: 12,30 muhtelif plâk neşriyatı 12,50 plâk: i k mıısiklsi ve halk şarkıları 13,15 dahU ve harici haberler 18,30 plâk neşri y&k 18,35 ingılizce ders: Azime Ipek 19,0ı Tiırk musiklsi ve halk şarkıları. (Makbuleçakar ve arkadaşları) 19,30 saat ayarı ve arabca nesriyat 19,45 Turk musiki si ve halk şarkıları. (Hikmet Rıza Sesgdr ve arfeadaşları) 20,15 spor konuşması: Nlzamftidin Kırşan 20,30 plâkla dans musiklsi îl,oO ajans haberleri 21,15 studjo salon orkestrası 21,55 yarınki program ve Lstıklâl marşı. ISTANB\JL: 12,30 plâkla Türk musikisi 12,50 havadis 13,05 plâkla Türk musikisi 13,30 muhtelif plâk neviyatı 14,00 SON 18,30 ÇOcuklara m&stı: Bayan Nlne tarafından 19 00 Bayan İrvci: Şan. Piyano ve keman refakatlle 19,3o konferans: Dr. Salim Ahmed (Elektrik çarpmasmdan ltorunma ma» baid) 19 55 borsa haberleri 20,00 Rifat ve arkadaşları tarafmdan Turk musikisi ve halk şarkıları So,3o hava raporu 20,33 Ömer Rıza Urafın«an arabca sdylev 20,45 Belma ve arkadaşları tarafından Türk musikisi e halk şarkıları, (saat ayarı) 21,16 radyo fonik temsil. (Deniz faciaları). Stüdyo orkestrası refakatlle 22,15 ajans haberleri 22,30 plâkla sololar, opera va operet parçalan 22,50 son haberler ve ertesi günün programı 23,00 SON. VIYANA: 18,35 VIYOLONSEL KONSERİ 19,03 karışık yayın 20,30 OPERA PARÇALARI21,40 MUSIKILI ROPORTAJ 22,15 KONSER Schubertın eserlerı 23,15 karışık yayın 23,35 DANS MUSİKİSİ 24 haberler 24,05 DANS MUSİKİSİ. BÜKREŞ. 18,05 karışık yayın 19,20 MUSİKİ: Beethoven'ın eserleri 19,50 konîerana 20,05 EĞLENCELI KONSER: Gluck, J, Straus, Schubert ve sair bestekârlaruı eserlerı 20,55 konferans 21,10 FLUT VB ŞA2{ KONSERİ: Bach ve Mozart'ın eserleri * 22,15 ŞARKILAR VE OPERA PARÇALA RI 22,35 haberler 22,50 HAFIF MUSİKİ 23,50 haberler. VARŞOVA: 18,20 VIYOLONSEL VE PİYANO KON SERI: Simanovskl, R. Korsakof ve sair bestek&rların eserleri 18,55 karışık yayın21,05 RADYO POPUHİSI, istirahatlerde haberler ve saire 23,05 SENFONİK KON SER. Mozart ve Brahms'ın eserleri 23,53 haberler. PARİS tP.T.TJ: 18,05 Org konseri, kıraat 18,50 PİYA « NO KONSERİ 19,05 konuşma ve saire m 20,35 SOLISTLERIN KONSERİ 21,05 ha « berler 22,05 ŞARKILAR 22,35 radyo fantezisi 23,05 ODA MUSİKİSİ VE ŞAN 24,05 MARIMBA ORKESTRASI 24,35 haberler, gramofon. LONDRA: 18,05 KEMAN VE PÎYANO KONSERİ 18,35 varyete 19,05 çocuklann zamanı 20,05 EĞLENCELI KONSER VB ŞAN; Mo zart, Schubert, J. Strauss, Offenbach ve «a ü bestekârların eserleri 21,05 haberler 21,35 eskl musiki 22,05 DANS MUSİ KISI 22,35 SENFONİK KONSER Brahms'ın eserleri 23,25 KARIŞIK MU SIKI 24,05 haberler 24,30 DANS MU SIKISİ 1,35 gramofon ve haberler. S Kânunnsani Çarşamba günü akşamı TURAN Tiyatrosunda Se k r a l i e s i Yavrunun gecesi, » ? HAMiYET Y ü c e s e s ve San'atkâr N A Ş İ D ve arkadaşlar. K A Y N A N A M Vodvil 3 perde Varvete Kpnto Solo, Jöetto Mevsimin en Nefis ve En Güzel Filmi ve M E L E K JEANETTE ve İ P E K sinemalarında birden gösterilecek olan MACDONALVın sahane eseri ATEŞ BOCEGİ filminin ilk gösterilmesi şerefine 12 SONKÂNUN ÇARŞAMBA GECESİ Yalnız M E L E K sinemasmda Biiyük bir Resmf sinema müsameresi verilecektir. Bir çok yenılıklerle sürprizler hazırlanan bu müsamerede «ROMEO JLYET» ve «LA DAM O KAMELYA» filimlerinm müsamerelerinde oluğu gıbı FRAK veya SMOKİNG mecburidır. Numaralı koltuklar şimdiden ayırtılmaktadır. Fazla izahat için MELEK gişesine müracaat edilmelidir. KREUTZER Sinema Kralı Bugün T Ü R K sinemasında Tolstov'un eseri Bethoven müziği (Fransızca) ŞONAT COOPEKin GARY DENİZ KAHRAMANLARI Fransızca sözlü bir süper film En son ve en büyük filmi Önümüzdeki Perşembe akşamından itibaren S A R A Y sinemasında önOmüzdeki Çarşamba akşamı... Daima güzel ve reogin Hlimler gÖstertne^i kendisine prensip ittihaz eden JEAN MURAT ve CHARLES VANEL'i Çigan romanslarının en kuvvetli ve en dramatik Sümer sineması Mersinde ortamekteb talebeleri hüviyet varakasız gezemiyecekler Mersin (Hususî) Sene başmdan îtîbaren orta okul talebesinln huviyet varakasız ve kasketsiz gezmemesi için okul idaresince her türîü tedbirler ahnmıştır. Emniyet memurlarınm bu ci heti takib etaıeleri kendilerinden rica ıdilmiştir. vatan istıyakını tasvır eden rmsalsiz lılmıntie tekdim edecektır. DICTRICU MARLENE Yeni Eserler Lokman Hekim Doktor HafiB Cemal Lokmanhekimln çıkarmakta olduğu Lokman Heklm mecmuasının 17 nci sayısı çıkmuştır. C Bir iki satırla • • • •^ Deanna Durbin ile Hejbert Marshall'ın birlikte çevirecekleri «Musiki için yaratılmış» filmi için şimdilik iki artist daha angaje edilmiştir. Bunlardan biri Christian Rub, diğeri Arthur Teacher'dir. Rejiyi Norman Taurog idare edecektir. •JC Fred Astaire iki aylık bir istirahat devresine çekilmiştir. Şubatta izni nihayet bulacak ve Holivud'a gelerek Ginger Rogers ile birlikte «Partönerinizi değiştiriniz!» filmini çevirecektir. •Jf Kan koca, Joel Mac Crea ile Frances Dee Havai adalarında geçirmekte oldukları istirahat devresine yakmda nihayet verecek ve Holivud'a döndükleri zaman birlikte Paramount hesabma «Wells Fargo» kordelâsmı vücude getireceklerdir. Teşekkür Merhume hemşiremin gerek cenaze merasiminde bulunan ve gerek bende haneye kadar zahmet ederek gelen veya mektub ve telgrafla uzak ve yakından lutfen taziyet eden bilumum dost, ahibba ve meslektaş ve arkadaşlarıma ayri ayrı teşekküre teessürüm mâni oldu ğundan kendilerine borclu bulunduğum teşekkür ve minnettarlığımm arzına jazetenizin tavassut buyurmasım dileim. îstanbul saylavı doktor Hakkı Sinasi Erel ÎRTİHAL Tüccardan Mecid, îstanbul Umum sîgorta sirketi umum müfettiği Ziya, Ankara Nümune hastanesi dahiliye müteassısı îzzet, Liman îsletme idaresi memurlarmdan Abidin, Ziraat Bankası îstanbul şubesi memurlarmdan Zihni Çantemirin babaları eski tüccarlardan Kafkasyalı Musa Kantemir rahmeti rahmana kavuşmuştur. Cenazesi bugün Bakırkövünde Elektrik şirketi karsısmdaki 102 numaralı evinden saat 11,30 da kaldırılarak Çarşı camisinde öğle na mazım müteakıb mahalli mezkurdaki kabristana defnedilecektir. Celenk ge :irilmemesini vasiyet etmiştir. •^ Avrupa kıt'asında nüfusuna nazaran en çok sinema salonu olan memleket İsveçtir. 1100 sinema salonuna sahib olan orada her 5583 nüfusa bir sinema salonu isabet etmektedir. Çekoslovakyada ise 2024 salon vardır. Her 7277 nüfusa bir salon düşmektedir. Belçikada 322 salon vardır. Her 7505 kişiye bir salon isabet etmektedir. îsviçrede 322 salon vardır. Her 12661 kişiye bir salon düşmektedir. Fakat sinema adedi nazarı dikkate alınırsa tabiatile îngiltere ve Fransa gibi memleketler başta gelmektedir. Balkanlar nazarı dikkate alınmıyacak olursa Avrupa nüfusuna nazaran en az sinema salonuna sahib Polonyadır. 883 salonu vardır. Beher 36,390 nüfusa bii »alon isabet etmektedir. Bizde aşağı yukarı 120 Nevyork Uzakşarktaki Amerikan donanmasını takviye etmek tize ahiren mşa eciılen yeni sistem dört Amerikan muhribi Çm sularına gönde salon mevcuddur. 130 bin kişiye bir salon düşmektedir. rilmiştir. Çarşamba akşamı M E L E K ii sinemasında MEYERLİNG „ DANiELLE DARRiEUX'nUn muvaffakiyeti oldu Vaki yüîlerce taleb karşısında bir kaç gün daha gostermek mecburiyetinJe kalan r e emsalsiz bir muvafrakiyetle SUiiSTiMAL DAVASI filmi; güzel yıldızın MESLEGiNiN ZAFER TACI oluyor ... Suvareler için yerlerinizi evvelden aldınnız. Teleton : A1341 SAKARYA ?5sterilmekte olan