13 Eylül 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

La Dam 0 Kamelya MUSTAFA NİHAD ALEXANDRE DUMAS FILS DOnya muharririerlnden tercOmeler serisi : 14 Remzi Kitabevi Fiatı : 5 0 kuruş S3yi! 4790 umhuri kemesine verilecek Çocukarabala Son ge 100 mofle gelip görünüz. ŞÂRK PAZARI Bazar dü Levan Toptan ve perakende satış PBZOnBSİ 13 Eylul 193/ Beyoğlu, Istiklâl caddesi 314 Telgraf ve mektub adresi: Cumhurlyet, İstaabul Posta kutusu: İstanbul, No 246 Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 24290 Akdenizin emniyeti meselesi Nyon'da kabul olunan prensiplere karşı ne îtalyanın, ne de Almanyanın itiraz ve muhalefette ileri gitmiyecekleri şüphesiz sayılabilir. Nyon'da varılan neticelerle Avrupa sulhunun bir daha tehlike atlattığına hükmetmek mümkün olur. öndü dolaştı, îspanya meselesi Akdenizin emniyeti meselesine dayandı. Bu sayımızda okunacak bir yazı meselenin biitün Avrupa İçin haız olduğu büyük ehemmiyeti olanca canlıhğıle tezahür ettirmektedrr. Son •aylar zarfında gerek havalardan, gerek deniz altlarından vuku bulan taarruzlar bu emniyeti göze çarpacak ve en sıkıcı endişeleri davet edecek veçhile ihlâl etmiş bulunmaktadır. Akdenizin emniyeti dolayısile sulhun bozulması hesabına hakh endişelere düşen devletlerin muTahhasları İsviçrenin Nyon şehrinde topİandılar, Akdenizin emniyetini ve Akdenizin emniyetinde sulhu ayakta tutmak için bazı tedbirler aldılar. Nyon toplantısının temas ettiği meselenin fevkalâde nezaketine herşeyden önoe işaret etmiş olalım. Umumî Harbin kanJarı ve ateşleri içinden daha dün çıkmış olan milletler elbette bilerek ve istiyerek yeni bir yangına sürüklenmeği kabul edemezler. îspanya işleri dolayısile yeni jbir Avrupa harbınin çıkmaması birinci ehemmiyet derecesini haizdir. Nyon toplantıa işte bundan <k>layı ve bilhassa yeni bir harbin önüne geçmek maksadı itibarıle fevkalâde büyük bir ehemmiyeti haizdir. Nyon konferansında verilen karar Patronlar konfederasyoVekiller Heyeti dün de İki avenesile beraber uzun bir toplantı yaptı Tunceli Ağırceza mah nu binasına bomba kondu Hariciye Vekilimize yeni talimat verildiği zannediliyor; Fransız gazeteleri kararı alkışlıyorlar E r z i n c a n 12 (Hususî muhabi rimizden) Tun celi şekavetinin elebaşısı Seyid Rıza, takibden kurtulamı vacağını anlıyarak hükumete teslime mecbur olmuş ve iki avenesile birlikte bugün Erzincan Hü Seyid Rtza kumet dairesine gelerek dehalet etmiştir. Seyid Rıza ve iki avenesi, Cumhuriyet Adliyesine verilmek üzere Tunceli Ağırceza mahkemesine sevkedilecekler dir. Şaki Seyid Rıza teslim oldu Fransada heyecan uyandıran bir hâdise Infilâk neticesinde iki polis öldü, Fransız Başvekili, bir suikasd hazırlandığını söylüyor Paris 12 (A.A.) Biri patronlar konfederasyonu binasında, diğeri de Boisıre sokağında Paris maden sanayii erbabı gruplarının merkezinde olmak üzere iki infilâk vukua gelmiştdr. Her iki binada vuka gelen hasarat mühimdir. Presbourg sokağında yaya kaldırımı üzerinde bulunan iki polis memuru enkaz altmda kalmış olup itfaiye efradı bunları çıkarmağa çalışmaktadır. Bir binanın kapıcısının beyni sarsjlmıştır. Boisiere sokağında ölen ve yaralanan yoktur. İlk tahkikat, bir mağaza çıra ğının Presbourg sokağmdaki bmaya ufak bir sandık getirerek kapıcıdan bu sandığı konfederasyon reis muavinine vermesini rica etmiştir. Kapıcı, bu sandığı kendi odasına koymuştur. Boisiere sokağmdaki binada buna benzer bir sandık mağaza çırağı tara Fransız milletini tesanüde davet eden fmdan merdiven başma bırakılmıştır. Başvekil Chautemps Presbourg caddesinde konfederasyon rab olmuştur. Enkaz altında ezilmiş obinasınm sağ cephesi, Boisiere eadde lan iki polisin cesedleri çıkarılmıştır. sinde ise binanın dahilî tamamen ha [Arkast Sa. 5 sütun 4 te\ Iran Parlamentosu evvelki gün açıldı Akdeniz konferansının toplandığı Nyon şehrinden bir manzara Ankara 12 (Telefonla) Pazar oltnasına rağmen Heyeti Vekile bugün saat beşte Hariciye Vekâletinde mühim bir toplantı yapmıştır. Geç vakte kadar de vam eden toplantıda Akdeniz konferansı müzakere ve neticelerine dair gelen mufassal malumatın tetkik edildiği aniaşılmıştır. Malum olduğu üzere Akdeniz konferansmda verilen kararlar, hükumetlerin tasvibine arzedilmek şartile parafe edilmişti. Bugünkü toplantıda, mezkur kararlar hakkında hükumetimizin son noktai nazannı tesbit ederek Hariciye Vekilimize icab eden talimatın verilmiş olması muhtemeldir. Fransız gazetelerinin tefsirleri Paris 12 (A.A.) Dün akşam Nyon'da yapılmış olan itilâf hakkında Lucien Bourgues, Petit Parisien gaze tesine şöyle yazıyor: İArkası Sa. 3 sütun 4 fe] Şahinşah Rıza Pehlevi mühim bir nutuk söyledi Taıhran 12 (A.A.) Iran parla mentosunun 1 kıci teşrıî devresi, dün Şahinşah tarafından açılmıştır. Bu celsede Veliahdla bütün hükumet azaları ve kordiplomatik hazır bulunmuştur. Tahran 12 (A.A.) Şahinşah Parlâmentonun açılışı münasebetile söyledıği nutukta ezcümle demiştir ki: «Haricî siyasetimiz dostluk ve karşılik.li hürmet esasına dayanmaktadır. Bütün yabancı memleketlerle ve bilhassa komşulanmızla münasebetlerimiz samimidir ve her an daha ziyade kuYvetlenmek•»•p t••>* >»• apon ordusu yeniden îir çok yerleri işgal etti Çinlilerin, şimdiye kadar 30 bin maktul, 20 bin de mecruh verdikleri iddia ediliyor Akdenizde haleldar olan emniyetin kim veya kimler tarafından ihlâl edrltnekte olduğunu bu dakikaya kadar cidden bılmiyoruz. Itikadımızca bu meselenin münakaşaya tahammülü olmaktan ziyade dıkkate liyakati vardır, ve Akdeniz emniyetinin muhafazasını deruhde eden devletlerin bu dıkkati göstereceklerine itimad etmek muvafık olur. Milletlerin bayat ve saadetleri için sulhun kıymeti o kadar büyüktür ki cihan umumî efkân önünde onun ihlâlini hafiflikle üzerine alacak devleti ve devlet adamlarını düşünmek hakikaten zordur. En had şekline geldikten sonra nihayet vaziyetin akli selim icablanna tevfik edileceğini umud etmek daha doğrudur. Bu hüsnü niyetle olacaktır ki îngiltere şimdiye kadar olup biten hâdiseler üzerinde fazla tevakkuf etmeyip bundan sonra yeni hâdiseler çıkmıyacağı umudunu izhar etmiş ve sulhu muhafaza edecek emniyet tedbirlerinin ancak hale ve istikbale şamil olması lâzun geleceğini açıkça söylemiştir. Bükreşte yapılan Balkan oyunları dün bitti Tekirdağlı Hüseyin de Türkiye başpehlivanı oldu Birinciliği gene Yunanlılar aldı, Romanya ikinci, Yugoslavya üçüncü, biz dördüncü olduk tedir. " Dünya suflıuna re mercud rhtilâflarln dostca, anlaşmalarla hallıne yardım etmek için hükumetimiz, Irakla mevcud ihtilâfmı hallettikten sonra Türkiye, Efgan, Irak ile Sadâbad paktını hnzalamıştır. Hükumetimizin dahilî siyaseti yeni ıslahatın tatbikına devam, sosyal hayatı iyileştirmek, ziraatçi hareketimizi genişlettirmek, memleketin tabiî servetlerınden istifade eylemektir.» Atina Bankasından çalınan milyonlar Tokyo 12 (A.A.) Tebliğ: Şanghay'daki Japon ordulan ileri hareketlerine devam ederek Yuan Poo Atina 12 (Hususî) Atina zabıtası Chen'i işgal ettikten sonra Çinlilerin müdün Yunanistan Bankasının bir şube•ııııımııııııııııııııımıiHMiıımmııııııııııııııımıııııııııııınıııııııııınıı sinden 18 milyon drahmi aşıran hırsızları yakalamıştır. Hırsızlar, bankanm mtırakıblarmdan Gatos'la hırsızlık ya pılan şubenin direktörü doktor Duli yerakis, cFeminor> merkezinin direk törü Semizos ve diğer dört kişiden ibarettir. Hırsızlık, murakıbın teklifile Ga tos'la Semizos taraflanndan yapıl mıştır. Çalınan banknotlardan 200,000 drahmilikten maadası tamamile ele geçmiştir. Bunun üzerine banka idaresi beş bin drahmilik banknotların iptalinden sarfı nazar etmiştir. Banka idaresi, hırsızlığın ortaya çıkması için fedakârane çalışan memur lara verilmek üzere Emniyet Umum direktörlüğüne 500,000 drahmi venniştdr. 18 milyon drahmiyi ban. ka müdürleri aşırmış! Şanghay'daki bitaraf mıntakaya kaçan Çinliler him bir mukavemet merkezi olan ve Kalgan'a 8 kilometro mesafede kâin bulunan MiaoKangChen istikametinde terakki etmişlerdir. [Arkast Sa. 3 sütun 1 de] ııııiMiıııııııııııııııııııııııımıııııııııııımııııııııtııııı Dünyanın geçirmekte olduğu fevkalâ(3e nazik vaziyet üzerinde Türkiyenin sulh lehine olarak alabileceği vazifeyi düşünürken herşeyden önce bizim Ispanya işinde taraf tutmadığımızı ifade etmek muvafık olur. îspanya işinde Avrupa sulhunu tehlikeye sokan va Çengel Abdullah ile Pehlivanköylü Mustafanın yaptığı müsabakadan bir görünüş ziyetin yalnız ve yalnız tarafgirlikGülle atma Birinci Romanya Bükreş 12 (Telefonla) Sekizinci lerden doğduğunu görmiyen ve bilmiyen Balkan oyunlarmın son müsabakalan bu 14,31, ikinci Yugoslavya 14,19, üçüncü yoktur. îspanya işini hakikaten dahilî Türkiye «îrfan» 13,97, dördüncü Yu bir îspanyol kavgası haline irca etmek gün kalabalık bir seyirci huzurunda ya pıldı ve sekizinci Balkan oyunlan da bü nanistan 13,90 beşinci Romanya 13,32. biricik selâmet yoludur. Bırakmalı iki Bu müsabakaya Veysi de iştirak ettiği İspanyol tarafı kendi aralannda kozla yük merasimle kapandı. Bugün yapılan son müsabakalann ne halde 12 den fazla atamadığı için elimine nnı paylaşsmlar, ondan sonra elbette sıra oldu. [Arkası Sa. 1 sütun 3 te] İspnyol milletine gelecek ve elbette bu ticeleri şunlardır: ııııı ı ıııı ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııniHiııııııııııınıııuıııııı ııııııııııırıııııııııııııııııımııııııııııııııııııııııııııııııııııını n millet kendi mukadderatına verileck istıkameti tayinden âciz kalmıyacaktır. geçidlerinin emniyet ve selâmetinde de ittifak bağı kuvvtli ve müessirdir. Ve pek Şımdıye kadar işte bu biricik selâmet yo rece derece büyük hayatî menfaatleri iyi bir alâmet olarak bu defaki vaziyette !unun üzerinde ittifak olunamadı. Lon bulunan devletler bu emniyet ve selâme Bulgaristan dahi diğer Balkan devletledranm ademi müdahale komitsi amelî ti mahfuz tutacak teknik usulün başlıca rine iltihak etmiştir. Bulgaristan tarafınsahada hemen hemen iflâs etmi$ vaziye esaslannı karar altma almış bulunuyor dan bu iltihakın Balkan Antantına iştiîstanbul 12 (A.A.) Dün îstan te düştükten sonra bilhassa Akdeniz em lar. Kabul olunan prensiplere karşı ne rake doğru ciddî bir adım teşkil edebilniyetini istihdaf eden İngiliz İtalyan îtalyanın, ne de Almanyanın itiraz ve mesi umudu ise bilhassa memnuniyetle bul gazetelerinin bazılarında «Atatürkü konuşmalarına büyük umudlar bağlan muhalefette ileri gitmiyecekleri şüphesiz kayda lâyık mes'ud bir hâdise gibi gö dinlerken» köşe başhğı altmda Türk Tarih Kurumu Asbaşkanı Bayan Afet immıştı. Bu müzakerelere içmde bulundu sayılabilirse Nyon'da varılan neticelerle rünmüştür. Avrupa sulhunun bir daha tehlike atlatBu vesile ile şurasını dahi bütün bir zasile ve «Vatan ve Hürriyet» serlavhağumuz eylul ayında başlanması bekleniaçıklıkla tekrar etmiş olalım ki biz Av sile bir makale mtişar etmiştir. Bu gazeyordu. Hava taarruzlarına denizahı ta tığına hükmetmek mümkün olur. Akdenizin emniyetinde kuvvet vasıta rupa devletlerinden bazılanm biribirine telerden birisi, makaleyi Ankarada çıkan arruzlarmın karışması ortalığı yeniden allakbullak etti ve adeta milletlere nere lan diğer milletlerinkinden kat kat fazla katan ideoloji davalarmda şu veya bu Ulus gazetesinden naklen aldığım yazde ise sulhun tehlikeye düşmek üzere ol ve büyük olan İngiltere ile Fransa başlı tarafı iltizam etmekten kat'iyyen uzağız. mış ve diğer bir gazete hiçbir memba gösduğu hissini verdi. Bu telâşladır ki îsviç ca faal rolü deruhde etmiş bulunuyorlar. Bilâkis en şiddetli hissiyat haline soku termemiştir. Halbuki bu makaleyi Ba renin Nyon kasabasmdaki içtima akdo Diğer devletler bu emniyet icablanna lan bu kavgaların yersiz olduğunu ve her yan Afet Türk Tarih Kurumunun neşir kendi kara sularında bakacaklardır. Bu ideolojinin onu kabul ve tatbik eden vasıtası olan Belleten için yazmış ve malundu. memlekete mahsus olması ve onun hu kale Belletenm 1 nisan 937 tarihli ikinci Bu konferansa Almanya ile ftalyanm meyanda Balkan devletleri Antantının dudlan içine maksur kalması lâzun gel sayısmda intişar etmişti. Fştirak etmemiş olmaları şüphesiz teessüf ifasmı üzerine almış olduğu vazifenin diğini her fırsatta açık ve yüksek söyleTürk Tarâı Kurumu tarafından vuku plunacak büyük bir noksandır. Fakat bu ehemmiyetine bilhassa işaret etmek istemekten geri durmamışızdır. riz. Samimî gayeleri sulhu bozulmaktan bulan iş'ar üzerine Anadolu Ajansı keyJevletlerin de konferans mesaisine ve neYUNUS NADÎ iiyeti o syretle tashihe müsaraat edcr. icelerme istiraklerine intizaren Akdeniz yjkaye olan bu devletlerin aralanndaki Ispanyadaki dahilî harb durmadan devam ediyor Nasyonalistlerin Leon mıntakasmda büyük müşkülâta maruz kaldıkları ve her tarafta soğuklar başladığı haber veriliyor Profesör Af etin makalesi hakkında bir tavzih Son defa bombardıman edilen Madrid hastanesi Leon 12 (A.A.) Havas muhabirinden: Nasyonalistlerin Leon mıntakasmda harekât icra etmekte olan bir kolu, dün ileri harekete devam ederek ufak tefek nruharebelerden sonra düsmanın mühim birçok mevzilerini işgal etmiştir. Bu kolun ileri hareketi, Asturiesun garbmda harekât kra etmekte olan kolun hareketinden daha batidir. Sebebı de arazi teşekkülâtmın arzetmekte olduğu müşkülâttir, [Arkası Sa. 3 sütun 3 tej