28 Kasım 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugiin 1 2 sahife 2 nci sahifede: Siyasî İcmal Muharrem Feyzi. Sovyetlerin kanunu esaslsl. 3 üncii sahifede: Akdeniz anlaşması. 5 inci sahifede: San'at bahisleri Sedad Çetintaş. İspanyada yeni harb sahası. 6 ncı sahifede: Tiırk dostu geçinen Klod Farerin yeni yaveleri Afif Obay. Spor haberleri. Sancak Davası Milietler Cemiyetine gidiyor IMIIIIIlllllllllMllllllltllllllllllllllllllllll1II1lllllllllllllllllllllItllllllllllllltllllt1llllll1IIIII1ltllllliniIIIllllll1llIlllllIIItlIIIItlllllllllllllllllllllIIIMIIIIIIIIIH)l1tlllllllllllllllllllflMllllllllinilllllllIlltnillllllllllll * J Onüçüncü yıl sayı: 4507 umhuriyet Telefon: Başmuharrir ve ert: 22366. Tahrir heyetl: 24298. tdare ve matbaa kısmı 24299 . 24290 KUR'A KERi Yeni harflerimizle pek nefis bir snrette basıldı. Yanhş tabılarından içti nab için Hüseyin Kâzım imzasına dik kat ediniz. Yaldız cildlisinin hediyesi 75 kr. «Semih Lutfi» kitabevinde satılır. v9 246 Cuniartesi 28 ikinciteşrin 1936 Hatay davosı Milietler cemiyetine Intikal etmiştir Milietler Cemiyetine, İskenderunAntakya ve havalisindeki ezelî ve ebedî Türklük hakkının behemehal isbat edileceğine aid çok kuvvetli bir emniyetle eidiyoruı Davamtzı Yalniz Fransaya karşı değil, diitün dünya önünde teşrih ve ispata fırsat bulmuş olacağız. arihin derinliklerile coğrafya nın bugün de yaşıyan hakikatlerine istinad olunarak adma Ön Asyadaki Hatay ülkesi dediğimiz îskenderun Antakya ve havalisi Türklerinin millî varlıklanna, hakimiyet ve is tiklâllerine taalluk eden dava, ki onlarla biz ana vatan Türkleri arasında müşte rek bir davadır, Fransanm Cumhuriyet hükumetimizce kabul olunan bir teklifile Milietler Cemiyetine intikal etmiş bulunmaktadır. Dün Türkiye Büyük Millet Meclisi hükumetimizin bu bahiste ken disine verdiği izahlan dinlemiş ve onun tuttuğu yolu tasvib etmiştir. Bu münasebetle herşeyden önce şurasını kaydetmek lâzımdır: Millî varlıklan İstiab edecek şekildeki arazi meseleleri, ki siyasî meselelerin en yüksekleridir, herhangi bir ihtilâf gıbi mahkemeler veya ona benzer müesseselerin kararlarüe halloîunamazlar. Milletler "Cem^eti gi bi bir müessese kendısine arzulunacak böyle bir meselede ancak açık hakkı müşahede, tesbit ve iltizam ettiği takdirde doğru bir iş görmüş olur, ve doğruluğu itibarile mutaiyete hak kazanmış bulu nur. Eğer Cemiyet siyasî mülâhazaların kaynaşmasına kurban gitmek suretile hakkı lâyık ve lâzım ciddiyetle iltizam ede mezsc netice olarak mesele sadece hal lolunmamış olarak kalır, ve onun hal yolu artık başka olur. Bunlar milletlerin millî varlıklarında basit olduğu kadar çok ta kuvvetli esaslardır. Bu mukaddemeden anlaşıhr ki Fran sanın iki şıklı teklifinden tereddüdsüz ikincisini kabul ederek Milletler Cemiyetine giderken İskenderun Antakya ve havalisindeki ezelî ve ebedî Türklük hakkmın behemehal ispat edileceğine aid çok kuvvetli bir emniyetle yürüyoruz, ve her ihtimale karşı Hatay ülke sindeki açık haklarunızm orada iptal edilemiyeceğini de şimdiden pek iyi bi lerek bu teklife muvafakat etmiş bulunuyoruz. Milletler Cemiyeti millî varlıklara hürmet etmekle roükellef bir müessesedir. Bu müessese millî varlıklara taalluk edebilecek davalarda ne hâkim olabilir, ne de hakem. Cemiyete gitmekte şu fazla faydamız var ki oraya gitmekle İskenderun Antakya ve havalisi ' davamızı yalniz Fransaya karşı değil, bütün dünya önünde teşrih ve ispata fırsat bulmuş olacağız. Davanın milletler Cemiyeti yolile halledilmesi belki bu işte Fransanm vaziyetini de kolaylaştıracaktır. Fransa, bu îskenderun Antakya ve havalisi meselesinde her nasılsa bir kere içine düştüğü hatalı yoldan bir türlü kendisini kurtaramadı. Evvelâ Suriye ve Lübnana istiklâl vermek için ona mukaddeme olacak tedbirleri ve esaslan alâkadarlarla müzakereye başladığı tarihten itibaren îskendenın Antakya ve havalisine aid olarak Türkiyeye karşı olan taahhüdlerini unuttu, ve bu taahhüdleri unuturken îskenderun Antakya ve havalisini ihmal olu nabilir bir kemmiyet farzetmek hatasında bulundu. Farzımuhal olarak mesele Fransanm dediği gibi bile olsaydı o Suriyeden çok evvel, Suriyenin ismi bıle geçmediği zamanlarda İskenderun Antakya ve havalisi için kendisile muahede akdettiği Türkiyeyi vaziyetten gene haberdar etmek mecburiyetindeydi. Bu, hiç olmazsa kendisi için en basit bir nezaket icabı idi. Halbuki kendisi için en basit nezaket icabı olan bu vaziyette bizim en büyük haklarımızm mündemic olması Millet Meclisi Hükumetin kararını tasvib etti Hariciye Vekili mühim izahat verdi ve Sancak meselesi konuşulurken Mecliste « O alınır! » sesleri yükseldi Dr. Riiştii Arasın beyanatı «Sancak Türkündür!» ((Hükumetimiz Fransanm teminat müzakeresi Millet Meclisinde çok heyecanlı bir celse... teklifini reddederek millî davayı Cemiyeti Akvamda görüşmeği tercih etmiştir)) «Bu meseleyi dost Fransa ile dostça halletmek istedik. Fakat müzakere yerine hukukî ahidleri de bertaraf etmek istiyen münakaşalarla karşılaştık» Ankara 27 (Telefonla) Kamutayın bugünkü toplantısında Hariciye Vekili Dr. Tevfik Rüştü Aras Antakya ve İskenderun üzerindeki Türk noktai nazarına ve bu meseleye dair hükumetimizle Fransa hükumeti arasında teati edilen notalara dair aşağıdaki izahatı vermiştır. « Arkadaşlarım, Bugün size îskenderun ve Antakya meselesinin ne halde bulunduğundan bahsedeceğim. Herşeyden evvel, hergün bana her rastgeldiğiniz her yerde hep bu meseleyi sorduğunuzu düşünerek ne kadar sabırsızhkla beklediğinizi bildiğim bu husustaki izahatunın biraz geciktiğinden dolayı beni mazur görmenizi rica ede :eğim. * * T Meb'uslarımız Antakya ve İskenderunun Türklükten koparılmaz bir parça olduğunu cihana haykırdılar f jirllMIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIMMIIIIIIIimillMIIIIIMIIIIIIIMIimilllllinilllllllMIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinnilll] ııfil. \ «Sancağı kartarmak mukaddes vazifemizdir • Suriye Fransaya I değil, bize güvenmelidir Bugün karşılarında 1922 deki Türkiye i değil, çok kuvvetli bir Türkiye vardır. Beyaz kitab kâfi gelmiyorsa bir Kızıl kitab da çıkarılabilir!» Büyük Şefin beyanatından sonra Hariciye Vekilimiz Doktor Rüftü Arat kiirsüde Büyük Şefin, bu meseleye dair sarih beyanatını duyduktan sonra Cumhuriyet hükumetinin bu işle, nasıl can ve başla iştigal etmekte olduğunu söylemeğe lü zum var mı? Harbi Umumî felâketinin başınıza yığdığı ve tasfiyesini neslimize bıraktığı binbir türlü elemli hesablannı, Moskovada, Ankarada, Lozanda, ve onlan takib eden konuşmalarda ve kon feranslarda, görüşerek ve eski anlaşmazhkların yerlerine sağlam dostluklar ika îskenderun 27 (Hususî) Bazı Türkler tahrikât yapmakla itham edime ederek hallettikten sonra îskenderun lerek tevkif olunmaktadırlar. Bu arave Antakya mukadderatının henüz tat da Karapsi, Kösecik köylerinin muhbikatta esaslı bir şekle bağlanmamış ol tarlan da bazı köylüleri tahrik et ması, Türk milletini gece gündüz düşüntikleri iddiasile hapse atılmışlardır. düren tek millî mesele olarak ortada du[Arkası Sa. 6 sütun 1 de] ruyor. Bu işin sona kalması nazanmızda ehemmiyetinin diğer hallolunan işlerimizden farklı olmasından asla değildir. ciyenizin takdim ettiği bir ve iki numaralı Fransa ile anlasmak istedik Beyaz Kitablar, bu işle 1921 denberi Büvük Meclisin yüksek azasına hari şaşmaksızın mütemadiyen iştigal ettiği Antakya köylerinde tevkifat arttı Birçok yerlerde tazyik gittikçe şiddetleniyor mizi açık göstercn vesikalarla döludur. Dünkü hatiblerden bazıları Taahhüdlere riayeti seven ve istiyen TürRelik İnce Raslh Kaplan Yusuf Kemal Küıç Ha&kı kiye Cumhuriyeti hükumeti, • dostluğuna Ankara 27 (Telefonla) Meclis meb'uslann mazbatalan reye konarak ehemmiyet verdîğî Fransa ile konuşmak bugün saat 15 te Tevfik Fikret Sılayın kabul edildi. Bunlardan Fazıl Nazmi ve suretile, bu Türk mıntakasının, mümkün [Arkası Sa. 7 sütun 5 te] olsaydı biran bile mahrum olmasma nza başkanhğmda toplandı. Yeni seçilen göstermiyeceği, hürriyet ve istiklâline, komşulan olan Suriye ve Lübnanla birlikte tekrar kavuşmasını bekliyordu. Açık hakikat J Arzettiğim Beyaz Kitabdaki vesika lara şöyle sadece bir göz atanlarca ayan olsa gerektir ki her vesikada ve her vesile ile bu görüşümüzü tasrihten asla fariğ olmadık. Son günlerde teati edilen notalar muhteviyab bu hakikati açık göstermektedir. Donanmamız bu sabah Falere geliyor Dost Yunan hükumet ve milleti, filomuzu merasimle karşılamak üzere hazırlandı Berlin ittıjakı fırtına kopardı Italya, antanta girmiyor Lehistan, Almanyanın teklifini reddetti. İngiltere ittifakın daha evvel kendisine bildirildiği haberini tekzib ediyor. Fransız matbuatı ateş püskürüyor Berlin 27 (A.A.) Alman Ja pon itilâfının akdi münasebetile Führer, Japon sefiri M. Mushakoji şerefine bir gala ziyafeti vermiş ve bunda Japon sefareti erkânile nazırlardan M. Goerino, M. fon Neurath, M. Hess, M. Goob bels, M. fon Ribbentrop ve birçok siyasî rical hazır bulunmuştur. Franstz notasımn esaslart Atina 27 (Sureti mahsusada giden arİskenderun ve Antakya meselesi hak kadaşımızdan, telefonla) Donanmakında Paris Büyük Elçimiz marifetile mız yarın (bugün sabah) dost Yunan [Arkası Sa. 8 sütun 2 de] filosunu ziyaret etmek üzere Falere gelecektir. Filomuzu karşılamak üzere burada ve Atinada hazırlıklar yapılmaktadır. Dost memleket bu ziyareti tam bir saımııııııııııııımııııııı mimiyet içinde tes'ide hazırlanmış bulunuyor. Filo, limana girdikten sonra amiral gemimiz Yavuz top atarak Yunan do nanmasını selâmlıyacak ve Avorof mukabelede bulunacaktır. Gemilerimiz limanda kendilerine ayrılan yerleri al [Arkası Sa. 8 sütun 5 te] Amerika ateş püskürüyor Atatürk İngiliz ve Iran elçilerini kabul ettiler Ankara 27 (Hususî) Reisicumhur nezdlerinde Hariciye Ve kili doktor Tevfik Rüştü Aras bu lunduğu halde bugün îngiltere bü yük elçisi Sir Persi Loreni kabul buyurmuşlardır. Atatürk daha sonra îran büyük elçisini kabul buyurmuşlardır. Bü yük elçi Şehinşah Hazretlerinin bir mektubunu Atatürke takdim etmiş tir. ıııııııııııııııııiMiıınııııuiMiıiıııııııııııııiMiııııııiMMiııııııııııiMiıınııııııııırMiııııiMiııııiMiıniııııiııııniMTM Kaybettiğimiz büyük asker dün gömüldü General Şükrü Naüiye büyük cenaze merasimi yapıldı ve merhum halkın gözyaşları arasında ebedî medf enine bırakıldı Amerika ateş püskürüyor Nevyork 27 (A.A.) AlmanJapon itilâfı hakkmda mütalealar serdet mekte bulunan Nevyork Herald Tribune, diyor ki: «Japonyanın Asyadaki meVkiini tah kim etmekte bulunan ve Japonyanın Filipinlere ve daha ötelere doğru tevessü hulyası sahasında atılmış bir adım olan bu itilâfa karşı kayidsizlik gösteremeyiz. Almanya, Amerikanm eski müttefikleri tarafına bir kere daha dönmesini istemek YUNUS NADÎ çarelerini aramış olsaydı bundan daha [Arkası Sa. 2 sütun 1 de] iyisi bulunamazdı. Almanya, bir Avru Ereğli kömür şirketi satın alındı Anara 27 (Telefonla) Ereğli Kömür şirketinin hükumetçe satın alınması yolunda yapılan müzakereler bugün neBüyük askerin cenazesi top arabastnda camiye nakledilirken ticelendi. Ve şirketle mutabık kalındı. Kurtuluş bayramında bulunmak üze general Şükrü Nailinin cenazesi dün saZonguldak havzasındaki maden servetiteklijini reddeden Leh Aımanyanm nin yüzde 75 ine sahib olan bu şirket ve re Edirneye giden ve orada ansızın vefat bahki konvansiyonel trenile Istanbula geMareşalı Smigly Rıdz harbinin, umumî bir harb olacagı hak kendi mıntakası dihilindeki şimendifer eden eski Dördüncü Kolordu kumanda tirilmiştir. [Arkası Sa. 1 sütun 1 de] [Arkast Sa. 3 sütun 4 te] nı ve îstanbul meb'usu, mütekaid Kor [Arkası Sa. 6 sütun 5 tt\ p a