23 Eylül 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 9

23 Eylul 1937 CUMHURİYET Kaybolan ihtıralar Tarihten evvelld medeniyetin akıllara durgunluk veren eserleri rneydana çıkıyor 20 nci asır fenninîn yapmağa muvaffak olamadığı demir sütun 7000 senelik çelik makas Mısırlılar elektriği biliyorlardı Yunanlıların yaptığı otomatlar Paris sergisindeki ihtiralar saraymı gezenler, insan zekâsınm yarattığı hari kalar karşısında hayranhktan hayranlığa düşüyorlar. Bilhassa son asır içinde vü cude getirilen fennî terakkiyat son dcrece dikkate şayandır. Bununla beraber, tarihin karanhkları içinde kalmış nice ihtiralar vardır ki ekserisi bugün bizim hayretle gördüğümüz şeylerin, hesab edile miyecek kadar eski zamanlarda vücude getirilmiş ecdadı denmeğe sezadır. Bunlann içinde öyleleri vardır ki, nasıl ya pıldıklanm bugünkü müterakki teknik vesaitile dahi anlamak imkânı buluna mamıştır. Meselâ demir sanayiinin son asır zarfmda nekadar yüksek bir tekâmül derecesine çıktığı malumdur. Buna rağmen, maziden artakalmış öyle şeyler vardır ki, modern mühendisler aynini yapmaktan Afrikada 7000 senelik makasın bulunduğu harabe izhan aczetmektedirler. Hindistanda, Delhi şehrinden birkaç sır tekniği henüz muvaffak olamamıştır. kilometro mesafede 66 metro yüksekli Kınlmıyan camla, eğilip bükülebilir ca ğinde baştanbaşa demir bir sütun vardır mı keşfedişimiz de henüz dündür. Bun ki, kökü, toprağın içinde 11 metro 4 0 lann, o devirdeki mükemmeliyet derecesantim derinliğindedir. Sütunun ağırlığı sini bulmadığı da ayn mesele. takriben 17,000 kilogramdır. Hayreti Buna benzer nice şeyler vardır ki, mucib olan nokta, bu demir sütunun bin yepyeni şeyler zannettiğimiz halde, bilâlerce senelik bir mazisi bulunduğu halde, kis pek eski zamanlarda icad edilmişlerüzerinde bir tek pas lekesi mevcud ol •dir. Meselâ son asnn harikalanndan sanmamasıdır. Bundan başka, sütunda, kay dığımız elektriğin bile eski Mısırlılarca nak izi de yoktur. Bilhassa bu nolfta son malum olduğu anlaşılmıştır. Mısır ma • derece şayanı hayrettir. Zira, bugünkü, bedlerinin kulelerinde uçlan madenle fabrikalann bütün mükemmeliyetine, haiz mücehhez 30 metro ve daha fazla yük oldukları teknik şeraitin yüksekliğine, seklikte direkler vardı. Bunların siperisaizabe ocaklarına ve demir sanayiindeki ikadan başka birşey olmadığı tahakkuk bütün tekemmülâta rağmen, bu büyük etmiştir. Eski bir Mısır yazısında, bu dilükte bir sütunun vücude getirilmesi, hal reklerin «gökyüzündeki fırtınalan kesmek Üne imkân olmıyan teknik meseleler or • için» dikildiği zikredilmektedir. Direkletaya çıkaracak kadar güçtür. 3000 rin ucundaki maden bakırdır. 4000 sene evvel yapılmış olan bu sütu Mısırdaki dikili taşlann da birer si nun imali tarzı, bu hususta yürütülen bir perisaika olduğu tahmin ediliyor. Zira, çok faraziyelere rağmen hâlâ sır olarak onların tepeleri de altın ve bakırla kapkalmakta berdevamdır. lıdır. Mısırdan hicret eden Ibranilerin, o Norveçte, 1000 yılında Amerikayı keşfetmiş olan eski Iskandinav gemicilerinin, Viking'lerin zamanından kalma bir gemi bakiyesi keşfedilmiştir. Bu gemi bakiyesinin üstünde paslanmaz çiviler vardır. Toprak altında asırlarca müddet kalan bu çivilerin nasıl olup da pas tutmadığı hayret edilecek birşeydir. Demek oluyor ki, o tarihte, insanlar, madenlere zamanla paslanmamak hassası vermenin usulünü biliyorlarmış. Bugün, bizler, imal ettiğimiz madenî eşyanın, bin sene sonraki ahlâfın eline paslanmamış olarak geçebileceğini, kat'iyetle söyliyemeyiz. Bizim bugün sahib olduğumuz teknik vesaitin binde birini bilmiyen o insanlar, bizim ancak Ondokuzuncu asırda keş • fettiğimiz birşeyi o tarihte nasıl bulmuşlardı? Alman kâşifi Frobenius, Afrikanın göbeğindeki Zimbabvve madenlerinde, 7000 sene evvele aid olduğunu hesab ettiği bir çelik makas bulmuştu. Bugünkü yerlilerinin gayet aşağı bir medeniyet seviyesinde bulundukları bir mıntakada 7000 sene evvel, çelikten makas yapan zekâ, acaba hangi medeniyetin mümessiliydi? İst. Borsası 22/9/937 P AB ALA B Aeılıs. Sterlin 626. Dolar 123 Frank 83 Liret 110 Belçika Fr. 80 Drahmi 22. İsviçre Fr. 570. Leva 20. Florin 65. Kron Çek 74. ŞiJin Avusturya 21. Mark 28. 20. Zloti 21. Pengo 12.50 Ley 48. Dinar 30. Kron tsveç Altın 1061. Banknot 260. ÇEKLEB Açılıs Londra 628. NewYork 0.7885 Paris 23.0275 Milflno 14.9984 Briiksel 4.6894 Atina 87.0225 Cenevre 3.4363 Sofya 63.6942 Amsterd. 1.43 Prag 22.5915 Viyana 4.1688 Madrid 11.7038 Berlin 1.9675 Varşova 4.1735 Budapeşte 3.9810 Bükres 107.0063 Belgrad 34.355 Tokohama 2.7356 Moskova 20.3375 Stokholm 3.0884 E SH AM Cumhurıyet aOI^ süityım y İş arıyor Beyoğlunda Zambak sokağmda 25 nu marada oturan Bürbaneddin ismlnde bir genc lş aramaktadır. 630. 127.50 88. 115. 84. 23. 580. 21. 70. 84. 23.50 31. 23. 25. 14.50 52. 32. 1062. 261. Kapanıs. Dişlerine tabiî beyazlığı vermek İçin BAYAN AYTEN, ARKADAŞLARININ NELER YAPTIKLARINI ÖGRENİYOR. beni «evmiyor. Dişlerioa çirhin ve svarmiftır. Kapams 628. 0.7881 23.06 14.9984 4.6882 87.0225 3.4363 63.6942 1.4293 22.5915 4.1688 11.7038 1.9675 4.1735 3.9810 107.0063 34.355 2.7356 20.3375 3.0884 İsim ve adresi mahfuz bir okuyucumuzdan aldığımız mektubda deniliyor ki: «İstanbul Kız orta mektebinde okuyan bir çocuk velisiyim. Çocuğum bir dersten üç alara/k sınıfta kaldı. Keşke sıfır aisaydı. Duyulacak acı bu kadar büyük oJmı yacaktı. Acaba iki ntımara noksan aimak yüzünden kocaman bir seneyi kaybeden yalnız çocuk mudur? Kıymetli öğret menin takdir hakkına saygı göstermekle beraber nihayet bir insan olan ögretmenin hataya düşmesl de çok muhtemel bulunmasına nazaran bir dersten ancak bir iki nunıara İçin döndürülen çocukla rın yeniden imtihana tâbl tutulması mümkün değil midir? Memur veya orta halli bir ailenin nekadar ağır şerait altında çocuklarını mektebe göndereblldiğlni çok iyi takdir edeceğine emin bulunduğum sayın Kültür Bakanmm bit iki sene evvel olduğu gibi bir dersten kalanlarm bir komlsyon huzurunda tekrar imtihana tâbi tutulması hususunda nazarı dikkatini celbetmenlzl dllerim.» Maarif Vekâletinin nazarı dikkatine NihıdTârfakl tHMm t. mm, nm ua maıtt. KOLYNOS' Artık diflerim daha beyazdırı Pazartesi ;t İTtıtli. tMı BIÜ Uı Û m 3 n aılik tiıul laa u Salı Şimdi de eidden parlak ve sehhardırlar. GUNUN BULMACASI 1 2 S « » « T 8 9 10 1 • • =5=ı 1 • • • • • • • • • • • • • • Dişlerinize tabiî güzelliği vermek için yeni ve emin bir usul vardır. Bu usul, donuk ve sararmış dişlerj hemen bir lâhzada beyazlatır. Eski diş macunlarmı kullanan binlerce kişi, KOLYNOS namı verdikleri bu yeni ve müessir diş macununu kullan« mağa başlamışlardır. Onun şayanı hayret tesiri, tamamen başka fennî bir nazariyeye müsteniddir. KOLYNOS vakit kaybetmeksizin di§leri çirkinleştiren sarı tabaka KOLYNOS CRÎME DENTIFRIGI yı giderir. KOLYNOS terkiblnde kıymetli maddeler mevcuddur. Tesiri seridir. KOLYNOS kullanarak tabii beyazhğa kavuşan dişler sa« yesinde cazib ve sehhar bir tebessüm temin edilmiş ve arkadajlarınızın takdir nazarlarını celbetmiş olursunuz.KOLYNOS'u kullanınız, Hayrette kalacaksınız. Soldan sağa: 1 Keyfinde yaşıyan (mürekkeb keli me). 2 Sayx, meslek. 3 Asyada bir nenir, alfabenln İlk ve son harıleri yan yana. 4 Tesbihin kısımlaruıdan blri, büyük. 5 Esas itibarile. 6 Yokluk. 7 Fransız alfabeslnde bir harf, k^ evlâd. 8 Kırmızı bir su sızan. 9 Bir emir, arabca <bir tarafa egmek». 10 Lânza, bir edatın kısaltılmış ve kalınlaştırılmısı, bir hayvan. Yukarıdan aşağıya: 1 Baştanaşağı cilve (todın ismi), hayGizli cemiyete giren Ameri ret edatı. 2 İki ayağın arasındaki me fakülte Anlayış kudretl. kan âyan azasının vaziyeti safe, tnsan, birreisi. 3 5 Acele, alfabede 4 emir. Son posta ile gelen ecnebi gazeteleri, bir harf. 6 Merkez, herkesin önünde. Amerika âyanından Black'ın, Ku KIux 7 Sakln, İstanbulun bir nahlyesl. 8 Genişlik, ekme faaliyetleri. 9 Cilveli Klan cemiyeti ile olan alâkasının, gitgi (kadm İsmi), eşya. 10 Eksikslz, umumi. de daha büyük bir rezalet haline geldiğiEvvelki bulmacanın balledllmij jefcli ni yazıyorlar. 1 2 8 4 6 0 T 8 9 10 Siyasî çehresi ne olursa olsun. bütün 1 ÇlA P A "ÇİUİL • L Al gazeteler çok şiddetli neşriyatla bu işi zaman, Mısırlılann bu sahadaki bilgile Ö V E N • alevlendirmekte ve hepsi Cumhurreisi L A N rine tesahub ettikleri de Ahdi Atikın bazı Roosevelt'e hücum etmektedir. Black'ın V AİK 1 T •İP A P A kısımlarından anlaşılmaktadır. 1746 se yüksek şuraya intihabını tasvib etmiş olan R • T A Z A • nesinde üç Felemenkli âlim tarafından âyan azası da, Cumhurreisi kadar müş tatbik edilen Leyde şişesi prensipi iizeri Açüı? Kapanış Is Bankası hamiline 10. 10 Aslan eimento 10.65 10.70 Merkez Bankası 90.25 90.25 tSTİKBAZLAB Aeılıs Kapanış Tflrk borco I Pesftı 13.80 13.80 • » IVadHi 13.80 13.80 • » nVsdplf 13.35 13.55 T A B V1 LAT Açıli4 Kapanış Anadolu I Peşin 41.70 41.70 • • Iktısat Vekâleti İç Ticaret Umum Müdürlüğünden: Esas mukavelenamesi mahallî kanunlanna göre tanzim edilerek usulen tescil edilen ve 30 ikinciteşrin 1330 tarihli kanun hükümlerine göre tescili istenen ve merkezi Paris'te bulunan Fransıs tabiiyetli 7.500.000 Frank »ennayeli (Reji Jeneral Dö Şömen Dö Fer E Travo Püblik Reige G^n^ral de Chemins de Fer et Travaux Publics) şirketinin Vekâlete verüen evrakı tetkik edilerek muvafık görülmüştür. Bu evrak arasındaki vekâletnameye göre şirketin Türkiye umum! ve killiğine, şirket namına yapacağı işlerden doğacak davalarda bütün mahkemelerde dava eden, edilen ve üçüncü şahıs sıfatlarüe hazır bulunmağa salâhi yettar olmak üzere tayin olunan îstanbulda Galatada Assikürazioni Cenerali hanmda (A. Diliotti) dir. Keyfiyet tekik edilerek kanunl hükümlere uygun görülmüj olmakla ilân olunur. I Emlâk ve Eytam Bankası İlanları I Esas No. 660 Yeri No.sı Nev'i tstanbul, Yeşilköy, Umra25 Ev niye eski Dördüncü yeni 27 Dörtkardeşler sokaı. 663 îstanbul, Bakırköy mahal5 Ev 300.^ lesi Avniye sokağı. Yerleri yukarıda yazılı gayrimenkuller açık arttırma suretile ve sekiz taksit'e satılacaktır. Birinci taksit peşin geri kalanı fa.izsiz olarak yedi senede ve y*di müsavi taksitte ödenecektir. Ihale 7/10/937 perşembe günü saat ondadır. îsteklilerin bildirilen gün ve saatte depozito parasile birlikte şubemize gelmelerL «711» (6423) Depozitosu T.L. 120. YİA ne yapılmış elektrik kondansatörlerinin İbranilerce malum bulunduğu, Ahdi Atikın, bilhassa Musamn ikinci ve üçüncü kitabının bazı fasıllanndan anlajılmak tadır. Bütün bunları imkânsız telâkki etme meliyiz. Romalıların, fildişini yumuşat mak için kullandıklan usulü hâlâ keşfedemediğimizi unutmıyalım. Eski vesaik ele geçirildikçe ve tarihin karanlıklarına doğru daha fazla gidil dikçe, beşer zekâsınm, modern teknikten çok evvel gayet mühim fennî kesjflerde bulunduğu daha kat'iyetle anlaşılmakta dır. kül bir mevkide bulunuyorlar. Bir çoklan, evvelce bu vaziyetten haberimiz olsaydı, intihab mazbatasmı tasdik etmez dik demektedirler. Umumiyetle, Roose • velt kabahatli görülüyor. Cumhurreisinin yakınlan, onun, kendisini aldatan, Black'ı istifaya mecbur edeceğini söylüyorlarsa da, bu Black'ın kendi arzusuna kalmış bir şeydir. Çünkü, yüksek şura azası, gizli cemiyete dahil olsa da olmasa da, kaydihayat şartile azalığına devam etmekten asla menolunamaz. NİB N • • K A Ş F E NİE İA M EİR ıN E LİB 10 [VjR JJ • 1 2 3 4 E S t • K R • İK C A A'N KİA • A A R M • A • I t , • S C I • A R A ş 1 I K • Y Gayrimübadiller Cemiyetinden: Cemiyetimiz, senelik kongresi birinciteşrinin 11 ind pazartesi günü saat 14 te İstanbul Halkevinde toplanacağından mukayyed azanm teşrifleri mercudur. M. Turhanm eserleri Kadın Avası. Cem Suitan. Timurlenk. Tarihte Türkler için büyük sözler. 5 Akından Âkına. 6 Viyana Dönüşü. Her kütübhaneyi süsliyecek olan bu gerçekten nefis eserlerden birer tane edinmek için acele et* melerini okuyucularımıza tavsiye ederiz. İstanbul Defterdarhğından: Haydarpaşa Erkek Lisesi bakkaliyesi senelik kirası peşin verilmek şar tile yılda bin beş yüz lira muhammen kira üzerinden üç yıl müddetle ve açık arttırma usulile kiraya verilecektir. îsteklilerin, genel ve on bir maddelik özel şeraitini öğrenmek istiyenlerin Türkiye Cumhuriyeti tebaasmdan olması ve hüsnühal ashabmdan olduğuna, mahkumiyeti vesair hastahğı bu • lunmadığma dair zabıta, Müddeiumumilik ve sıhhiyeden alacaklan vesaik ve 338 liradan ibaret muvakkat pey akçelerile Millî Emlâk Müdürlüğünde toplenan Komisyona müracaatleri." «M.» (6175) Bundan daha garib şeyler var. Meksikanın eski şehirlerinden birinde, son de rece garib bir madde ile yapılmış vazo lar demir gibi serttir. Büyük olmalanna rağmen on yaşında bir çocuğun kaldıra bileceği kadar hafiftir. Senelerdenberi, Amerikalı kimyagerler ve maden sana Çinlilerin, birkaç ameliyeyi birden yii mütehassıslan, bu vazolann hangi yapmalarını mümkün kılan, milâddan maddeden yapıldığını keşfe uğraşmışlar, evvel 825 senesinde icad ettikleri porta fakat hiçbir neticeye varamamışlardır. tif hesab makinesi, Leonardo da Vinci Onüçüncü asırdan kalma olduklan tahnin daha Onaltıncı asırda tasavvur ettiği oıin edilen bu vazoların mamul olduk denizaltı gemisi, Romalıların, bugünkü 'an maddeyi keşfedene binlerce Ingiliz otomobil gibi kendi kendine hareket eden 'irası mükâfat vadeden bir İngiliz fab arabalan, sürat ve mesafe müş'irleri, ikası, hâlâ bir netice istihsal edememişGaule'larm sapan makineleri bütün bunl ir. lar eski medeniyetlerin, ihtiralarda ve keCam, bugün, üzerinde en fazla kafa şiflerde bizden geri kalmak şöyle dur orulan, yeniliklere mevzu teşkil eden sun, bizi geçmiş olduklarını gösteren nü>ir madde oldu. Fenikelilerin bulduğu munelerdir. amı, Romalılar tekemmül ettirmişler, >atta, ona, Yirminci asır medeniyetinin seri sandığımız inhina kabiliyetini bile Goğfis ve dahilî hastalıklar ermişlerdi. Roma medeniyetinin suku mutehassısı ından sonra, bu san'at da unutulmuştu. Cenevre tiniversitestnden mezun, 4atta, Neron'un huzuruna çıkan bir Cenevre Tib Fakültesi ve halk anaatkânn, imparatorun huzurunda bir sanatoryomu sabtk asistant ardağı yere attığı, bardağın kınlmayıp Belediye karşısında Sinanağa ade, hafifçe çukurlaştığı ve zanaatkânn datrelerî. öğleden sonra ikiden Su çukuru, bir iki çekiç dokundurmakla itibaren hastalarını kabu) eder. Jüzelttiğini Petrone nakleder. Telefon: 23S65 Bu nevi bir cam imaline, Yirmincî a İçine para atılınca hareket eden, mayi veya eşya tevzi eden otomatların, eski Yunanlılar tarafından bulunmuş bir prensipe istinad ettiği de inkâr kabul etmez bir hakikattir. O tarihte, Yunanlılar, içine bir sikke atılmak suretile su akıtan otomatlar yaparlardı. Hatta, ar zuya göre, sıcak veya soğuk su akıtan otomatlar, önce su, sonra şarab, sonra su ile kanjık şarab akıtan otomatlar da vardı. İçine su doldurulduktan sonra altın • da ateş yakılıp hareket yaptırılan hey keller de, kadim Yunan medeniyetinin, buhar kuvvetinin ilk kâşifi olduğuna en büyük bürhan teşkil eder. Cağaloğlır Nuruosmaniye cad No. 30 (Cağaloğlu eczanesl yarunda) • H i M B Telefon: 22566 ı Dr. Şükrü Ertan GözHekimi istanbul Defterdarhğından: Keşif bedeli 888 lira 78 kuruştan ibaret bulunan Darphane ve Damga Matbaası Müdürlüğü binasmdaki ihata duvarlarının yükseltilmesi inşaatının eksiltmesi on gün uzatılmıştır. Bu işe aid genel, özel ve fennî şartnamelerle keşif hulasasmı görmek istiyenlerin 67 liralık muvakkat teminat akçelerini ve bu işe benzer en az 500 liralık iş yaptıklanna dair göstereckleri vesaike istinaden Nafıa Müdürlüğünden alacaklan müteahhidlik ve Ticaret Odası vesikalarını hâmilen 30/9/937 perşembe günü saat on dörtte Millî Emlâk Müdürlüğünde toplanan Komisyona gelmeleri. «M.» (6435) MEYVA TUZU K AN ZU K İstanbul Vakıflar C in si Direktörlüğü İlanları Miktarı Muhammen bedeli İlk teminat Metre Lira Lira Kr. Altı kalem bez 9450 2775 208 12,5 Gureba hastanesine lüzumu olan cins ve miktarı yazüı altı kalem bez pazarhkla ahnacaktır. Pazarlığı 27/9/937 pazartesi günü saat on beşte Komis yonda yapılacaktır. Şartnamesi hergün Levazım Kaleminde görülebilir. (6414) Yüksek Mühendis Mektebi Arttırma ve Eksiltme Komisyonundan: Eksiltmiye konan mrvaddın cinsi Miktan Beyaz peynir : 2500 K. Ka$ar > : 2000 K. Tahmin fiatı 40.0Ç 60,00 Eksiltme T. Gün ve Saati Pey akçesi 165 L. 13/10/937 Çarşamba 14 0r. Mehmed Osman Saka Un : 5000 K. 17,00 Makarna : 1500 K. 31,00 116 L. 13/10/937 Çarşamba 14,30 îrtnik : 500 K. 17,50 Pirincunu : 250 K. 18,00 Şehriye : 300 K. 31,00 Mektebin 937 malî senesi nihayetine kadar ihtiyacı olan yukarıda cins, miktar, muhammen bedel ve ilk teminatı yazüı erzak açüç eksiltmiye konulrouştur. Eksiltmesi hizalannda gösterilen gün, tarih ve saatte yapüacaktır. Şsrtnamelerini görmek istiyenlerin hergün ve eksiltmiye girmek istiyenlerin belli gün ve saatte Gümüşsuyundaki mekteb binası dahilinde toplanan Komisyona müracaatleri ilân olunur, .(6419). EN HOŞ VE TAZE MEYVALABIN USARELERİNDEN İSTİHSAL EDİLMİŞ TABİÎ BİR MEYVA TOZUDUR. Emsalsiz bir fen harikası olduğundan tamamen taklid edilebilmesi mümkün değildir. Hazımsızhğı, mide yanmalarını, ekşiliklerini ve muannid inkıbazları giderir. Ağız kokusunu izale eder. Umumî hayatın intizamsızlıklarını en emin surette ıslah ve insana hayat ve canlıhk bahgeder. İNGİLİZ KANZUK ECZANESİ BEYOĞLU İSTANBUL