12 Eylül 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Ulu önderİn, büyüklerin, Or, Korgenerallerin beğenilen portrelerini Foto Süreyya'da bulursunuz. Taşra siparişi süratle gönderilir. OndördüncO yıl sayı: 4789 umhuri BUYUK TBAKYA MANEVRALARI AlbOmO nefis fotograflarla dolu olarak «YEDİGON» tarafından neşredfldl. BugOn bOtfln mOvezzllerden ve bayilerden isteylnlz. İSTANBUL C A G A L O G L D „ | n , •«p Tfelgraf ve mektub adresl: Cumnuriyei tstanbul • Posta kutusn: Istanbnl, No 248 rdZfll \L LjflUI 1901 Telefon: Başmuharrtr ve evl: 22366. Tahriı neyetl: 24298. İdare ve matbaa tasnu 24299 24290 Akdenizde kontrolü Ingiltere ve Fransa yapacak, her devlet kendi karasularım müdafaa edecek Nyon Konferansı dünkü içtimada kararlarını verdi A tatürkü dinlerken: Vatan ve Hürriyet Yazan: Türk Tarik Kurumu Asbaşkant Bayan AFETi [Ulu8 refikimizde profesör  • fetin çok mühim bir yazısı çıkmıstır. Aynen naklediyoruz.] Osmanlı Imparatorluğu devrinde be şinci ordunun merkezi Şamdı. Oraya askerî akademisinden yüzbaşı çıkmış iki adam sürülmüştü: Biri Mustafa Kemal, diğeri Müfid ( 1 ) . . . Bunlar Şamda 29 uncu ve 30 uncu süvari alaylarında stajyer idiler. O devirde her sene Havranda binbir mesele icad olunurdu. 1905 te Havran meselesi «Emvali mağsube»(2) adile ortaya atılmıştı. Oraya bir ordu gidecekti. Hakikatte böyle bir mesele var mıydı, yok muydu, bunun izahmı ve mühakemesini şimdilik bırakalım. Kemal Erkânıharb yüzbaşısı iken Şamın iki odalı, basit bir evinde otu Bizim staj yapmakta olduğumuî ran Mustafa Kemale, çok sevdiği kah alaylar.. raman arkadaşı Müfid müracaat ediyor: Nasıl olur? Benim bundan Kabe* Haberin var mı, gidiyorlar? rim yok, ve bu olamaz. Mustafa Kemal soruyor: Gidiyorlar, hem bu akşam.. Kim? Nereye? [Arkası Sa. 8 sütun 1 de] 1 Müfidin Mustafa Kemale müracaati Mustafa Akdenizde İngilterenin en kuvvetli mnharebe kruvazörü (ayni zamanda dünyanın en büyük zırhlısı) Hoot, Fransız donanmasımn en büyük gemîsi Dunkerque, Balkan memleketlerinin en büyük cüzütamı, Amiral gemimiz Yavuz dretnotu Hakikat şudur ki: Eskiden bekçisiz olan Boğazlar şimdi sahibinin elindedir ve bu sahib, evinin kapılarını herkese karşı gayet dürüst bir şekilde muhafaza etmektedir. Boflazlan Lozan açmıştı Montrö kapadı Balkan memleketleri kontrol işine girmiyorlar Balkan Aniaftftflin Teklife Bulgaristan da müzaheret etti Cenevre 11 (Hususî) Nyon konferansına iştirak etmekte olan Balkan paktına mensub devletler bugün öğleden sonra aralarında toplanarak Akdenizde emniyeti tesis etmek hususunda bir rapor hazırlamışlardır. Yugoslavyanm Paris elçisi M. Puriç Balkan Antantı namına hazırlanan bu raporu konferansa vermiştir. Rapor Akdeniz meselesini tetkik eden*Balkan Antantı devletlerinin şu neticelere vardıklarını bildinnekte dir. [Arkası Sa. 9 sütun 2 de] Yeşil Bursamız Kurtuluş günü dün coşkun tezahürat ve merasimle tes'id edildi Antantın teklifi kabul edildi. Konferansta hazırlanan itilâfname pazartesiye imzalanacak ve salı günü iki devletin 50 muhribile tatbikat başlıyacaktır Italya Adriyatîkte kontrol vazifesine davet edilecek iornale d'îtalia'nm dünkü Cumhuriyet'te bir hulâsası çıkan son bır yazısım sükutla geçiştiremiyeceğimiz kadar sakatlıklarla malul gördüğümüzden bize taalluk eden bu meseleyi en hakıkî çerçevesine irca etmek isCenevre 11 (Hususî) Nyon kon tıyorjız. feransı bugün öğleden sonra toplanmış ve Adeta resmî bir mahiyeti Kaiz olan bu tam bir itılâfla neticelenmiştir. ÖnümüzItalyan gazetesi, îtalyanın Akdeniz sideki salı gününden itibaren tatbik edileyasetini hulâsa ederken birinci madde cek olan anlaşmanın ana hatlan şunlarolarak şöyle diyor: dır: «/ Italya, Akdenizi korsanliktan «Her memleket kendi kara sularını kurtarmak istiyor; fakat Montreux konferansı bolşevik korsanlarına karşı Ak müdafaa edecektir. Fransa ile Ingiltere denizin kapılarını açmıştır. Bundan do ise 50 muhrib vasıtasile Akdenizde umulayıdır ki Italya Boğazlar mukavelena mî kontrolü deruhde edeceklerdir. Suyun alhndan seyahat eden ve baymesini imzalamamışiır.» rak göstermeden herhangi bir hücumda Bu garib iddiamn altına dün kısaca mütaleamızı ılâve etmiş ve şöyle demiş bulunan tahtelbahirler korsan addediierek derhal batınlacaktır. tık: «Montreux muahedesi Boğazlart kimSuyun yüzünde giden ve bayrak çeseye açmamış, bilâkis kapamıştır. Bo ken tahtelbahirler 1936 tarihli Londra ğazları herkese açık bırakan, allında anlaşması ahkâmına tâbi tutulacaklardır. Îtalyanın da imzası bulutıan Lausanne Bu ahkâma riayet etmiyen tahtelbahirler (Lozan) muahedenamesi idi. Italyan de korsan addedilecektir. meslektaşımıza her iki muahedeyi öniine lArkast Sa. 3 sütun 1 &e\ alıp dtkkatlice okumastnı tavsiye ederiz.» Giornale d'İtaliamuharririntn bu tavsiyemizi dinliyeceğine şüphemiz oldu?undan biz, iki muahedeyi açıp kendisine ve kendısıle âyni fikirde olanlara Montreux mukavelesinin, Lausanne (Lozan) muahedesile kapılan ardma kadar açık bırakılan Boğazları, her devlete olduğu gibi, Sovyetlere de kapattı»ını göstermek isteriz. Her iki muahedede Boğazlardan girip çıkmaları tamamile serbest olan ticaret gemilerini bir tarafa bırakarak harb ;emilerine aid rejimlere bakalım. konferansta raporu Maslaktaki meçhul cesed meselesi Katil bulundu fakat maktulü tanıyan yok Maslak yoJunda bir erkek cesedinîn bulunduğunu yazmışhk. Bu cinayetin esran kısmen çözülmüş ve katil dün yakalanmıştır. Fakat bu hâdise adliye tari hnnde şimdiye kadar eşine raslanmamış tuhaf bir vaziyet meydana çıkarmıştır: Katil yakalanmış, fakat maktulün kim olduğu hâlâ anlaşılamamıştır. Bizzat katil de öldürdüğü adamın kkn olduğunu bilmemektedir. lArkası Sa. 3 iütun 3 te\ Güzel Bursanın umumî manzarası Bursa 11 (Telefonla) Bursamızın 15 inci kurtuluş yıldönümü bugün kaza ve köylerden de gelen on binlerce kişinin iştirakile, muazzam bir halk tabakası tarafından kutlulandı. Daha sabahtan her taraf donanmış, sokaklar nsanla dolmuştu. Saat 9 da Işıklar civarmda ordu hakikî bir harb yaparak şehre giriyordu. Kıtaat sokaklardan geçerken üzerlerine çiçekler serpiliyordu. Cumhurıyet meydanında bayrak çekilme merasimi çok heyecanlı oldu. Urfa meb'usu Bursalı Muhiddin Baha herkesi müteheyyiç eden bir nutuk irad etti. Müteakiben askerî kıtaat resmi geçid yaptı. Bundan sonra halk, mekteblıler, işçiler, köylülerden mürekrekkeb büyük bir alay KumandanlıK binasına giderek halkın minnet ve şükranını kahraman orduya arzetti. Şehidr» ler abidesine çelenk kondu. Butün günl Bursa hakikî bir bayram yaşadı. Şen « lıkler ve eğlenceler gece de devam etti* Bu gece yapılan tezahüratta, Türki>« yede ilk defa olarak, elektrikli bir fe •* ner alayı yapılmıştır. Önde gıden biü kamyondan, alaya iştirak edenlerin el* lerındeki ampullere cereyan verilmiş, bu suretle görülmemiş bir manzara husule gelmıştir. Elektrikli fener alayı Acı bir kayıb Meşhur ressam Nazmi Ziya vefat etti •tllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIf Ispanya sularında yeni hadiseler oldu Çinde, 1000 millik bir cephede harb oluyor Nasyonalistler bir İngiliz petrol gemisini zaptettiler, limanları esrarlı denizaltılar dolaşıyor Birçok kasabalar alevler içindedir 60 bin kişilik Kızılordu Pekin cephesine iltihak ediyor. 25 bin Çinli Müslüman isyan etti ABtDlN DAVER \Arkasx Sa 9 sütun 1 dc~\ SEHER VAKTİ Meşhur Fransız romancısı Maurice Dekobra'nın gazetemizde tefrikasına başlanan müheyyiç romanı büyük bir alâka uyandırmıştır. Okuyuculanmızın gittikçe çoğalan mektublarla ihzar etmekte oldukları bir arzuyu yerine getirmek için şimdiye kadar neşrettiğimiz kısımlarını bugün küçük bir hulâsa halinde tekrar ediyoruz. Romanı başından takibe başlamamış olan kariler bu hulâsayı bugün Merhumun kendi yaptığı portresi Seher Vakti'nin [Nazmi Ziyanın bize gön derdiği bir yazıyı bugün neşredecektik. Hazin bir tesadüf olarak merhumun son yazısı, b'lüm haberile beraber intişar ediyor. Makale beşinci sahifemizdedir.] Çinde harb manzaralarından: Pekinin tarihî kapılan önünde Çin askerleri Tokyo 11 (A.A.) Şanghaydan bildiriliyor: Japon askerî makamatı, dün saat 14 te Japonların Yuepoutchen mmtakasını işgal etmiş olduklarını bildirmektedir. Wousoung koyu mmtakasında Japonlar, Çinljlerin mevzilerine ^00 metro kalın cıya kadar ilerlemişlerdir. Diğer Japou müfrezesleri, Wousoung Şanghay de miryolunu işgal etmişlerdir. Diğer bir Japon cüzütamı da Tchoungkoung yolu üzerinde mevziler tesis etmiştir. lArkası sa. 7 sütun 5 tei Bugün san'at âlemimizi elemlendireSantanderi zapteden nasyonalistlerin iğtinam ettikleri silâhlar 6 ncı sahifemizde cek bir haber vermekle müteessiriz. Londra 11 (A.A.) Palmo de Ma rol gemisini zaptetmiş oldukları haber Güzel San'atlar Akademisi profesör bulacaklar ve büyük romanın üsttarajorque'dan Royter ajansına bildiriliyor: verlimektedir. fını kolaylıkla takib etmek imkânını lerinden maruf ressamımız Nazmi Ziya elde etmis olacaklardır. Ceuta'ya götürülmüş olan geminin isroî dün ansızm vefat etmiştir. Nasyonalistlerin Canarias kruvazörünün Çezayir açıklarında bir İngiliz p«t malum değildir. {Arhası Sa, 7 sütun 5 te] Urhası Sa, 9 sütun 3 te\