2 Mayıs 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 6

CUMHURİYET 2 Mayıs 1936 Komşu yurdlarda İngiliz gazetelerinin muAKADEMIK PAVLOV habirleri AdisAbabadan Günün hâdiseleri Habes mektubları Timesin AdisAbaba muhabiri 27 ni san tarihile gazetesine yazıyor: Geçen hafta hükumetin bildirdiği gi r,aç sene evvel, Bostonda toplanan Yalnız fiziologi prosesle, tükürüğün bi Dessieden inkişaf etmekte olan İtal beynelmilel Fyisiologistler kongresinde peyda oluşu, tefekkür prosesile vücude profesör Pavlov da bulunmuştu. Kon geliyor. Bu elde edilen mühim ipin u yan taarruzuna Habeşler tarafından mu grenin toplandığı salona, Pavlov girdi cudur. Alim Pavlov da bu ipin ucuna kavemet edilecektir. İtalyan hatlaril ği vakit, kongreye iştirak edenlerin sarılarak tecrübeler sayesinde pek enAdisAbaba arasında 10,000 Habeş as cümlesi birden yerlerinden ayağa kal teresan neticelere ve müşahedelere vâ kerinin mevcud olduğu söylenmektedir karak, meşhur Rus alimini hürmetle sıl olmıya muvaffak olmuştur. Köpek Bu sabah Dessie yolunda kendileril selâmlamışlardı. Çünkü, Pavlov, dün lerde tükürüğün «psişik> peyda oluşu konuştuğura Decazmaç Makonnenin as yanın en tanınmış bir âlimi idi. Pavlov, tecrübeleri, Pavlovun muayyen reflexMısır >e bütün Arabistanın siyasî düşünkerlerine şu suali sordum: Londraya Fiziologlar kongresine gel ler hakkında mevcud ilmine esas ol ce sahibi olanlan bir Arab memleketi o« Dönüp İtalyanlarla harbedecek diği zaman, onu İngiltere Kralı, hususî muştur. lan Filistinin akıbetinden korkmuşlardır. merasimle saraya kabul etmişti. Son senelerde, Pavlov sehayanın fa misiniz, yoksa kendi memleketiniz olan Londraya gidecek heyet Pavlovun şöhretinin, yalnız alimler aliyeti hakkında olan mesele üzerinde Kambata ve Wallegaya mı gideceksi niz ?» muhiti çerçevesi içinde kalmayıp, her pek çok çalıştı. Filistin Arablan Yahudi muhaceret atarafa dağılması şayam dikkattir. Pavlov insanı hayvandan tefrik me kınının önü alınması için İngiltere hüku Hepsinden şu cevabı aldım: Pavlovun mesaisinde, netice hemen selesi ve insanın konuşmak kabiliyeti « Hükumetimiz ne derse onu yapa meti nezdinde teşebbüste bulunmak üzere alınmış değildir. Onun ihtiralan derhal üzerinde de çalıştı. Pavlov, insanda cağız!» Londraya bir heyet göndermeği düşün heyecan veren, pratik olarak tatbik e yüksek sepesial tefekkürün mevcudi müşlerdi. Fakat bunun maslahata uygun dilen şeyler değildir. Halbuki Pastör, yeti ihtimalini kabul ediyor ve bu su Askerler son derece yorgun ve susuzolup olmıyacağı hakkında aralarında ihdular. Kısmen yiyecek noksanından da Markoni, Erlih ve sairleri bütün dün retle iptidaî materyalistlerden farklı tilâf çıkmıştı. yada hemen tanılıverdiler. Çünkü, on olduğunu gösteriyor. Pavlova göre, in şikâyet ettiler. Fakat hiçbir zaman aç ların ihtiralan, beşeriyetin günlük ha sanın tefekkür organı.beynin her hangi lıktan değil. Hepsi de İmparatorun şi Filistin münevverlerinden bir kısmı Kuyatında değişıklikler yaratmıştı. bir kısmı idi. Pavlov, büyük tecrübe sa mal cephesindeki iaşe teşkilâtından sitadüs müftüsü Elhac Hüseyniyi, diğer bir Pavlov, tecrübelerinde, hayatımızm hıbi idi. Hiçbir kimse, tecrübe maksad yişle bahsettiler. Bu askerin manev kısmı da Neşişitiyi iltizam ederek ihtilâfa sırrı sayılan insanın tefekkür esrarını larile hayvanlar üzerinde yapılan ope kuvvetinin bozuk olduğunu söylemek düşmüşlerdi. Bir taraf Londraya gidil halletmek için uğraşmış ve bir derece rasyonlarda Pavlovla mukayese edile mubalâğanın en büyüğüdür. Çünkü u mesini, ve diğer taraf Mısırda ve Suriyeye kadar muvaffak ta olmuştur. Pavlo mez. mumiyetle tarzı hareketleri son derece de genclerin yaptığı nümayişler ve halkın va kadar olan âlimlerin fikrince, insaPavlov, köpeğın midesinin her hangi nizamperverdir. Boğucu gazden müte yaptığı boykot ve grevler yolunun tutul Tel Avivde! münevver Yahudi Tel Avivde bir Yahudi nın psychik ve fizik mevcudiyetleri a bir kısmını ve (mide güddeleri, dalak, essir olan birçok asker hastaneye kaldı masmı iltizam ediyordu. polis merkezi ameleleri rasında esrarengiz bir uçurum mev barsak ve saire) keserek oraya borulu nlmıştır. cuddur. Nihayet Mısırdaki ve bilhassa Suriyefistül yerleştirdi ve böylece ameliyat On beş gündenberi Filistinde kan gövbiyelerile Filistin Arablanna örnek ol * Ras Nasibunun kumandasındaki kuvSpirtualistler için, insanın tefekkür yapılmış hayvan, yaşamasma devam edeyi götürüyor. Arablarla Yahudiler deki millî hareketler şüphesiz Filistindeki makla kalmamışlardır. Suriye milliyetperve tahlil yapmak kabiliyeti, insanı hay der, çok defa neş'esini hiç kaybetmez vetlerin de General Grazianiye karşı 1929 senesinde olduğu gibi birbirini öl son hâdiselerde mühim birer amil olmuş verleri Filistin milliyetperverlerine silâK vanlardan ayırd eden ve ilâhî bir ihsan ve müşahede etmek imkâmnı verirdi. son derece iyi mukavemet ettiği an dürmektedirler. Hiçbir kuvvet şimdiye ka tur. Yafa civannda bir Yahudinin Arab ve adamla da yardım ediyorlar. Filistin olan ruhtur. Hiçbir fevkalâdeliği kabul Leningrad şehrindeki, Tıb Eksperi laşılmaktadır. Taarruz harbine alışık ve lar tarafından öldürülmesi ve bunu müArablan gerek Suriyeden, gerek Maveraetmiyen maddiyun (Materyalistler) in mental yüksek enstitüsünde Pavlovun bilhassa Ogadenin sıcak iklimile imtizac dar kıtallerin önünü alamamıştır. Ne teakıb iki Arabın da Yahudiler tarafın sanın tefekkür esrarını halletmek için lâboratuarlarında hali hazırda bile bir edemiyecekleri zannedilen bu askerin, Müstemlekât Nazırı Mıstır Tomasın tehüşşeriadan silâh alıyorlar. sonsuz sâv ile ve fakat semeresiz uğ kaç düzine fistül yapılmış köpekler mev İtalyanlara karşı gösterdiği mukavemet didleri, ne de Filistindeki İngiliz Fevka dan öldürülmesi bütün Filistin Arablarını harekete ve Yahudilere karşı hücuma sev Kan içmek efsanesi raşmışlardır. cuddur. Bunlar üzerinde her saat mü şayanı hayrettir. Bunlar diğer Habeş lâde Komiseri ve Başkumandam General Pavlovun ehemmiyeti, onun ilk ola şahede yapılmıya devam ediliyor. YerNauchapeın ihtar ve tehdidleri Arablan ketmiştir. Bu kanlı boğuşmalar esnasında Filistinde halkı Yahudilerin aleyhine kıtaatına çok iyi bir misal teşkil etmekrak, psikolojiye ile fiziyolojiye arasın leştirilmiş borularda hâsıl olan her bir hücumdan ve Yahudileri mukabil hare Londraya heyet gönderilmesi tasavvuru tedirler. da suya düşmüştür. Filistin Arablan, Su tahrik için onların çocuk kanı içtiğine da bir köprü kurmasındadır. damla ifrazat, müşahid için yeni bir deketlerden menedememiştir. Ras Makonnen ve Abebe Dantunun riye Arablan gibi umumî grevle îngilte dair olan eski efsaneler de canlandırıl » Pavlova göre, insanın psychik dünya lil teşkil ediyor. Yahudiler Telaviv, Kudüs ve Hayfa reyi Yahudi muhaceretinin önünü almağa kumandasındaki asker de iyi harbetmiş, sı, yani etrafını ihata eden varlığa mümıstır. 1860 senesinde Şamda da böyle Köpekler üzerinde yapılan bu tecrünasebeti, yalnız yüksek âsab (Nerv) beler Pavlov tarafmdan vaktile vücude fakat daha az muvaffakiyet elde etmiş gibi büyük şehirlere toplanmışlardır. Bu icbar etmek mümkün olacağı kanaatine bir efsane yüzünden Yahudiler öldürülfaaliyetidir. Bu ise basit nerv faaliyeti, getirilmiş (Sükunet kulesi) adını taşı tir. Bütün bunlar, iyi kumanda edildiği şehirler Filistinin köylerinden ve civar varmışlardır. müştü. Böyle bir efsane şimdi Hayfayî yani vücud azalarınm hareketini idare yan binada yapılıyordu. Bu bina, gayet takdirde Habeşlerin son derece iyi asker daki Maveraüşşeria çöllerinden gelen çeUmumi grev altüst etmiştir. Buranın 100,000 nüfusuteler tarafından adeta muhasara altma aeden nerv (tisu) sünün faaliyetinden kalın duvarlarla ihata edılmiş olup, tec olduklarını göstermektedir. farkhdır. Fakat, <ruh yalnız müvelli rübe hayvanlarını, her türlü haricî temmıştır. nun elli bini Yahudidir. *** Bugün Kudüs, Yafa, Hayfa, Nablus dilhumuzanın manazrasıdır» diye söy sirlerden vikaye ediyordu. Yafa ve Beytülâhim ve Nablus gibi Daily Telgraf gazetesinin AdisA ve diğer şehirlerin cümlesinde Arab ma Siyasî entrikalar liyen Pavlovu materyalistler sırasma Pavlov, ilme âşıktı. Talebelerine da baba muhabirinden: Yahudi nüfusu az olan şehirlerde Yahudi sokmak yanlış olur. Pavlovun mesaisinğazalan, dükkânlan, fabrikalan, kapalıHabeş meselesi yüzünden Akdenizde ima (ben yüz yıl yaşamak istiyorum. den en ehemmiyetlisi, tefekkrü meka Şimal cephesindeki Habeş askerleri mahalleleri yakılmış ve halklan başka ta dır. Telâviv gibi Yahudilerin kahir ekseBen işime daha yeni başladım ve bunu siyasî vaziyet çok gergin bulunduğu ve raflara kaçmağa icbar edılmiştir. Yahudi nizmasmı anlamak için olan metodlarıkendi ellerimle tamamlamak istiyo merkeze dönmektedirler. Ata binerek çiftçilerin muhafazasız bıraktıkları tarladır. Elbette Pavlov materyalistti. Fa rum) derdi. bunlara karşıcı çıktım. Yolda sonu gelar, ve bağlar ve yetişmek üzere olan kat bununla beraber objektivist bir aPavlov gencler için yazdığı en son miyen bir sürü halinde merkeze dönen mahsul imha edilmektedir. Şimdiye kadar limdi. Pavlov, kendi silâhı olan ilmin askerlerle karşılaştım. Bunlardan bazı kudretini bilmek ve hissetmekle bera yazısında der ki: ları üniformalı, bazıları şöyle böyle gi 200,000 hektar murabbaı ekin yakılmışEn evvel ilmî çalışmalarda ben bir ber tabiat esrarınm bütün derinliklerini :ır. de biliyor ve hissediyordu. O bütün öm heyecan duymadan söz söyliyemem. yinmiş, bazıları çrçıplaktı. Hepsi de to Bu defaki kıtaller 1929 senesi hâdiselerü boyunca, bu esrarları anlamak mü Kendinız, başladığımz ilmî işlerin ba palhyor, lâkırdı konuşmuyor, ve yorgunrile kıyas kabul etmez mikyasta olduğu cadelesine kendini vermiş ve mücadele şında deliller elde etmeğe çalışmız. İl du. Birçokları gazden müteessirdiler. Bazılannın vücudları yanık, bazıları ta gibi daha da şiddetlidir. Çünkü o zamanyi Pavlov ilmî tetkik ve müşahedeler, min zirvesine çıkmağa kalkışmadan evbilhassa tecrübeler vasıtasile devam et vel temelini öğreniniz. İlmin geçmişini mamile berbad bir halde olan yüzlerini danberi Filistindeki Yahudi nüfusu tak riben iki misli artmış ve Arablann da hidsağlam öğrenmeden evvel, ilerisini öğ elbiselerile örtmek istiyorlardı. tırmişti. renmek için çabalamayınız. Kendinizin Bu efrad bana şu sözleri söylediler: det ve infiali o nisbette şiddet bulmuştur. Pavlovun, «muayyen reflexle> üzebilgideki kifayetsizliğinizi hiçbir zaman rinde yaptığı meşhur ve klâsik tecrü «Memleketimizi elimizden geldiği Filistin nüfusu örtmeğe kalkışmayınız. belerile beraber, köpeklerde tükrüğün kadar müdafaa ettik. Fakat İtalyanFilistindeki kıtallerin birçok saikleri ve Kendinizi zaptetmeğe alıştırınız. İl lar müthiştir. Biz harbe kulak asmayız. «psişik» peyda olması tecrübesi idi. Bu bunların arasında haricî tesir ve entrıkatecrübeler, hepsi dahiyane olduğu gıbi min ameleliğini de yapmayı biliniz ve Çünkü savaşa ahşığız. Fakat yalnız a ar da vardır. Fakat bunların en kuvvetvak'aları mukayese ve toplamayı öğrepek te basitti. tıldığı zaman değil, otlar arasında saklı lisi Filistindeki Yahudi nüfusun fevkalâHerkese malum olan ve şaka olarak niniz. Uçan kuşun kanadları nekadar iyi kalan zehirli gaze karşı ne yapabıliriz? de artmakat olmasıdır. İngiltere hüku kullanılan «ağzı sulandı» ve yahut «ağ yaratılmış bile olsalar, yükselmesi için Otlar arasında saklı kalan gaz hiç bekmeti Yahudi muhacir akınını tahdid edeTel Avivde yeni yapılan Opera binası zmın suyu aktı> tabirleri, ilmî tecrübe havaya ihtiyacı vardır. Deliller ilmin lemediğimiz bir zamanda ayaklarımızı ceğini defaatle vadettiği halde az sermalerin gayet enteresan temelini teşkil havasıdır. Siz de hüccetsiz hiçbir vakit riyet sahibi oldukları merkezler müstesna İngiltere deniz ve hava ve askerî k'uvvet' yükselmezsiniz. Aksi takdirde sizin na yakmaktadır. etti. yesi bulunan muhacirlerin gelmesine karolarak diğer şehirlerde Yahudiler de kor lerini Mısıra ve Filistine topladığı bir sı«Bizi çok yorgun olduğumuz için şı bir kayid koymadığından gayrimahdud Tükürüğün lüzumu yiyeceği çiğne zariyeniz boşu boşuna didinmektir. Fakudan mağaza ve dükkânlarım kapatmış rada Filistinde sonu belli olmıyan karışıkmek ve vaktinde sulandırmaktır. Bina kat öğrenilen experiensları yaparken, geriye yolladılar. Mücadeleye ancak miktarda Yahudi Filıstine gelip yerleşmişlardır. lıklann ve hareketlerin çıkması tabiî İngilenaleyh yiyeceğin ağza girdiği zaman müşahedeleri vücude getirirken, yalnız taze kuvvetler devam edebilir. Üç dört tir. Suriyede Arablann grevi altı hafta de tere için hoş birsey değildir. tükürük peyda oluyor. vak'aların üzerinde saplanıp kalmama haftadanberi yoldayız. Yiyecek bula r cAğzı sulanıyor> ifadesi gösteriyor ya gaj ret ediniz. Bunların da esrarma bilmek için teçhizatımızı yiyeceğe mu 1929 senesinde Filistindeki umum Ya vam etmiş ve nihayet Fransa hükumeti bu Bunun için İngiltereyi müşkül mevkie hudi nüfusu eski yerliler ve muhacirlerle ki, tükürük yalnız, yiyeceğin ağza alın nüfuz için çalışmız. Vak'aları idare e kabil trampa etmekteyiz. memlekete istiklâl vermek ve ittifak mu düşürmek ve Akdenizdeki yeni üslerine birhkte 160,000 kişi idi. 1929 k.talle masile değil, yiyecek hakkmda psişik den kanunları gayretle arayınız. «Yolda eşkıya silâhlarımızı, elbisele rinden sonra iki sene yani 1930 ve 1931 ahedesini müzakere etmek için Vatanile karşı emniyet ve itimadını selbetmek için düşünme tahayyül etmekle de tükürük Sinir doktoru hâsıl oluvor. İSMAİL ZİYA TANRIKUL rimizi soydu. İtalyanlar tarafından he senelerinde hakikaten Yahudi muhaceret rin murahhaslarını Parise davet etmeğe İtalyanın elaltından Filistinde tahrikâtta diye edilen kumaşlan da aldılar. Şimdi akını durmuştu. Fakat sonradan ve bil mecbur olmuştu. bulunduğu Londrada tahmin edilmektedir. o kadar yorgunuz ki yegâne arzumuz hassa Almanyadan Yahudiler tazyik ediFilistin Arablan da devamlı umumî İtalyanın Mısırda diplomasi ve neşriyat istirahattir.» lerek harice gitmeğe mecbur edildikten grev sayesinde îngilterenin de Arablann vasıtasile Mısır efkân umumiyesine ve hüİtalyanların hediyeleri sonra Yahudi muhaceret akını müthiş bir millî emellerini kabule mecbur kalacağını kumetine İngiltere aleyhine tesir yapmaİtalyanların verdikleri hedıyelere aid şekilde Filistini istilâ etmiştir. 1932 senesorduğum suale biri şu cevabı vermiş sinden sonra Filistine gelen Yahudi mu tahmin ettiklerinden umumî greve çok ğa çok çahşmış olduğu Londradaki zitir: hacirlerin mktarı asgarî tahmine göre 20 dikkat ve ehemmiyet veriyorlar. Yafa li mamdarlara Filistin Hâdiseleri tekrar ha« İtalyanlar harbde son derece bin kişiyi geçmiştir. 1929 senesinde Ya manındaki vapurlar hamulelerini çıkaratırlatmışhr. Binaenaleyh Filistin hâdiselegaddardırlar. Fakat esirlere iyi mua hudi muhacirlerin elindeki arazi 1200 kimıyorlar. ri îngiltere ile İtalya arasındaki gerginlimele ediyorlar. Esirlere, esir kalmak mı, lometro murabbaı idi. O zamandanberi Suriyedeki Vataniler yalnız siyasî ta ği bir kat daha artırmış bulunuyor. yoksa evlerine dönmek mi arzu ettikle bu araziye 200 kilometro murabbaı yeni rini soruyorlar, evlerine dönmek istiyen arazi inzımam etmiştir. lere elbiselik veriyorlar.» Bilhassa geçen sene Yahudi muhacereAskerlerin eşkıya dedıkleri, yol kesen :i rökor teşkil edecek bir haddi bulmuştur. yerli eskıyadır. Yerliler, askerlere tuhaf "ünkü 1935 senesinde 65,000 muhacir nazarlarla bakıyorlar. Bu zavalhları gelmiş ve Arablardan 78 kilometro mugördüğüm zaman, harbden avdet eden rabbaı arazi satın almmıştır. Urfa (Hususî) Urfa belediyesı şehrin imarı için muntazam bir şekilde İngiliz askerlerinin şen ve şatır halleri Bugün Filistinin umum nüfusunun yüzçalışmaktadır. Bu çalışmalar meyanında «Atatürk bulvarı» ismile güzel bir aklıma geldi. Aralarında ne büyük te g rında ne büyük te de otuzunu Yahudiler teşkil ediyor. Filisbulvar yapılmıştır. Gönderdiğim resim bu asfalt bulvarı göstermektedir. d d Hertürlü asrî teçhizata karşı tindeki Arablar 800,000 kişi idi. Filvaki zad vardı. H canlabaşla kahramanca harbeden askere Arablarda da bereketi tenasül vardır. kendi vatandaşlan lâkayd gözlerle ba Lâkin arkası kesilmiyen Yahudi muha kıyorlardı. ceret akmı karşısında Arablann nüfus Habeşistanda duygular millî değil, :efevvukunu muhafaza etmelerine imkân ailevidir. Akşamları, ailesine dönen bir :almamıştır. Şimdi memleketin ekseriyet askerin meserret avazelerile karşılaştığı ınsuru olan Arablar, Yahudi muhaceret nı duyuyorum. Ölüm haberi gelenler ıkını geçen seneki mikyasta devam ettiği hakkında da figanlar duyuyorum. akdirde birkaç sene sonra memleketin bir Fikirler Ve kendini ilme hasreden genclerden dileği neler yazıyorlar? Filistindeki kanlı hâdiselerin hakikî sebebleri ve içyüzü Arablar, şimdi umumî nüfusun % 30 unu teşkil eden Yahudilerin, muhaceret seli ile Filistinde ekseriyet kazanıp kendilerini ekalliyette bırakmalarından korkuyorlar. Son hâdiselerde tahrik eseri de görülüyor Urfada açılan Atatürk bulvarı îngilterenin son sistem hücum botu Tirede bir futbol maçı yapıldı Yunan teslihatı Tire (Hususî) Geçenlerde Ödemiş Halkevi spor takımı buraya gelerek Tire spor takımile samimî bir maç yapmışlır. Bu maç Tiresporun bu namla yaptığı son maç olmuştur. Çünkü yakında heyeti umumiye bir içtima yapacak ve kulübün Halkevine bağlanmasına karar verılecektir. Yukanki resim Tirespor futbol birinci takım oyuncularım bir arada göstermektedir. Atina 1 (Hususî) Yunanistanın deniz kuvvetleri için hazırlanmış olan programın evvelce mukarrer olduğu gibi beş sene zarfında ikmali için sarfımesai edilmektedir. Yeni ısmarlanacak gemilerin miktar ve teçhizatının derecesi tahsis edilecek paraya göre yapılacaktır. ekalliyeti haline gelecektir. Tabiî o zaman memleketin idaresi ve hakimiyeti Yahudılerın eline geçecek ve Filistin tam manasile bütün dünya Yahudilerinin milyurdu olacaktır. Iste bu düşünceler Arablan ve bilhassa Son zamanlarda denize indirilen şu gördüğünüz son sistem îngiliz hücum mütefekkir olanlarını dehşet içinde bırak botu saatte 90 kilometro süratle gitmekte ve iki torpil ko\anı ve döndürülebilir mıstır. Yalnız Filistin ve komşusu Mave makinelitüfekler ve bir radyo istasyonile mücehhez bulunmaktadır. Mürettebaraüşşeria Arabları değil Suriye, irak, tı yalnız 6 kişiden ibarettir.