8 Temmuz 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

8 Tenunuz 1936 CUMHURİYET 5ON TELEFON HAB TELCRAF ERLES VCTELSİZLE Hâdiseler arasında Yeni dostlarımız r*ransada, her hafta, 3000 dünya * gazetesi ohuyarah seçtiği en ehemmiyetli yazıları tercüme Ve neşreden, «Ltr» isminde haftalık bir sol gazete çıhar. Türk matbuatı içinde de bizim Cumhuriyetten iktibaslar yapıyor. Birkaç kere Başmuharriri mîz Yunus Nadinin ve ikidir de Abidin Daverin yazılarını tercüme etti. «Lu» gazetesi yalnız bizden ikti baslar yaparak dışarı politikamızın en hassas günlerinde millî davalarımtzı müdafaa eden Türk sesini dünyamn her tarafına yaymakla da kalmamıştır. Bu gazetenin sahibi ve Başmuharriri M. Paul Ristelhueber, ayni za • manda hakikî bir Türk dostudur. Yazılarında Türkiye ismi geçtiği zaman onu daima bizimle ayni müdafaa çizgisi üstünde gördük. Türkiyenin yeni kazandığı dostlar listesinin baş taraflarına kaydetmeğe mecbur olduğumuz bu muharrir, Loti Ve Farrere gibi eski Türkiyenin müdafaasını, çoğu edebî plânda bırakmış, Haliç, nargile ve selvi âşıkt bir muhayyile adamı da değildir. Müdafaamızı aktüalitenin icabları nisbe tinde bir enerjile yapan ve politika gibi hakikî bir mücadele meydamnda bizim tarafı tutan, hulyasız ve ede biyatsız bir cephe arkadasımızdtr. Inkılâbın Türkiyeye kazandırdığı yeni dostlar arasında «Lu» gazetesi. • nin ve sahibinin ismi kâğıd üstünden kalbimize giden yola girmis bulunuyor. Habeşler Ingiltereden istikraz istediler Bir Habeş çetesi bir İtalyan tayyaresini düşürmüş. İtalyanlar Afrikaya yeniden asker yolluyor Londra 7 (A.A.) Londradaki Habeş elçisi doktor Martin, dün «mahkum edilmiş bir millet namına» Ingilizlere hitaben bir beyanname neşrederek Habeşistanın İtalyanlar tarafından işgal edilmemiş olan kısmının müdafaası için hiç olmazsa iki milyon İngiliz lirası ikrazda bulunulmasını istemiştir. îtalyan zabitini öldürmüşlerdir. Ingilîzler Karadeniz İHEM Fena misaller! hakimiyetini Almanlara mı vermek istiyorlar? Çünkü ingiliz teklifi, Alrnan ceb zırhlılarının Karadenizde hakimiyetini temin edecek şekildedir IBaştarafı 1 inct $ahtfede\ Konferans etrafında tetkikler NALINA MIH1NA * * Yeni yollanan İtalyan askerleri Habeşler bir İtalyan tayyaresini düşürdüler Londra 7 (Hususî) Habeşistanidan gelen haberlere göre, Habeş çete leri bugün AdisAbabaya gitmekte o lan bir italyan tayyaresini düşürerek, 6 Timesin Romadan aldığı malumata göre her nekadar Habeşistanda bulunan büyük İtalyan cüzütamlarınm memleketlerine iade edilecekleri ılân edilmişse de bunlann yerleri kısmen Italyadan gönderilecek yeni askerlerle doldurulacağı anlaşılmaktadır. Dün Piemonte adlı nakliye gemisi Napolıden adedi ifşa edilmiyen miktarda zabit ve efradı hamilen Afrikaya hareket etmistir. Siyah gömleklilerden bir tabur da yakında Mesinadan hareket edecektir. başmurahhası Lord Stanleyin ağzından bildiriyorsa da, Montröden gelen hususî haberler, hayli mühim değişikliklerden bahsetmektedirler. Anadolu Ajansının, Türk efkân umumiyesini şiddetle işgal eden bu meselede, yeni İngiliz projesini, olduğu gibi, bildırmesi lâzım gelirdi. Umid ederiz ki Ajans bu noksanı telâfi eder. İngiliz teklifindeyi yeni kayidler' Montröden gelen hususî haberlerde İngiliz teklifinde, Boğazlardan Karadenize geçecek harb gemileri hakkında, yeni rakamlar ve şartlar olduğu söyleniyor. Yeni İngiliz tekliflerini şöyle hulâsa ve bizimkilerle mukayese edebiliriz: 1 Bizim teklifimizde Boğazlardan, bir defada 14,000 tondan fazla harb gemisi geçmesi yasaktı. İngiliz teklifi bunu 15,000 tona çıkarmış. 2 Bizim teklifimizde Karadenizde sahildar olmıyan devletlerin Karadenıze geçecek harb gemilerinin tonilâto mec muu azamî 28,000 olacağı yazılıydı. îngilizler, bunu da 30,000 tona çıkarmış lar. 3 îngilizler, bizim teklifimizde hiç mevcud olmıyan şöyle bir kayıd daha ilâve etmişler: Karadenizdeki en kuvvetli donanma (yani Sovyet filosu) bir rivayete göre de Türk filosu bugünkünden daha fazla kuvvetlenirse Karadenize sokulacak harb gemilerinin azamî tonajı 45,000 e kadar çıkanlabilecektir. 4 Bizim projemizde, Sovyet Rus yaya önceden Türkiyenin müsaadesi alınmak şartile 25,000 tona kadar büyük gemilerin geçmesi için müsaade verilmişti. îngiliz projesinde bu madde de yoktur. Yalnız 15,000 tonluk gemiler geçebilir. 5 îngiliz projesinde ha*b halinde, Türkiye bitaraf olursa her muharib devlet Karadenize istediği kadar harb gemisi gönderebilecektir; diye bir kayıd olduğu rivayet ediliyor. Bizim teklifimizde ise böyle bir madde yoktu; sulhta da, harbde de Karadenize azamî 28,000 tonluk gemi geçmesini (bu gemiler de 14,000 tondan büyük olamazdı) teklif ediyorduk. Bunun manası, harb zamanında Karadenize, hiç harb gemisi geçirmemek demekti. Çünkü, Sovyet donanması 28,000 tondan fazla ve daha kuvvetli olduğu için kimse, 14,000 tondan küçük gemilerden mürekkeb 28,0000 tonluk deniz kuvvetini Karadenizde batırtmak istemezdi. (Bu son madde, Sovyet tekliflerine son derece zıd ve her türlü anlaşma im kânını ortadan kaldıracak mahiyette olduğu için, resmen tahakkuk edinciye kadar, kaydi ihtiyatla telâkki etmek lâzımdır.) Yalnız teklif Almanyamn lehinde bir •ınmmıımillllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllMlllimın Yunan borcları Londradaki heyete yeni talimat verildi Atina 7 (Hususî) Liderler meclisi dün akşam Başvekil Metaksasın rıyase tinde yaptığı bir toplantıda Londrada İngiliz dayinler vekillerile müzakerelerde bulunmakta olan heyetin raporunu tetkik ederek verilecek talimatı tespit etmiş ve telgrafla Londradaki heyete bildirmiştir. Müzakere bittikten sonra kendilerine müracaat eden gazetecilere liderler hiç bir beyanatta bulunmamışlardır. Başve kil Metaksas ta bu meseleye dair işaa edilen şeylere ehemmiyet verilmemesini ve gazetelere bildirilecek hâdiseyi kendisinin doğrudan doğruya söyliyeceğini vadede rek Londrada müzakere devam ettiği için şimdilik birşey söyliyemiyeceğini bildirmiştir. Gazeteler ise İngiliz dayinlerinin istediklerinin pek mubalâğalı olduğundan Yunan heyetine geri dönmeleri emri verildiğini yazıyorlar. Dün akşamki liderler meclisine komünist partisinin davet edilmemesini komü nıst meb'uslar protesto etmişlerdır. Kalp ellilikler Kalpazanların hepsi de ele geçirildile? Ankara 7 (Telefonla) Bazı gazeteler piyasada görülen kalp paralardan 50 kuruşlukların Ankarada imal ve piyasaya sürüldüklerini yazmışlardır. Ankara polis müdürü Sadri ile görüştüm. Bu haberin kat'iyyen asılsız olduğunu söyledi. Memleketin bazı taraflannda görülen kalp paraların nerelerde ve ne şekilde yapıldıklan polisçe esaslı şekilde lesbit edilmiş, Kayseride olduğu gibi suçluları da yakalanmıştır. Polis müdürü Sadri Ankarada ancak yedi sekiz tane kalb 50 lik görüldüğünü, piyasaya daha fazla kalp para sürülmemiş olduğunu, fena taklid edilen bu pa ralann kolaylıkla hakikatlerinden ayırd olunabileceğini maamafıh halkla esnafın ikaz edildiğini bildirmiştir. PEYAM1 SAFA Başkalarınm ihtilâfı Bizi Boğazları tahkim Etmekten alıkoyamaz lBa$makaleden devam} letlerde mevcud bu kanaatin kâğıd üzerine konulmasını istiyoruz ve istiyeceğiz. Bu kadar zarurî bir hayat meselemizden dolayı devletlere müracaatle usulü da hilinde bir karar almak yolundaki dü rüstlüğümüzün suiistimal edilmemesini ve bütün dünyaca o kadar beğenilen bu hattı hareketten inhiraf etmek mecburiyetine düşürülmemekliğimizi rica ede zecrî sonra dahi konferansa iştirak etmemek şıkkını ihtiyar etmiş olmasına doğrusu hayret ettik. Habesistan meselesinin takib ettiği tekâmül yolu üzerinde söz söylemeği zaid sayarız. îtalyanın kendisine taalluk eden fevkalâde bir vaziyeti normalleştirmek için her fırsattan istıfade etmesi icab e derdi sanırız. Ezcümle Akdenizde îtalyanın da dahil olacağı bir muvazenenin tesisi için ışte iğtinam olunacak fırsatlardan biri de bu Boğazlar meselesiydi Maamafih İtalyanın bilâhare iştirakine intizaren Montrö konferansınin intac olunabileceğine süphe yoktur. O kadar şüphe yoktur ki Türkiye hatta tek başına dahi kalsa baskalannın teferruata aid ihtilâflarından dolayı kendi asıl ve hayatî meselesini ilânihaye gayrimahlul bıra kamaz, ve bırakamıyacakhr. fevkalâde mükemmel gemilerdir. Bun lardan üç tanesi 10,000 tondan 30,000 eder ve Boğazlardan üçü de ayn ayrı geçebilirler. Çünkü bizim teklifimize göre Boğazlardan 14,000 tona, îngiliz projesine göre ise 15,000 tona kadar olan gemiler geçebilirler. Bu üç Alman muharebe kruvazörü, bir defa aldıkları mazutla, saatte 20 mil seyretmek şartile 10,000 mil katedebilirler, yani bir defalık mahrukatla Almanyadan Umidburnuna kadar gidip gelebilirler. Bu muharebe kruvazörleri, Karadenize girdikleri takdirde, orada, tek Sovyet dridnotunun karşısına 18 tane 28 santi metrelik, 24 tane de 15 santimetrelik top çıkarabilirler. Bu yeni 28 lik Alman toplannın azamî menzili 30,000 metrodur ve balestik hassaları 35 lik ağır toplarınkıne muadıldır. Ceb zırhlılan top, zırh ve sürat bakı mından Sovyet drednotundan üstündürler. 12 tane 30 buçukluk binnisbe eskice Rus topu, son sistem 18 tane 28 lik Al man topundan hayli zayıftır. Sözün kısası Sovyetlerin Karadeniz deki dretnotu bu yeni Alman muharebe kruvazörlerile başa çıkamaz. Görülüyor ki İngilizlerin teklifi, Sovyet Rusyanın Karadenizdeki hakimiyetini Almanların üç muharebe kruvazörüne bırakmaktadır, İngiliz teklifinde müphem bir nokta İngiliz teklifinin bir kısmı da çok müphemdir; yahud hulâsası bize müphem gelmiştir. Karadenizde en büyük do nanmanın (yani Sovyet filosunun) kuvveti artarsa, Karadenize girecek ecnebi harb gemilerinin azamî tonajı 30,000 den 45,000 e çıkanlacaktır, deniliyor. Bu İngiliz teklifinde müphem olan nokta, bir taraf için 45,000 tonu azamî had tayin ettiği halde, karşıki tarafm teza yüd derecesinin tasrih edilmemiş olma sıdır. Karadenizdeki Sovyet filosu ne kadara çıkarsa, 45,000 tonluk gemi girmesine müsaade edilecektir? Burada miktar zikredilmemiş olması mühim bir eksiktir. Şunu da ilâve edelim ki bu maddeden de gene Almanya istifade edecektir. Çünkü Boğazlardan 15,000 tondan büyük gemi geçemiyeceğine göre, gene yalnız Alman ceb zırhlılan geçecektir; yahud da, Karadenizde sahili olmıyan devletler, sırf bu denize girmek için 15,000 tonluk kuvvetli harb gemileri yaphracaklardır. llga edilen en mühim madde İngiliz teklifinin Sovyetler için en tadsız tarafı, Boğazlardan 25,000 tona kadar olan büyük Sovyet gemilerinin önce bizden müsaade almak şartile geçmeleri hakkının kaldınlmasıdır. Böylece Sov yet Rusyanın Karadenizdeki dretnotlan Akdenize çıkamıyacağı gibi Baltıktaki dretnotlan da Karadenize geçemiyeceklerdir. Yani Sovyetlerin asıl büyük muharebe gemileri bulunduklan denizlerde kalacaklardır. Bu takdirde Sovyet Rusya, gene, Büyük Harbden evvelki gibi, ayrı bir Karadeniz donanması yaphrmağa, daha doğrusu Karadeniz donanmasının 15,000 tondan büyük gemilerini Karadeniz tezgâhlannda yaptırmağa ve orada alıkoymağa mecbur olacaktır. îngiliz teklifi, eğer bildirilen şekil doğru ise Sovyet Rusya için, Türk teklifine nazaran, son derece fenadır. Büyük Britanyanın projesi, Türk teklifini beğenmiyen ve bize teessüf beyan eden dos tumuz Sovyet gazetelerine, Türk projesinin Sovyetler için bulunmaz bir nimet olduğunu ispat etmistir, sanmz. Almanların haknz olduğu nokta • Bir nokta daha var: Almanlar, Boğazlar mukavelenamesi hakkındaki teklihmizin, Sovyet Rusya harb gemilerine Karadenize girip çıkma serbestisi vermesini şiddetle tenkid ediyorlarmış. Alman gazeteleri, bir Alman Sovyet harbi halinde, Karadenizdeki Sovyet filosunun serbestçe açık denize çıkarak Alman deniz ticaretini zarara sokabileceği, iddiasında bulunuyorlar, Biz, diyorlar, Sovyetlerin Bal tık filosunu, Baltık denizine hapsedece ğiz amma, Karadeniz filosu serbest kalacak. Onun için Karadenizdeki Sovyet filosunun açık denize çıkmasına müsaade eden Türk teklifi, Alman menfaatlerine uygun değildir. İngiltere ile Almanya arasmda bir deniz kuvvetleri andlaşması vardır. Almanya, îngiliz donanmasına nazaran, muayyen bir nisbet dairesinde jj şlerin gidişine bakılırsa Almanya, [j Danzigi ilhak edecek. M. Hitlerin yerinde olsam, ben de öyle yapardım. Çünkü, Almanyayı «emrivaki» ler yapmağa tevşik eden birçok amiller var. Danzigin vaziyeti, orada Lehistana verilen koridor ve bu yüzden Alman vatanının bir parçası olan Şarkî Prusyanın asıl Alman topraklanndan ayn düşmesi gibi saçma ve haksız işlere, kuvvetli bir Almanyamn ilelebed tahammül edemiyeceği tabiî olmakla beraber, Almanyayı, asıl kışkırtan amiller, başkadır ve bunlann birincisi, Milletler Cemiyetinin İtalya karşısmdaki aczidır. İtalya Habeşistanı yuttuktan ve Milletler Cemiyeti de zecrî tedbirleri kaldırmak suretile bu yutuşu, yani «emrivaki» i filen kabul ettikten sonra, Almanya, neden «emrivaki» lerle siyasetini yürütmiye devam etmesin? Versay muahedenamesinin askerî ahkâmmı yırttığı, Reni askerî işgal altına aldığı zaman kimseden izin mi almıştı ki... Sonra, Almanyamn önünde, yeni yeni tebellür etmeğe başlıyan başka bir misal daha var. Türkiyenin Boğazlar mukavelenamesinin değiştirilmesi hakkındaki talebi, bütün alâkadar devletler tarafından önce akademik bir surette alkışlar, tebriklerle kabul edildi. Bravo, Türkiyeye, Almanya gibi yapmadı; muahedeleri bir tarafh olarak yırtmadı; denildi; fakat masa başına oturup ta müzakereye başlanınca her kafadan bir ses çıkmıya başladı. Türk teklifine karşı Sovyet Rusya, İngiltere, Japonya, Fransa esaslı itirazlarda bulundular. Almanya bile, gazeteleri vasıtasile itirazcılar arasına kanştı. İtalya ise, kendisi bulunmadan yapılacak hiçbir mukavelenameyi tanımıyacağını söyledi. Böylece Almanyaya bır daha kanaat geldi ki şu zamanda en iyi değilse de en becerikli siyaset, kendi tuttuğu «emrivaki» siyasasıdır. Önünde böyle dumanı üstünde, tur \ fanda misaller varken Almanya, neder «emrivaki» lerle işine ve yoluna devam etmesin? Bu gidişle, nihayet, her devle1 işi «emrivaki» siyasasma dökecektir. Çünkü evvelâ, yapacağını yapmak sonra lâf olsun diye müzakere etmek yolu dah? muvaffakiyetli neticeler veriyor. Dokuma fabrikalarımızdaki standard işleri Muğla 7 (A.A.) Bu sabah saat dört buçukta tufanı andıran yağmurlar yüzünden sokaklardan seller gelmiş ve dereler taşmıştır. Yağmur mevziî kalmıştır. Hiçbir zarar ve ziyan yoktur. Muğlada şiddetli yağmurlar riz. İtalyaya gelince bu devletin yağdı tedbirlerin kaldırılması kararından Ankara 7 (Telefonla) Dokuma fabBerlin 7 (A.A.) Graf Zeplin barikalarımızdaki standard işleri için top lonu dün akşam beşinci cenub Amerikası lanan komisyon çalışmasım bitirdi ve seferinden dönmüştür. bazı esaslar tesbit etti. Fransız hükumeti Fransa üzerinden Ankara Hukuk talebeleri uçmak müsaadesi verdiği için, balon uçuş askerî kampta müddetini on saat azaltabilmiştir. Ankara 7 (Telefonla) İmtihanlarıYunanîstan yeni denizaltı nı bitirmiş olan Ankara Hukuk talebegemisi yaptıracak leri bugün Kalaba köyündeki askerî kampa gittiler. Bu kampta 500 talebe Atina (Hususî muhabirimizden) vardır. Yunan hükumeti, gelecek malî sene içinMalîye Tetkik bürosu seya de eski denizaltı gemilerinin yerine ye hate çıkıyor nisini yapacağını, mevcud deniz muka Ankara 7 (Telefonla) Maliye Tet velesi mucibince Türk hükumetine bil kik bürosu reisi Cezmi, Maliye Müs dirmiştir. teşarı Faikin avdetinden sonra seyaha Varşovada siyasî tevkifler te çıkacak, evvelâ Bursaya gidecektir. Varşova 7 (A.A.) Dün muhalefet Universite Rektörü geldi fırkası azasından 50 kişi tevkif edılmiştır. Ankara 7 (Telefonla) Universite Almanya îsviçre klering Rektörü tayyare ile İstanbula döndü. mukavelesi Öğrendiğime göre bazı doçentler tarafından yapıldığı zannolunan neşriyat Bern 7 (A.A.) Almanya ile îsviçmünasebetile burada vaziyet görüşül re arasındaki 17 nisan 1935 tarihli kle müştür. ring mukavelesile, ayni tarihli tediyat Rusyada kanunu esasî mukavelesine, 5 teşrinisani 1932 tarihli bayramı mübadele mukavelesine ve diğer bazı anMoskova 7 (A.A.) Tas ajansı laşmalan ihtiva eden diğer bir mukaveleye zeyl olarak anlaşmalar imzası için bildiriyor: 6 temmuz kanunu esasî günü Sovyet yapılan müzakereler dün akşam imza ile ler Birliğinde heyecanlı geçmiştir. Bü neticelenmistir. yük şehirlerde şenlikler ve spor eğlen Fransada kaldırılan birlikler celeri yapılmıştır. Moskovada M. Sta Paris 7 (A.A.) Adliye Nazm M. lin, Molotof, Kalenin ve diğer şeflerin Marc Rucart, feshedilmiş cemiyetlerin huzurile muazzam bir spor resmi geçidi tekrar ihyasına teşebbüs etmiş olan meç yapılmış ve on binlerce sporcu, büyükle hul şahıs hakkında takibat icrasını emretrini tükenmez alkışlarla karşılamıştır. miştir. Graf Zeplinin seyahati Söke civarında iskân edilc cek muhacirler İzmir 7 (Hususî) Söke civannı iskân edilecek muhacirler ve yeni kuru lacak köyler için Aydm valisinin riyasetinde alâkadar müdürlerden mürekket heyet Sökeye giderek tetkikat yaptı. W ziyete göre getirilecek muhacirin meslek vasıtalannı araştırdı. Müstakbel köy yerlerini gezdi. YUNUS NAD1 Bir Yunan kaçakçı motörü yakalandı İzmir 7 (Hususî) Yakın adalardan gelip kara sulanmızda balık avlıyan üç Yunan kayığından ikisi gümrük, motörümüzü görünce kaçmıştır. Bir taneıi gümrük motörümüze ateş açmış fakat yaka lanmıştır. İçinde bulunan dört Yunanlı . bilmeden geldiklerini söylemişlerdir. deniz kuvvetlerini artırmağı kabul etmistir. Eğer, Sovyetlerin Karadeniz donaBmasına, açık denize çıkmak müsaadesi verilirse Almanya, donanmasını daha fazla artırmağa mecbur olacaktır. Bun dan İngiltere mutazarnr olacaktır. Binaenaleyh İngiltere, Boğazlar konferansında Sovyetlerin Karadeniz donanmasının Boğazlardan çıkmamasmı temin etmeli • dir. Almanlara ve bu fikirde bulunan I; gilizlere şunu hatırlatmak isteriz ki şimdi meriyette bulunan Boğazlar mukavelenamesi, Sovyet Rusyaya Karadenize harb gemisi sokup çıkarmakta tam bir serbestî vermiştir. Bugün, Sovyet filolan, bilâ kaydüşart Boğazlardan girip çıkabilirler. îngiliz Alman deniz andlaşması da, geçen sene yapılmıştır. Yapıldığı zaman, bugünkü Boğazlar mukavelenamesi mer'i ^İ olduğuna göre, Sovyet harb gemiksain * tam bir serbesti ile Boğazlardan geçmek»,..' te olduklannı, anlaşmayı yaparken Al r • manlar da, îngilizler de elbette nazart itibara almışlardır. '. * ' Sovyetlerin tam bir serbestiye malik / olduklan zamanda yapılmış bir deniz andlaşmasmm, onlann serbestisi bazı tah ' didlere uğradığı zaman, fena bir vaziyete . düştüğünü iddiaya kalkışmak mantıksız A olmaz mı? Sözün kısası, Almanlann, böyle bir iddiaya hakları yoktur. Çünkü bizim teklifimize göre, îngilizlerle anlaştıklan zamanki vaziyete nazaran, aleyhlerine değil lehlerine bir tebeddül vukua gelmektedir. Mısır ve Ingiltere anlaştılar Londra 7 (Hususi) İngiltere ile Mısır arasında cereyan eden müzakereler tam bir itilâfla neticelenmistir. Bu itılâf mucibince Kahiredeki askerî garnızonlar Süveyş kanalı mmtakasına nak ledilecek, İskenderiyede bahrî bir üs, Mısınn birçok noktalarına da hava üsleri kurulacaktır. Mısırda ttalyan propagandası Mülâzimin Romanı Arkadaşımız Abidin Daverin bu çok kuvvetli heyecanlı kalemile naklettiği aşk romanını Yeni Tefrikamız Londra 7 (Hususî) Avam kamarasının bugünkü toplantısında birçok meb'uslar Mısırda İngiltere aleyhine yapılan İtalyan propagandalan hakkında Harıcıye Nezaretinden sualler sormuş lardır. Hariciye Nezareti Müsteşarı Lord Krambon bu suallere cevab vererek, Mısırda İtalyanlar tarafından îngiltere a leyhine yapılan propagandalardan hükümetin haberdar bulunduğunu ve bu hususta etraflı tahkikata giriştiğini bildir miştir. Fransız kabinesinin yeni kararları Paris 7 (A.A.) Kabinenin bu günkü toplantısında M. Dolbos, diplomatik vaziyet hakkında izahat vermiştir. M. Vincent Auriol, perşembe günü radyo ile bir nutuk söyliyerek cuma günü çıkanlacak olan yeni hazine bonolarını satın almağa Fransız milletini davet edeceğini bildirmiştir. M. Auriol, Fransız eshamı üzerinde spekülâsyon yapmak teşebbüsünde bulunmuş olan bazı bankalara hücum etmistir. Mumaileyh, spekülâsyon yapanların faaliyetine karşı tedbirler alınacağını söylemiştir. Harbiye Nazırı M. Daladier, intizamın muhafazası için alınan tedbirler hakkında malumat vermiştir. Eğer, İngiliz mukabil projesinde, bu teklifler hakikaten varsa, bu teklif tamamile Sovyet Rusyanın aleyhinedir ve bir tek devletin lehinedir. O devlet ise, teklif sahibi olan İngiltere değil, Almanyadır. (Yukanda 5 numara ile hulâsa ettığimiz maddeyi yok farzederek bu mütalealan yürütüyoruz.) Niçin böyle olduğunu ispat edelim: Boğazlardan 15,000 tondan büyük gemi geçmemek şartile Karadenize azamî 30,000 ton girecek demek, ya iki tane 15,000 tonluk gemi, yahud üç tane 10,000 tonluk kruvazör geçecek; demektir. Bugünkü harb gemileri arasında 15,000 tonluk gemi yoktur. Bu ton etrafındaki eski zırhhlarla zırhlı kruvazörlerin modası geçmiştir. Şu halde yalnız 10,000 tonluk kruvazörler kalır. Vaşington kruvazörü denilen bu gemilerden, büyük denizci devletlerin hepsinde vardır amma, bunlar, umumiyetle en büyük topları 20,3 santimetrelik, gayet hafif zırhlı, yahud hiç zırhsız gemilerdir. Binaenaleyh, bu kruvazörlerden Karadenize, üç tane de girse, oradaki 23,000 tonluk ve 12 tane 30,5 santimetrlik büyük, 16 tane 13 santimetrelik orta topla mücehhez Sovyet drednotuna karşı birşey yapamazlar. Alman Ceb zırhlılart • Fakat, Almanyamn Ceb zırhlılan dediğimiz Doyçland sınıfı 10,000 tonluk ve asgarî 26 mil sürati haiz, 6 tane 28 santimetrelik büyük ve 8 tane 15 santimetrelik orta topla mücehhez, mükemmelen zırhlanmış muharebe kruvazörleri işe karışmca, mesele tamamile değişir. Bu gemilerden Almanyada üç tane vardır. Ceb zırhlılan, Almanların Büyük Harbdeki tecrübelerine göre yapılmış, Yarın neşre başlıyoruz Abidin Daver DAV*ER