27 Eylül 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

İ9S5 CUMHURtYET Habeş İmparatoriçesile bir mülâkat ASKERÜK BAHİSLERİ Kara sığır Tersane Emini Ömer Vahid Efendinin, Karavezir denmekle meşhur, Sadır azam silâhtar Mehmed Paşa ile araları açıkmış. Omer Vahid Efendi, herkesin aleyhine atar tutar, fakat karısı cihetinden sa raya mensub bulunduğu için, kimse ona Meçhul sevkükeyşçi o kadar cahil ki Rodosun Italyan adası birsey yapamazmış. olduğunu bilmiyor, o kadar mantıksız ki İngiliz Ana Vatan Bu böyle olduğu halde, Sadırazam, filosuna Afrika turu yaptırıyor, o kadar düşüncesiz ki îtalyaParîsSoir gazetesînin, Adisababa ö Kadınların harb meydanındaki kendisini hünkâra şikâyetle tekdir ettir nnın yanına koşarlar. zel aytarı Paula Lecler Habeşistanda ya Atinayı işgal ettirip yeni bir düşman kazandırıyor vazifeleri Harb sahasına gidinciye kadar yü meğe muvaffak olduğundan Vahid E bulunan yegâne kadın gazetecidir. İm 1 Imparatoriçeye sordum: rüyecekleri uzun mesafeler onlan kor fendi, paşaya karşı dılıni tutmuş, fakat paratoriçe ile yaptığı bir mülâkatı gaze ayni zamanda son derece de garaz bağFransızca Vu mecmuasında meçhul liz ordusuna mensub miifrezeler Habeş kadınlarının harb meyda kutmaz mı? tcsine şu şekilde bildiriyor: sevkülceyşçi imzasile çıkan ve Ingiltere gölü mıntakasını işgal ediyorlar. nındaki vazifeleri ne olacaktır? Hayır, erkekler kadar kahramanca lamıs. «Habeş Imparatoriçesi Manenin ba Bir gün, silâhtar Mehmed Pasa, ter ile îtalya arasında vukubulacak bir har Şayed bütün gayretlerimize rağ yürürler. Zaten onlan alıkoymağa yel10 ikinciteşrin: na ilk söylediği söz «kadınlar, bütün men harb patlıyacak olursa, kadınları tenmek beyhude olur. saneyi teftise gitmiş. Vahid Efendi ile bin nasıl cereyan edeceğini günleri ve İtalyanlar Hâlâ ses yok. Habeş tarihinde nasıl harbde daima er mız, erkeklerile birlıkte harb meydanma Şayed erkekler ellerinden silâhlarım birlikte kereste mahzenini gezdıği sırada, arihlerile yanyana ve karşılıklı sırahyan Ingilizler ingiliz ana vatan filc keklerinfn yanında bulundularsa, gene gidecekler, orada, muhariblerin yiyecek düşürürlerse, onlan kadınlar ellerine a Tersane Emini oradaki kerestelerin çe bir yazıyı türkçe gazeteler de iktibas et Aden ve Sokotorayı üssülhareke yapara öylece harb meydanma koşacaklardır» lerini hazırlıyacaklar, onlara cesaret ve lacaktır. Erkekler blürse, kadınlar da on şidlerini saymağa ve göstermeğe başla tiler. Bu yazının ilk kısmını hulâsaten Îtalyan Somalisi ve Eritre kıyılannı demek oldu. împaratoriçenin bu sözü, recekler, yaralanırlarsa tedavilerine ba larla birlikte ölmeği tercih ederler. yıp: lalım. luka ediyor. kendi tebaasına hitabc" bjr davct, Ha kacaklardır. 25 eylul: Bu filân.. Bu filân.. Bulundı ^ > salon, çok güzel dö z 15 ikinciteşrin: besistanı müstem Italyanlar Eritre ve Somalideki Dedikten sonra, paşanın yüzüne ba şenmış bir salondu. Italyanlar Hâlâ ses sada yok! leke yapmak isti Italyan askerleri Adisababa istikametinBodur bir ma^anın icarak: îngilizler Somalideki İngiliz kar yen Italyanlara karde taarruza geçiyorlar. etrafında oturuyor Bu da karasığır!. demis. kuvvetleri, Aden ve Singapur hava bö Şi da bir meydan Ingilizler Ingilterenin Akdeniz lükleri ve ana vatan filosile takviye ec ÖTÜKÇÜ duk ve çay servisi okuma gibiydi. donanması, Mısırla Filistindeki kara ve lerek Somalideki îtalyan ordusuna ka Avrupa usulile ya împaratoriçe Hahava kuvvetleri îskenderiye, Portsaid, şı taarruza geçiyor. pılıyordu. beş kadınlarının, erYafa, Kıbns m'ntakasında toolanıyor. Imparatori 20 ikinciteşrin: keklerini beslemek, îskenderiyedeki îngiliz Mısır kuvvet Italyanlar Birinci ve ikinci de ç e n i n arkasında, leri Bingazi hududlarına doğru ilerli filoları ve birinci hava filosile himay* tedavi etmek, onla Kaba denilen Ha yorlar. rın yaralarını sar ve takviye edilen Italyanın Mareşa beş esvabı vardı. Bu 26 eylul: mak ve icabında siBalbo kumandasındaki Sirenayik ordt elbise pembe zemin Italyanlar Bir gün evvelindenbe su, Îskenderiye Kahire müstahkem hat lâh atmak yahud üzerine işlenmiş ağır ri başlıyan îtalyan deniz kuvvetlerinin tına taarruz ediyor. îngiliz kara kuv mızrak sallamak inakışlarla süslüy Sicilya ve Sardunya adalarında toplan vetleri, mevzilerinde mukavemet ediyor^ çin, bu geniş impadü. İmparatoriçenin ratorluğun dağlık Bu yıl, Mısırdan grup halinde turist ması devam ediyor. Hava filoları da Na lar. îtalyanlar, esaslı bir muvaffakiye sakin ve emin bir hududlarına doğru getirmek teşebbüsleri bazı sebeblerden poli ve Roma etrafında toplanıyor. kazanamıyorlar. îtalyanların iki deni tavn vardı. Ingilizler îngiltere, bir telsizle E filosunun hücumlan akim kalıyor. nasıl yürüdükleri 11 k görüştüğüm ötürü mümkün olamamıştı. ni, bana birkaç kıTüring kulüb, Mısırlı turistlerin sırf ritre ve Somaliye gidecek îtalyan gemiIngilizler ingiliz hava kuvvetle dakikada tahmin etçıkanlan müşkülât ve pahalılık yüzün lerine Süveyş kanalının kapandığını ilân tarafından bombardıman edilen îtalya sa cümle ile anlattı. tığimın hilâfına o den memleketimize gelmiyerek Lübnan ediyor. împaratoriçe ha hava üsleri ağır zayiata uğnyorlar. larak bu Afrikah 28 eylul: ve Yunanistandaki yazlıklara gittıklerini raretle konuşuyor, O gün îskenderiye açıklarında în?iliz hükümdar k a r ı Italyanlar îtalyan deniz ve hava gözönüne alarak onlan eskiden olduğu fakat bu harareti hava filolarının hücumuna uğnyan ikiıı sı fevkalâde kuvvetgibi gene Istanbula getirmek ve yaz mev kuvvetleri Maltaya hücum ediyorlar. imparatoriçelik va ci Îtalyan deniz filosu büyük zayiatlj li bir seciyeye, de Ingilizler Ingiltere, îtalyadaki simini burada geçirmelerine imkân ver karına ve güzeiliği geri çekilmeğe mecbur oluyor, birinc mir gibi bir iradeye büyük elcisini geri çağırıyor. mek üzere bazı tedbirler almaktadır. ne halel getirmi îtalyan deniz filosu aksamüstü, Mısınnj sahibdi. 29 eylul: Kulübün Kahırede çalışmaya başlı yordu. Itina ile dü Abukır açıklarında görülüvor ve hemenj K u 1 a k 1 a r ı nItalyanlar Sardunyadaki îtalyan yan şubesi bılhassa bu ışe önem vererek zeltilmiş kabarık saçKıbrıstan gelen îngiliz filosile 3 üncüj da, Habeş altının filosu, gemilere bindirilmiş kuvvetli bir Mısırlı turistlerin memleketimize rağbet larının altında, gözîngiliz hava fırkasının taarruzuna uğr dan yapılmış çerçegöstermeleri için gerekli kolaylıklar üze tayyare fılosile beraber Cebelitarıka hü yor. Maltaya çekilmeğe mecbur oluyor Ieri, kıvılcunlar sa veler içinde muaz rinde etüdlerde bulunarak bir rapor ha cum ediyorlar. çıyordu. 21 ikinciteşrin: zam bir çift pırlan zırlamış ve merkeze göndermiştir. Ingilizler Ayni günde mayin dö Habeş tmparatorîçen Haile Selasie Gece hava ve kara ordularmın hü ta küpe sallanıyor, Bu raporda îskenderiye postalaruruz kücü ingiliz gemileri, Cebelitarik Boğa cumlarıle geçmiştir. Vazıyette tebeddüll nin on altı yaşındaki güzel kızı Prenses Icab ederse kadınlanmız erkeklere"*Ea göğsünde, üç parmak genişliğinde gayet da turistler için gidış gelış uzun müddetli zından serbestçe geçmeyi menediyorlar. yoktur. îtalyanlar karada, denizde ve' Azhaî 'yâtıımızda oturuyor, 'uyanık ve triacak ve yurdlan' için harberfeceklerdir. iri bir yakut görülüyordu. Serçe parma3 birincile(rin: ucuz bıletler ihdası. gumrüjc ve kambiyo havada ağır zayiata tığramışlardır. tn hassas yüzü pembel<V5İybr, imparatoriçe Nazanmızda büyük bir kıymeti olan ğında fındık iriliğinde bir tek taş yüzük Italyanlar Birinci Italvan filosu muamelelerinde kolaylıklar gösterilmesi, giliz hava kuvvetleri de mühim zayiata^ nin sözlerini tasdık etmek için başını sal memleketimizi ve onun ergînliğini harbet vardı. ' Boğaziçinde ve adalarda Mısırlı aileler nun ve bütün îtalya hava ordusunun yaruğramıslarsa da îtalyan hava üslerine ve meksizin feda etmeğe erkeklerimiz kadar lıyordu. Ailesi efradından başka herkesin bu için konforlu otel ve lokantalar hazırlan dımile saat 18 e doğru bir Îtalyan ta gemılerine karşı elde ettikleri muvaffa ; împaratoriçe eski Habeş Imparatoru kadınlanmız da razı olamaz. Harbe mâ rada Yeşimabet dıye çağırdığı küçük ması ileri sürülmektedır. buru Maltaya çıkmağa muvaffak olu kiyetlerden dolayı maneviyetleri yük ] olup bugün sürgünde bulunan Prens ni olmak imkânı bulunmazsa harbedeceMısırlı turistlerin grup halinde geti yor. Italyanlar geceleyin bütün Malta sektir. Prenses Azhai Isviçrede büyümüştür. £İ7.» ,Yassunun kızkardeşidir. rilmesi işi artık önümüzdekı yıl başarıla adasını isgal ediyorlar. Almanca, fransızca ve ingilızce mükemO gün, sabah olunca, Musolini bir] Erkeklerin elinden düşen silâhları Sözüne devam ederek dedi ki: Ingilizler Meçhul sevkülceyşçi, 3 mel surette konuşuyor. Bugün, cok güzel caktır. tayyare filosile gelip harekâta vazıyedj «Biz, Habeş kadınları harb değil, sulh kadınlar kapacaklardır birinciteşrinden 12 birinciteşrine kadar Turing Kulübün broşürleri bir Avrupalı kıyafetindeydi. Boynunda etmiştir. îstiyoruz. Fakat erkeklerimizi harbe mecKüçuk Prenses Azhai, annesinin sözTuring kulub, turıstık şehırlerimızi ya geçen Ingilizlere hiçbir hareket yaptır pırlanta ve zümrütlerle karışık harikulâBundan sonrası, bir gazetemizin vazbur ederlerse, biz de vazifemizi yapaca Ierinden fevkalâde heyecana düşmüstü. bancılara tanıtmak için muhtelif lisan mıyor; yahud îngilizlerin ne yapacağını de bir gerdanlık vardı. dığı gibi Allaü a'lem bissavabdır. Türkğız. Fakat şu sorduğum sual üzerine kahkalarda resimli ve hartah broşürler hazır kestirecek kadar zekâ eseri gösteremi çesi, bundan ötesini Allah bilir! Imparatoriçeye veda ederken, beş co lamağa başlamıştır. Bundan kırk sene evvelki hal teker ha ile gülmeğe başladı: yor. *** rür etmiş olacak. Ikinci Meneliğin dör 10 birinciteşrin: Habeş kadınları, memleketin u cuğuna verdıği terbiyenin mükemmeüi Bunlardan Istanbul için tertib edilcn ğinden dolayı kendisini tebrik ettim. Va fransızca ve almanca broşürler basıl dünciT karısı împaratoriçe Taitu, İtal mumî ve hususî hayatında, meselâ İngı Italyanlar îtalyan Mareşali Bal Fransız gazetesinin meçhul sev kül yanlar üzerinde parlak bir zafer kazandı liz kadınlarının mevkiinden çok daha az karla dedi ki: bonun kumandasında, kara, hava ve de ceyşçisi ya asker değildir; yahud da bu; mıştır. ğımız Adua harbinde ilk safta bulunu önemli bir mevki sahibidirler değil mi? Bunlar, dışarıdaki konsolosluklarımı niz kuvvetlerinden mürekkeb Sirenayik namış bir mütekaiddir. Çünkü iddialan ] Baska merrleketlerde olduğu gibi yordu. Bu suale cevab vermeden önce, Im Habeşistanda da bir ana, evlâdlanna, en za, ofis delegelerine ve ticaret odalarıle, ordusu Bingazi mıntakasında toplanı okadar mantıksız, okadar sevkülcey§|] icablardan uzak ve okadar gülüncdür. Habeş kıt'alannın ihtiyaclarını bizzat paratoriçe bir işaret etti, beyaz elbıseli iyi ne vars onu vermeğe çlışır.» bütün otellere ve turist merkezlerine gön yor. Bu mantıksız ve gülünc noktalar şun26 eylulde Mesinadan vapurlara binsağlamak suretile çalıştı ve en kahraman hizmetkârlar, bize yasemin kokulu birer derılecektır. Habeşistanda yabancılara dirilen iki îtalyan fırkası da buraya gel lardır: muharibler kadar cesaret gösterdi. bardak çay daha getirdıler. Diğer bir 1 Akdenizdeki tngiliz donanmaj Italyanlar onunla alay etmek istedi hizmetçi de, enfes pastalarla dolu bir tepSomada büyük bir elektrik miştir. Bu ordu, hududda îngiliz, Mısır sının 26 eylulden 20 ikinciteşrine kadar»] karşı düşmanlık kuvvetlerıne taarruza başlıyor. Ier, fakat az zaman zarfında, askerle si uzatıyordu. santrali yapılacak Adisababa 26 (A.A.) Havas aIngilizler Onlar gene hareketsiz! iki ay müddetle hiçbir hareket yapmıyaj rimizden fazla ondan korkmağa başlaİmparatoriçe, sualime şu cevabı verSoma (Özel) İlçemizdeki kömür rak zayıf îtalyan donanmasınm deniz | jansı aytan bildiriyor: 12 birinciteşrin: dılar. împaratoriçe muhariblerin naza di: madenlerinin sahibleri toplanarak çok lere hâkim olmasma müsaade etmesi. rında, müdafaa ettikleri davanın sembolü Kadınlarımızın faaliyeti, hakikaten Italyanlar 2 nci îtalyan filosu Söylendiğine göre, Harrar bölgesinde önemli bir karar vermişlerdır. Bu karara 2 îngiliz ana vatan filosunun C e | haline gelmişti, zaferi kazanmak için lâ sizin memleketinizde olduğundan fazla, yabancı düşmanlığı hâdiseleri olmuştur. göre kömür madenlerine elektrik tesisaU Atinayı, Giridi ve Rodosu işgal ediyor. belitarıktan ve Süveyşten geçerek ko «j zım olan cesareti onlara o telkin etti. ev islerine münhasırdır. Fakat onlar, dı Bu hâdiseler, ağır mes'uliyeti idrak eden yapılacak ve buradan Bergama, Km;k, (Meçhul sevkülceyşçi Rodosun 1912 layca Kızıldenize gitmesi kabilken, bü1 Zaferden sonra, Taitu, mağlub Ital şandan ziyade yuvalarında faaliyet gös Imparatorun iyi niyetine rağmen, ma Soma, Kırkağaç, Akhisar ve belkı de denberi Italyanın işgalinde olduğunu tün Afrikayı dolaşarak Aden ve Somaj yan saflan arasında beygirle dolaşarak termeği tercih ederler. Bizim kadınlan hallî şeflerin yabancılara tam bir ko Manisaya ve aradaki köylere elektrik bile bilmiyor.) li kıyılanna gelmesi. Ingilizler Nihayet, o gün îngiliz hediyeler, yiyecekler ve para dağıtmıştır. mız, umumî gösterilerden uzak dururlar, ruma ve güvenlik temin etmekten âciz cereyanı verliecekrir. 3 Bu donanmanın lüzumsuz yere j hava ordusu da, Londra Prağ BükBir an geldi ki, esirler, onun ziyaretlerini lâkin memleketin varlığı tehdid altına gi olduklannı göstermektedirler. Maden idaresindeki mühendisler bu Şap denizine gönderilmesi. reş îstanbul Yafa yolile gelerek Mısabırsızhkla beklemeğe başladılar. rerse, derhal bu v "veti bırakıp kocala yoldaki incelemelere başlamışlardır. 4 Malta adasının kolayca Italyan sırda toplanıyor. Orada Irak ve Füıstin Kömürle temin edilecek olan elektrik işgaline geçivermesi. hava kuvvetlenle takviye ediliyor. In kilovatının 15 kuruşa verilebileceği hesab 5 îtalyan harb ve naküye getrülegilterenin Home Fleet denilen ana vatan edilmiştir. filosu Lizbonda kömür ve levazım alı rinin Akdenize hâkim imiş gibi, bu de yor. nizde dolaşmaları. Mısırlı bir kadın gazeteci 15 birinciteşrin: 6 îtalyanın Giridi ve Atinayı iş , Bursada gal ederek durup dururken Yunanistanı îtalyanlar İkinci îtalyan hava fırBursa (Özel) Memleketimizde kası Erıtrede toplanıyor. Buraya gıtmek da kendisine düşman yapması, ilâ. Türk inkılâbı hakkında tetkıkat yapan Mısırlı gazeteci Fatma Nimet Raşid bu için Brendizi Atina Berut Mekke îtalya ile Ingiltere arasında bir harb raya gelmiş ve köylerde bir gezi yapmış yolunu takib ediyor. Ingilizler O gün ingiliz kuvvetleri olursa, böyle bir harb ne gibi safahat ta' tır. Fatma Nimet Raşid arsıulusal ka kıb edebilir? Bunun meçhul sevkülcevşdmlar kongresindenberi memleketimizde gene hareketsiz. çinin yazdığı mânasız ve saçma şeklini 16 birinciteşrin: bulunmaktadır. Italyanlar Eritredeki îtalyan or değil akıl ve mantığa, askerliğe, sevküldusu, Adisababa istikametınde durma ceyşe uyan bir şeklini de yarın biz yaza "Cephede erkeklerin elinden düşecek silâhı kadınlar alacaktır!,, împaratoriçe «Biz Habeş kadmları harb değil sulh istiyoruz, fakat harb olunca vazifemizi yapacağız, Erkekler ölürlerse kadınlar onlarîa beraber ölmeyi tercih ederîer» diyor Ingiltere ile îtalya harbedecek olurîarsa... Bir Fransız muharririnin saçma görüç ve iddiaları karşısında diişünceler Gelecek yıla kaldı! Turing Kulüb Mısırdan gezgin getirmeğe çalışacak Yugoslavyadan hayvanat zahiresi ihracı yasak edildi Belgrad (Özel) Dahilî ihtiyacatın teminile spekülâsyonlara meydan vermemek için ekonomik ve finans komitesinin kararile Tarım Bakanı bilumum hayvanat zahiresinin gayrimuayyen bir müddetle memleketten ecnebi ellerine çıkanlmasını menermiştir. Belgrad elçimiz Belgrada döndü Sağda tmparatoriçenin yatak odası, solda sarayda bir »alon Belgrad (Özel) Yaz mevsimini geçirmek üzere temmuz ayında Blede gitmiş olan Belgrad elçimiz Alı Haydar Belgrada dönmüştür. dan ilerliyor. îngilizler Ingilterenin Singapurdaki hava ve deniz kuvvetleri Adende ve îngiliz Somalisinde toplanıyor. 27 birinciteşrin: • îtalyanlar Meçhul sevkülceyşçiye göre, bu defa da îtalyan kuvvetleri 16 birinciteşrinden 20 birinciteşrine kadar zikre değer hiçbir hareket yapmıyorlar. Ingilizler îngiliz ana vatan filosu, Kapta yani Afrikanın en cenub noktası olan Ümidburnu cıvarında levazım ve kömür alıyor. 28 birinciteşrin: Italyanlar Hiçbir hareket yok. cagız. ABİDİN DAVER Cizrede bayındırhk işleri Cizre (Özel) Burası Mardin îlbaylığınm en kalabalık ve büyük ilçesiâ.r. Banyındırhk işleri kayid değer bir hız ve önemdedir. Şehri güneyden kuzeye ve doğudan batıya dörde bolen dokuz metro genişliğinde bir cadde açtınlmaktadır. Hükumet önünde dıkılen ve 30 ağustosta açılma töreni yapılan Atatürk büstü de ilçemıze onur vermektedir. Şehrın elektrıkle aydmlatıknası ve Dicleden borularla su taşınmasj da ya Ingilizler Yukarı Mısırdaki ingi pılacak i$ler arasındadır.