26 Temmuz 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İÇ SAHİFELERDE 2 ncide : Eski ve yeni akidelere göre demokrasi ve ademi mü • dahale. Alcala Zamora 4 üncüde: Hikâye: Kitab hırsızı Şerıf Hulusi 7 ncide : Bir gezintiden intıbalar: Dünyanın yazlık cenneti! Abıdın Daver Ondördüncü yıl sayı: 4742 umhuri •• Çok heyecanh bir film se ister misiniz? M. Turhan Tanın «Viyana Dönüİi adlı eserini okuyun Orada koca bir tarihî sahne sahne, perde perd şını göreceksiniz, sürekli canlar içinde kalacaksi İSTANBUK CAĞALOĞLL Telgraf ve mektub adresl: Cumhıırlyet, fstanbul Posta kntusu: tstanbul, No 246 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22368. Tahrir neyeti: 24298. tdare ve matbaa kısmı 24299 24290 OR Tommıi7 1QQ7 •ri Sağdan itibaren: Büyuk Şef yatta Hariciye Vekilile görüşüyor, ortada IJIU Önderimiz yarışları takib ediyorlar, solda Atatürk yanşlan seyrederken Belçika Kralının Başvekiline mektubu Gene Kral beynelmilel ekonomik vaziyetlerin kargaşalığında vahim ve meş'um akıbetlere işaret ederken sulhun yüksek kıytnet ve menfaati hesabına bu vaziyetlerin ıslahı için kendi Başvekilini Teşvik ederken biitün dünya memleketlerini bu yolda düfünmeğe davet ediyor Subhi Berekât, Vatanî partisini tenkid ediyor «Ben Başvekil olsaydım aklımı başıma alir, Hatay işini görüşmek üzere Parise değil, Ankaraya gider, Türkiye ricalile başbaşa verirdim» Antakya • Temmuz 937 On sene evvel bir Mısır seyahati yapıyordum. Vapurda Suriyenin tanınmış ailelerinden birinin kızile tanışmıştım. Bir gün bu genc kız • lâf arasında bana şöyle demişti: Babam beni Suriye hükumeti re isi Suphi Berekâta vermek istiyor amma, ben asla razı olmıyacağım. Serveti, mevkii, itiban olan güzel bir adam... Neden istemiyorsunuz? diye sormuştum. Genc kız gülümsiyerek: Öyle bir adam ki, demişti, ezel • denberi politika ile evli. Doğrusu ortakla, hele ortağın böyle harisile yaşamağa tahammülüm yok. Şimdi, Suriye hükumetinin ilk reisi Suphi Berekâtla karşı karışıya gelince, ona bu hatıramı anlattım ve sordum: [Arkası Sa. 1 sütun 4 te\ Dün Alatürk larafından alâka ile takib edildi MODA DENIZ YARIŞLARI D ngiliz ve Fransız hükumetlerinin ricasını kabul eden Belçika Başvekili M. Van Zeland mılletlerarası iktısadî münasebetlerinin normal bir hale getirilmesi çareleri üzerinde tetkıkler yaptı, ve bu maksadla Şimalî Amerıka Birleşık hükumetlerıne seyahat ederek Cumhurreisi Mister Ruzvelt'le de görüşüp geldi. Şimalî Amerıka Birliği, hususile Ruzvelt'in ilk Cumhrreisliğinden itibaren bu fikrin hararetli taraftarıdır. M. Van Zeland Amerikadan kuvvet verici umudlarla döndıi. Ancak başarılacak iş bütün tnemleketlerin elbirliğini istıyen çok ehemmiyetli büyük bir iştir. Van Zeland dahi bunun ancak umumen kabul edılecek bir plân dairesinde tedric ile tahakkuk edebileceğini söylemek hususunda tamamen realisttir. Amerıka seyahati sonuna kadar elde edilmiş imkânlan hulâsa etmek için bile bir takım devletlerin izzetinefislerini okşıyan gayet ıhtiyath bir lisan kullan•mıştır. u Atatürk, Ertuğrul yatında Iktısad ve Hariciye Vekillerile görüşüyor Kendi kendimizi tenkid: Suriyenin sabık Hükumet Reisi arkadaşınuzla görüşüyor En lâzım banka Belçika Kralı kendi Başvekiline yazdığı bir mektubla bu mevzu üzerinde M. Van Zeland'ı daha müspet çalışmalara teşvik eylemiş olduğundan mesele bu suretle birdenbire daha büyük bir ehemmiyet kazanan yeni bir safhaya girmiş oluyor. Hulâsası ve dığer memleketlerdeki telâkkisi şekli dünkü sayımızda telgraf haberleri olarak yazılmış oîan bu mektubun büyük kıymeti genc Belçika Kralmm Eylulün yirmi beşinde Dolmabahçe dünya ekonomisinin dünya sulhu ile sıkı sarayında açılacak olan Türk Tarih alâkasını ehemmıyetle tebarüz ettirme kongresi yabancı memleketlerde büyük sindedir. Filhakıka harbsonu dünyasın bir alâka uyandırmıştır. Birçok tanınmış daki kararsızlığın ve rahatsızhğın en bü âlimler kongreye iştirak edeceklerini yük sebebi millî ve mılletlerarası ekono Türk Tarihi Tetkik cemiyetine bildır milerindeki kargaşalıktadır. Mübadeleyi mişler ve kongrede okuyacaklan tezleri işkâl eden her hareket fasid bir daire gi şimdiden göndermeğe başlamışlardır. bi yeni yeni zorluklan davet etmekte ve Öğrendığimize göre, yabancı profesörbunları düzeltmek için alınan yeni tedbir lerden biri, matbaanın mucidi Gutem ]er ise hep vaziyetleri güçleştırmek sonulllltlllNIIIIHIIIIIlllllllllllllllllllllllllltlmilllllllltlllll cunda karar kılmaktadır. Bütün tecrübelerden sonra kontenjantmanların, kleringlerin, millî paraları muhafaza tedbirlerinin temin ettiği faydalara mukabil insanlığı sıkan zararlan arasındaki mukayese akıllara hayret ve durgunluk veren manzaralar arzediyor. Muhakkak olan şudur ki herhalde bütün bu fevkalâde tedbirler gayritabiidir. Millî paraların muhafazaları tedbiri zarurî değil midir? Millî ekonomileri himayenin hayatî bir ehemmiyet arzettiği yerler yok mudur? Dünya ekonomisi üzerinde salim ve sağlam bir neticeye varabılmek umudu ile tetkıkler icrasını de ruhde etmiş olan M. Van Zeland bu lüzum ve zaruretleri asla inkâr etmiyor. Onun müşahedelerinden §u hakikatler çıkıyor gibi görünüyor: Millî paraların ve millî ekonomilerin mahfuziyetleri hesabına her memleketin ayrı ayrı aldığı tedbirler çok defa yekdiğerlerile çarpışarak kararsızlığa ve huzursuzluga sebeb oluyor. Bu tedbirler bütün memleketlerce müştereken alınmış olsa bu çarpışmalarm önüne geçilerek bu yolla dünya ekonomisini yavaş yavaş belki normal bir vaziyete irca etmek mümkün olacaktır. Biz bu görüşte büyük bir Türk Tarihi kongresine mühim tezler gönderildi berg'den çok daha evvel Türklerin matbaa işlettiklerine dair mühim bir tez hazırlamıştır. Eti tarihi mütehassısı sayılar. maruf Ingiliz profesörü Garstang da Eti medeniyeti hakkmda çok şayanı dikkat bir tez hazırlamıştır. Tarih kongresine iştirak edecek olan başlıca profesörler şunlardır: [Arkası Sa. 4 sütun 1 de] Dünyanın en maruf alimlerinin iştirak edecekleri bu toplantı dünya tarihini aydınlatacak... IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIMIIIIIIIIIII" Ihtilâlciler dün Brunete şehrini zaptettiler Franco kuvvetleri Madride doğru ilerliyor. Eski Ispanya Katolik partisi lideri Londrada gizli bir teşebbüste bulundu Bu banka imar ve iskân bankasıdır. Osmanlı împaratorluğunun kat'î tasfiyesi millî Türk vatanı dışında kalan ırkdaşlanmızın hakikî ve ebedî anavatana alınmalarını bize pek çok sebeblerle önünden kaçılamaz bir borc haline koydu. Biz bu borcu her yıl bütçemize koyduğumuz paralarla bir ucun Deniz Kulübünün İktısad Vekili Ce reti verildiği zaman Fenerbahçe tekne dan ödemeğe başlamış da bulunuyoruz. lâl Bayarın himayesinde tertib ettiği bü sinde bir kürek kınlıp müsabakaya de Göçmen politikasının tatbikı nazik bir yük deniz yarışları dün Moda koyunda vam edememek mecburiyeti hasıl olunca iştir, ve hükumet ona lâyık olduğu ehemmiyeti atfediyor. Her yıl ancak is muntazam bir şekılde yapıldı. Müsaba rakiblerin sayısı dörde inmiş oldu. Bu ya» kân edebıleceğımiz kadar insan getir ka ve eğlenceler yarış yerine muvazi ola nşta Beykoz birinci, Anadolu ikinci, rak demir atan Ankara, Güneysu, Koca Güneş üçüncü, Altınordu dörduncü oldumeliyiz, ve öyle de yapıyoruz. eli, Erenköy, Göztepe vapurlan, Söğüd lar. Ancak imkânın darlığı iskânın da azlığını icab ediyor. Her yıl on beş, yir lü muşu, sayısız kotra, motör, sandallar Kadınlar arasında 800 metroluk me mi bin kişi getirerek bir buçuk, iki mil ve sahıldeki kazinolarla açık yerleri dol safe üzerinde ikilik klâsik teknelerle yayon halkın taşınmasını ve yerleştiril duran bınlerce halk tarafından seyredıl pılan yanşa Fenerbahçe ile Güneş girdimesini ne vdkit bitirebileceğiz? miştir. ler. Bu yarış çok heyecanh oldu. Hare Atatürkün öğleden sonra Ertuğrul ketten itibaren başı alan Güneşlıler muBize öyle geliyor ki bu iş damla damla halledilecek işlerden değildir. Bunu yatıle Moda koyuna şeref vererek müsa vasalat yerine 50 60 metro kalıncıya büyük bir hamle ile azamî sekiz, on yıla bakaları takib buyurması bu bayramm kadar vaziyetlerini muhafaza edebildiksığan sayılı bir zaman fasilasında bıti daha büyük bir kıymet almasma vesile leri halde Fenerbahçe teknesindeki Özdil rip işin içinden çıkıvermeliyiz. Bunun oldu. kardeşlerin gayretleri birincilıği sarı lâ için kâfi sermayeli bir imar ve iskân civerdlilere geçirdi ve yarışm öğleden evTeknik neticeler bankası vücude getirmeli, getirilen ırkGünün ilk yarışmı birlik klâsik tekne velki kısmı bu suretle bitti. daşların derhal müstehlik vaziyete geçmelerini, kendilerinin yirmi, otuz yıl ler yaptılar. 1600 metroluk mesafe içinde Öğleden sonraki yarışlar daha müte gibi uzun bir müddette yıllik taksit yapılan bu yanşa üç kulübün tekneleri nevvi, daha heyecanh, daha cazıb birer lerle ödiyecekleri hiç jaizsiz veya pek istırak etti. Neticede Fenerbahçe birinci, şekilde cereyan etti. az faizli borclar mukabilinde, temin ey Güneş ikinci, Altınordu üçüncü oldular. îlk yanş profesyonel beş çifte alamalemeliyiz. Bu suret devlet için olduğu Gene ayni mesafe üzerinde ikilık klâ nalar arasında yapıldı. Haddizatmda kadar bizzat göçmenler için de en ha sik teknelenn yarışına da üç kulüb girdi. heyecanh olan bu yarış birçok küreğin yırlı ve en menjaatli olan yoldur. Bunda Güneş birinci, Beykoz ikinci, Fe muntazam ve seri fasılalarla suya dalıp > * * nerbahçe üçüncü oldular. çıkarılmasile göze de hoş görünüyordu. Dörtlük klâsik teknelerin yanşma beş [Arkası Sa. 6 sütun 1 de] kulüb iştirak etti. Fakat tam hareket işa Modada yapılan yarışlar çok heyecanh oldu Gece, Ankara ve Güneysu vapurlarında geç vakte kadar devam eden balolar verildi Yol yazıları Edib arkadaşımız Ismail Muştak Mayakonun bu güzel yazısını, bugün 3 üncü sahiremizde okuyunuz. •>•.„ GEZiNTiSi Bir pazar YUNUS NAD1 lArkast Sa. 4 sütun 3 te] Bilbaoda hükumetçilerin yıktığı bir köprü yeniden yapılıyor (Yazısı 5 inci sahifemizdedir) Dunkü akvaplan müsabakalarından heyecanh bir sahne