2 Mayıs 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: 2 nci sahifede: Siyasî Icmal. 5 inci sahifede: Sami Paşazade Sezaiye dair hatıralar. 6 ncı sahifede: Fıkirler, Habeş mektubları, Komşu yurdlarda günün hâdise leri. 7 nci sahifede: Çocuk sahifesi. umhurıyet jfll S3]fl.' 4297 Telgrai ve mektub adresl: Cumhurlyet, fstaabul . Posta kutusu: Istanbul, No 246 GUIMlBSİ 2 M3]flS 1936 Telefon: Başmaharrfı ve evl: 22366 Tahrlı beyeü: 2429a Idare ve matbaa kısmile Matbaacüıfe ve Neşriyat Şlrketl 24299 • 24290 Hayat f Ansiklopedîşi üncü cüz çılctı 100 Avusturya • Almanya Meselesi Ve dünya sulhu Hariciye Vekilimiz Atinada on günlerde orta Avrupaya dair, heyecan uyandırıcı tel graf haberleri geliyor. Avusturya Başvekili Şuşnig ile Prens Stharembergin araları açılmış imiş; Viyanada nasyonal sosyalistler tarafından Bir hiikumet devirme hareketi yapılacakBükreş 1 (Hususî) Romanya mış, bu ihtimali düşünen Almanya, A hükumeti Boğazların tahkimine daAtina 1 (Hususî) Türkiye Hariciye vusturya hududunu kapatmış imış, ve saVekili Tevfık Rüştü Aras yarın sabah ir Türkiyenin talebine müsaid ceire.. leyin burada beklenmektedir. vab vermeğe karar vermiştir. Askerî muharririmizin mlitaleaları Bu son iddianın mubalâğalı olduğu Türkiye Hariciye Vekili vapurda hüM. Flandin dün M. anlaşılmıştır. Hitlerin, hükumet idaresini kumetin mümessilleri, elçi Ruşen Eşref Politisle görüştü eline aldığı zamandanberi Avusturya ile ve' Pire Belediye reisi tarafından kar Paris 1 (A.A.) M. Flandin Almanya arasındaki münasebetlerin ger şılanacak ve Yunanistamn müttefiki Yunanistamn Paris elçisi M. Pogin olduğunu biliyoruz. Vize harcları Türkiyenin mümessili bulunması iolalitisi kabul etmiş ve kendisile Boğaznın fevkalâde pahalı olması yüzünden yısile vapurdan çıkarken askerî meraların yeniden askerileştirilmesi hakbu iki memleket mensublarının kolayca sim vapılacaktır. kında Türk talebi üzerinde görüşkarşı tarafa seyahat edememeleri pratik Tevfık Rüştü Aras, Yunan hdkume müştür. olarak hududlann kapanmış bulunma tinin misafiri olarak Büyük Britanya of sına müsavi sayılabilir. Bundan başka rıine götürülecektir. resmî bir hudud kapanması yoktur. Başvekil Metaksas, Tevfik Rüstü A rasm şerefine bir öğla ziyafeti verecek Başvekil Şuşnig ile Stharembergin aralarınm açılması, hakikat te olsa üze ve Türkiye Hariciye Vekili rinde durulacak bir mesele teşkil ede sonra da Kral tarafından kahul ejile mez. Prens Stharemberg bir zamanlar cektir. Türkive Harfciye Vekilile Belgrad Hitlerci idi ve şahsiyetınin ehemmiye tinden ziyade taşıdığı ismin halk ara Balkan konsevinde Yunanistam temsil sında uyandırdığı sempati yüzünden se edecek olan Başvekil Metaksas yarın viliyordu (dedesinin büyük dedesi Vi akşam hususî bir trenle Belgrada ha yananın Türkler tarafından ikinci mu reket edecektir. Buranın bütün siyasî mahfilleri ve Rasarasında büyük yararlıklar göstermiş gazetecileri bu vesile ile Türk Yunan Belgradda konsey içtimaına iştvrak edecek bir kumandandır). olan Yunanistamn Paris elçısi M. Pohtıs dostluğunun daima inkişaf etmekte ve Prens Stharembergin popüler bir eleKatimerini gazetesi, Tevfık Rüştü Abu dostluğun samimivetinin Balkan man olduğunu gören Dollfuss hükumeti, Paktınm mıhverini teşkil etmekte oldu rasın Elen ulusu tarafından saygı ve hakendisini ufak bir gayretle elde etmeğe ğunu sövlemektedirler. raretle beklendığıni yazarak diyor ki: muvaffak olmuştu. Sonralan Musolini <İki millet arasında sarsılmaz bir dost Atina 1 (Hususî) Başvekil General de ayni usulü takıb ederek Prensi elde luk kuran Tevfık Rüştü Arasa hürmetiMetaksasın Belgradda bulunduğu müdetti. Bütün bu hareketler, Stharembergin detçe vazifesini Dahiliye Vekili yapa mizi sunarken, Türk dostluğuna karşı halk arasındaki şöhertini zayıflatmış, si caktır. derin ve samimî rabıtamızı da ifade eyaserte oynıyabileceği rolünü ikinci, hatdiyoruz.» Bir ha/taya kadar İtalyanlarm eline geçeceği tahmin edilen Adıs.Ababanm Yarın akşam Türkiye Hariciye Ve ta üçüncü plâna indirmiştir. tayyareden çekilmi$ bir resmi Katimerini, Yunanlıların bu dostluk kilıle birlikte Belgrada gidecek olan Havadislere lâyık oldukları kıymeti Başvekilin çarşamba günü döneceği tah tan Balkan sulhunün emniyeti çıktığını Dün gelen haberler, Italyan ileri hare daki muhabirleri payıtahh müdafaa edebildiklerini kaydettikten sonra şunları verdikten sonra düşünelim: min edilmektedir. ketinin şimal ve cenubda, tahmin ettiği cek Habeş kuvvetlerinin 10,000 kişi ol» yazıyor: Acaba, telgraf haberlerinin bildirdikBelgrada M. Politis te geliyor miz veçhüzre, tabiî cereyanını takib et duklannı bildiriyorlar. 10,000 kişi ile «Tevfik Rüştü Arasm Atinaya gel îeri gibi bugünlerde Avusturyada, dün tiğini gösteriyor. Şimalde AdısAbaba kısmen 3000 kamyonun taşıdığı, kısmen Paris 1 (A.A) Yunan sefiri M. Po mesi, bugünün ricalile temaslar yap ya sulhunu tehhkeye düşürecek mühim üzerine yürüyen ıtalyan kuvvetleri, hiç de yaya olarak ilerliyen Italyan kuvvetlitis, Belgrada hareket etmiştir. Muma ması fevkalâde ehemmiyeti haizdir. Bu hâdıse'er çıkabilir mi? bir müdafaa ve mukabeleye maruz kal lerini durdurmanın imkânı yoktur. Habeş ileyh, orada Balkan devletleri Antantı seyahat, iki dost memleketin müşterek 1918 galiblerinin doğurdukları bir a konferansında hazır bulunacaktır. madan Ankoberi almışlardır. Ankober raslarının hatalı bir surette meydan muyürüyüşünün bir ifadesidir.> cibe olan bu (siyasî teşekkül) de vuku Kral Faruk AdisAbabadan 120 kilometro mesafe harebeleri vererek ordularını kırdırma * Dost Yunan gazetelerinin nesriyatı Tevfik Rüştü Aras, Yunan Başbakanı bulacak bir rejim değişmesinin Avrupa Paris 1 (A.A.) Mısır Kralı Fa dedir. İngiliz gazetelerinin AdisAbaba[Arkası Sa. 8 sütun 1 de] Atina 1 (A A.) Anadolu Ajansının Metaksasla birlikte cumartesi hususî sulhunu mahvetemesi ihtimalini gözönü ruk, dün akşam buraya gelmiştir. Kral, trenle Atinadan Belgrada hareket edehususî muhabiri bildiriyor: ne getirırsek, dünya matbuatının neden biraz sonra Marsilyaya müteveccihen Yunan gazeteleri Dış İşleri Bakanı cektir. sık sık bu mevzua dokunduğuna hayret hareket etmiş olup oradan Mısıra gitmek Tevfık Rüştü Arasın Balkan Antantı M. Stoyadinoviçin bir mülâkatı etmeyiz. Belgrad 1 (Hususî) Başvekil Sto üzere vapura binecektir. konseyi müzakereleri için Belgrada giHitler, Avusturya ile Almanyayı derken Atinaya uğrıyacağı hakkmdaki yadinoviç, Belgraddaki Yunan elçisini Kahire 1 (A.A.) Kral Faruk, birleştırmeyi gaye edındiğinı (Mein haberler münasebetile Türkiye ve Tür kabul ederek. pazartesi günü açılacak o mayısın beşinde Iskenderiyede olacaktır. Kampf) da açıkça yazar. Fakat bugün kiye Dış İşleri Bakanı için pek dostane lan Balkan konseyi hakkında uzun bir Naiblik meselesi henüz halledilmemiştir. kü şartlar içinde Almanyanın Avustur yazılar yazmaktadırlar. mülâkatta bulunmustur. Kanunu esasî mucibince Kral ölünce yayı zorla yutmağa kalkmasmı düşüne parlamento Naiblik meselesini hal için meyiz. on gün zarfında toplanmaya mecburdur. İtalyanın, Habeşistanda meşgul bu Parlamento dağılmıstır. Son parlamenlunmasından cesaret alarak Hitlerin hüto toplanabilirse de o, kanunu esasî mülcuma kalkması ihtimali varid değildir. [Arkası Sa. 3 sütun 6 da] Avusturyanm istıklâli, daha doğrusu Almanya ile birleşmemesi meselesıle doğrudan doğruya alâkadar devletlerin çokluğu, Fransız Rus paktı, îngilterehin vaziyeti, Almanyayı yolundan alı koyan büyük amillerdir. Bu is olsa olsa Avusturyanm kendi Içinden patlak verebilir. Fakat... Bugün Avusturyada başhca üç siyasî Cereyan var: 1 Nasyonal sosyalistler. 2 Kralcılar. 3 Şimdiki vaziyetin devamını is Ankara 1 (Telefonla) GalatasaDün kırlarda bahar bayramı yapanlar tiyenler. ray birinci futbol takımı bu sabah buraya Dün 1 mayıs bahar bayramı idi. Biz bu hususta bazı âdet ve an'aneler bulunNasyonal sosyalistlerin ekseriyet teşgeldi. îstasyonda kalabalık bir sporcu de ilk defa yapılan bu bayramı halk bü ması dünkü bayramın neş'eli geçmesinde kil ettiklerine şüphe etmemeliyiz. Bun kütlesi tarafından karşılandı. Öğleden yük bir neş'e içinde kutlulamıştır. Çok âmil olmuştur. Eskiden de mayısın birinlar, eski Avusturyanm bir daha dirilmesonra da ılk maçını Genclerbirliği takı eski zamanlardanberi, resmî bir mahiyeti ci günü sabahleyin bahçelere, kırlara çımek üzere öldüğüne ve bugünkü Avus mına karşı oynadı. olmamakla beraber halkın bir mayıs gü kılır ve süt içilirdi. O gün toplanan çiçekturyanm ise bu sekilde yasamasına im [Arkası Sa. 8 sütun 4 te] Saha gerek Fenerbahçe ve gerek Be nünü, baharın başlangıcı addetmesi ve kân ve mana kalmadığına inanarak Al şiktaş oyunlarından daha çok kalabalıktı IIIIIIIMII1IIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIOIIIIIIIII1IMIIIMI1IIIHIIII ,,, ıııııııııııııııııııııııııııııııı ıııııtıııııııiıuıııııııııııııııııtıııııııııııııııııııııııııııın manya ile birleşmek istiyen çoğu mü ve seyirciler arasında Başbakan Ismet nevver kimselerdir. Amerika donanmasımn büyük tayyare gemilerinden Saratoga Inönü, Vekiller ve meb'uslar da bulunuKralcılar, Habsburgların tekrar iade Vaşıngton 1 (A.A.) Amiral Emory | pıto muhrıbi ve 6 denizaltı gemisini tez yorlardı. edilmelerini istiyorlar. Fakat önlerinde Kand, saylavlar kurulu bütçe encüme gâha koyacaktır. Saat dört buçukta iki takım alkışlar eyoğlunda bir sinemanın holii. Et tün bu insanları, eşyayı ve dekoru topduran zorlukların farkına vardıklan için ninde, yapılmakta olan deniz inşaatı Amirallık bütçesi arasında sahaya çıktılar. Takımlar mu rafımdaki afişlerin hepsi fran • rağıma bağlıyan tek bir iz göremiyeTsteklerini teklif mahiyetinden ileri gö hakkmda izahat vermiştir. Bu izahata Vaşington 1 (A.A.) Saylavlar ku tad merasimden sonra hakem Sedadın sızca. Yammdaki masalarda fransız cek miyim? füremiyorlar. göre, halen 86 gemi inşa halindedir. Bu rulunun bütçe encümeni amirallik büt[Arkası Sa. 8 sütun 5 tel ca konuşaluyor. Derken, evvelki devre bittiği için Bugünkü vaziyetin devamı taraftar gemiler şunlardır: çesini 531,068,707 dolar olarak kabul etKadınlann kdıklart da, şüphesiz ve salondan dışarı çıkanlar ve yeni devre lannın siyasetini (günü gününe yaşa 3 tayyare gemisi, 4 büyük kruvazör, miştir. Bu rakam sulh zamanı için bir tabiî olarak, terzilerimizin Paristen için hemen içeriye dalmak istiyenler 9 hafif kruvazör, 13 torpito muhribi, 14 rökor teşkil etmektedir. mak) formüiile ifade edebıliriz. getirdiklerini sık sık ilân ettikleri mo birbirlerine girerek sarmas dolas ol • Hükumet, memleketin iktısadî ve mil küçük torpito muhribi, 16 denizaltı gedellere, yahut Fransız mecmualarına dular. iki zıd akışın kendi istikame • İngiliz Müdafaa bütçesi göre. Çalan gramofonda «Viue Paris» tine doğru uğradığı sekte • lî varlığım idame ettirebilmek hususun misi ve iki topçeker. nisbetinde Londra 1 (A.A.) Müdafaa progra Bu gemilerin inşaatı için 168 milyon tangosu. Holün hatta isminden mef artan davranışın siddeti bu sarmas doda büyük güçlükler karşısındadır. mmın hava faslı için Avam Kamara ruşatına kadar hepsi yabancı dil ve laşı hemen bir itiş kakışa, bir harran Şimdiye kadar büyük devletlerden dolara ihtiyaç vardır. Dünya umumî si smdan 10 milyon İngiliz liralık mun yasasımn icabatı neticesi olarak bah yabancı iislub içinde. Milliyetini tayin gürraya çevirmişti. Kapının gördüğü malî yardım milyarlan aşmıştır. önünde zam tahsisat istenecektir. edebileceğim hiçbir tanıdık yok. Mıllî hissiyatı takviye etmek için en riye dairesi önümüzdeki sene de 12 torarbedeye benzer bir çekisme peyaa 1 I1 11 11 Viyana 1 (Hususî) Başvekil Suş,„„„„,„„, M.n. mu " ' ' ' """" " " ' ' ' ' Süpheye diistüm; Pariste miyim? küçük fırsatlardan istifadeye çalışıyor. oldu. nig bugün halka hitaben söylediği bir Memleketimde olduğumu bana anBundan üç sene evvel, Viyananın Türk pek bilmemektedir. Memleket dahilin leri de bu nazik vaziyeti kavramamış deBunu gb'rünce rahat bir nefes a' • nutukta 15 haziran ve 15 temmuzda latacak bir Türk işareti aradım. Ba' ler tarafından muhasarasının iki yüz el deki herhangi bir karışıklığın harb do ğillerdir. mıştım; çünkü nihayet Beyoğlunda benim oVe işte bunun içmdır k, yaşamakta 1915 sınıfının silâh altına alınacağını, kışlarım yerlinin, millinin, linci senesi münasebetile aylarca süren ğurması ihtimalidir ki Şuşnig hükume olduğumu anlıyabilmiştim; Kusurla bu suretle Avusturyada 50 bin gencin lanın hasreti içinde, hiçbiri benim olmerasimler yapılmıştı. Şimdi de Prens tine bugün tutmuş oldugu yolda cesaret olduğumuz nazik anlarda Avusturya ve rile yerli ve meziyetlerile ecnebi olan orduya iltıhakı suretile Avusturyanm ik mıyan işaretlerin üstüne konup kal • Öjenin iki yüzüncü ölüm yılı bahane e !e yürümek ve asayişi temin hususunda Almanyanın. Avrupa sulhunu mahve kıyordu. Allahım! Kendi memleketim Beyoğlunda ! h şiddetli davranmak hakkmı veriyor. decek şuursuz bir "*f*™™™* ' tısadî vaziyetinin düzeleceğini söylemiş de, kendi sinemalarımdan birinde, büPEYAMt SAFA dilerek gene birşeyler yapılıyor. tir. Avusturya Hitlercilerinin münevver Ian beklenemez. NAU1R NAUI Hakikatte, hükumet te ne yapacağını Dost Yunan matbuatı siyasetimizi öğüyor T. Rüştü Aras bugün Yunan Kralile görüşerek Belgrada gidecek. Konsey içtimaına Politis de geliyor Boğazların tahkimi İtalyan ileri hareketi devam ediyor Romanya müsaid cevab veriyor M. Flandin dün M. Politisle görüştü Şimalde Ankoberi cenubda Daggaburu aldılar İtalyanlar Adis Ababaya üç günlük mesafeye geldilerse de, şehri, ancak bir hafta sonra zaptedeceklerini umuyorlar I Mısırda bugün seçim yapılacak Yeni Kral dün Marsilyadan hareket etti 1 mayıs bayramı Dün memleketimizde büyük neş'e içinde geçti, Avrupanın bazı şehirlerinde hâdiseler oldu Amerika 86 harb gemisi birden yaptırıyor Bahriye bütçesi de bir rökor olarak 531 milyon dolara çıkarıldı Galatasaray Genclerbirliğini 3 2 yendi . Ânkaradaki maçta Başvekil de bulundu Bir sinemaya girerken H * s 4 •• • •• ^^ ^ J* l» ** 1* ^^ w rt n rt İTT1 1^ B Avusturyada 50,000 kişi silâh altına ahnıyor