8 Temmuz 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 1
g—— —— Yirmibeşinci yılN No. 6658 Çarşamba 8 Temmuz 1936 A T İtalyan'lar, imzalarının bulunmıyacağı bir mukaveleyi hükümsüz göreceklermiş: Türk, Rus, Ingiliz Tez- leri Birleşiyor.. L e Boğazlardan geçme tarzı - Düşünce farkları - İtal- ya olmadan müzakereye devam keyfiyeti - 50 yıllık mukavele teklifi.. - Boğazlar Falih Rıfkı Atay Evelki gün ve dün Moskova dan gelen telgraf'lar devlet gazetesi İzvestiya ile parti gazetesi Pravda- müu boğazlar konferansi hakkındaki baş yazılarım — hulâsa etmekte idi. Matbusatta ajans tebliğlerinin man zarasnım görenlerden, âdeta iki memleket arasında siyasi bir ihti- VAT münakaşası — olduğu pilahlar ölmüşir. Fakat, gene ayni yazıların okunuşu, bu bissi kendi- liğinden gi âr, Çünkü mihayet mes'ele nedir? Yeni bâdiseler, muahed lerinin boğuzlar ei olmadığını İsbat etli. Dostlarımız bu noktada bizimle ayni fikirde- dirler, Boğazlar emin olmazsa kim- »e kendini emniyette hissedemez. Doşstlarımız dahi böyle düşünmek- tedirler. Boğurlar davasının, Kara- deniz — devletlerinin — emnivetlerini vediş — denizlerle münasebetlerini yakından — ilgilendirdiğine — biz de onlar kadar şüpbe etmiyoruz. Bo- kazlar tahkim edilmek ve onların emmiyet ve bürriyeti Türkiye dev. heti u müdalar edilmek Mğüm gelir. Bu Önoktaya da Mant- röye gelen 'devlerlerden hiçbiri «öz götürdüür bit tirazda bulunmuş de- gildir. Konfetanâ toplandığı zaman, elde müzakere edilecek bir teklif bulunmali idi. Bu teklifi hazırla- makta tabil olarak Türkiye'ye düş- tü. Pakat, yeniden tanzim edilecek statlimlir içinde — karışık teknik met'eleler, Karudenizle Ucaret te- masında — bulunan. her devleti alâ- kalardıran hukük — işleri, yeni em- niyet rejiminin gerektirdiği takyit- ler we bükümler münakaşa olun- duğu sırada, bir takım görüş te- zatlarının meydana çıkacağına da şüpbe yoktu. i İşte biz, dost devlet gazeteleri. nin “yazilacım, boğazlar davasına veya Türkiye - Rusya münasebetine aid bir polemik değil, teferruat münakaşalarının basit bir aksi gibi telâkki elmekteyiz. Fazla .mEselâ, sine ka- görlüğümüz Pratda'nın — Türkiye'nin gibi 'nn bi Rusya — metifeatlerini gereği Sözümediği — veya İsvesti zom teklif lerimizin —Rus: 'ya karşı döstçu olmadığı tarranda yersiz ve İüzutasuz düşüncelerini kalıplamış olanlarçdır, Wele buma #ehep olarak, Pelitikamı üzerinde bazı YAnN tesitlerinden bahso- lanmasına, sarsılmaz bir dostluğun _lııîırıı Kamimiyeti He itiraz etmek isteriz. İnkalâbimizin — güç Seçmiştir. Gerek —Soyyetler birliği, Kerek Türkiye kendi aralarındaki ::h; dostluğu ihlâl edecek bütün ' bün ve telkinlere karsi iç ve * VAsiyetlerinin en buhranlı ta- manlarında kâyittiz. ve şartaz mu- :l-—'e_m_cı ttmişlerdir. Her iki inkır lâp istikrar bulduğu, dher iki dev- let kendi hürriyetlerini ve müşte- vek- taahhütlerini tamamen müda- fdu edocek kudrette bulundukları, ve bilhassa- aralarındaki dostluk, kendileri için olduğu kedar, yakın tark salhbü ye dünya emniyet da- vası “ bakımından büsbütün ehem- miyet “aldığı — bir zamanda, böyle tereddütlere düşmenin hiçbir ma- nam olmamak gerektir. —Sonu 5 inci sahifede— zamanları jesi verdiğini bildirdi. Lörd Stanley verilen metnin yeni bir teklif teşkil etmediğini, Türk projesinde teknik komitede muvakkat anlaşma elde edilen nok. talar göx önünde tutularak yapılan tadilât neticesi olduğunu bildirmiştir. Konferans bir fikir teatisinden sonra yeni metni Türk mukavele projesiyle kazşılastırarak müzakere etmeye 'karar vermiştir. Konlerans mukaddimeyi diğer bütün maddeler tetkik - edildikten sönra müzakere etmek kaydiyle | madde madde müzakereye başla- mişlar, | Birinci ve ikinci —maddeler hiçbir mülâhaza yapılmaksızın ka- Lul edildi. 3üncü madde muvak- katon kabul edildi. Hiçbir delege | heyeti merbutun metni müzakere ve kabul edilmedikçe bu muvak. kat kabul ile bağlı bulunmyacak. tır, $üncü madde sağlık kontrolü- nün bhem girişle, hem çıkışta yapı: lacağını ve fakat resminin yalıız bir defa alınacağını tasrih maksü- diyle yapılan bazı tadilâtla kabul edildi. Konferansta yeni İngiliz murahhası M. Stanley Montrö, 6 (A.A) — Tebliğ: Konferanasan umumi ocelsesinde teknik komite başkanı M. Kout- zesko, komitenin mesaisi hakkında izabat verdi. Başkan İngiliz delege heyetinin yeni bir mukavele p | —Sonu 6 ıncı sayfada— Habeşistan'a hîçolmazsa 2 mil- yon İngiliz lirası verilirse! Londra 7 (ALA) — Londra'daki Habeş elçisi Dr. Martin dün mah- küm edilmiş bir millet namına İngilizlere hitaben bir beyanname neş- derek Habeşistamın İtalyanlar tarafından işgal edilmemiş olan kısmının müdalsası için hiçolmazsa iki milyon İngiliz Krası ikrazda bulunmasını İngilte;e, Almanya hakkında kat'i bir siyaset yolu tutuyor Hitler, Alman Dili İle Konuşanların Mümessili Midir? İngiliz kabinesinin kararları - Al- manya da toplantıya çağırılacak. Londra 7 (A.A) — Siyasi me- haf'il şa ifşaatta bulunmaktadır: M. Greiserin Alman miülleti namına söz söylemekte olduğu sa- retindeki iddiam M. Hitler'in ken- disini yalnız Almanya'nın değil, Danzig, Memel, Avusturya ve Çe- koslovakya akalliyetleri de dahil olduğu Alman dili ile konuşan bü- tün telâkki etmekte olduğu — manasına gelmek. tedir. İşte dün öğleden detmiş — ve bilhasaa elesinip — tetkikine olduğu celsede kabinenin vasıl ol muüş — bulunduğu Kabine; 1 — M. Eden'in Cenevre içti- malarına dair olan Taporumu din- lemiş ve tasvip etmiştir. nüfusın — mümessili ra ak- Dançig mes tahsis eylemiş vetice — şudur: 2 — Dançig mes'elesini tetkik etmiştir. 3 — Yekında toplanacak olan Lokarnocular konferansı hakkında- ki müzakerelerde bulunulmasıdır * Almanya'ya karşı azimkâ- bir hattı hareket takip etmek vadinde bulunmuştur. İngiltere hü- Söylendiğine göre, kabine Dan- | kümeti Lohistan sözünü tutmadığı çiğte müdahalede bulunmak işini | takdirde mes'eleyi yeniden millet. Lehistana bırakmağa karar vermiş- | ler cemiyetine arzedecektir. Her tür. Çünkü Varşoya hükümeti ge- | —Sonu Sinci sayfada— rgün sabahları çıkar, sîyanı gazetedir. Telefuon: 2776 Ve İA Kanton Tayyarelerinden bir filo isyan etti. Şanghay, 7 (Radyo) — Kanton'a ait olduğu anla- şılan 16 harp tayyaresi, Japon'lar aleyhine har- betmek istemediklerinden Otan hükümeti tayyarele- rile birleşmek suretiyle Kanton'a karşı gelmişler- dir. Bu haber, Kanton hükümeti mehafilinde fe- na tesirler uyandırmıştır. İsyan eden tayyarecilerin, Nankin hükümeti tarafın- dan kandırılmiş olmaları mukhtemeldir. 4 Mi l a — Kavala'da *. Müsademeler. İki jandarma ile bir amele başı öldürüldü Atina, 6 (AA) — Atina ajansı Kavala'dan bildiriyor: Tütün amelesinden bir grup müstahdimleri grev yapmaya mecbur etmek için zorla tütün depolarına girmiştir. Bunun üzerine jandarma müdahale etmiş ve grevcilerin ele başı- iki jandarma ile bir ame- dürmüştür. Hükümet yaptığı vada uy- gun öolarak amele lehinde ted- birler tatbiki mes'elesini pat- ron ve amele mümessillerile tedkik etmektedir. Kavala, 7 (Radyo) — Tü- tün amelesi grevi yüzünden büyük karışıklıklar çıkmıştır. Zabıta ve jandarma silâh kul- lanmağa mecbur kalmış ve birçok kişi ölmüş veya mec- ruh düşmüştür. Kavala üç saat anarşi içinde kalmıştır. Filistin hâdi - . seleri devamda Arab'lar İngiliz'lere ateş açtılar.. Kudüs, 7 (Radyo) — Tedhit harekâtı devam etmektedir. Desbeyka'da Arap'lar İngiliz askerleri üzerine ateş açınış- lardır. İngiliz'ler karanlık ha> sebile birşey yapamıyarak çe- kilmeğe mecbur kalmışlardır. Karakollarda bulunan bü- tün İngiliz askerleri, beş gün müddetle ve manevra bahane- sile toplanmışlardır. Bundan maksad Arab ihtilal merkez- lerini toplu kuvvetlerle bastır- maktır. Tayyarelerle — yapılan keşiflere göre İngiliz'ler Nab- lüs'te toplanmaktadırlar. İItalya harbiye nazırı Bazı cepheleri Teftiş etti.. Roma, 7 (Radyo) — Har biye bakanı Bay Stroki Gorç- ya, Sagrado, İzonzo ve Gra- diska askeri mmtakalarını gez- miştir. Bakan hava manevralarında hazır bulunmuştur. Lokarno Konferansı bu ayın 22sinde toplanacak. Boğazlar meselesi beynel- milel bir mesele sayılıyor! İngiliz - Fransız devletleri arasın- da yakınlaşma var İtalya şimdi de ;.gilı'z donanmasının Akdeniz'den çekilmesini istiyor ve Al.- manya ile birleşme tehdidi yapıyor. Paris 1 (Radyo) — Cenevre- deki İngiliz' « daha ziyade takviyesi için Londra müzakerattan — sonra, — şimdi Framaz — münasebetlerinin Paris arasında mühim uzlaşmalar yapılmaktadır. karno konferansı da vardır. Frans, İtalya ve Bunlar arasında le- Almanya'nın | siyasetinden şüphe etmekte ve bu sebeple İngiltere'ye yakınlaşmakta- dır. Siyasi mebaf ilde — İtalya'nın tatmin edilmeşi İmkânları olmadığı kanaatleri hâsnl - olmuştur. İtalyan- lar şimdi İngilir ana filosunun Akdenizden — çekilmesini — istemeğe başlamışlardır. İtalya'nın Mantrö konferansına karşı gösterdiği tarn hareket, Pa- ris ve Londra'da da ehemmiyetsiz | Boğazlar me, bir İtalya — mes'ele görülmektedir. den evel beynelmilel bir mev'eledir. İtalya, Almanya ile ittifak ede- ceğini ima oderek yeni metalibana bulunmak istemekle, Fransız dost. luğunu kaybetmektedir, Almanya'nın, — ihliras — siyase- tinde devamını bütün Franşır'lar tabil — görmektedir. Almanya'nın Ren'den şonra bir Dançig veya bir Memel mes'elesi ihdas ed, M. Müussolini ğine esasen bütün cihan imtizar etmekte idi. Dançig 'üyan — reisi M, Greyzer Cenevre'den tayyare - ile- Berlin'e Berlin'den de Münih'e gitmiş ve Hitler'e vaziyeti izah etmiştir. — Bir İngiliz lordu, d;nçing için plebist istedi. Londra, T (ALA) — Evelce birçok defalar Almanya lehinde müda- halelerde bulunmuş olan meb'uslardan M. Sandy dün avam kamarasında Dançiğ mes'elesinin bir plebisi yapılmak suretiyle halledilmesi teklif in- de bulunmuştur. M. Fden şu cevabi. vermiştir: — M. Sandy'in ba mes'elenin bir muahede ile halledilmiş bulun- duğunu ve iki alâkadar devletin Almanya ile Lehistan olduğunu unut- maması İâzımdır. Diğer bir meb'us hüküm tin Almanya'dan Ren mıntakasının tahki- matına dair birşeyler sorup sormıyacağını öğrenmek istemiştir. M Eden şu cevabi. vermiştir: — Almanya ile umumi müzakereye girişmek - ümidinin beslenil. mekte olduğu bir sırada bu mes'eleyi ayrıca ortaya atmanın meyvrimsiz olduğu mütalcasındayım. TAŞLAR Çocuklara dair Dünkü gazetede, ilkmekteb çocukları için tatil yuva- ları açılacağını okudum. Bundaki maksad, sokak deni- len mahud cellâdın, üç aylık tatilden istifade ederek, çocuklarımızı ezmemesi, onların mektepten aldıkları iyi şeylerin, iyi duygu ve terbiyenin olduğu gibi muhafaza- sıdır. Karara ve teşebbüse sevindim. Fakat bir tarafına zihnim takıldı: Bu yuvalara gidip şarkı söyliyecek, çocuk eğlenceleri yapacak, kendi aralarında temsiller, oyunlar verecek olan çocuklar, bir ucrete tâbidir. Çünkü, başlarında bulunacak muallimler,tatil haklarını feda edeceklerdir ve arada masraf olacaklır. Halbuki, vatandaşların ve yavruların çoğu, para veremedikleri ve veremiyecekleri için sokaklarda kalacaklardır.Yani, yavruların bir kısmı sokaktan korunacak, diğer kısmı ise sokakta bayrak açacaktır. Bu içtimat adaletsizliğe bakıp ta paranın müt- hiş kuvvet ve sırrına inanmamak imkânı var mıdır? Gene gazetelerde okudum: Ankara çocuk bakımı mek- tebinin yetiştirdiği kızlarımız ve kadınlarımıza diploma- ları dağıtılmış. Mükemmel iştir elbet bu!.. Bu arada hatırıma, eski tabirle “Hantımefendi,, geçinip te çocuk- larını dadılara ve hizmetçilere baktıran, hattâ yavrula- rına ana sütü bile vermiyen yüksek sosyete kadrosundaki bazı sayın bayanlar geldi. Lüks için verdikleri maddi ve manevi emeği, bir. hayat ve istikbal olan çocuktan esirgeyecek kadar geri düşünen bu bayanları, top-yekün çocuk bakımı evlerine sevk etmek lâzım gelmiyor mu? SAPAN »
