21 Ağustos 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: İkraci sahifede: Siyasî icmal, Üçler konferansındaki manevra ve iktısadî abluka Üçüncü sahifede: Yüdızda bayram . Halid Ziya Uşaklıgil Beşinci sahifede: Yüksek öğretime giriş Kâzım Nami, Yolculuk notları Selim Sırrı Tarcan Yedinci sahifede: Komşu yurdlarda oluyor? . Sayi: 4047 umhuriyet Telgrat *e mektap adresl: cumhurlyet, İstanbul . Posta knten: îstanbul, No. 246 ve matbaa fasmüe Matbaacalık ÇarŞaiTiba 21 AjllStOS 1935 Teiefon: Başmnlîarrtr re ert: 22366. Tahrir heyett: 24298, tdare ve Neşriyat Şirketl, 24299 24290. Güzel Istanbulu Güzelleştirmek Istiyen cemiyetler dalardan sonra Boğaziçini ve çok geçmeden Çamlıca taraflaını güzelleştirme cemıyetleri kurulduğunu gördük. Bu pek iyi bir alâmettir. Demek ki İstanbulun güzelhği hakkmda îstanbullulann kendı vicdanlarında bir ürperme, bir uyanma başlaraıştır. Hakıkaten bir şehri güzel kılmak, hele İstanbul gibi esasen güzcl bir şehri kendi yaratık güzelliğıne uygun yüksek bir derecede güzelleştirebilmek için şehir halkının bu çok temız ve çok güzel işe ilgi göstermesi en kestirme çaredır. Böylelikle yakın bir zamanda bu meselenin istanbul şehri idaresi demek oian Şarbaylığına (beledıyesine) kadar geldığmi görmeklığimiz ıhtimali yok değildir. Halk en ileri bir hızla kendi şehrinın güzellığini kendisine iş güc edmirse, halkın seçıp yolladığı Şarbaylık Kurumu da tabiî ayni yolda yürümeği kendisine başlıca ödev bilecektir. Şimdıki halde ve şirodiye kadar bu zıhniyetin bizde İstanbul için söylüyoruz pek belirememiş olduğunu itiraf etmek zorundayız. İstanbul, son yılların gelişigüzel yapıları yüzünden onarılması hiç kolay olmıyan bozukluklara, çirkinliklere uğratılmıştır. İstanbulu iki şey harab ediyor: 1 Gittikçe eskiyerek yer yer fena manzaralar topluluğu haline gelen eskı ahşab evler, 2 Gelişigüzel yapılmasına göz yutnulan yeni beton yapılar. Bu hakıkati apaçık görmek için Uskü3ara ve Cıhangir üstüne şöyle bir göz atmak yeter. Yapmıyoruz fena, yapıyoruz fena. Halkta uyanmağa başladığını memnunıyetle gördüğümüz içten gelme ilgi gittikçe ilerliyerek bu fenalıkların ö'nüne geçılebıleceğini, gbnüllere ferahlık yeren kuvvetli bir umud halınde karşılı Habeşistanda harb muhakkak Eski Efgan Kralı Ingiliz kabinesi yarın fevkalâde olarak toplamyor, Italyanlar tayyare kuvvetlerini artırdılar, M. Eden Küçük Andlaşmaya izahat verdi Londra 20 (Özel) Ingiliz kabinesi İtalyan Habeş ihtilâfını tetkik etmek üzere perşembe günü fevkalâde bir toplantı yapacaktır. Bu toplantıya başkanhk edecek olan Başbakan Mister Baldvin bu akşam Fransadan yola çıkacak, yarın Londraya dönmüş bulunacaktır. Dış İşleri Bakanı Sir Samuel Hoare dün Sendrigen şehrine giderek üçler konferansındaki konuşmalar hakkmda Kral Corca şifahî izahat vermiş ve Londraya dönmüştür. Sır Samuel Hoare bu sabah Dış İşleri Bakanlığında M. Edenle u zun bir konuşmada bulunmuştur. İngiliz kabinesinin bu toplantısından bahseden Deyli Ekspres gazetesi üçler konferansının dağılmasından Italyayı mes'ul tutarak diyor ki: «îngiltere dünya sulhunu lemin etmek ödevini üzerine almış olduğunu filen ishakem komisyonunda beş hududu ihtilâfını tetkik eden komispat etmelidir. Şayed îtalya Habeşistana 1928 andlaşması hükümlerine uymakta yonun bugünkü toplantısında ilk defa okarşı harbederse İngiltere Süveyş kanalını kapamalı, silâh ambargosunu kal olduğunu söylemiştir. Kotarma bakımın larak beşinci üye M. Politis de iştirak dırmalı ve îtalya ile ekonomik münase dan yeni bir aytışma temeli mevcud o etmiştir. lup olmadıgı sorusuna, M. Aloizi «Hiç Habeş delegesi komisyonun îtalyan batmı kp5"ielidir.» böyle birsey göremiyorum» demiştir. Habeş hududunu tesbit edemiyeceğini M. Aloizi de bedbin Hudud komisyonu toplandı ileri sürmüştür. îtalyan delegesi buna itiParis 20 (A.A.) M. Aloizi, gazetecilerin yeni sorulanna verdiği cevabLondra 20 (Özel) îtalyan Ha Efganistan karışacak mı ? Fransızlar «Harbin Avrupaya sirayet etmemesine çalışılmalı!» diyorlar Amanullah Han sınır üzerindeki Efgan karakollarına hücum için hazırlık yapıyormuş Rus Efgan sınırındaymış Efşan • Rus sınırından bir gb'rünüt Londra 20 (A.A.) Petit Parisien gazetesine göre, Rus Efgan sınırı ya kininde bulunduğu söylenilen sski Kral Amanullah sınır üzerindeki Efgan ka rakollarına hücum etmek için hazırlık yapmaktadır. Eski kralm hararetli bir taraftarı olup Amanullah yeniden tahta geçtiği takdirde önemli bir mevkie atanacak olan fakır Lenamın bu hareketin elebaşısı olduğu söylenmektedir. Harbetmek üzere kabileleri bir araya tophyan Lenam, kendilerine zengin ganimetler vadetmektedir. Maamafih, Amanullahm Rus Efgan sınırı üzerinde bulunduğunu teyid edecek hiçbir delil yoktur. (Arkan 9 unca sahifede) Izmir panayın açılıyor Bakanlar Kurulu için burada kalan Başbakan yerine Ekonomi Bakanı bugün tzmire giderek sergiyi açacak Bulgar vahşeti Bulgar askerleri dört Türkü feci şekilde öldürdüler Bulfiraristan Türkler Hn oluyor Mekteblerde kayıd başladı ve çok kolaylaştırıldı Bütün kültür teşkilâtında geniş değişmeler yapılıyor, Atatürk Üniversitesi hazırlığı ilerledî **** Demek şîmdiki îıa!de<<*rıerfesTİ%dT semtine önem vermekle ışe başlamak yolunu tutmştur. Giderek herkesin her tarafa önem vermeğe doğru ılerilediğini görebiliriz. Bir şehır yalnız bir tarafıle değil, Bakanlar Kuru "~ her tarafıle güzel olur. Şimdılık semtlelu, bugun Cumhur rin güzellıklerini ve güzelleştırilmelerıni Başkanı Atatür gözönüne alan özel uyanıklıkları ve canlı kün başkanlığı al » girişitleri genel bir hareketin güzel bir tında Floryada, A başlangıcı olarak alıyor, onun için çok tatürk için yeni yaseviniyoruz. İtiraf edelim ki eskıden İspılan köşkte top tanbul, bugüne nisbetle çok daha güzellanacaktır. dı, ve gene itiraf edelim ki dedelerımiz Başbakan İsmet zamanındaki ürbanisme (şehircilik) fikİnönu, bu toplan rinin bugün bizde ancak yenı yeni yalnız onda biri canlanmağa başlamış bulunu tıda bulunmak için İzmir yor. Büyük Türk mimarları yaptıkları Arsıulusal Panayınnı açmak güzel binaların yanlarına dikılecek ağaclarla nasıl bir ahenk teşkıl edeceklerme üzere İzmire yapaEkonomi Bakanı dün Nurkalem fabrikasında kadar düşünmüşlerdi. Onlar }alnız bir cağı geziyi geriye bına yapmıyorlar, sanki bir tablo yapı bırakmıştır. izahat alırken yorlardı. Bir parça düşünerek seyretBugünkü Bakanlar Kurulu toplantı geçirıleceği umulmaktadır. mekle bu güzellik fikrinden nekadar u smda acele görüşülmesi gereken birçok Ekonomi Bakanı gidiyor zaklaşmış olduğumuzu şaşarak görebili işlerin inceleneceği, bu arada İstanbul Ekonomi Bakanı Celâl Bayar bugün riz. Teiefon sosyetesinin satın almmasına yanında Sumer Bank Genel Direktöru daır hazırlanan anlaşmanın da gözden (Arkası 7 nci sahifede) Adaları Güzelleştirme Cemiyeti kılavuzluk ederek Adalar halkma dedığimiz Fakat kendisine yol göstererek oralarda tane mükemmel park vücude gelmesi işmazbatayı imzalatmağa başladı mı? Bu güzelleştirme adına yapılacak işlerden ten bile değildir. Zaten güzellik gayreti mazbatada Adalar ahalisi yalnız bunîa ilkinin Büyük Çamlıca tepesini, imkân halkta o kadar çoğalabilir ki giderek orın güzelleştirilmelerinde kullanılmak ü elverebildiği kadar geniş bir alanda, şeh ralarda her evin kendi âleminde küçücük zere vapur biletlerine birer kuruş eklcn re maletmek olacağını söyliyehm. Yu«uf bir park olduğu görülebilir... mesini hükumetten istiyeceklerdır. Buna Izzettin köşkünü ve hatta daha ilerilerini YUNUS NADİ bir kanunla izin verilmek için halkın böy içine alacak geniş bir alan. Yalnız İstanle bir istegine ihtiyac vardır. Buna bula bakan tarafında değıl, tepeyi arkailâve olarak Adalarda oturmağa gelecek lan itıbarile de her yanında böyle mülkiler de ayrıca kira bedellerinin % 5 i ka yeti şehrin olacak bir duruma koymalı. Ve dar bir parayı, gene Adaların güzelleş sonra hemen burasının ağaclanmasına getirilmesi işi için vermeğe borclu tutulabı çilmelidır. Ağaclarla çevrelenmiş bir lirler. Yalnız bu iki kalemlik para, Ada Çamlıca tepesindeki çok geniş tarasah lan birer cennet yapmağa yeter. Kınah yayvan otel ve kazino bütün bu semti adanın bile ağaclar içine gömüldüğünü cennete çevirecek bir başlangıc olur. O düşünün bir kere. Her Adanm zümrüd otele kim mi gider, o kazino ne iş mi göMarmara ortasına oturtulmuş birer çiçek rür? Bizim düşündüğümüz şartlardaki Nasıl doğuvor, nasıl büyüyorlar? buketi halinde güldüğünü gözönüne ge bir otel ve kazinonun dolup dolup boşaMektebde, aile içinde, kanun kartirin bir kere. Bu Adaların denızinde ve lacağını biz en kat'î inanımı^la şımdıden şısmda vaziyetleri ve müşkülleri karasında gönül eğlendırici bınbir güzel temin ederiz. Orada İstanbul halkı gönül nedir?. Memlekette kâfi alâka gölik ve iyiliğin yükselip taştığını görebile hoşluğu ile vakit geçirecek bir yer bulrüyorlar mı, onları nasıl koruyor, ceğimiz günler hiç uzakta değilse bu u maktan çok memnun olacaktır. Şimdi sıhhatlerine terbiye ve seciyele ğurda hemen çalışmağa koyulmajdığımız bütün İstanbulda böyle dörtbaşı mamur rine ne dereceye kadar ıtina edi dan daha tatlı ne iş olabihr? olarak gönül hoşluğu ile vakit steçirectk yoruz? Adalar için böyle. Bu yalnız Adalar. bir tek dahi yer yoktur! Arkadaşımız Suad Derviş kâh aİstanbulun her yanı Adalar kadar güzelÇamlıca taraflarını güzelîeştirecekler nalar, babalar, doktorlar, hocalar, dir. Nedir o Boğaziçleri, nedir o Çam için Çamlıca tepesi sadece bir başlangıcmekteb müdurleri, avukatlar hatta lıca tepeleri, nedir o hatta Süleymaniye dır, ve oralarda yapılabilecek bınbir gübizzat çocuklarla görüşerek, kâh ve Fatih semtleri, nedir o Bakırköy ve zellikten tek bir taneciğidir. Daha yapıkendi müşahedelerini yazarak bize Yeşilköy tarafları?.. Hangi birini saya lacak birçok işler vardır. Oralarda her bütün bu suallerin cevabmı vere lım? Bütün bu yerleri güzelleştirmek için ev, her bağ, her köşk kendi etrafım yecek. memleket için çok önemli o yapılacak işler sanılabileceği kadar, hak mişli yemişsiz ağaclarla süsliyecektir. Alan bu meseleyi gözlerimizin önükından gelinemiyecek kadar büyük şey ğac meselesi... Bu para ile pulla değil, ne serecektir. ler değildir. Meselâ Çamlıca sırtlannı ele sadece özenle ve merakla olacak bir iştir. * alalım. Orası için kurulan cemiyetin ne O taraflarda Üsküdardan başlıyarak ler yapmağı düşündüğünü bilmiyoruz. Çamlıca tepesine vanncıya kadar üç dört IIIIMtMlllMMMIIIIIininUIIIMtlltlltMiltllllllMillllllllltMIIIIIMIIIIIIUIIIIIIIIlllitlHltllllMIIMIIIIIIt IIIIIIIMItllllllllllllMIIHHIIIIlllllllllllllllllllll Yeni anketimiz Çocuklarımız ne halde? Sofya 20 (Özel aytarımızdan, telefonla) 15 ağustos perşembe gecesi köy camisi yakinınde büyük Eğercılik karyesmde Gökgöz oğullarından 50 yaş lannda Feyzullah olğu Abdullah ve kardeşinin çocuğu Ömer oğlu Cafer ve kenMekteblerde dün kayid muamelesi... dılerine misafirliğe gelen damadlan, Dünden itibaren, gerek Kültür da amelelerinin yapılması bildirilmi^tir. Maçek karyeli birısi daha. bostanda uiresinde, gerekse lise ve orta okullaıd* Kültür direktörlüğünün bu yavımına yurlarken süngülü dört asker gelerek yeni ders senesi için faaliyete baslan göre talebe velileri hiçbir evrak hpzırbunlan kuşakla bağladıktan sonra biraz mıştır. Dün kayid ve kabul muamele lamadan okullara müracaat edecekler ötedeki Arda nehri kenarma getirmiş sinin ilk günü olmasına rağmen lise ve ve orada imza edecekleri basma be\ an» (Arkası 8 inci sahifede) orta okul kapılarmda büyük bir kala namelerle çocuklarmın kayid muame balık toplanmış bulunuyordu. lesini bitirmiş olacaklardır. Kültür Bakanlığımn kayid işlerini on Kayid ve kabul işlerinin on gün ıçinde ikmali hakkmda Kültür Bakanlığı güne sıkıştırmaktan bir maksadı da, linın verdiği emir üzerine, bu müddetiî se ve orta okullara gırecek talebe mıkazlığma işaret etmiştik. Memnumyet tarmı bir an evvel anlamak ve icab e ve teşekkürle haber aldığımıza görr derse ona göre tedbir almaktır. Bunun Kültür işleri direktorlüğü bu husustaki içindir ki her lise ve orta okulun 31 aneşriyatımızı hüsnü telâkki ederek hem ğustos gününe kadar kaydettiği nam talebe velılerinin beyanname almak i zed talebe miktarı o gün akşam Kültür çin Uray (belediye) dairelerinde, polis Bakanlığma bildirılmiş olacaktır. Budapeşte 20 (Özel) Galatasaray karakollarında vakit kaybetmesinin ö Kültür teşkilâtında değişiklikler Alman malumata nazaran Bakanlık, takımı bugün Peştenin Şroksar takımıle nüne geçmek, hem de bu on gün içinde kayid ve kabul işlerinin bitmesini te yeni ders senesinden itibaren başlan karşılaştı. Stadda 3,500 kadar seyirci vardı. Futbol sahası çok bozuk ve kum min etmek üzere dün lise ve orta okul mak üzere Bakanlık genel direktörleri, Kültür direktörleri, lise, orta okul di lu idi. Takımımız maça şu kadro ile çık lara yeni bir tamim göndermiştir. Bu yayımda (tamimde) çocuk velile rektör ve öğretmenleri arasmda geniş tı: Necdet Hüsnü, Osman Faruk, İbrahim, Kadri Necdet, Münevver, rinin ilçelerden (kaymakamlıklardan) ölçüde bir değişme listesi hazırlamış beyanname getirmeden okullarda bu tır. Bu değişme listesine göre İstanbul Şeref, Fazıl, Danyal. îkinci devrede Şerefin yerine Gündüz lunan basma beyannamelerin kendile Kültür direktörlüğüne, Genel Müfettiş rine imza ettirilmek suretile kayid mu(Arhası 4 uncu snhitede) (Arkası 4 üneü sahifede) Galatasaray dün Peştede yenildi Macar takımı güzel bir oyunla 52 galib geldi Trakyada yapılacak manevralar = ilk yazi yarınki sayımızda = Trakyada, bugün başlayıp üç gün sürecek askeri nanevralar yaptlacağınt yazmıştık. Genel Kurmay Başkanı [Büyük Erkânıharbiye Reisi] Müşir Feozi Çakmak ta manevralarda hazır bulunmak üzere Trakyaya gitmiştir. Resmimiz hareket halinde bu tunan bir süvari kıt'amızı göstermektedir.