26 Eylül 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ON ALTINCI YIL. No: 5089 Adımız, andımızdır. 26, EYLÜL 1935 PERŞEMBE Bugün yurdda dil bayramı kutlanmak tadır. — İstanbul'da Abdurrahman Naç Demirağ uçaklarına, Samsun'da da 6 uçağ ad konuldu. — Habeş meselesinde kara vermek konseye düşüyor. — Sandıklıya il tren vardı. Her yerde 5 kuruş Dil bayramını bugün kutluyoruz Gündelik DİL BAYRAMI F.R. ATAY 1935 yazılarına dikkat ediniz. Hemen hemen hepsi terkipsiz'dir. Daha iyi bir şey haber vermek is- terim: bugünkü edebiyat dilimiz, osmanlı edebiyat dilinden ölçüle- miyecek kadar ileri, üstü f ve güzeldir. Türkçe ile anlatamadıklarını söyliyenlere inanmayınız. Herkesin fikri ka- dar dili vardır. Bütün kusurları kafamızın yalnız bir parçasında bulmakla haksızlık etmiş oluruz. Bir firenk sayıfasının karşısında durup: “— Türkçede bunu söyli - yebilirmiyiz?,, Diyenlere cevab veriniz: “— Kafanız bunu düşü- necek olgunluktamıdır?,, Büyük bir filozofumuz, büyük bir ro- sancımız, büyük bir şairimiz ol- mak için, eksiğimiz, yalnız Lârus kelimelerinin türkçede teker te ker karşılığı olmamasında . değil dir. Fransızca yazan türk yazıcı- ları, türkçede olduğu kadar yaz maktadırlar. Medrese kültüründen koptuk; fakat üniversitemizi daha yeni kuruyoruz. Buhran bütün kafa - mız ölçüsündedir. Bir dili, o dille düşünenler ve yaratanlar ilerletebilir. Garb kül- tür dünyası içinde türk düşünü - şünün ve türk yaratışmın yüksek yerini almağa savaşıyoruz. devriminin en büyük değeri bun- dadır. Az çok ve yalnız. edebiyatta çalıştığımız icin onun dili, henüz başkalarını" — fikirlerini çevirip tekrarlamal an başka bir şey yap madığımız, ilimler dilinden iler dedir. Eğer Avrupa lisanlariyle Avrupa üniversitelerinde okuyan- larımız arasından hakiki bir âlim yetişmis olsaydı, bırakınızki bu ilmin dilini de yapacaktı, fakat böyle de olmasa yeni buluşlarını yaymak için o Ksanlardan birini kullanmasına hiç bir enge de yok tu. Medresenin kendi kültürünün kamusunu yapmak için ne kadar terim uydurduğunu bili- yoruz. Dil bayramının asıl ad. kültür bayramı olmak gerektir. Atatürk, türke, hem geçmişteki, hem gele cekteki yerini aratmaktadır. Bugün ilk iş, ilim ve devlet dilini, edebiyat diline yetiştir mektir. Medrese terimleri ile üni versite felsefesi okutulamaz. Halk Çı cumuriyet, halk ile osmanl..a konusamaz. 1928 denberi arab ve fars dilleri okutulmayan bu mem lekette, ne devlet Babıali, ne üni versite medresetülkuzat, ne de başyazar servetifünümn dilini kulla nabilir. Türkiye'ni" yeni yeni anladı- Bımız büyük kuvvetine dayanarak batı medeniyeti Türkiyesinin ye ni kültür terimlerini bulmağa ça lışmalıyız. Hendese okuyan ço cuklarımızı her yıl terim değiştir- mek sıkıntısından kurtarmak — vu zamanlarını hendese öğrenmeğe hasrettirmek Hzımdır. Bizde eskiden beri dil yalnız edebiyatla uğraşanların bilmesi gereken bir sey sanılırdı. Okul ki- tablarımızın dil bozukluğunun bir sebebi de budur. Mühendis türk - çe bilmeğe lüzum görmezdi. Kita- bının anlaşılmamasında şaşılacak (Sonu 2. ci sayrfada) DİL BAYRAMI NASIL KUTLANACAK T.D.A.K, adına radyoları mızda söylev verilecek Dilimizin erkinliğini kutlamak için bütün yurdda Halkevlerinde tören yapılacaktır Ankara Halkevi İstanbul, 25 (A.LA.) — Türk Dili Araştırma Kurumu Genel Sek- reterliğinden; Dil Bayramında Türk Dili Araştırma Kurumu adı na verilecek olan söylev Ankara Radyosiyle birleştirilecek olan İs tanbul Radyo merkezinden yarın ki (bugünkü) 26 eylül perşembe günü saat 18 de verilecektir. Ankara Halkevinde Bugün saat 18 de dil bayı . a törenle Halkevinde kutlanacaktır. Bu törende T. D. Kurulunun rad.- yoile vereceği genel ayta dinlen- dikten sonra Ankara Halkevinin hazırladığı kutlamaya başlana caktır Program sudu:: Müzik mu allim mektebi talebesi tarafından Dil ve İstiklâl marşları (koro ha linde), bir açma söylevi, türk dili nin zenginliği ve esikliği hakkın - da ayrı hatipler tarafından söy - levler ve şiirler, Bay Hikmet Ri - za ve diğer müzikçiler tarafından ulusal türküler, Cumur Başkanlığı filarmonik orkestrası tarafından mu| " (Sonu 8. ct sayılada) C.H.P. Genel Sekreteri B.R. Peker geldi Birkaç za - mandanberi Av- rupa'da bulu - nan ve öteygün İstanbul'a dö . nen Cumuriyel Halk Partisi Ge- nel sekreteri Kü tahya saylavı B. Receb — Peker dün sabahki eki presle şehrimi - ze dönmüş ve durakta Finans Bakanı, Birinci Genel Enspek - tör B. Abidin Özmen, bir çok saylavlar, partililer, mıştır. gazeteciler ve dostları tarafından - karşılan - Karstaki kömür madenlerimiz işletilecek Başbakanımızın doğu yolculuğu sırasında, Kars ilinin Sarı orman ve Göle ormanlarını kurtarmak için eskiden bırakığı olan bir ma den kömürünün devlet eliyle işle tilmesi istenilmişti. Gerçekten bu bölge için pek değerli olan Kars «rmanlarını mahvolmaktan kur - taracak olan ve Göle ilçesi mer - kezine yakın bir yerde bulunan Kosar kamu u maden kömüt « ğının işletilmesi imkânlarının arap tırılması Başbakan tarafından il. gililere emredilmiştir. Türkofis ve maden genel — direktörlüğünün etüdleri müsbet sonuç verirse bu Karar vermek konseye düşüyor İngiltere ve Fransa sosyeteye sadık- İngiliz sıyasası değişmiyor Londra, 25 (A.A.) — Deyli Telegraf gazetesinin öğrendiğine göre uluslar sosyetesi prensipleri- ne kesin bağlılık hususunda İngil- tere ile Fransa arasında tam bir Abdurrahman Naci uçaklarına ad konuldu ——— —— Korgeneral Fahreddin bu yiğit türk çocuğunun yurdseverliğini anlattı İstanbul, 25 (A.A.) — Bugün saat 13 de Yeşilköy uçak alanın B. Abdurrahman Waci Demirağ da B. Abdurrahman NaciDemirağ tarafından Türk Hava Ordusuna armağan edilen 3 uçağa ad kon ma töreni yapılmıştır. llbay B. Muhiddin Üstündağ, ordu enspektörü Korgeneral Fah- rettin, bazı saylavlar, İstanbul şar- burul üyeleri, Türk Hava Kurumu oruntakları, B. Abdurrahman Na- ci Demirağ'ın anası, babası, eşi, çocukları, kendisi, birçok subay - lar ve sayısız birhalk törende ha - zır bulunmuşlardır. Saat 13 te erkinlik marşı çalın- dıktan sonra hazırlanan kürsüye çıkan türk hava kurumu İstanbul şubesi direktörü B. |. Hakkı or- (Sonu 6. ö sayıfada) B. Karahanfğerlfdi Sovyet Büyük Elçisi B. Kara - han dün Ankara'ya gelmis!! ŞİÇi anlaşma elde edilmiştir ve yapıla- cak birge harekette yalnız Fran sanın değil Yugoslavya ve Çekos- lovakya'nın da todbirlerine güve nilmektedir. Cenevre'den İtalya'yı habeş sınırlarındaki kuvvetlerini geri çekmeğe sevk edecek bir ö- nenmenin çıkması imkânsız gözü küyor. Bununla beraber ingiliz ka binesi parlamentoyu vaktinden önc . toplantıya çağırmayı lüzumlu görmemiştir. Hükümetin kanağatı harbın daha önceden çıkmıyaca - gıdır. Cenevre, 25 (A.A.) — Fransız başbakanı B. Laval, aralarında bir çok ingilizler de bulunan elli kadar kimseden telgraf almıştır. Bu telgrafta uluslar sosyetesine sadık kalacağını bildirmiş oldu - ğundan dolayı kendisi kutlanmak. tadır. Bu telgrafı imza etmiş olan öngilizler, ingiliz kamoyunu değil yalnız Afrika'daki, dünyanın & ne tarafında olursa olsun vuku £ lacak bir saldırıma kar$şı kollek (Sonu 2. ci sayıfada) Haboşıstan narb Bakanlığı