26 Eylül 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

2 nd sahifemizde: Siyasî lcmal . Beşler komitesinin kararları ve Italyanın dilekleri. 3 üncü sahifemizde: Kutlu dil, kutlu gün M. Turhan Tan. 5 inci sahifemizde: Belkis Süleymanın ülkesinde Ercümend Ekrem Talu. 7 nci sahifemizde: Askerlik bahisleri. 8 inçi sahifemizde: Spor haberleri. Bugün: umhuri y! 4083 Telgra! re melrtĞp tdresl: Cumhurlyet, tstanbtı] . Posta Sntusu: tstanbul. No. 24fl ve matbaa kısmlle Matbaacüık ^ J FSrŞeiîlDB 26 Eylul 1935 Teiefon: Baçrouhanir re erl: 22366. Tahrtr hryetl: 24298. Idare ?e Nesrlyat Şirketl, 24299 • 2429a Habeş Birinaen biri sğır basacak ama ne o.uraa benim sırtıma olacak Uluslar kurumunda Bugün ahnacak Kararlar talyanm Beşler komıtesine cevabinı bütün dünya sadece bır red olarak değil. fakat karşıhk önergeler (mukabıl teklıfler) yapılmış olmak şeklınde karşılamıştı. Gerçek, Baron Aloizi İtalyanın cevabmı Beşler komıtesi başkanı M. Madriyagaya götürürken onunla beraber bir takım izahlar da vermiş, yani onlara bir takım esbabı mucibe eklemişti. Eğer Beşler komitesi bu sebcbleri dıkkate alabilseydi anlaşılan onlar yürüyecek, Italya bu yolda da biraz zaman kazanmış olacaktı. Beşler komıtesi İtalyan cevabı üzerıne kendisince yapılabilecek hiç bir şey kalmamış olduğuna karar verince îtalya yeni bir bildırikle kendi sayımına durumu açıklatmağa lüzum gördıi, yani Beşler komıtesine yalnız bir red cevabı yererek buna hiçbir karşıhk önerge eklememis bulunduğunu ilân etti. Bunun üzerıne şimdi mesele Uluslar Kurumunun Konseyine geçmiş bulunmaktadır, ve Konsey de bugün kararını verecektir. D ° Uluslar Kurumu Konseyi bugün son kararı verecek Unlii ve mutlu bir günümüz! Bugün LJlusal D i l Bayramını kutluluyoruz tedbirler alınmasını karar Ozdil savaşına başladığımız giinün yıldönümü • laştırması, 2 Durumu gözliyecek bir için her yerde büyük tören yapılacak komite kurarak harp patlayıncıya kadar dağılması, 3 Yeni baştan konusmalara başlanması için çareler araştırması Italyanlar: ((Cenevre ile anlaşmıya imkân yok, asker sevkıyatına devam ediyoruz)) diyorlar Habeşistan Cenevreye yeni bir nota verdi Beşlerin kararile italyan muhtırasının metinleri Cenevre 25 (Özel) Beşler komi Bu kararın ne olacağı hakkında bir tesı tarafından Uluslar Kurumu konse bölügü gerçeklığe, dığer kısmı oranlamalara (tahminlere) dayanan bir sürü yıne verılen rapor bugün neşredildikten bildiklerimiz var: Uzlaşma yolu bulmak sonra Beşler komıtesi başkanı Madarita Beşler komitesi kadar cömerd olmıya aga, Fransız Basbakanı Laval ve lngıliz cak olan Konsey ltalyanın kesin red (ca delegesi Eden, Uluslar Kurumu Genel ran önünde her iki tarafa üç aylık bir Sekreteri Averolun odasında toplanarak tnühlet vererek onlara bu müddet içinde uzun müddet görüşmüşlerdır. lyi haber alan kaynaklara göre, bu bir anlaşma çaresi bulmağa çalışmalannı toplantıda yann Beşler komitesinin ra lavsiye edecek, eğer bu müddet içinde pki taraftan biri davayı silâhla kotarmağa porunu tetkık edecek olan konseyin Ital Khalletmeğe) kalkışırsa onu saldırıcı sa yan Habeş anlaşmazlığına karşı tutayarak hakkında Paktın 16 ncı maddesi cağı yol konuşulmuştur. Ayni mehafile göre. konsey yannki tıükümlerinin tatbik edileceğini açıkça yazmıj bulunacaktır. îşin bilinen tarafı toplantıdan sonra dağılacaktır. Bundan Cebelitarıhta bekliyen tngiliz gemileri (önde gortilen gemi budur. Bılinmiyen ve yalnız oranlama evvel Uluslar Kurumu paktının 15 inci dünyanm en büyük zırhlın Hooddur) larla (tahminlerle) sezilmeğe çalışılan maddesinin 4 üncü fıkrasına göre bir kotarafı ise 16 ncı madde hükümlerinin na mite seçilecektir. Konseye iştirak eden sıl ve ne derecelere kadar tatbik olunaca devletierin birer delegesindeır teşekkül egıdır. 16 ncı maddenin zecrî tedbırlere decek olan bu komitenin asıl işi durumu' aıd hükümleri sırasile saldıncıya karşı takib ederek icabında temaslarda bulunsıyasal, ekonomik, finansal deketlerin ke maktan ibaret olacaktır. Bundan başka sılmesi ve nihayet süel tedbirlere başvu komite paktın 15 inci maddesinin 4 üncü rulması esaslarından ıbarettir. Bunların fıkrasında zikrolunan işleri «çörecektir. Cenevre 25 (A.A.) ltalyanın Beşhepsi çok önemlidir, Kurumda bulunan bütün uluslar tarafından kabul ve tatbik ler komitesi öner^elerini kabulden cekinedılmek şartile. Hatta Kurumun dışmda mesi üzerine simdi bir karar vermek Ulusbulunan milletler de bu tedbirleri gelişi lar Sosyetesi konsevine aid bulunmakta güzel bozmamağa bile çağırılabilirler, dır. Binaenaleyh ltalyanın Habeşistan Eski Başbakan «Donanmamız Fransız Basbakanı Laval yoksa onlara karşı da tedbirler alınacağı aleyhmdeki şikâyetlerini incelemek ve sözümüzü geçirmeğe ilân ve icabında gerçekten o tedbirler it Habeşistandan ltalyanın 6 eylul tarihli Cenevrede dün bir muhtırasına karşı bir cevab almak icab etihaz ve tatbik dahi olunabilir. kâfidir» diyor diyev verdi Dün gene burada derin düşünen ve decektir. Londra 25 (Özel) Eski Başbakan Her iki tarafın hazır bulunmıyacagı Paris 25 (Özel) Figaro gazete uzak gören çok önemli yazısını bastığımız Lloyd George (Loid Corç) bugün BrisSır Norman Anjel Uluslar Kurumu için bir komite, bu vesikalara dayanarak bir sinin Cenevre muhabiri bugün gazete tol şehrinde bir söylev vererek îtalyan de bulunan devletler gerçekten banşı ve rapor tanzim etmeğe memur edilecektir. sine şu telgrafı göndermiştir: Habeş ihtilâfından bahsetmiş ve şunlan adaleti korumak kaygısile hareket ettik Bu kararlar alındıktan sonra konsey, haf«Salâhiyettar mehafilde temin edildi söyjemiştir: ieri takdirde savaşın olmaması için sa'dı ta sonuna yani tesbit komitesinin en son Ytldönamünu katlaladtğımız ilk Dil Karultayından bir gör&nüf Bugün büyük ve seçkin Türk ulusu çak atmış ulusumuzun koklenni gösterdıği gene mutlu günlerinden birini yaşıyor ve zaman yedi kat göklere kabaran göğsükutluluyor: Dil bayramı... Bir günün yıl müz, sayısız ulus dıllerine analık etmiş dönümü ki kendi öz varlığımızı özbenli dilimizin özünü belirttiği vakit dünyaya ğimiz ve dilimizle söyliyebilmeği o gün sığmadı. öğrenmiştik! Biz; Arab ve Fars harmanı içinde kıt Ulu Önder bize tarihimizin ana yap ve kısır bir katkı sanılan türkçenin acuna raklarını açıp ta binbir kolla dünyaya sa(Arkaaı 8 inci aahifede) İngiliz Fransız ((Yalnız kalsak görüşmeleri Uluslar Kurumunu tutacağız!» iyi gitmiyor mu? Türk gazetecisi şüpheli ta bir adam ve casus değildir Türk gazetecileri, hatta ecnebilerin bile girdikleri bazı yerlere girmek hakkını niçin haiz değillerdir? Türk gazetecisi, bir vatandaş olarak Türk gazetecisi nedir? Evvelâ, her Türk vatandaşı gibi bir Türk... Turk bütün kanunî mükellefiyetlere riayet etgazetecisinin vazıfesi nedir? Türk mıl tiği gibi askerlik te eder. Nefer olur, onletine, memleket ve dünya haberlerini başı olur, ihtiyat zabiti mektebine girer, vermek, devlet, millet ve inkılâb için ça ıhtiyat zabiti çıkarak kıt'ada çalışır. Aslışmak, halkı, hayatın her şubesinde ten kerlığini yaparken vazifesinin icab ettirvır etmek... Türk gazetecisinin vazifesı diği her yere girip çıkar; hatta bazı asöteki medenî memleketler gazetecılerinin kerî esrar da öğrenir; fakat, askerlığini ödevlerinden daha büyüktür. Çünkü o bitirip te tekrar gazeteci oldu mu, birdenmemleketlerde kitab, radyo, tiyatronun bire iş değişir... Ona adeta bir casus, gördüğü işler de, bizde gazetenın sırtına bir veba mikrobu muamelesi yapılmağa yüklenmiştir. Türkiyede gazete ve ga başlanır. zeteci, halkla hükumet arasında, hemen Gazeteciyi Kırklarelinde manevrala * hemen tek bağdır. Cumhurıyet devrinin rın sonunda yapılan resmigeçide resmen gazete ve gazetecileri, kendılerinden bek ve alelâcele davet ederler. Gazeteciler, lenilen bütün vazifeleri ellerinden geldiği hemen bir otobüs tutarak yola çıkarlar, kadar yapıyorlar. Eski devirlerin millet bütün bir gece sarsılarak, uykusuz, bitab düşmanı, vatan haini, inkılâb bozguncu Kırklareline verırlar. Kırklareli epey bösu gazetecilerinden şimdıkiler arasında, yük bir kasabadır. îçerisinde Türk, Yakimse kalmamıştır. Çetin mdcadele yıl hudi ve Bulgar halk oturur. Kırklarelilan, Türk matbuatını bir süzgeç gibi te ne her vatandaşın serbestçe girip çıkmağa mizlemiştir. (Arkan S inci aahifede) IMIIIIIIIIMIIIIIMIIHIIIIIIIIIIIIIIIMIIIMIIIIIMIIIirilllllllllllllllMlltlllllMIMniillllllllllllllllltlMlllllllllllllltllllMlllllllllllllMllltllllllMllllliniliriirilllH Ingilterenin cevabı Fran Dün Lloyd Georgeun sayı memnun etmiyecek verdiği önemli söylev j | ncıya karşı hatta yalnız diplomatik, ekonomik ve finansal deketlerin kesilmesi bile yeteceğini ve bunlar ciddiyetle tatbik olunduğu takdirde bir damla kan dökülmeğe yer bile kalmamış olacağım pek doğrtı olarak anlatıyordu. Dünya ile her türlü ilişiği kesılerek tekbaşına kalmış ve tekbaşına bırakılmış bir memleketin yaşaması imkânı kalmaz. Bu yalnızbaşma kalmıs devletin şuna buna çatması ise asla düşünülemez. Çünkü birine çatsa hepsile tarşılaşacaktır, ve hepsile başa çıkmağa ise imkân yoktur. İşte bunun içindir ki biz ergec ltalyanın bu işten banş yolu ile çıkmağa çalışacağını oranlamakta (tahmin etmekte) idik, ki aklın ve mantığm kesin icabı hâlâ budur. Habeş kadınları da harbe hazırlanıyorlar Güzel Habeş Prensesi Abebeşle «Adua harbinde de Habeş kadınlarından bir tabur bulunmuştu, döğüşmeğe ve ölmeğe hazırız» diyor (Arkan 9 uncu aahifede) (Arkan 9 ancu aahifede) (Arkası 3 üncü aahifede) Boğazlar rejimi İngiltere noktai nazarı. mızı kabul ediyor mu? Paris 25 (Özel) Bugünkü Paris gazeteleri Türkiyenin arsıulusal durumla yakından alâkadar ol duğunu ve bugünkü durumda herhangi bir değişiklik yapılırsa, kendi hâkimiyetine uygun olmıyan Boğazlar rejimini değiştireceğini yazmak tadırlar. Fransız gazetelerine göre, ingiltere, şimdiye kadar Boğazlar rejimini değiştirmek hususundaki Türk isteklerine karşı gelmişti. 3>mdi dolaşan bazı şayialara bakılırsa noktai nazarını değiştirdiğine hükmolunmaktadır. Istanbul ufuklarında A. Naci hava filosu! Hamiyetli vatandaşın parasile abnan 3 uçağa dün heyecanh törenle ad konuldu ve uçuşlar yapıldı \ Buna rağmen ltalyanın Uluslar Kurumu tarafından gelen ilk uzlaştıncı önergelere (teklıflere) karşı red ile mukabele etmij ve ayni zamanda her ihti male karşı savaş hazırlıklannı çoğaltmış ve sıklaştırmış olduğunu gördük. Bu, böyle olmak için ltalyanın kendisi hakkında en nihayet süel tedbirler alınmıyacağından emin olması ve yahud bu yolda çok kuvvetli umudlara veya vaidlere malık bulunması lâzımdır. Fransanm Ulusîar Sosyetesi genel kurulundaki sözlerine rağmen kat'î bir karar almaktaki duraklamalan ve gevşeklikleri bu cür'etin başlıca sebebi olmalıdır. Filhakika Fransa bir taraftan Ingiltereyi elden kaçırmaHabeş hastabakıetlar bir ameliyat esnannda mak, dığer taraftan îtalyayı kaybetmemek kaygılarile şimdiye kadar hep kar ParisSoir gazetesinin, Adisababa 8 bir duruşla, bugün fotoğrafçmın karşı Yedi uçaktan mürekkeb bir Rumen ışıthklar (tezadlar) içinde yüzegeldi. zel aytan, Habeş amazonlan şefi Pren sında poz aldı. hava filosu bugün Bükreşten şehrimize Hamiyetli vatandaşımız Abdurrahman Naci Demirdağ, adını taşıyan uçaklardan birinin yanında refikasile beraber... Fransanm durumu şöyle hulâsa olunabi ses Abebeşle yaptığı görüşmeyi gazetcBugün, ayni kıyafette giyinmiş, baş gelecektir. Yüzbaşı Negresco Gheorg Hamiyetli vatandaşımız muhendıs rınden General Fahreddm, İstanbul îllir: lan kasketli dört yüz Habeş kadını da henin kumandası altında bulunan filo sine bildirerek diyor ki: Uluslar Kurumunu ve müşterek «Yirmi iki yaşında, inci gibi beyaz ha var. Hepsi, harbe ve belki de ölüme Yeşilköye inerek bir müddet duracak ve Abdurrahman Naci Demirağın Hava bayı Muhittin Üstündağ, Erzurum say» misafirlere Türk Hava Kurumu tarafın kurumuna teberru ettiği 120 bin lira ile lavı Nakiye, mü'hendis Abdurrahmaa emniyeti tutalım. Fakat Italyaya da pek dişli, gül yaprağı gibi küçük ve ince ku yürümeğe hazır. Prenses Abebeş, öğle yemeğini ben dan bir çay ziyafeti verilecektir. Mısafir alınan üç yeni uçağımıza ad konma tö Naci ve refıkası, İstanbu! Hava kuruma çullanmıyarak onu nihayet Habeş sefe Iaklı Habeş Prensesi «Abebeş», bclinde ağır bir fişeklik ve narin elinde koca de yemijti. İlk defa olarak Avrupa u uçmanlar Yeşilköyden Eskişehir ve An reni dün Yeşılkoy uçak alanında yapıl direktorii lunail Hakiu, hava ttklflm • YUNUS NADl (Arkan 8 tnci aahtfeâe) (Arkan 7 nci aahifede) mıştır. Törende Ordu Genel Espektörle(Arkan 9 uncu aahifede) (Arkan 6 ncı aahifede) bir rovelver bulunduğu halde, mağrur Rumen hava filosu bugün geliyor Misafirlerimiz buradan Ekişehir ve Ankaraya uçacaklar