23 Kasım 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BUG U N 2 nci sahifede: Dirilen bir yurd parçasıKemal Sünnetçioğlu. Sivasî îcmal. 4 üncü sahifede: Habeşlstanda hangi para tedavül eder? Zeynel Akkoç. 5 inci sahifede: San'at bahisleri Sedad Çetintaş. 7 nci sahifede: Hava teslihatı barışı Tarihten yapraklar M. Turhan Tan. S3]fl ! 4502 umhurıy Telgraf ve mektub adresi: cumnuriyet, tstanbul • Fosta kutusu: Istanbul, No 246 Telefon: Başnmharrlr ve evi: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa tosaa 24299 . 24290 Kur'anı kerim tercume ve tefsiridir. Omer Rıza jribi fazıl bir zatın eseri olduğunu söylemek kâfidir. Bez cild 4, meşin cild S lira. Taşradan posta parası alınmaz. T AN RI BUYRUĞU P3Z3fİ6Sİ 23 iklllCİlBŞrİn 1936 Ahmet Halit Kitap Evi j Doryonun Manevrası Ankara 22 (Telefonla) Madrid sokaklarmdaki kanlı muharebe Moskovadaki muhakeme Edenin Dokuz Alman casusu idama mahkum oldu nutkundan çıkarılan manalar on haberler, Hatay mıntakasmda intihabata iştirak edenlerin adedi yüzde on nisbetini geç mediğini gösteriyor. Bunun da büyük bir kısmını, Türklüğe ötedenberi düşman olan gayrimillî unsurlarla anayurddan kovulmuş veya kaçmış bazı vatansızlar teşkil ettiği gözönüne getirilince Antakya Moskova 22 (A.A.) Tas ajansından: Paris 22 (A.A.) M. Edenin LaIskenderun ve havalisi intihabatmm hakiMosibirsk mahkemesinde müttehim mingtonda söylemiş olduğu nutuk gazeStuklin, hafi celsede söylemiş oldukla teler tarafından müsaid bir surette karşıkî siması meydana çıkmış olur. Artık Lizbon 22 (A. nnı mahkemede alenî olarak itiraf etşüphe ve tereddüde mahal kalmıyacak lanmıştır. Gazeteler Ingiliz Hariciye NaA.) Asilerin miştir. Müttehim, Centralnaia madeninsurette anlaşılıyor ki Hatay Türklerinin zınnm sözlerindeki vuzuhtan dolayı Madrid cephesin de kundukçılık etmiş ve bu hususta ecmillî dava karşısındaki tesanüdleri Namemnuniyet ibraz etmekte müttefiktirler. de ilerlemiş olduknebi bir devlete mensub bir şahıstan mık Kemalin dediği gibi «Ne şiddeti tazEcho de Paris gazetesi M. Edenin bu talimat almış olduğunu söylemiştir. larma dair olan ha • yikten, ne de tesin sıkletten ezilmiyecek Mahkeme müteakıben beş müttehimi defa söylemiş olduğu sözleri, 1914 seneberler, asilerle te bir elmas cevheri» kadar sağlamdır. daha isticvab etmiştir. Bunlar, kundak sinde bir îngiliz Hariciye Nazırı söyle mas halinde bulu Suriye intihabıtını idare edenler bunu nan mehafil tara çılığın ve tahrikâtın mensub oldukları miş olsaydı Avrupa felâketten kurtulurmukabil ihtilâl grupları tarafından ter du, demektedir. ne dereceye kadar görmekte ve nasıl te fından tekzib edil tib edilmiş olduğunu söylemektedirler. lâkki etmektedirler? Bu cihet bizce henüz mektedir. Bu gazete şöyle devam ediyor: malum olmamakla beraber bundan iki Maznunlar idama mahkum oldular «Fransa, tekrar pek müsaid bir vaziDiario de Lisbac gün evvel Suriye kaynaklarından çıkıp Moskova 22 (A.A.) Novisibirsk da yet karşısında bulunuyor.» gazetesinin asilerin vasmda methaldar dokuz suçlu, Alman bizim gazeetlerimizde yer bulacak kadar Ami du Peuple gazetesi yazıyor: nezdindeki muha mühendisi Stikling de dahil olduğu haliçimize sokulan bir haber nazan dikkati«M. Eden, söylemiş olduğu nutukla biri, hükumet kuvde, ölüm cezasına mahkum edilmişlermizi celbettiğinden ayni mevzua tekrar Almanyaya garbî Avnıpnın kapılannı vetlerinin bilhas dır. avdet lüzumunu hissettik. kapamıştır. Şayed M. Delbos, partisinin sa Carabanche Bu habere göre Sancak Türklerinin lusera ve Basu doktrinine sadık kalmak ve bu doktrinin gösterdikleri yıkılmaz birlik karşısında rero mıntakalann mantıkî icabına göre hareket etmek istiSoylediği nutuk etrafında muhim Fransız otoritesi nihayet daha mülâyim da çok şiddetli muyorsa bizim için muhataralardan başka tefsirlerde tulunulan M. Eden harekete başlamış ve Fransız delegesi kabil hiç birşey mevcud olmıyan şarkî Avru taarruzlarda «Oeuvre» gazetesi başmakalesinde Doryo, ziyaretlerine gittiği Türk Halk pada askerî bir takım itilâflarla bize şöyle diyor: bulunmuş oldukla komitesi başkanına: zamânlar temin etmek suretile bu mıntannı bildirmektedir. «îngiltere, garbî Avrupadaki millet • « Türklerin gösterdiği birliği ve Havalann fena git:ayı Almanyaya kapamalıdır. En mü lerin sulhun tensikine iştiraki kabul et tam bir kütle halinde tecelli eden iradele mesi tayyarelerin alArkast Sa. 3 sütun 6 da] aid zaman şimdiki zamandır.» rini çok takdir ederim. Son hâdiseler ü silere yardımda buAnkara 22 (Tezerine sürgün olarak Sancaktan uzaklaş Iunmasına mâni ol Talavera"garında miHiyetperverlere gönderilen yeni lefonla) Türk kuvvetler cepheye gidiyor tınlan Türklerin memlekete dönmeleri Spor kurumu baş maktadır. Telefat için emir verdim. Yalnız bu arkadaşlarBir îtalyan gazetecisi, General Va kanı General Ali miktan, boyuna artmaktadır. Sokaklaı dan şehre girerken nümayiş yapılmamasıyaralıları götürüp getiren kamyonlarla leraya müracaat ederek Sevillaya bir ta Hikmet, Berlin O nı rica ederim.» demiştir. [Arkası Sa. 5 sütun 4 te] limpiyadları mas doludur. Bu sözlerde bir hakikat söylenmiştir. raflan hakkında geBuna, iki kontroldan geçirerek kanaat çenlerde gazetelere ettik. Daha düne kadar her tarafta intibeyanatta bulun habat cebir ve tazyikle yaptınlırken Hamuştu. Olimpiyada iebde yegâne kuvvet olan Doryonun bui d e n kaf ilelerin gün yukanki sözleri bir Türk Halk komiazla sarfiyatta bu General Ali Hikmet Lille 22 (A.A.) Dün akşam Be tesine söylemesı dikkati calib, ve üzerinIunduğu ve bu işin Ayerdem lediyede Salengronun tabutu önünden de durulmağa lâyıktır. daha az bir para ile idare edilebileceği binlerce halk ve muhtelif heyetler geç Bu sözler iki suretle tesfir olunabilir: şeklinde bir mecmuada görülen neşriyat miştir. 1 Fransız delegesi, filhakika, vaüzerine sayın general şunları söylemiş Bugün saat birde cenaze merasimi yaziyeti olduğu gibi görüp kavramış, hem tir: ilmış ve Leon Blum heyecan veren bir sarih bir hakka, hem de mer'i bir ahde lArkast Sa. 3 sütun 3 te~\ nutuk söylemiştir. Nutuk bütün şehirde istinad eden Türk davasının meşru ve hoparlörle neşredilmiştir. namuskâr tezahürleri karşısında eski sisM. Blum Salengronun hayatını ve îç teme devam etmenin faydasızhğını anlaBudapeşte 22 (A.A.) Macar tel bir suretle şaşmıyacaktır. Bakanhğında yeni nizamı kanunî nizammış, bu #acemi siyaset mevcud Türk graf ajansının diplomatik muhabiri bil Bu siyasa şu suretle hulâsa edilebilir: la telif vazifesindeki ağır yükünü kaydetFransız dostluğunu rencide edebileceği diriyor: Macaristan Naibinin Romada Macaristan bir taraflı tahakküm te miş ve Salengronun gayretlerini bu vazigibi müstakbel Türk Suriye münaseba İtalya Kralma yapacağı ziyaret herşey meyyüllerinin tersine olarak, menfaatlefeyi ifaya hasretmiş olduğunu bildir tının temelini de takdir ederek yolunu de den evvel bir nezaket ziyaretidir. Ayni rin karşılıklı uzlaşması esasına dayanan miştir. ğiştirmiştir. Bir müddettenberi şehrimizde bulu zamanda Kral ve maiyetile birlikte Ro yapıcı bir banş arzu etmektedir. Bir çok Başbakan Salengronun alçak bir iftiBiz, maalesef, bunu az muhtemel gö maya Başbakan Daranyi ve Dış Bakanı münakaşalarda mevzuu bahsolmuş olan nan Büyük Erkânıharbiye Reisimiz Ma" raya kurban gittiğini kaydeylemiştir. rüyoruz. Vaziyete bizimiknden büsbütün Kanya da gidecekler, Başbakanin ziya teslihat müsaviliği hukukî meselesine ge reşal Fevzi Çakmak, dün akşamki eksPariste yapılan nümayişler ayrı ve aykın bir zaviyeden bakan Pa reti yeni Macar hükumetinin Başkanı sı lince, Viyana konferansı, îtalya ile A presle Ankaraya hareket etmiştir. Paris 22 (A.A.) Salengronun Mareşal Fevzi askerî ümera tara • ris kabinesi gerçi cevabî notamızı almış fatile ve Dış Bakanının ziyareti de Kont vusturyanm bu Macar isteklerine iştirak Lilde gömülmesi münasebetile, Pariste ve en sağlam delillere dayanan davamı Cianonun ziyaretine mukabele olarak va ettiklerini göstermiştir. Macaristanın hak fmdan teşyi edilmiştir. ;iın gomulen Fransız Dahilıye Nazır. halk cephesi komitesi tarafından tertib ezı bu nota muhteviyatından öğrenmişse ki olacaktır. lannı ne zaman ve nasıl tatbik mevküne M. Salengro KENDI KENDİMİZ1 TENKİD dilen alay büyük bir intizam içinde şehde henüz aradan ne fikrini değiştirebile bağnşmalar bilhassa çoğalmışhr. Bir lsSon ve önümüzdeki mülâkatlar mü koyacağı meselesi ise tamamen kendisine ri katetmijtir. Çocuklardan mürekkeb bir cek, ne de Halebdeki ajanına yeni dipanyol bayrağı alayın bütün güzergâhınnasebetile tasavvur edilen bütün kombi aid bir iştir. rektif verecek kadar zaman geçmemiştir. grup, «kahrolsun harb» nidalarile Nas Geçmişte de ihtiyatlı bir hattı hareket da çok alkışlanmıştır. nezonların aslı ve esası yoktur. Yalnız Pariste vaziyet bu merkezde olunca mesyon meydanmdan geçmiştir. ittihaz etmiş olan Macaristanın herhangi şurası muhakkaktır ki, Macaristan, dış Saat 18,45 te geçid içlerinde birçok lek ve mişvannı yakından tanıdığımız Çok kalabalık bir eski muharibler gru komünist bulunan Paris ve banliyö gruplArkast Sa. 1 sütun 4 tel siyasasının neticesi olan doğru yoldan hıç Halebdeki Fransız* ajanınm bir taraftan , IIIIMII MMIIllllllHIIIItllllM 11111II1IIM11111 •• 11111MIII111II1111MIIIIııııııııııınııııııııımıııımııııiMiııııımıııiHiıııııııımııııııııııııııııııı Millî Türk Talebe Birliği teşekkülü pu çok alkışlanmıştır. Maden amelesi larmın geçmesile nihayet bulmuştur. Ne memleketin dört köşesine saldırdığı ianhükumet kararile feshedilmiştir. Bunun se geçerken cumhuriyet îspanyası lehinde lArkast Sa. 7 sütun 3 te] darmalarla Türk halkmı tazyik ederken bebi IskenderunAntakya ve havalisi me lllllllllllllllllllllllllllllllllllllıılllııılıııııııılıııılılllıııııııııııııllıııılllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllltlMllllllllllllllllllllllllllllltllll diğer taraftan bu halkın komite reisine o selesi hakkında Talebe Birliğinin bir misiyasetle tabantabana zıd beyanatta butingakdetmeküzerevaki müracaati hükulunmasını samimî telâkki etmeğe pek immetçe muvafık görülmemiş olduğu halde kân yoktur. Binaenaleyh: Talebe Birliğinin kendi kararında ısrar ederek bu toplantıyı yapmağa teşebbüs 2 Doryonun yenı sistemi, tepeden etmiş olması ve hükumetin mezuniyet tımağa kadar heyecan kesılmiş olan Havermemiş olmak kararına rağmen yapıtay Türklerinin gönüllerindeki istiklâl alan bu toplantının men'i için zabıta kuvteşi üstüne bir bardak soğuk su dökmekvetlerinin müşkülâtlı tedbirler almak ıstıten, yani yaldızh habların içine sıkıştırdırarında bırakılmış bulunmasıdır. Bu meğı afyonlu kelimelerle Türklerin coşkunselede herşeyden önce teessürümüzü muluğunu uyuşturmaktan başka bir suretle Tokyo 22 (A.A.) Fransız sefiri, cib olmak lâzım gelen hâdise hususile tevil olunamaz. | Iskenderun Antakya ve havalisi gibi Akla en yakın gelen mülâhaza bu Hariciye Nazır muavini M. Horinchiyi bütün milletten hükumetle müttehid haredur, ve hatta diyebilirim ki Doryo bu ziyaret ederek Japonyanın bazı ecnebi devletlerle olan münasebetleri hakkında ket istiyen büyük bir memleket davasınsözlerle yalnız bu maksadı gözönünde bir takım sualler sormuştur. da bir kısım Türk talebesinin hükumet tutmuştur. Maamafih derhal söylemeli Fransanın Uzakşark meseleleri hak karanna rağmen behemehal harekete yim ki Doryonun uyku ilâcı olarak Türk geçmekte ısrandır. Talebemizin bu dava heyecanına sunduğu bu sözler binbir kmdaki hattı hareketine dair sorulan bir önündeki vatansever duygulan nekadar musibet görmüş, ve nice nice defalar fe suale cevaben Fransız sefiri, Paris hükumetinin şarkî Asya devletleri işine temiz ve takdire lâyık olursa olsun hüleğin çemberinden geçmiş olan Hatay kat'iyyen karışmamak azminde olduğunu kumet karanna rağmen harekete geçmekTürklerinin bir kulağından girip öteki teki ısrann isabetsizliğini müdafaaya imkulagmdan çıkmıştır ve böyle olmak lâ söylemiş ve Fransız Sovyet misakının tamamile garbe aid bir itilâf olduğunu kân yoktur. Eğer hükumet toplantı müzımdır. tekrar etmiştir. racaatini tasvib etmemişse elbet bu türlü Antakya ve havalisi Türkleri şimdi îyi malumat almakta olan mehafil, nümayişlerin bu sırada yersiz olduğunu kinden mülâyim siyaset, yahud mükâfat Fransız sefirinin bu müracaatinin sebe pek iyi bildiği için böyle yapıyordu. B olarak verilecek bir atıfet peşinde koşmutakdirde davamıza bilâkis ziyan verebiyorlar. Onların millî dava uğrunda gös bi, resmen tekzib edilmiş olmalanna rağkomünizme karşı bir Alman Jalecek hareketlere girişmekten çekinmek terdikleri birlik ve beraberlik şu veya bu men, asıl vatanseverlik icabı olurdu. ecnebi memurdan bir takdir kopar pon veya Japon Alman îtalyan itilâfı mevcud olduğuna dair ortada dolaşan şamak ve yahud zulüm ve gadre uğramış îlâve edelim ki dünyanın her yerinde Beşiktaş Fenerbahçe maçından heyecanlı bir enstantane herhangi bir ırktaşı sürgünden kurtarmak yialar olduğunu beyan eylemektedir. Fransanın Japonya sefiri M. Kamerer bilhassa haricî ve milletlerarası işlerinde Ayni mehafile göre Fransız sefiri, bu daki şiddetli mücadelelerinden fevkalâ hep elbirliğile yürümek yolu en doğru Fenerbahçe ile Bçşiktaşın günlerden • daha üstün ve güzel bir oyundan sonra maksadına matuf degildir. Onlarda görziyaretinden bilistifade bazı Japon gaze de heyecana düşmüş olan Japon efkârı beri dedikodu mevzuu olan karşılaşması Fenerbahçe takımı 2 0 galıb geldi. • * tsmaü Müştak MAYAKON lArkası Sa. 6 sütun 1 de] lArkast Sa. 3 sütun 1 dei lArkası Sa. 3 sütun 4 te] dün Şeref stadında yapıldı. V e neticede lArkast Sa. 3 sutun 6 da] telerİBİn Fransız Sovyet misakı hakkın Barselondaki ecnebiler şehri terke davet edildi GarbîAvrupanın kapıları Almanyaya kapanmıştır İtalya ve Almanyanın General Franko hükumetini Maznunlar bütün cürüm «Bu sözleri 1914 te bir Ingiliz Hariciye Nazırı lerini itiraf ettiler söylemiş olsaydı, Avrupa felâketten kurtulurdu» tanımaları üzerîne Barselondaki Alman ve İtalyan mağazaları yağma edildi Olimpiyad için yapılan masraf Spor Kurumu Başkanı tenkidlere cevab veriyor Macar Kral Naibinin Italfföya yapacağıseyahut t. Macar Telgraf ajansı bunun sadece bîr nezaket ziyareti olduğunu bildiriyor ve Macaristanın dış siyasetini izah ediyor Salengronun cenazesi dün merasimle kaldırıldı Fransa Başvekili bir nutuk irad ederek Salengronun alçak bir iftiraya kurban gittiğini söyledi Fevzi Çakmak Dün akşam Ankaraya hareket etti Talebe Birliği hakkındaki hükumet kararı Fransa, Japonyadan bazı sualler sordu Fransız sefiri, Japon efkârı umumiyesini fevkalâde heyecana düşüren Rus Fransız misakı hakkında da Japonyaya teminat verdi Fenerbahçe Beşiktaşı dün 20 mağlub etti Galatasaray Hilâli, Beykoz Istanbulsporu, Vefa Topkapıyı, Anadolu Süleymaniyeyi yendiler, Güneşle Eyüb de berabere kaldılar i