9 Temmuz 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün 12 sahife 2 nci sahifemizde: Siyasî İcmal. 3 üncü sahifemizde: Cenevrenin ıslahı M. Nıkola Politıs. 5 inci sahifemizde: Ludendorffa göre istikbalde harb nasıl olacak? 6 ncı sahifemizde: Spor haberleri. umhuriy jfll S3yi! 4365 Telgraf ve mefctub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu; İstanbul, No 246 rBrŞBIÎlDB 9 TBRIIHUZ 1 9 ü b Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22368 Tahrir heyeti: 24298 İdare ve matbaa kısmlle Matbaacılık ve Neşriyat Şlrketl 24299 . 24290 Konferans Çok Nazik Bir Safhaya Girdi Ingiltere ve Rusya dün yeniden bazı tekliflerde M. Stoyadinoviç mühim bulundular. Fakat anlaşmak imkânı hâsılolmadı bir nutuk söyledi Boğazların yeni Rejiminde diğer Devletlerin vaziyeti Tahkim hakkımız kabul edii miş olduğuna göre artık bunu kendi kendimize de yapmakhğımıza mâni yoktur. oğazlara venlmesi lâzım yeni rejimde bellıbaşlı iki nokta vardır: Biri Boğazların tarafımızitan tahkimile bu yüzden eksik kalan Türk emniyetinin tahsil ve tekmili, diğeri yeni rejimde diğer devletlere aid harb gemilerinin Boğazlardan geçiş şekıl ve şartlan. Birinci noktada kimsenin ihtilâfı yoktur. Meselemizi ortaya koyduğumuz zaman bütün dünyadan bu noktaya aid umumî bir tasvib sadası yükseldi, ve hâlâ da bizim bu sahadaki hakkımızı kimse înkâr etmiyor. Japonya harb tehlikesi halinin Milletler Cemiyetine arzını bile zaid bularak bir memleketin kendi hayat ve selâmetine taalluk eden bir meselede kendi takdirile hareket etmesı lâzım ve kâfi olduğunu ileri sürmüştür. O halde Montrö konferansı bazı teferruatta anlaşamasa bile hiç olmazsa bu esası karar altma alan yeni rejimi ihdas ederek meselenin aslını halletmiş olur. Ticaret gemilerinin daha kolay ve daha liberal bir geçiş hakkmdan istifadelerini biz zaten kabul ve teklif etmiş bulunuyoruz. Harb gemilerine aid merasimden dolayı bu aslın ihmal veya tehir edilmesi mantıksız olur. Onun içindir ki biz Montrö konferansınm behemehal bizim talebimizi tatmin edici müspet bir neticeye varmamasına asla ihtimal vermiyoruz. Boğazlar rejimini değiştirmek teklifimizin isrinad ettiği sebebler çok açıktır. Herkesin ayni kuvvet ve ehemmiyetle takdir ettiği bu sebebler dünyanın şimdiki halinde bu en hassas noktalanmızm emniyetsiz kalmış olmasından ibarettir. Bu yüzden maruz bulunduğumuz tehlıkeyi izale etmeğe bizim yerden göke kadar hakkımız vardır. Bütün dünyaca teslim olunan bu hakkımızm alâkadar devletlerce yeni imzalarla muvafakat olunmuş yeni bir rejime esas olmasını istiyoruz. Bu hak hiçbir itiraza maruz kalmamış ve kalmamakta olmasma binaen Boğazlann tahkimi işini artık kendi kendimize de yapmaklıgımKda mâni yoktur. Bununla benaber hiç çaresiz kalacak surette mecbjw ofenadıkça bunu bittabi alâkadar cfcevletlerin mtrvafakatlerile yapmağı tercftı ederiz. Harb gonflerirfîn giriş ve çıkışlarinın nîçfe «unboylu mtilâf sebebi olduğunu v« olacağını anlamamakta olduğumuzu oa jtiraf edelim. îngiliz projesinin bu husnsfaı »raheten Rusya aleyhtan bir vaziyet ahmş olmasmi anlıyamadık ve anlıyatnıyoruz. Boğazlar Türkiye vatanmın eczasmdaa geçidler olmakla beraber bunlana vâsıl olduğu Karadenize nisbetle bu denree sahildar olan ve olmıyan devletlerin afalarâıda kabulü zarurî farklar buğim teslim etmemek haksızlık olur. gemileri içîn Boğazlardan geçerek K*radenize girişi ve çıkısı tahdid ediyo« « . Türk teklifinde Türkiyenin emniyeti bakımmdan Karadeniz devletleri gemiJeri içm de kayid vardır. Bu kayidler konulurken Karadenize sahildar olan ve olmıyan devletlerin a rasmda bazı farklar gözetmek yalnız bizim için değil, Karadenize sahildar ol mıyan devletler için de gayet makul ve mantıkî bir zarurettir diye telâkki olun:. Bir açık iç deniz olan Karade V J Sevgilim, nihayet başbaşa bir yemek yiyebileceğiı ! Yugoslavyanm korkusu yoktur! Ruslar Boğazların mutlak olarak kapatılmasını istediler İngilizler ise Türkiyenin, muhariblerden istediğine müsaade vermesini şart koştular Heyeti murahhasalar hükumetlerinden talimat istedi, M. Litvinof, Rusların konferanstan çekileceği hakkındaki haberi tekzib etti «Yugoslavyanm iyi bir ordusu olduğu gibi iyi dostları da vardır ve hâdiselerin inkişafından korkmuyoruz» Belgrad 8 (A. A.) Başbakan M. Stoyadinoviç, dün Yugoslavyanm her zamankinden kuvvetli bir vaziyette olduğunu sbyle miştir. Başbakan, Yu goslav radıkal bir lıği merkez komite sinde söylediği nu nukta, son Cenevre hâdiseleri hakkında beyanatta buluna rak demistir ki: « Milletler Cemiyetinin mu^affa kiyetsizlığe uğra ması bütün ulusları tekrar sılâhlanma ğa ve paktta ıslah a t yapılmadığı muddetçe kendısıne kuvvetli dostlar teminine sevketmekted i r. Yugoslavya M. Stoyadinomçin yeni resımlennden: Belgrad istasyonunda gene Kral Pıyeri tesyi ederken nm iyi bir ordu su olduğu eıbi iyi dostları da vardır tıktan sonra dahi İngiliz hükumetinîn İngıltere ingiliz Dış Bakanı son defa Yugoslavyaya verdiği temiiMü muhafaza [Arkası Sa. 6 sütun 6 da] yaptığı beyanatta, zecrî tedbirler kalk Çanakkale Boğazından bir manzara: Narada Eskikale İngilizler ilk verdikleri projede BoğazMontrö 8 (Suretî mahsusada giden retli oldu ve îngiliz, Rus murahbasjan arkadaşımızdan, Telefonla) Boğaz arasında şiddetli münakaşalaj^ ccteyan et lardan geçeçek gemiLerin miktannı kendi •noktai nazarlanna göre bildirmişlerdır. lar konferansı bu sabah saat onda umumî tı. lArkasz Sa. 7 sütun 5 te\ bir toplantı yaptı. Bu toplantı çok hara Münakasalann esası sudur: Başvekilin seyahati İsmet İnönü dün sabah İstanbula geldi ve Atatürke mülâki oldu. Akşam trenile tekrar Ankaraya avdet etti tsviçre mektubları: Avrupanın selâmeti için Habeşistan kurban edildi Bir itilâfnamenin imzalanmak üzere olduğu Reisin sözleri, nutuktan ziyade bir kurban merasiminde söylenen duaya benziyordu. Biraz sonra Konseyde yeni bir komedi başlıyordu! Montrö, 5 temmuz 936 Almanya Avusturya anlaşıyorlar mı? Romadan bildiriliyor Roma 8 (AA.) Siyasî mehafil, pek yakında Almanya ile A\Tistur\'a ara smda Avusturya ıs tıklâl ve tamami yetinin Almanya tarafmdan resman. zıman altma alm mış olduğuna dair bir itılâfname vü cude getırıleceğini tahmin etmektedir. Prens Starhemberg Sabahleyin bir umumî içtima, fakat, aza arasında ihtilâf olduğu için bir saat tehir, sonra tekrar toplanma; öğleden sonra konsey toplantısı, sonra gene umumî toplantı, daha sonra, tekrar konsey, sabahın 11 inden akşamın 9 buçuğuna kadar mütevalî toplanmalar, nihayet Danzig mümessili Her (Grayzer) Greiserin sahneye koyduğu bir perde komedıyi müteakıb, Milletler Cemiyetinin bu defaki fevkalâde içtimaı, heyecan ve hâdise ile dolu bir günün akşammda, kapılarını kapadı. Sabahleyin, onbir buçukta toplanan [Arkası Sa. 6 sütun 4 fe] lllllllllllMllllirlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllllllllilllilllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllMIII Italya Lokarnocular içtimaınada gitmiyor Prens Starhemberg Romaya gidiyor Solda Basvekilimız, Ankarada oğlu Omer\e> beraber vagonun penceresinde, sağda Haydarpasada ıstıkbalcıleri arasında Viyana 8 (A A.) Siyasî [Arkası Sa 5 sutun 1 de] mehafil, Bir Bulgar çetesi Yugoslav arazisine girdi ve tenkil edildi Selânik 7 (Hususî) Pirot civarında hududu geçip Yugaslavya arazisine giren kalabalık bir Bulgar komitasile Yugoslavya hudud muhafızları arasında kanlı bir musademe olduğu Belgraddar. bildirilmektedir. Bu musademe neticesinde çete efradından iki kişi öldürüîmüş ve reisleri ağır surette yaralı olduğu halde yakalanmıştır. Komitanm diğer etrad: kaçmışlardır. Çeteye riyaset eden Bel grad askerî kulübüne bomba attığından dolayı üç sene evvel idama mahkum e dilen Asen Nıkoloftur. Komitacılar musademe esnasında bomba da kullanmış lardır. Komitacılar Yugoslav arazisine Vartof tethişçi teşkılâtının ihtilâl faaliyetle rine devam etmek için ihdas ettıkleri gızli Çarebot yolundan girmislerdir. Bunun için Almanyanm da iştirakini şart koşuyor, emtia mahreci olarak Habeşistan elinde olduğundan ticaret muahedelerinden de müstağni... Başvekil Haydarpasada Vali, Bele » diye ve Parti reisi Muhiddin Üstündağ^ Başyaver Celâl, Parti ve hükumet erki Başvekil İsmet İnönü dün sabahkı nı tarafmdan karsılanmıştır. trenle Ankaradan şehrimize gelmış ve İsmet İnönü Haydarpaşadan bir akşam trenile de gene Ankaraya dön törle Dolmabahçe sarayına geçmiş rr.üştür. lArkası Sa. 3 sütun 6 da\ ııııııııınınıııııııııııııııııııiıı ııııııııııııınııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı ııııınııııınnmıı ı ııııııııııııııııııııııılıın Roma 8 (A.A.) Salâhiyettar mehafil, İtalyanın Danzig meselesi de da hiî olduğu halde beynelmilel bütün müzakerelerin haricinde kalmakta devam etmekte olduğunu beyan eylemektedir. Ayni mehafil, şunlan ilâve ediyor: «Danzig meselesindeki hattı hareke timiz, dostane bir bitaraflık olacaktır.» Gene ayni mehafil, îtalyanın Brük selde toplanacak Lokarnocular konfe ransma iştirake henüz davet edilmemiş olduğunu ve hattı hareketinin bu dave YUNUS NADÎ tArkası Sâ. 3 sütun 6 da] tin yapılacağı şekle bağlı olacağmı, çünkü îtalyanm Almanya hazır olmadıkça bu konferansa iştirakten imtina edeceğini beyan eylemektedirler. İkhsadî mehafil, İtalyanın haricî ti caretinin hiçbir zaman zecrî tedbırlerin tatbikı devresinden evvelki haline dön miyeceğini beyan etmektedirler. îtatya nm ticaret muvazenesi, bu tedbirlerin tatArhddaşımız Abidin Daverîn bikındanberi büyük bir salâha mazhar şayani dikkat makalesi olmuştur. Bundan başka Habeş Impara7 nci sahîfemîzdedir torluğu, îtalya için yeni bir mahreç te§ Harb Olimpiyadlardan sonra patlıyacakmış! Danzigde hücum kıt'aları artırıldı, vaziyete Nazi fırkası hâkim. Londrada muharebe korkusu devam etırektedir Londra 8 (A.A.) Danzig meselesi hâlâ birinci saftaki mevkıini muhafaza edıyor. Gazetelerin çoğu, olimpiyadlar bıtmeden önce harb olmıyacağmı söylü yorlar. Morning Post diyor ki: Olimpiyadlar bıter bıtmez, Almanya yeniden faaliyete geçecektır. Bu faaliyet belki Danzig veya Memelde ve belki de Avusturya veya Çekoslovakyada tecelli Son hâdısenin ıkı kahramanı edecektir. Bunu hiç kimse kestiremez ve M. Lester ve M. Greıser bizzat M. Hitlerin de bu hususta şimdi avdetinden sonra serbest şehirdeki bütün den bir karar vermiş olduğu süphelidir. Hitlerizm aleyhtan faaliyetleri durdur .1 İngiliz projesi hangi noklalarda Türk projesine muhaliftir? Yeni Italyan Hariciye Kont Cıyano Naztrı kil etmektedir. Italya, bundan sonra, yalnız kendısinin müşterısi olan memleket lerdenm ubayaatta bulunacaktır. Halihazırda İtalyan sanayıınin meydana geti rebileceği hiçbir mal, haricden satm a lArkası Sa. 6 sütun 6 da] Mülâzimin Romanı Yeni romanımız b u g ü n başladı, 5 nci sahifemizde bulacaksınız t M. Greiserin sözleri Danzig 8 (A.A.) M. Greiserin mak için hemen genis mikyasta icraata gi[Arkası Sa. 5 sutun