16 Eylül 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

B u g ü n : * 2 nci sahifemizde: Şundan bundan Halid Ziya. 3 tincü sahifemizde: Hâdiseler karşısında Ahmed Ağaoğlu. 7 nci sahifemizde: Komşu yurdlarda neler oluyor? 9 uncu sahifemizde: Millî Müdafaa Vekâleti Tekaüd Şubesinde işi bitenlerin listesi. umhuriyel ]fll Sayi l 4073 Telgraf re mektırp adred: ctımhuriyet tstanbuj . Posta kutusu: tstanbul, No. 248 ve matbaa tasmile Matbaacılık n İstanbukın en büyük tuhafiye mağazas REHBER SORYANO ve HAtfANEL Sultanhamamradaki koşebaşın dan Meydancık Tayyare PiyanJJO müdiriyeti yanındaki mağazaya nakletmiştir PflZarteSİ 16 E]flul 1935 Teiefon: Baçmnharrlr n erl: 22366, Tahrlı hcyeti: 24298, "îdare Neşrlyat Şirketi. 24299 2429a Avrupa endişe içinde, Romanın vereceği kararı bekliyor! Duçe hazırlığa devam ettiğini, Hoare Laval nutuklarını umduğu gibi bulduğunu söyledi • •••••••••••••..... ^^m . Diyarbekir Ergani Dördüncü Balkan güreş şampiyonasındc hattı Osmaniyede., Ulusal güreş takımımız Ilk tren halkın şenliklerile karşılandı 1ARENOE gene şampiyon oluyor O Milletler Cemiyeti Hakikî bir barış Kurumu olabilir Paris: 13 eylul 1935 emiyetin kucağındaki bütün milletler, paktın kendilerine yüklettiği ödevleri ycrine getirmeğe daima hazır bulunmaları şartile. Ingilterenin önayaklığile Cemiyetin son durumda almak yoluna girdiği tutum bu davanın en parlak belgesi değil midir? Bilhassa cemiyet içinde bulunan biiyük devletlere bu yolda büyük ödevler düşmekte olduğu artık iyiden iyiye anlaşılmıştır. Cemiyette küçük ve orta rpillet lerin görecekleri iş yok değildir, çoktur ve çok önemlidir. O kadar ki onlarsız yalnız büyük devletler kendi başlanna doğru iş göremezler. Fakat büyük dev letlerin cemiyet içinde yapacakları işler de büyüklüklerine uygun sayılacak kadar ileridir. Sözün kısası Cemiyette büyük küçük bütün devletlerin herkes kendi yaparlığı miktarında elbirliği etmele rine ihtiyac vardır. Bütün bu elbirliği, barışın tufulması gibi yüksek bir idealin hizmetine koşulunca dünyanın rahat soluması ve gailesiz, endışesız yaşaması nihayet temin olunabilir. Cemiyette hak bakımından küçük büyük devletlerin beraberliği kabul edilmiş ol^caktıt v jy barışın tutulması hususunda hepsinin elbirliği şart koşulmuş bulunacaktır. Işte bu kadar. Bir arahk M. Musolini büyük dev letlerin bir çeşid direktuvar kurmalan nı düşünmüş ve önergelemişti. Bu alelâ cayib fikir yürüyemedi, ve yürüyemez di. Çünkü cemiyet dışında yeni ve başat bir kurum vücude getirmek istiyordu. Bir kurum ki küçük ve orta devletleri hiçe sayarak sahıbınin düşüncesinde dünya işlerini dilediği gibi kesip biçmek ik tidarile donatılmış olacaktı. Bu fikir M. Musolininin Milletler Cemiyetini çürü müş bir kadid saydığı zamanlara aiddir. Ona karşı bütün küçük ve orta devletlerin ne haklı bir itirazla ayak diremiş olduklan hatırlardadır. Bu halile fikir kendıkendıne kalsa bile yürüyemezdi. Çünkü itiraz eden küçük ve orta devletlerin hepsi ortaya büyük devletlerden hiç te geri kalmıyan yekunlar çıkarmak halinde idiler. Misal olarak Balkan ve Küçük Anlaşma devletlerini ele alabili riz. Bunlar bir araya gelince herhangi büyük bir devletten geri kalmıyan bir birlık göstermez mi? Hangi büyük devlet, hatta hangi büyük devletler böyle bir kütle ile uğraşmağı göze alabilirler? Milletler Cemiyeti çürük bir kadid değildi, yalnız onun içinde bulunan bü yük devletlerden her birinin sağa sola çekmeleri yüzünden kendi üzerine dü şen ödevleıi her zaman yerine getiremi yordu. İtalya gibi büyük bir devlet hem Cemiyet içinde bulunur, hem onu açık tan açığa hiçe saymakta devam ederse ve bu hakaretler karşılıksız kalırsa öyle bir kurumun tabiî hiçbir hayrı olmazdı, olamazdı. C e m i y e t barış işini bir ideal olarak önde tutmadıkça kurulmasınm sebebine ve hikmetine uygun bir varhk gösteremezdi. Canı sıkılan nasıl olur da Cemiyete bir tekme vurarak çizmelerini şakırdata şakırdata çıkıp gidebilir? Japonya öyle yaptı, Almanya öyle yapiı. Bu hakaretlere Cemiyet karşılık ve remedi. Çünkü Cemiyet henüz i d e aline uygun bir varlık olmuş değildi. Işte şimdi ilk defadır ki Cemiyet kendi idealine uygun bir yola dökülmüş veya dökülmek üzere bulunuyor. Banş kadar yüksek bir ideale hizmet etmeği işlerinin en başına koymuş olacak bir Cemiyet, bu ödevini hiçbir kuvvet kullan mağa lüzum bıle görmeksızin daima yerine getirebilir. Böyle bir Cemiyetin arsıulusal, pek kuvvetli, hatta en kuvvetli kurum olacagında şüphe yoktur. Cemi yet bütün hayatında belki nihayet niha yet bir defacık kuvvet kullanabilir. Ondan sonra kuvvet kullanmağa hiç hacet Italyanın Uluslar Kurumundan çekilmesinden korkulmaktadır BESNE Dün yaptığımız güreşlerin hepsini kazandık, Rumen takımı 7 güreşte galib geldi, 3 güreşte mağlub oldu. Final müsabakaları bu gece yapılacak Diyarbekir • Osmaniye Ergani hattını gösterir harita Ergani Osmaniye 15 (A.A.) Doğu Anadoluyu batıya bağlıyan ve umhuriyet idaresinin çelikten timsali olan demiryolu Ergani Osmaniyeye u aşmıştır. Yeni bir hayat müjdecisi olan bu ö nemli hâdise bütün halkın coşkun şenlikerile karşılanmış ve bu münasebetle bü yüklerimizin adlan şükranla anılmıştır. Ingiltere, Mısırda harb tedarikini tamamladı, Habeşistan birdenbire seferberlik yapmak üzere bütün kuvvetlermi toplamağa devam ediyor M. Zaimis istifa etmiyecek General Panayotakos yerini muhafaza ediyor îtalyan hava kuvvetleri Roma 15 (A.A.) Bakanlar meclisinde Duçe, Bolzano içtimaındanberi askerî ve siyasî vaziyetteki inkişafa mü teallik etraflı izahat vermiştir. Askerî noktai nazardan ttalyanın şarkî Afrikadaki hazırlıklan, îtalyayı srferberliği yapılmak özere bulunan faık Ha 56 kiloda Hüseyin, Yugoslav güreşçtnni yenerhen Dördüncü Balkan güreş şampiyonasına dün Taksım stadyomunda dört binden fazla kalabalık bir seyirci kütlesi önünde devam edilmiştir. Saat ikiye doğru radyo ile bir gün evvelki güreşlerin neticeleri, takımların vaziyetleri ve yapılacak müsabakalar bildirildi. Birinci günde yapıian müsabakalar esnasında An, karalı Hüseynin kaburga kemikleri kın» larak sakatlanması yüzünden Türk takımının altı kişi kaldığı hakkındaki haber büyük bir teessür uyandırmıştır. Takımımızın en kıymetli güreşçisi olan Hüseyin, uçusa hazırlamyor beş kuvvetlerine karşı emin bir vaziyere sokmak için mütezayid bir faaliyet arzedecek şekilde yapılmaktadır. Duçe demiştir ki: * Bazı Bingazi muhacirlerinin iz har etmiş olduklan endişe dolayısile Lib(Arkan S inei »ahifede) Cenevrede kararsızlık var! Duçe Uluslar kurumunun kararına boyun iğecek mi italya, kurumun Habeşistanda temin edeceği kısmî imtiyazları teşekkürle kabul etmelidir, diyenler çok.. [Sureti mahsusada gönderdiğimiz arkadasımızdanl Cenevre 13 evlul Evvelâ Parîste îngiliz Haricı oplanan Üçler konferansının iflâsı, ye Nazırt U sonra da İtalyanın Cemiveti Akvam luslar Kura konsevifl içtima halinde terketmesi manda nutkuCenevrevi üç kol, büyük müşkül kar nu soylerken şısında bırakmıştı: 1 İtalya Habeş ihtilâfı. 2 italya İngiltere ihtilâfı. 3 İtalya Cemiyeti Akvam ihtilâfı. Bunlardan birincisinin topsuz tüfeksiz halli mümkün değildi. İkincisinde hiçbir anlaşma yolu görünmüyordu ve üçüncü ihtilâf, günden güne daha ger gin, daha ciddî, daha vahim bir hal alıordu. Malum olduğu veçhüe Üçler konferansında Fransa ve İngiltere, İtalpaya Habeşistanda muhtelif imtiyazlar teklif etmişler, hatta Eritreyi İtalvan Somalisine raptedecek. oldukça geniş bir toprak parçasını vereneğe kadar ileri gitmişlerdi. Fakat İtalya bu teklif yekun reddetmiş ve hüsnü niyetle""başleri munakaşa değıl, müzakere bıle et ladığına şüphe olmıvan bu konferan meğe lüzum görmeden bir kalemde top(Arkan 4 üncü tahifede) lllllllllınııntliltMlllltllltlMtlltlllttltltııtııııııııııfffMtiflııııııtfiıııiMIIHIIIfMfltrilMIIIIfltlilfutMlllllflOtllHlfftfllilliltlfllflllllllltlınMMtllltlllilMI Atına 15 (Özel) Başbakan Çaldaris dün Cumhur Baş kanı Zaimisi ziya ret ederek uzun • boylu konuşmuş • tur. Başbakan bu konuşmalar arasın da hükumetin alacağı fevkalâde tedbirler sayesinde ya pılacak genovla ın (ârayi umumi renin) serbest ve Yunan Cumhttr hilesiz elde edile Başkanı M. Zaimiı bileceğini Cumhur Başkanına teyid eylemiş, Cumhur B?.şkanı da istifa etmek niyetinde bulun madığ/ıı söylemiştir. Atina 15 (Özel) Rejim için yapı acak genoya bütün Yunanlıların işti ak edebileceklerine dair olan karar namenin bir beyanname ile nesrine karar verılmiştir. Genoydaki ekseriyet nısbetinin yarıdan fazla olmak üzere kabul edileceği muhakkaktır. (Arkan 8 inci »ahifede) Muahedelerin tesbi ettiği vaziyet değişirse.. Türkiye bunları, ancak Boğazlarm bugünkü askerî rejimi değiştirilirse kabul edecek YUNANÎSTAN }° K A RA D E N i Z== Karade^z bogazı'= Eski Kraltn fikirleri Atina 15 (Özel) Bir av kadar once genovu beklemeden eski Kralın Yunanistana dönmesini elde etmek için Londrava gitmiş bulunan eski bakanlardan ve koyu kralcılardan Mavromıhalis dün Londradan gelmis ve gelir gelmez de hemen General Kondılısi bularak Yu (Arkan 7 nci »ahifede) İtalyan gemileri Yunan sularında denizin derinliğini ölçüyorlarmış! Atina 15 (Özel) Denizin fırtmalı olması dolavısile Sumpumda ıssız. Arsıda adacığı ö>"ne gelib demir atmış bulunan üç İtalvan harb gemisi dün meçhul bir semte gittıkten sonra tek rar avni mahalle gelmislerdir. Bu ge milerin denizin derinliğini ölçmekte olduklan anlaşılmıştır. Cenevre 15 (A.A.) Özel aytarımız bildiriyor: Dış İşleri Bakanımız doktor Tevfik Rüştü Aras Uluslar Sosyetesi asamblesinde aşağıdaki divevde bulunmuştur: < Umumî müzakere esnasında tes lihat bakımından herkese eşit muamele vapılmasından bahsedıldi. Bu münasebetle silâhlan azaltma hususunda eşit gayriaskeri mıntakalart gösterir harita liğe varılmak imkânı hâsıl olamamasına karşı derin teessürlerimi bıldirmek ten kendimi menedemedim. Maamafih" silâhsızlanma konferansı işlerinin te vakkuf halinde olmasma rağmen bu hu» sustaki ümidimiz tamamen kaybolmuş değildir. Bu silâhsızlanma bahsi dolayısile g& (Arkan 4 üncü aahifede) ııııiMiıtiMiMiııııııiınııııııııiMniMifiııııııııiMiMiıiMiııııiMiıiMiıınııııııııiHnınmfnılııııımınıııııııııınmııııııırmıııııtıitııiMiııııııiMiııııınıııiıt Dost Sovyet heyeti Alman bayrağı değişti! Hitler dün Rayştağda bir söylev verdi, dış ve iç siyasalarını anlattı Nurenberg 15 (A.A.) Rayhştag toplantısında bir söylev veren Hitler demiştir ki: « Bizim birinci rehberimiz, barışa karşı olan büyük ve ölçülmez aşkımız olmalıdır. Alman ordusunun vücude ge tir Im^indeki amacımız diğer uluslan hürriyetinden mahrum etmek değü, fakat kendi hürriyetimizi müdafaa etmektir.» Hitler, bundan sonra Almanyanın kendisini ilgilendirmiyen meselrlerle uğ aşmak ve bu meselelere kansmak iste mediğini söyledikten sonra Memel me elesine dokunarak demiştir ki: « Memel vatandaşları, birer cani den daha fena muameleye t?bi tutulmuşlardır. Litvanya hükumetinc yapıian büün müracaatler, faydasız kalmıştır.» Hitler, Uluslar Sosyetesini bilâhare Ankarada büyük törenle karşılandı. Kayseri Kombinası bu sabah törenle açılıyor İmam Yahya öldü mü? Geçenlerde Yemen Emiri İmam Yahvanın tahttan feragat ettiği haber ve rilmis, sonra tekzıb olunmuştu. Şimdi .Halebde cıkan bir gazete de şu haberi 'vermektedir: «Bir aile münakaşası esnasında akrabasından biri tarafmdan kama ile yaralanan Yemen İmamı Yahya, yaşlı ve seker hastalığına müptelâ olduğu ci hetle. ifakat bulamıvarak, iki gün can çekiştikten sonra vefat etmiştir.> 20 İLKTEŞRİN PAZAR Genel Nüfus Sayımı Sayım yurdumuzun her tara fında ayni günde yapılacak ve bir günde bitirilecektir. Bunun için herkes yalnız bu Dün tstanbuldan gıden heyet Haydarpaşa Ankara 15 (Hususi) Kayseri kombinasınm açılma töreninde buluna cak olan Sovyet Rusya ağır endüstri komiser yardımcısı M. Piatokofun başkanlıgmdaki heyet, bugün eksprese bağlanan özel vagonla Ankaraya gelmiş, istasyonda Ekonomi Bakanı Celâl Ba yar, İlbay ve Şarbayla Sümer Bank, Dış İşleri Bakanhğı işyarlan, Sovyet garında... lunduğu yerde yazılacaktır. tstatistik Umum Müdürlüğü Başvekfilet YUNUS NADt (Arkan 4 üncü tahifede) (Arkan 3 üncü »ahifede) 7fcf. Hitler bir törende J Büyük Elçısi Karahan, Sovyet Büyük Elçilik işyarları tarafından karşılanmış lardır. Sayın konuklarımız Ankarapa lasa misafir edilmişlerdir. Halk komiser yardımcısı M. Piato kof, M. Karahanla beraber, Ekonorni Bakanlığına giderek Celâl Bayarı ziyaret etmiş ve M. Vorobiyofla birlikte II (Artmm § tmet