27 Kasım 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Prof. Faik Sabri Duranın Viyana Coğrajya Enstitüsü matbaasında basilan Tabiî ve Siyasî Türkiye haritası 1/2.000.000 mikyasmda olan ve en son vilâyet taksimatma göre yapılan bu harita alfabe sırasüe endeksi de muhtevidir. Fiatı 50 kurustur. Kanaat Kitabevi I umhuri 4OCC ÎSTANBUL CAĞALOĞLÜ r an ih Musahab yil Sayi! 4865 Teleton: Başmünarrlr ve evl: 22366 Tahrtr heyetl: 24298. tdare ve matbaa tasmı 24299 24290 Telgral ve mektub adresl: Cumhurtyet. tstanbul Posta lratusu: tstanbul. No 248 n .4 ' 07 ll# f '» • 1IÎ07 UlHîlSrÎGSİ 27 İKinCltBŞrİD 1937 Tarihten elli seçme yipjdk. # Ayni zamanda elli nefîs hikâyef Tş^ Turhan Tan'ın bu gerçekten güifcK^seri de çıktı. ^ ~ •'• Milletler, kendi kendilerine yetebilirler mi? Umumî ıstırabı dindirmenin tek çaresi sulh hayatına kat'iyyetle dönerek refah kaynağı yeni zengin likler kurmak için tıpkı karıncalar gibi sabrile ve ıttıradla çalışmakta ve milletlerarası iktısadi miinase betleri biran önce tekrar en normal şekiüerine irca eylemektedir mumî Harb sonu dünyası ortaya bir takım milletler tara fından tatbik edilmek istenilen böyle bir mesele çıkardı. Bazı milletler, eğer imkânı varsa harice hiç muhtac ol maksızın kendi istihsallerile kendı işlerini görüp gideceklerdi, yahud eğer harice muhtac olacaklarsa bu ihtiyacı asgarî haddine indirerek, meşhur tabiri muci bince, daha ziyade kendi yağlarile kavrulacaklardı. Üç beş gün evvel İtalyada kendi kendine yetme siyasetinin ıstılahî ifadesi olan otarşi (autarchie autarcie) nin bilmeyiz kaçıncı yılını kutluladılar. Habeş harbi münasebetile Milletler Cemiyetinin İtalyaya karşı kortopal tatbik ettiği zecrî tedbirlere karşı İtalya da kendi kendine yetmek kaidesini tesis etmiş ve bu sayede zecrî tedbirler kalktığı zaman dahi İtalyanın bu siyasette devam edecc ğini söyliyerek bu tedbirlerden netice itibarile onları tatbik eden milletlerin mu tazarrır olacağını ilân eylemişti. Habeş macerasmdanberi dünya ahvali düzelmem ş olduğu cihetle her ihtimale karşı İtalya kendi kendine yetme siyasetini takibde devam edip gidiyor. Bu münasebetle îtalyada bazı istihsallerin dahilî gayretlerle hangi terakki safhalanna götijrül müş olduğunun istatistiklerini gördük. Bu istatistiklerin bu davayı nekadar ispat ettiği herhalde ve hiç şüphesiz tetkike, hatta muhtelif cephelerden uzun uzadıya tetkike muhtac bir meseledir. îtalyadan önce Almanyanın kendi kendine yetme siyasetini takib etmeğe başlamış ve şimdiki halde bunu dört yıllık b r programla nerede ise havanın azotundan ekmek çıkaracakmış gibi şamil bir şekle koymağa var gayretile çalışmakta bulunmuş olduğunu biliyoruz. Almanya kendi kendine yetecek ve yukanda söylediğimiz meşhur tabir mucibince kendi yağile kavrulacak bir muvaffakiyete ula§acak mı? Diyorlar ki Almanyada sen tetik esans istihsali çoğalmıştır. Olabilir. Fennin şimdiki terakki derecelerinde dir nün muhal sandığı nice hayallerin haki kcrt olması imkân dairesine girmiş bulunduğunu kabul edebiliriz. Yalnız bize bu yolla elde edilen her istıhsalin kaça mal olduğunu haber vermeli. Eğer sentetik esans, fiatça tabiî benzinden üç dört misli pahalıya mal oluyorsa bu dünyada buna dayanacak devlet bütçesi tasavvur olu Müstemlekelerde açık Encümenin hazırladığı iki mazbata da kapı r e jimi ihdas edilecek Meclisin Pazartesi celsesinde İngiliz ve Fransız Başvekilleri Alman talebleri müstaceliyetle müzakere edilecek meselelerile beraber Ispanya, Uzakşark ve Ankara 26 (Telefonla) İzmir meb'usu Celâl Bayar ve 152 arkadaşının Teşkilâtı Esasiyenin 44, 47, 48, 49, 50 ve 61 inci maddelerinin değiştirilmesi hakkındaki kanun teklifi, Teşkilâtı Esasiye Encümeninden geçmiş ve encümen mazbatası hazırlanmıştır. Celâl Bayarla 18 arkadaşının devlet dairelerinin Vekâletlere tefriki ve Siyasî Müsteşarlarm vazifeleri hakkındaki kanunun tadiline dair teklif de Teşkilâtı Esasiye Encümeninden geçmiş, heyeti umumiyeye sevkolunmuşrur. Meclisin pazartesi günkü içtimauıda müstaceliyetle görüşülecek olan bu lâyihalar hakkmda encümenin hazırladığı mazbatayı aynen bıldiriyorum: kadar yükünü tahfif ve devlet işlerinin genişlemesi karşısmda Vekâletler muamelâtmın daha ziyadte sür'at ve sühuletle yürüyebilmesini temin için Siyasî Müsteşarlık teşkilâtının vücude getirilmesi ve ileride ihtisas ve kabiliyetlerinden istifade edılebilmek için idarî ve icraî vazıfelerden önce, müsteşar olarak bulundurulmalarının favdalı olacası mülâhazasile Siyasî Müsteşarların Büyük Millet Meclisi azası meyanından seçilmesi muvafık ve hatta lüzum'.u görülerek teskilâtm hututu esasiyesi bu veçhile ana kanunumuzda yer almıştı. Halbuki Siyasî Müsteşarlık teşkilâtının tatbik sahasma intikalinden sonra beklenen faydanın husul bulmadığî neticesini göstermistir. Ezcümle kuvvet ve kudretlerinin kendi şahıslarına münhasır olması lâzım gelen, salâhiyet sahibi olup mes'uliyet tekabbül etmis bulunan Vekillerin bu kudret ve salâhivetlerine baskalarınm istiraki, otoritelerini tenkis "d»cek mahiyet arzetmis olmakla beraber Vekil ile Siyasî Müstesar arasmda doSacak noktai nazar ihtilâfınm hükumeti zâfa dücar edebileceği yolundaki mütalea da varid bulunmaktadır. Bundan başka Büvük Millpt M^CİİM a^a[Arkası Sa 8 sutun 4 tei Teşkilâtı Esasiye tadilâtı Almanyayı tatmin için Akdeniz işlerini de müzakere edecekler Encümenin mazbatası «Teşkilâtı Esasiye kanununun 44, 47, 48, 49, 50 ve 61 inci maddelerinin değiştirilmesi hakkında îzmir meb'usu Celâl Bayar ve arkadaslan tarafından yapılan teklif kanunu, encümenimize havale edilmis ve teklifi vâki mezkur kanunun 102 nci maddesinin 2 nci fıkrası mucibince, nisabı ekseriyeti haiz bulunduğu anlaşılmış olmakla okundu ve görüşüldü. İcra Vekilleri heyetmi teskil eden zevatın bir dereceye Madridin bombardımanı Fransız Başvekili M. Chautemps, gazetecilere izahat veriyor Ihtilâlci bataryaları şehri mütemadiyen döğüyorlar Franco iki taraftan üçer bin gönüllünün Dün bir kişi daha yakageri çekilmesine razı olduğunu bildirdi landı ve M. Pozzo di Madrid 26 (A. Borgo'nun evi arandı A.) Asilerin bataryaları, dün Madrid üzerine şiddetlı bir ateş açmış, birçok kişinin ölmeşine ve yaralanmasına sebebiyet vermiş tir. Cumhuriyetçile rin topçuları, mu vaffakiyetle muka bele ederek asilerin hatlarmı bombardı man etmişler ve asilere ağır zayiat verdirmişlerdir. Cumhuriyetçi kı t a a 11 n Üniversite mahallesi mmtaka sındaki asi kuvvetlerle Casa del Campo'daki asi kuvvetler arasındaki irtibatı kesmeğe muvaffak oldukları haber veril Mütemadiyen tahrib edilen Madridde bir sokağın manzarası mektedir. Cumhuriyetçilerin Mangama kü bombardıman esnasında 7 çocuk, 3 res nehri üzerinde bir köprüyü tahribe kadm ve bir erkek ölmüş ve 10 kişi yaramuvaffak oldukları da bildiriliyor. lanmıştır. Paris 26 (A.A.) Birkaç gün evvel çatosunda gizli teşkilâtla alâkadar otre, Macaristandaki av partisinden dö nünce polise müracaat ederek teslim olmuştur. Pastre masumiyetini iddia eylemektedir. Fransadaki ihtilâl teşkilâtı Londra 26 (A.A.) Chautemps ve Delbos'nun tefakatlerinde Fransa Hariciye Nezareti siyasî kısım müdürü Mas sigli olduğu halde pazartesi sabahı buraya gelmeleri beklenilmektedir. Fransa devlet adamları derhal İngiliz ricalile noktai nazar teatisinde buluna caklardır. Bundan sonra Chamberlain Fransız misafirlerin şerefine bir öğle ye meği verecektir. Müzakerelere öğledeo sonra da devam edilecektir. Akşam Eden Fransız liderlerini evine kabul edecektir. Salı günü Fransız sefaretinde bir öğle yemeği verilecektir. Chautemps, Delbos ve Massigli salı akşamı Londradan ayrılacaklardır. [Arkası Sa. 8 sütun 2 del Hatayda heyecan Halk, yeni rejimin iiân edileceği 29 ikinciteşrini hasretle beklemektedir Antakya (Hususî) Bugünlerde si yasî efkârı en ziyade meşgul eden mesele; Suriye Komiseri Kont dö Martel'in bu ayın 28 inci günü Halebe, 29 uncu günü de Antakyaya gelerek yeni rejimin başladığını ilân etmesidir. Ha taylılar bu mes'ud güne heyecan ve hasretle intizardadırlar. Bâlen Şamda bulunan komiser, gazetecilere verdiği beyanatta Fransanın Suriye ile sağlam bir dostluk kurmağa çalıştığını söylemiş ve kendisinin bu işin en hararetli ta raftarı olduğunu ilâve etmiştir. Dük Pozzo di Borgo'nun evinde taharriyat Paris 26 (A.A.) C.S.A.R. İşi dolayısile yeni bir tevkif daha yapılmıştır. Tevkif edilen zat, Kont LamotteSaint Pierre'in yeğeni olup Ampere caddesinde meydana çıkarılmış olan mühim bir silâh deposu ve betonarme melceler sebebile itham edilmiş olan Hubert Pastre'dir. Evry şatosunun sahibi olan M. Hubert Pastre, fesadcıların harekâtına iştirak etmiş olmakla itham olunmaktadır. Sancaktaki tezvirat ve tahrikât de [Arkası Sa. 8 sütun 3 te\ vam edip durmaktadır. Evvelki gün Ayrancı köyünden kandırılan bir Arab çiftçisi Milletler Cemiyeti kontrol he Kendi kendimizi tenkid: yetine müracaat ederek kendisinin nüfusa Türk olarak yazıldığından şikâyet etmiştir. Bu hususta mahallen tetkikat Guadalajara 26 (A.A.) Havas Asilerin 30 kadar tayyaresî, 200 den yapmak arzüsunu gösteren heyet aza Fransanın Suriye fevkalâde komiseri namaz. ajansı muhabirinden: fazla bomba atmıştır. Toprak ıslak oldu{Arkası Sa. 8 sütun 5 tel Kont de Martel Niçin milletler kendi kendilerine yet Guadalajara'nın maruz kalmış olduğu ğundan dolayı bombaların 120 tanesi ıııiHiııııııııııııı ıı ıııııııııııııı ıııı ı ııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiMiınııiHiı ıınııııııın meğe çahşıyorlar? Bu ihtiyac nereden bombardımanların en şiddetlisi olaa dün{Arkası Sa. 8 sütun 3 te] çıktı? Evvelâ bu bir zaruret midir? SonTa milletlerarası beşeriyet âleminde yürür Orucun levazımından olarak muba bir dava mıdır? rek ramazan ayı sonunda dağıtılan jitrenın Tayyare Kurumuna verilmesinBu suallerin en sonuncusuna cevab deki sevabı ve isabeti din âlimi vâızlar vermekle başlıyarak evvelâ şunu söyliyesöylüyorlar, ve hakikat ifadecisî gaze lim: Küreiarz üzerinde tek insan kendi teler yazıyorlar. Filhdkika müslümanbaşına yaşıyabilir mi? Tek ailenin içti lığın saf itikadındaki iyi ve fena me • maî ve medenî bir hayat sürmesine im lekler yirminci medeniyet asnmn taykân var mıdır? Bizce ne tek insan kendi yarelerinde birer hakikat olarak karşıbaşına yaşıyabilir, ne tek ailenin insanlık mıza çıkmış gibidirler. mefhumu ile mütenasib bir hayat sürmeKur'anı Kerimde Habeş hükümdarı sine imkân vardır. Tabiati itibarile insaEbrehe'nin Mekke üzerine yaptığı bir Din içtimaî bir mahluk olduğu çoktan biseferden bahsolunurken orada kırlan Iinmiş ve teslim olunmuş bir hakikattir. gıç kuşlarının düşman ordusuna atedi E>azı hayvanlar ancak sürü halinde yaşar taşlar attığı hikâye olunur. Ne hayret lar. İnsan yalnız sürü halinde yaşamaz, olunacak maceradır ki on dört asır sonakla ve iz'ana uygun bir cemiyet hayatı ra Habeşistanın jelakeüni hazırlıyan guder ve yürütür. İnsanı cemiyet halin yabancı istilâda en müessir silâhı tayden çıkarırsanız onu, sudan çıkanlmış yareler ve bunların Habeş ordusu üzebalık gibi, sade öldürmüş olursunuz. Bu rine yağdırdığı ateşli maddeler teşkil etti. Tayyarelerin kırlangıç kiLşlanna kaide bütün beşeriyete şamildir. İnsan ve benzeyişleri ibretle düşünülecek bir şey hatta aile tek başına yaşıyamaz. Dünyadeğil midir? İnsanın mukaddes kitabda tek millet dahi kendi başına yaşamaz, dan fışkırmış mucize diyeceği gelir... uzak veya yakın bütün diğer milletlerle Memleketimizin havalarım yabancı münasebetler halinde bulunarak öyle ya kanadların tecavüzünden korumak içiv şar. Ve bu münasebetler bilhassa iktısadî vatan bekçisi kendi meleklerimiz hük mübadelelerle tahakkuk ettiği ve edeceği mündeki kendi tayyarelerimizi alabildiiçin bütün şartlarım haiz olacak milletlerğine çoğaltmaklığımız lâzımdır. Fitre de dahi otarşiyi inkâr etmekte tereddüde Macar Başvekili M. Daranyi, Hariciye Nazırı M. de Kanya; Berlinde lerimizi bu en hayırlı işe tahsis ve onu mahal görülemez. Bu ise yeni icad olu şereflerine verilen bir ziyafette, Alman Nazırlarile bir arada bu suretle de bir miktar daha fazla taknacak bir kaide değildir. İnsanlığın haviye etmekle bu dinî ve vicdanî vazi • Budapeşte 26 (A.A.) Havas ajansı leyhindeki misaka iştirak etmeslni İsteyatı asırlardan ve asırlardanberi milletlejemizi en isabetli bir şekilde ifa etmXı muhabirinden: Macar gazetelerıne na mekten feragat etmiş, Macaristanm erin mütekabil münasebetlerine istinad etzaran M. Daranyi'nin Berlindeki gö kalliyetler ve muahedelerin yeniden olacağımız şüphesizdir. Bir an bile temek suretile teessüs etmis bir nizam ol rüşmeleri, Macar hükumetine esaslı tetkiki hakkındaki mutalebeleri lehin reddüde yer yok: Fitrelerimizi doğruca Tayyare Kurumuna götürelim. menfaatler temin etmiştir. Japon askerleri, Çinde devirdikleri bir katarın etrafında... de manen vaziyet almak taahüdüne giYUNUS NADt Almanya, Macaristanın bolşevizm a rişmiştir. [Arkası Sa. 6 sütun 4 te] (Yazızı 8 inci tahifemizde) Fitrelerimizle bekçi meleklere kanadlar takalım 11111 Alman taahhüdü Berlin, muahedelerin yeniden tetkikile ekalliyetler işlerinde Macaristana müzaheret edecek Müdafaa devam ederse yeni merkeze gireceğiz» Japonyadan Çine bir tehdid daha Romada Japonya lehine büyük tezahürat yapıldı, Halk «Yaşasın Japonya!» diye bağırdı ı