14 Nisan 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

umhuri Balkan Antantı her zamandan daha kuvvetlidir Küçük Antant ve Balkan Antantı devletleri kendi vazîyetlerinde bozulmuş hiçbir §ey olmadığma kani oldukları gibi yekdiğerlerine her zamandan daha çok itimad etmektedirler aşbakanımız İsmet İnönünün Belgrada seyahati vaziyeti aydınlatmağa yaradı, ve son günlerde bazı memleketlerden Yugoslavyaya karşı gösterılen ve Yugoslavya dolayısıle Balkan ve Küçük Anlaşmalann üzerine atılan tereddüd ve şüphelerin alacakaranlığını ortadan kaldırdı. Malumdur ki bu şüphe ve tereddüdler İtalyan Yugoslav anlaşmasından doğmuş ve Fransadan başlıyarak vaziyeti öyle görmek ve göstermek istıyen bazı memleketlerde eller uğuşturularak ileri atılmıştı. Mademki Yugoslavya İtalya ile ikı tarafh olarak anlaşmıştır, o halde Küçük İtilâf kalmamıştır dedıler, ve hatta bu hükmü Balkan Antantınm zayıfladığı iddiasına kadar ileri götürdüler. Eğer İtalyan Yugoslav anlaşmasından sonra Belgradda toplanan Küçük Antantı daimî konseyinin müzakereleri ve Çekoslovakya Cumhurreisi Doktor Beneş'in Belgrad ziyareti neticeleri vaziyeti tenvire kıfayet etmemişse, ki hâlâ şurada burada devam eden makus ve musır tefsirlerden çıkan mana budur, Başbakan İsmet İnönünün şimdi cereyan halinde bulunan Belgrad seyahati yanlış anlama imkânlannın kâffesini silip süpürmüştür diyebiliriz. Evvelki akşamki ziyafetin ıki Başvekil gerek Balkan Antantının, gerek Küçük İtilâfm hakikî mahiyetlerini karşılıklı olarak bütün bir sarahat ve kat'iyetle çizmişlerdir. Başvekillerin nutuklanndan dahıl ve haric efkân umumiyelerinin dikkatleri önüne konulan bu noktalar üzerinde bir nebze tevakkuf etmek pek mırvafıktır. Yugoslavya Başvekili ve Dış Işleri Bakanı M. Stoyadmovç'in nutkundan şu fıkralan hep beraber bir daha okuyalım: « Ekselânslannm Belgradı ziyareti münhasıran ıki memleket arasmda devamlı ve samımî bir dostluk tezahürü değildir. Bu ziyaret ayni zamanda Balkan Antantı çerçevesi içinde tesis ettiğimiz ve Küçük Antantm çok müteyemmin bir su" rette tamamladığı müsalemetperver ve yapıcı siyasetin devamı, takviyesi ve tevsii hakkındaki müşterek arzularımızın da ifadesidir. İki memleket, müttefıklerile samimî ve tesirli bir teşriki mesaide bulunmak ve istisnasız bütün komşularile devamlı bir banş muhafaza etmek arzuları hakkında kat'î deliller göstermişlerdir.» Yugoslavya Başvekılinin bu sözlerinde Balkan Antantı ile Küçük Antant devletlerinden her birerlerinin bu antantlara halel vermeksizin dığer komşularile barış siyaseti takib edebilecekleri fıkri sarihtir. Italyan Yugoslav anlaşmasını tevsik eden siyasî muahedede Yugoslavyanın Belgrad akdinden evvelki taahhüdlerine hiç halel gelmiyeceği sarahatle yazılmış olduğunu pek iyi hatırhyoruz, ve bunu vaktinde tebarüz ettirmiştik. Bu açık kayda göre Yugoslavyanın Balkan Antantile, Küçük İtilâfla, hatta Fransa ile ve Milletler Cemiyetile bağlan mahfuz kaldıktan sonra bu devletin komşusu İtalya ile sağlam barış esasına müstenid yeni bir anlaşma yapmasmı sulh hesabına olduğu kadar antantlar menfaatine de kıymetli bir kazanc diye kaydetmemeğe sebeb yoktur. Bizim nazarımızda antantlar ve Abdülhak Hâ 1A Kanaat Kitabev Büyük ölunün hatırasını tazi; ve Eserlerini sunar 14 Uicon 1QQ7 NlSdfl 1901 Yazan: Ibrahim Necmi Dilmen JCÎfl İSTANBUL CAĞALOĞLU ! 41)03 Telgraf ve mektub adresi: Cumlıurlyet, Istantml Posta kutusu: tstanbul, No 246 Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa fcısmı 24299 24290 Fiatı 100 kuruş Atatürk'le Yugoslav Kral Naibi arasında telgraflar teati edildi Başvekilimizin Belgradda istikbalinden iki intıba Ulu Şef Atatürk; Hâmide büyük Başvekil Kral Aleksandrcenaze merasimi yapılmasını emretti ın mezarına çelenk koydu Atatürk merasimde kendisini temsil etmek üzere ya Ismet İnönüne ve Türk heyetine karşı dost verlerini gönderdi. Hâmidin son teşyiinde büyük memlekette candan tezahürat yapıhyor bir halk kütlesi hazır bulunacak Atatürkün Belgrad müzesine kıymetli hediyesi Dün gece Belgrad elçiliğimizde muhteşem bir suvare verildi; Başvekilimizin bugün SarayBosnaya hareket etmesi muhtemel Belgrad 13 (Sureti mahsusada giden Yazı Işleri Müdürümüzden) Başvekil İsmet İnönü, Hariciye Vekili Tev fik Rüştü Aras ve Belgrad Sefirimiz Ali Haydar Aktay ve diğer zevat bugün müteveffa Kral Aleksandr'm mezarına büyük bir merasimle çelenk koymuşlar dır. Başvekilimizi hâmil olan tren, Kralın mezarının bulunduğu Oplenatz kasabasına vardığı zaman bütün şehir halkı istasyona toplanmıştı. Istasyon Türk ve Yugoslav bayraklarile süslenmiş bulunuyordu. Başvekilimiz coşkun tezahüratla is tikbal edildi. [Arkast Sa. 7 sütun 3 te] Atatürk G. TavsencTin refikasını kabul etti Madam Tavsend'in beranatı: «Türkleri bu derece derinden seven kocam, bilhassa Atatürke, bu eşsiz asker ve dâhi devlet adamına karşı büyük bir hayranlık hissi beslerdi» Hâmidm 86 sene sonra ebedıyen kapanan yazı masası, btiyuk §air ölüm doşeğinde vc son portrelerınden birt Dâhi şairimiz Abdülhak Hâmidin zıyaı bütün Türkiyede derin bir matem yarattı. Evvelki gece şuyu bulan havadis, îstanbuldan başlıyarak tekmil memlekette ve tahsisan Ankarada büyük teessürlerle karşılandı. Dün sabah, Hâmidin ikametgâhı olan Maçkapalas bir bakıma bir mabed, bir bakıma bir türbe manzarası gösteriyordu. YUNUS NAD1 Ağlamaktan kızarmış gözler ve mütevek[Arkast Sa. 5 sütun 3 tel kil bir sükunetle içeri giren idare adamlan, edebiyat mensublan, zabitler, gazeteciler, muhtelif smıflardan halk ve talebe; birer birer veya grup grup büyük şairin evini ziyaret ediyor, zorla zaptedilmiş 3 iincüde: Lâyemut Hâmid hıçkınklan bakışlannda toplıyarak Türk M. Turhan Tan edebiyatının ilâhî çocuğuna son vedamı 5 incide : Hâmide dair edebivattan a yapıp uzaklaşıyorlardı. kisler. Hâmidin refıkası Lüsyen ayrı bir odaya kapanmış, adeta Hâmidin matemini 6 ncıda : Türk şiirinin dâhisi sönerde kendine hasretmek isityen bir infirad ken... Kandemir içinde yalnız gözyaşîarile başbaşa kal mıştı. Şairin kızı ve torunlan, asil babalarının Iç Sahifelerde: «ÖIü» şairi dün öldü ve «Makber» şairi bugün makbere giriyor. ölüm karşısında en çok düşünmüş, çırpmmış ve yırtınmış Türkşairi, ve bu taMısır kapitülâsyonlarının rafile en büyük Türk şairi o idi. Makber önündeki tükenmez isyanı, tarihî safhaları Bu hususta büyük bir dikkat ve itina hayreti, endişesi ve tecessüsile, o, Montreux'deki arkadaşımız Doğan ile hazırlanmış olan yeni kanun projesi ruhlann derisi üstüne ölüm fikri Nadinin yazısı 5 înci sahifemizdedir. Bdyük Millet Meclisine sevkedilmek simsiyah bir ben gibi yapışık duran [Arkast Sa. 4 sütun 3 te] son ziyaretçilerini, dayanılmaz yeislerini metanetleri içinde muhafazaya çalışan bir gayretle karşılıyor ve uğurluyorlardı. Maçkapalas kalabalıklaşıyordu. Bü yük aynlışm acılanndan sonra ebedî yolculuğun hazırhklan konuşulmağa başlanmıştı. Hâmidin ölümü bir gece evvel Anka raya da, İstanbul Valisine de bildirilmişti. Tam, cenaze istihzaratı görüşülürken içeriye Muhiddin Üstündağ girdi. Vali ve Belediye Reisi çok müteessir görünü Ankara 13'(Tefefonla)~ Hükumet yordu. Şairi azamın ailesini taziyeden idarî ve iktısadî zaruretlerle yeniden sonra, şehrin büyük şair için icab eden beş kaza kurulmasına karar vermiştir. her şeyi yapacağını ve büyük merasim \Arkas% Sa. 7 sütun l de} Bu surette cenub vilâyetlerimizde, bilhassa Suriyeye hemcivar olan mıntakalardaki idarî teşkilâtımız bugünküne nazaran daha kuvvetli bir hale gelmiş bulunacaktır. Cenub vilâyetlerimizde yeni teşkilât Yeniden beş kaza kurulu» yor. Suriye Alevileri endişe içinde Ankara ]3 (A.A.) Büyük Harbde Irak cephesinde İngiliz kuvvetlerine kumanda eden ve Kutülâmare muharebesinde kahramanca savaşan ve sonunda Heybeliadada misafir edilen General Tavsend'in bayanı Madam Tavsend Ankaraya gelmiş ve bugün öğleden sonra Atatürk tarafmdan Çankayada kabul edilmiştir. Mülâkat bir saat sürmüştür. Harbden sonra gerek Mütareke zamanJarında ve gerek bilâhare kendi memle ketinde büyük nüfuzunu sarfederek Türkler lehine pek çok çahşmış olan Tavsend'in bayanile olan bu mülâkat çok samimî olmuştur. Atatürk, Konyada General Tavsendle arasmda geçen görüşmeleri anlatmış ve generalin bu mülâkatta hatıra olarak kendisine bir av tüfeği verdiğini söyledikten sonra bugüne kadar kıymetli bir hatıra olarak saklamış olduğu bu tüfeği getirterek Madam Tavsend'e göstermiştir. Madam Tavsend, memleketimizin her [Arkast Sa. 7 sütun 6 dai Hâdiseler" arasında Türk şiirinin en kara günii ve ölünciye kadar şuurlannın hiçbir anından aynlmıyan Dante gibi, Shakespeare gibi, Goethe ve Hugo gibi ebediyet delisi şairlerin Türk kardeşiydi. Yarabl Bu rnezar pek derindir: Umkan denihr sana karındir. Beytile Allaha giden yolu sade ILütien sahtfeyi çeviriniz} .•