17 Eylül 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CTJMHURÎYE1 17 Evlul 1935 Taarruz başlıyor mu? [ Şehir ve Memleket Haberleri ) Dil bayramı için hazırlıklar Radyo ve toplantılar için program yapıldı Birinci dil kurultayınm toplandığı tarih olan 26 eylulde bir dil bayramı yapılacağmı yazmşıtık. Bu yolda Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliğinin son ve kat'î olarak tesbit edip Halkevlerine gönderdiği program şudur: 1 Türk Dili Araştırma Kurumu 26 eylul 935 günü radyo merkezlerıni birleştirecektir. Neşriyatın hangi radyo merkezinden verileceği ayrıca kararlaştırılarak bildirilecektir. O saatte bürün Halkcvleri dıl, tarih, ve edebiyat şubelerinin öncülüğile toplu olarak bulunacaktır. 2 Halkevleri dil bayramı için önceden hazırlanarak toplantılar yapacaklardır. Bu toplantılarda okunacak şiirler, verilecek söylevler için esaslar şunlardır: a Elden geldıği kadar öz, sade, güzel anlatılır türkçe ile yazılmış ve söylentniş olmak. b Konular genel olarak Tiirk kültür varlığının eksikliğini, büyüklüğünü ve özel olarak Türk dili denen dilin bir yandan Türk ulusunun en geniş ölçüde birbirile anlaşmasına yaradığını, bir yandan da bürün yeryüzü kültür dillerine kaynak olmuş en eski ve ana bir dil olduğunu anlatmağa yarıyacak yolda seçilmek. Siyasî icmal Cenevredeki söylevlerden sonra Balkanlı gencler Bugün Taksim abidesine çelenk koyacaklar Balkan festival heyetleri. dün mih mandarlarile beraber Büyukadadan İstanbula inmişler. kendilerine tahsis e dilen otellere gitmişlerdir. Saat on yedide, Dağcılık kulübünün; şereflerine hazırladıgı çay ziyafetinde bulunmak üzere ulusal kıyafetlerile Taksimdeki kulüb bınasına gitmişler dir. Konuklar, kulüb bahcesinde yapılan tcnıs maçlarım sevretmısler ve çay ziyafetinde bulunmuslardır. Ziyafet, akşam geç vakte kadar devam etmiş ve beş devleti temsil eden gencler samimî bır sekilde eğlenmişlerdır. Gruplar bugün de saat 15 e kadar serbest kalacaklardır. Saat 16 da ulusal elbiselerıle Galatasaray lisesi bahçe sınde toplanacaklardır. 16.10 da önde Şehir bandosu olduğu halde Galatasaray lisesınden hareketle İstiklâl caddesini takib edecekler ve Taksim Cumhurivet alanına giderek Cumhuriyet abidesine törenle çelenk koyacaklardır. Her grup namına hazırla nan çelenkler abideve konurken o grup gencleri abide etrafında yer alacaklar ve bando ile beraber millî marşlarını söylıyeceklerdir. Festival komitesinin kararile prog ramda küçük bır değişiklık yapılmış, 23 evlulde Beylerbeyi sarayında tertib e dılecek «Boğaziçi gecesi> nin 21 eylul cumartesi akşamına, 21 cumartesi akşamı Taksim bahcesinde tertib edilen (Halk gecesi) de 23 eylul akşamına alınmış tır. ma^m^mmm ftalyan delegeti Uluslar Kurumu honseyint terkettığî gün oteline donerken (Baş tarafı 1 inci tahifede) tskenderiyeye giden tngiliz harb tnilerı eelecektır. gemileri Mısır • Trablui hududunda Londra 16 (A.A.) Daily Telegraf gazetesi, Kahire aytarının sandığına göre, İtalvanlar, Trablustaki kuvvet lerini Somali neferlerile kuvvetlendirmekte ve doğu Afrikasına Trabluslu askerler göndermektedirler. îtalva hükumeti, askerlerini soy ve dıl itibarile ayni olan düşmanlarile karşılaştırmamak için, bu tarzda hareket etmektedir. Mısır Trablus sınırında toplanmış olan kuvvetler, 20,000 kişi olarak tahmin edilmektedir. Bundan başka İtalyanların denizden itibaren Jurabubaya kadar giden 150 millik bir mesafe üzerınde 3 dikenli tel hattı kurduklan haber verilmektedir. Londra 16 (Özel) Bupün birçok îngiliz harb gemileri Iskenderiye limanına varmışlardır. Halk tngiliz bahrivelıleri lphine büvük tezahürat yapmıştır. Habesistanda hazırlıklar Adisababa 16 (A.A.) On beş gün sonra bitecek olan yağmur mevsiminin sonu burada, bilhassa yabancı tecim çevenleri tarafından gitgide artan bır endişe ile beklenmektedir. Muhasama başlayınca Adisababa üzerine yapılacak ttalyan hava hücumlanndan korkan birçok Habeş ve yabancılar, bahçelerinde siperler ve sığnaklar kazmaktadırlar. Royter ajansmın öğrendiğine göre, Habes tmparatorunun, bu hafta içınde, cok Önemli kararlar alması muhtemeldir. Adisababa 16 (A.A.) Habeş hükumeti, Habeşistanda seferberlik ve örfi idarenin ilânı hakkında bir kanun hazırlamaktadır. Bu kanunun Imparator tarafından imzalanması beklenmektedir. ttalya, Beşler komitesinin tavsiyelerini red dettiği ve Uluslar Sosyetesinden çekildıği takdirde bu kanun derhal imza edilecektir. Mıtır ve tngiltere arasındaki honuşmalar Kahire 16 (A.A.) <Elcihad» gaze tesinin yazdığma göre, Mısır Başbakanıle tngiliz Üsnomal komiser muavini arasında harb halinde Mısırın durumu hakkında yapılan konuşmalar sonunda, îngiltere, Mısırın haklarmdan hiçbirisine dokunmamayı taahhüd etmiştir. tngiliz makamlan, evvelce Mısır hükumetmin muvafakatini almadan Mısırda özel tedbir almıyaçaktır. MÜTEFERRÎK Sü Bakanı geldi Sü Bakanı General Kâzım dün sa • bahki trenle Ankaradan şehrimize gel miştir. Genel Kâzım Haydarpaşa istasyonunda Istanbulda bulunan Generaller ve yüksek rütbeli zabitler tarafından karşılanmıştır. Yeni İlbay muavini dün i$e başladı •j ngiliz Dış Bakanı Sir Hoare UlusIaF II Kurumunda kurum andlaşjnasının muhafazasının Habeş meselesindeki îngiliz politikasma esas teskil ettiğini< ham maddelerin tevzii serbest bırakıl Doğu Afrikasındaki îtalyan ordula makla İtalyanın ihtiyaclarının tatmin * rında çalısmak üzere gönüllü yazılan Is edilebileceğini söyledikten sonra Fran • sız Başbakam M. Laval de bir söylevle tanbulc'"»' ltalyanların muayenesine bu bu devletin politikasını anlattı. hafta başlanacağı haber alınmıştır. Şimdiye kadar kaydedilenlerin miktari M. Laval, İngiliz Dış Bakanı gibî iki yüzü geçtiğinden, bunlar konsolosa Ulu^lar Kurumu misakının korunması * ne doktoru tarafından muayene edilecek nin Fransız politikasının temeli olduğu • * ve sağlık durumları iyi olanlar doğu Af nu, andlaşmanın ihlâl edilmesinin Franrikasına gönderilmek üzere hemen İtal sanın emniyet ve selâmetine dokunmak yaya gönderilecektir. demek olacağını söyliyerek İngiliz poli Illc partide elçilik ve konsolosane me tikasına bilâkayıd ve şart taraftarlık et murlarile, fasjst teşkilâtları ileri gelenleri, ti. Fransız Başbakanı sözlerinde bu yı Italyan banka ve sosyeteler memurları lın başlangıcında Fransa ile Italya ara sında vücude getirmeğe muvaffak oldu * bulunmaktadırlar. ğu dostluğa da değer vermişse de bunun bir haddi olup bu dostluğun hatın için KULTÜR tŞLERl Fransanm ve bütün Avrupanın emniyet Avrupaya talebe gönderilecek ve selâmetini temin eden temelin yıkılıp gitmesine razı olamıyacağını zımnen anTürkiye Berlitz Okulları Genel Dilattı. rektörlüğü tarafından her sene kendı taM. Lavalin bu söylevinden sonra Celebesinden Parise bir Türk talebesi gönnevredeki görüşmelerin Uluslar Kuru dermek üzere bir müsabaka açacağını Ankara ve Istanblu kültür Dırektörluk munun istikbali hesabına kat'î sonuc (netice) vereceğine inanmak icab edi lerine bildirmiştir. yor. Bütün seyahat ve tahsil masraflan PaFransız Başbakanının Italyan dost * ris Berlitz okullan idare reislıgine aid oluğuna kıymet veren sözleri Romada iyi lacaktır. llk talebe 1936 eylulünde hatesirler bırakmakla beraber Cenevre göreket edecektir. rüşmelerinin neticeleri hakkında da şüpZam alan öğretmenler he bırakmadığından Italyan kabinesi bilmukabele fevkalâde bir toplantı ya • llk okul öğrermenlerinden zam alan parak bu devletin Uluslar Kurumundan yüz elli kadar öğretmenin listesi dün İsçıkmasına hangi ahvalin sebeb olabilecetanbul Kültür Direktörlüğüne bildiril ğini tetkik etti ve bu toplantıya dair res» miştir. Bunlar ilkteşrin maaşlannı yeni mî bir tebliğ çıkardı. Italya hükumeti bu listeye göre alacaklardır. tebliğle İtalyanın Kurumdan çıkmasım Îstanbul ilk tedrisat kadrosü da bitgöze aldırdığına işaret ederek Cenevremiştir. Kadro bir iki güne kadar Kültür deki görüşmeler ve bilhassa beşler ko Direktörlüğüne bildirilecektir. mitesi üzerinde tesir yapmak istedi. j Istanbulda oturan Italyanlar Bugünlerde Doğu Af rikaya hareket ediyorlar 3 üncü genel Enspektör giidyor Üçüncü Genel Enspektör Tahsin bugün doğu illerine gitmek üzere Istanbuldan aynlacaktır. DEN/Z İŞLERt Denizyollarınm Karadeniz postalan Bu hafta beklenen göçmenler Bu hafta içinde Kö'tenceden üç vapur göçmenin gelmesi beklenilmektedir. Kö'tenceden gelen malumata göre bu göçmenler vapurlara bindirilmektedir. Halef ve telef bir arada: sagâa Rükneddin, solda Hüdai îstanbul İlbay muavinliğine tayin edilen îç îşleri Bakanlığı şube direktörle rinden Hüdai dün vazifesine başlamış ve eski muavin Rükneddinden işleri devir ve teslim alrmştır. Esasen şehrimizın yabancısı olmıyan ve vaktile Îstanbul mektubculuğıle Sarıyer kaymakamlığın da muvaffakiyetle çalışan Hüdaiye yeni ödevinde de muvaffakiyetler dıleriz. lçel Ilbayı tayin edilen Rükneddin dün memurlara veda etmiştir. Yakında Ankaraya giderek Bakanlıklarla temas ettikten sonra yeni vazifesi olan lçel îlbaylığına gidecektir. Denizyollan idaresinin Cumhuriyet vapuru tamirde olduğu için Karadeniz ilâve postalarının hepsinın vapurculuk sosyetesi tarafından yapılacağını yazmıştık. Fakat Denizyollan idaresî Cumhuriyet vapurunu" süratle tamir ettirmiş ve sefere hazır bir duruma getirmiştir. Bunun için Denizyollan gene ilâve postalanndaki yerini alacaktır. Almanyadan getirilen Merinoslar Geçenlerde hayvancılığımızm ıslahı için Karacabey harası civarında bir Alman özel kurum tarafından bir Merinos çiftliği kurulduğunu ve Almanyadan 500 Merinos koyunile 25 damızlık koçun geleceğini yazmıştı. Bu 520 hayvan baş dün Sirkeci garına gelmişlerdir. Gümrük muamelesi tamamlandıktan sonra bu hayvanlar der hal Merinos çiftliğine gönderileceklerdir. . Burada uzmanlar hara işyarlarına hay , van yetiştirmesini talim ettirecekler ve Uluslar Kurumu konseyinde Italyan delegelerinin toplantıyı terkettiklei yetiştirdikleri damızlıklan hükumete sagün hâdiseden tonra a/ınmış bir resim (Italyan delegelerine mahsus santacaklardır. dalyelerin boş olduğu görülmektedir) Kahire Büyük Elçimiz General Şevki Londra 16 (Özel) Kabine bu hafta dün Kahireye hareket etmiştir. Kendisine, ordu genel müfettişi ve yeni bir toplantı daha yapacaktır. SiEVKAFTA «Smırlar direktörü> refakat edecektir vasal mehafilde temin edildiğine göre, arsıulusal durum vahim bir hal aldı Genel Direktör Bursaya gitti tngilterenin Mısır hiikumetine ğından tngiliz parlamentosu fevkalâde Evkaf Genel Direktörü Fahrettin evverdiği izahat bir toplantıya çağırılacaktır. Şimdi ta velki gün şehrimize gelmiş ve bazı inceîskenderiye 16 (Özel) ttalya ile til yapmakta olan parlamento ilkteşri lemelerde bulunmak üzere dün Bursaya nin 29 unda açılacaktı. Habeşistan arasında harb çıktığı takdirgıtmıştir. Haber aldığımıza göre Istan Süveyşten geçen Italyan de Mısır sularında ttalyaya karşı tedbirbulun evkaf bakımından üç bölgeye aydenizaltı gemileri ler almacağı teyid edilmektedir. İngiliz değildir. Portsaid 16 (A.A.) cTricheco> ve nlması şimdilik mevzuubahs hükumeti bu tedbirlerin mahiyeti hak «Narvalo> adlı iki Italyan denizaltı ge Muvakkat kadronun da tekrar gözden kında bugün Mısır hükumetine etraflı i misi, dün sabah buraya gelmişler ve geçirileceği ve bazı değişikükler yapı zahat vermiştir. Süveyş kanalına girmişlerdir. lacağı hakındaki haberler yalanlanmaktadır. Kahire 16 (A.A.) Sü Bakanı, doğu Sahrada bir teftiş gezisi yapmağa ka rar vermiştir. Nakil vasıtaları tarifesi tngiliz Parlamentosu fevkalâde bir toplantıya çağırılıyor Kahire elçimiz Limanda işliyen nakil vasıtalarıle Li» a n idaresinin altı aydan altı aya düzenlenen ücret tarifesinin sonuncusunun bu ayın başından itibaren tatbik mevkiıne girmesi lâzımdı. Fakat aradan on beş gün geçtiği halde hâlâ eski tarıfe tatbik mevkiinde bulunmaktadır. Buna sebeb Ekonomi Bakanlığında bulunan tarifelet/N/VERS/TEDE rin henüz tasdık edilmemiş olmasıdır. îlgili mehafilde "buna sebeb olarak Ekonomi Bakanının tarifede bazı noktalaKayid devam ediyor Üniversitenin muhtelıf fakültelerine rı muvafık görmediği söylenmektedir. kayidler devam etmektedir. Dün kayid ECNEB/ MEHAFİLDE olanlarla beraber şimdiye kadar yazılanlar 66 kişidir. Bunların dörtte biri kız ta Bir îtalyan muharriri geldi lebedir. Italyanın tanınmış muharrirlerinden Şimdiye kadar yazılanlar içinde en doktor Luciano Morpurgo iki konferans fazla talebe toohyan.Tıb fakültesi olup vermek üzere şehrimize gelmiştir Italyan bundan sonra Fen ve Hukuk gelmek muharriri ilk konferansını yann îtalyan tedir. kulübünde, ikinci konferansını da cuma Hukuk fakültesinin bütünleme ve günü verecektir. Konferansçı bu münasözlü yoklamalarına bugünden itıbaren sebetle bir de kitab sergisi açacaktır. baslanacaktır. " , Komitenin Paris konferansında Ital * yaya gösterilen müsaadeleri esas tutaralc arayı bulmak üzere yaptığı teklifler M* Musolini tarafından münakaşaya bile lâyik görülmiyerek reddedilmişti. Beş ler komitesinin Italyayı memnun edebil * mek için Habeşistan üzerinde mandaya benzer bir himaye ve müdahale hakkı vertnesinden başka çıkar yol yoktur* Halbuki böyle birşey I Iibeşlsıanın nu kuku hükmüranisine, istiklâl ve tama * miyetine münafi olacağından azalan arasında lngilterenin daKJ bulunduğu ko M^cnin bu yolda bir teklifte bulunmasi beklenemez. Diğer taraftan Küçük Andlaşma ve Balkan Andlaşması zümreleri dahi Uluslar Kurumu misakının muhafazasım müttefıkan iltizam ettiklerini bildirdik * lerinden bu andlaşmayı müdafaa eden yöney (cephe) çok kuvvet bulmuş ve İtalyanın mevkii bir' kat daha ııkı$mı$< tır. *** Prof. Karlstrupla mukavele bozuldu «Diyarbekir Biçki Yurdundan diploma alanlar. Diyarbekir (özel) Melâhat Cemal biçki dikiş yurdunun 334335 3ers senesi mezunlarının diploma merasimi birçok gÜ7İde davetli huzurunda yapıldı. Ev hayatında yalnız ekonomiyi değil. güzel ve zarif ^iyinmeyi de öğreten Yurdun talebe adedi yıldan yıla çoğalmaktadır. Gönderdiğim resim bu sene diploma alan genc kızlan göstermektedir. Geçen yıl Üniversitemizin hukuku dü\el profesörlüğüne getirilmiş olan arsıulusal şöhretlerden profesör Karl Şetrop hastalığından dolayı bir türlü derslerine gelemiyordu. Profesör nihayet doktorların ısrarlan üzerine profesörlüğü bırak MUHARREM FEYZl TOGAY Hazırlanmakta olan program yakm mağa .karar vermiş ve raporunu Rektör da alâkadarlara bildirilecektir. Konya Evkaf Direktörüyken Islan lüğe vermiştir. Universite Rektörü pro SOSYETELERDE Ocak kongreleri yapılıyor bula Evkaf muhasebeciliğine getirilen fesörün mukavelesini feshetmekle bera İbrahim Hakkı ile Bursa müdürü iken ber diğer arsıulusal bir profesörün çağı Cumhuriyet Halk Partisi ocak kongreEski Liman Şirketinin sehrimiz Evkaf varidat Direktörü olan rılması için ilgili memleketlerle konuşma leri devam etmektedir. Mevcud 349 ocaktasfiyesi Hilmi dün vazifelerine başlamıştır. lara başlamıştır. tan yarısından fazlasının kon<?pesi yapılAPL/YEDE mış bitmiştir. Diğerleri ay sonuna kadar Tasfiye edilmekte olan eski Liman şırEvkaf Uray ihtilâfı keti heyeti umumiyesi 17 birinciteşrinde işlerini ikmal edeceklerdir. Evkafla Uray arasındaki ihtilâflı işleBir kütübhane "memurunun toplanacaktır. Bu toplantıda tasfiye işiri halletmek üzere tesekkül eden hakem Göztepe kongresinde muhakemesi . nin bir yılda bıtmemesi sebebleri araştıheyeti, her iki tarafın vermiş olduklan Kendisine Wvdi edilen kitablar üze Göztepe Parti kongresi geçen pazar rılacak ve yeni mürakıbın memuriyetî yazılı müdafaanamelerin karşılıklarım da rinde suiistimal yaparak zimmetine para günü toplanmıştır. Toplantıya îstanbul tasdik edılecektir. istemiştir. Bu karsılıklar da alındıkUn geçirmekle suçlu Yüksek Mühendis mek Parti Başkanı Hilmi de iştirak etmiştir. sonra heyet her iki tarafın şifahî müdatebi kütüphane memuru Süreyyanm mufaalarını dinliyecektir. Kongrede, Göztepe ve civannın soyhakemesine dün Ağırceza mahkemesinde sal, sağlık ve bayındırlığa müteallik işleVtLÂYETTE bakılarak bazı şahidler dinlenmiş; bu huri görüşülmüş, Kadıköy su sosyetesinden Nüthası S Kuruştur Emniyet Direktörlüğü hesabına susta tahkikat yapan müfettişlerin de ça şikâyet edilmiş, halk işlerine aid birçok ğınlmasına lüzum görülerek da\a başka okutulacak talebe bir güne bırakılmıştır. temennilerde bulunulmuştur. Emniyet Genel Direktörlüğü bu sene Türklüğü tahkir davası Bundan sonra seçim yapılmis ve yeni Iiseyi iyi derece ile bitiren 10 genci AnKalyopi ve Margori isimlerinde TürkSenelik 1400 Kr. 1700 Kr. idare heyetine Gümrükler Başmüdürü kara riukuk Fakültesinde okutacakhr. lüğü tahkir etmekle suçlu iki kadm üçüncü Altı aylıU 750 t450 Seyfi, Denizyollan Başacentası Ziya, Bu gencler sıkı bir disiplin altında ye ceza mahkemesine verilmişlerdir. Üç ayl.k 400 800 tisecek ve Hukuk Fakültesini bitirdıkleri Mahkemece bu sözleri isiten sahidlerin Tekitler idaresi mürakibi Tevfik, ihtiyat Bir aylık 150 yoktu» zaman Emniyet Genel Direktörlüğü teş çağırılmasına lüzum görüldüğünden da miralayı Mehmed ve tüccardan îzzet «ekilâtında çalıştınlacaklardır. va başka güne bırakılmıştır. tirilmişlerdir. Habeş meselesinde anlaşma ve uzTaş^ ma ihtimali azaldıkça İngiltere ile ltalyanın karşılıklı aldıklan süel ve siyasal tedbirler de o nisbette artıyor. îngiltere bilhassa Mısırda, ltalya da, Trablus < • garbde fevkalâde ve süel hazırlıklar yapıyorlar. İngiliz nakliye gemileri lskenderiyeye mütemadiyen asker, mühimmat, top, tank ve tayyare çıkarıyorlar. İngiliz kuvvetleri Bingazi hududunda Sollum da müdafaa tertibatı almışhr. İtalyanın dahi Bingazi ile Mısır ve Sudan arasmdaki hududu baştanbaşa yeniden tel C.H.PARTİSİNDE örgülerle tahkim, kuvvetli elektrik cereyanlarile teçhiz eylemişlerdir. Muhafaza[ Cumhuriyet bayramı kuvvetleri de artınlmıştır. İtalyanlar Mıhazırlıklar sırda ve İngilizler Trablusgarbde ahaliyi Cumhuriyet bayramı hazırlıkları şimdi gizli yollar ve vasıtalarla isyana tahrik den başlamıştır. Cumhuriyet Halk par ediyorlar. Bu suretle Habeş hududu katisi bununla esash surette meşgul ol dar Trablus Mısır hududu üzrinde de tehlike artmıştır. maktadır. Cumhuriyet Abone ı şeraiti •