20 Ağustos 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: tkinci sahifemizde: Siyasî îcmal; Üçler konferansı niçin akim kaldı? Üçüncü sahifemizde: Anadolu notları Reşad Nuri. Beşinci sahifemizde: Fikirler Hüseyin Rahmi. Hâdiseler karşısında Ağaoğlu Yedinci sahifemizde: Komşu yurdlarda neler oluyor? Atlas Okyanusunda tayyare rekabeti. .n.e İSTANBUL . CAĞALOÛLU , S3)fl ı 4U40 Telgraf re mektnp adresi: Cumhuriyet, tstanbul . Posta kutusn: tstanbul, No. 248 Teıefon: Bagmuharrtı re evi: 22368. Tahrlt hfyeü: 24298, Idaro ve matbaa kısmlle Matbaacüık re Neşriyat Şirketl, 24299 2429a umhuri Salı 20 Apustos 1935 Musolini Yüzün neden kara? Selasiye Bizlm memlekete gel, baK senln yOzQn de nasıl karaolur!. ı ItalyanHabeş işine Siyasal ve süel Bir bakış O talya bütün Habeşistanı nufuzu altına almak istiyor. Maksadına erişmek içirî de, kendini, herşeyi göze almış gösteriyor; Habeş İmparatoru da esareti kabul etmektense müstakil ölmeği üstün gördüğünü söylüyor ve memleketini müdafaa için var kuvvetile hazırlanıyor. Eğer, bir harb, yalnız bu iki devleti boğaz boğaza getırecek olsaydı bu iş te; eninde, sonunda, Japonyanın senelerdenberi Çinin başına getirdiği işlere benziyebılirdi. Halbuki bu mesele de, başta Ingiltere olmak üzere, başka devletler de ilgili (alâkadar) dirler. lşte asıl meselenin güçlüğü de bundan ileri geliyor. Ingilizler; Mısırın bugunkü zenginliğini meydana getiren Nilin kaynağı olan ve îtalyanm Eritre sömürgesine (müstemlekesine) 200 kilometro mesafede ve Habeş topraklannda bulunan Tsana gölünün İtal yanların eline geçmesi ihtimali kar şısında çok hassas bulunuyorlar, onun için bu işin harbsiz sona ermesini is tiyorlar. Halbuki İtalya, bu işin harb siz bitemiyeceğmi söylüyor; runkü bu takdirde bütün isteklerini elde edemiyeceğini biliyor. Söz D Musolini ((italyan ulusu bu, çok mühim anda ileri atılacak ve bütün engelleri yıkacak)) dedi diplomatlardan çıktı Başbakan bu akşam veya Bakanların incelemeleri yarın Izmire gidiyor Ekonomi, İç İşleri, Sağlık ve Finans Bakanlarî dün dairelerinde tetkik yaptılar Ayîn yirmi iki sine tesadüf eden önümüzdeki per şembe günü açılacak olan Arsıulusal İzmir Panayırının açılışı törenine Başbakanımız İs met İnönü başkan Iık edecektir. İs met Inönü bu ak şam veya yarın sabah Izmire hareket edecektir. BaşbakanımızaEkonomi Bakanı Celâl Bayarla di ğer Bakanlardan bazılarınm ve İz mir ve havalisi sayBaşbakan lsmet tnönü Floryada lavlannın refakat etmeleri muhterreldir. Ereğlısındeki pamuk fabrikasımn i'letilmesine önümüzdeki sene mayısmda başNazilli fabrikasımn temel lanacaktır. Nazilli fabrikasımn önümüzatma merasimi Ankara 19 (Telefonla) Konya (Arkan 4 üncü sahifede) îngiliz kabinesi fevkalâde bir toplantıya çağırıldı, Habeşler hududda tahkimata başladılar, AIoizi Habeşistanın askerlikten tecrid edilmesini istemis! Diğer taraftan Musolini burdan başka belki, bir de, İtalyan halkmm gö zünü bir müddet için dışarıya çevir mek ve iç işlerinde daha serbest kalmak gıbi bir fıkir beslemekte bulunnıuş o labilir. Çünkü faşizm son senelerde eski mevkıini herhalde biraz kaybet miş gibidir. Parıste toplanan Üçler Konferansı ise bu işi bir düzene koyamamıştır; koyabileceğe de benzemiyor. Şu halde, iş nereye varacaktır? Şüphesızdir ki bir harbe. Çünkü, İtalya, artık adımını geri çekemiyecek kadar P ö t î Parfzyen dilmesînî ileri gıtmiş; nıhayetsiz masraf yapmış, gazetesi yazıyor. Arnavudluğun bu kararı almasına sehalkın fikrini bu harb için iy'ıze hazırRomanyada çıkan beb olan şey, İtalya hükumetinin ver Italyan Baabakant Afrîkaya giden askerlere soylev verirken lamıştır. Hıç kârsız ve yahud sözde mekte olduğu tahsisatı kesmesi ve halParis 19 (AJA..) Eden ingiliz Lavalin İtalyan delegelerine yaptı akşam uçakla Paristen buraya geldi. Kurentol gazete kalacak pek az bir kârla geri dönmesi, si, Arnavudluğun buki Arnavudluğun paraya çok ihtiyaa büyük elçiliğinde Habeş elçisi Tecle ğı göret daha ziyade şekle aiddı. Fran Yarın Dış İşleri Bakanı Sir Samuel dünya sıyasasmdaki italyan nüfuzunu Türkiye, Yunanis bulunmasıdır. havarıyatı kabul ederek kendisine sız Bakanile İtalyan delegeleri arasın Hoarele görüşecektir. azaltır, Musolininin şahsî otoritesini tan, Romanya ve Bu hükumet Balkan Andlaşinasma konferans hakkmda uzun uzadıya ma da yapılan bu konuşmada, bilhassa gaM. Edenle beraber Parise gitmiş okırar ve mevkiini fena halde sarsar; girmek için Türkiye, Romanya ve Yu zete aytışmalarında karşılıklı itıdal lan Dış İşleri Bakanı daimî müsteşarı Yugoslavya hüku hatta îtalyada rejimin değişmesine bi lumat vermiştir. metleri arasında goslavyanın kendisine, bir yıl içinde, Laval ile Eden arasında yapılan gö tavsiyelerinde bulunulmuştur. Sir Robert Vansittart Başbakan Mister le sebeb olabılır. mevcud B a l k a n dört taksitte verılmek üzere. kırk mıl İtalyan Habeş hakem komisyonu Baldvinle görüşmek üzere Aix Les Şu halde bu ıki şıktan birisi muhak rüşmede, İngiliz ve Fransız hükumetAndlaşmasına gir yon altın franklık ödunc para verme lerinin, Uluslar Sosyetesi konseyinin 4 saat 17 de burada toplanacaktır. Bains şehrine gitmıştir. kaktır: mesi için Bükreş lerini şart koşmaktadır. Verilecek bu eylul toplantısına aid hazırhklar için İngiliz ve İtalyan delegasyonlanmn Başbakan yarın akşam Londraya A) Afrikada bir harb. siyasal mahfılle paraya karşıhk olmak üzere de Arna B) İtalvada dahilî buyük kanşıklık devamlı bir dikkat göstermeleri ve bu bu akşam Paristen ayrılmaları muhte dönmüş olacaktır. Dığer Eakanlar da başvurduğu Arnavudluk Krah vudluğa girecek tütünlerin yalnız bu üç Londraya dönmek üzere yola çıkmış rine ve değışiklikler.. Musolininin bunlar hususta, diplomatik yolla sıkısıkıya meldır. devletten satın alınmasını taahhüd edeZogo teması muhafaza etmeleri kararlaştı lardır. Kabinenin halledeceği ilk iş Ha nu, Türkiye Arna M. Eden Londraya gitti dan elbette ikincisine meydan vermek ceğini bildirmiştir. vudluğun Balkan Londra 19 (Ozel) Mıster Eden bu (Arkası 9 uncu sahîfede) istemiyeceği muhakkaktır. Yalnız bu rılmıştır. Cumhuriyet Bu haber, bize kaydi Andlaşmasına girmesine şiddetle tarafiki ihtimalin ikisine de meydan vermetar olduğundan bu isteğe müzaheret e ihtıyatla okunacak neviden görünüyor. den bu işin içinden sıyrılmak için, bir lllltlillllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIMIIIIIIlllllllllllllllllllMllllllllllllllimrlinMIHIIIIIIIIIIimilinillllllllllllllMlllllllllllltllllilllllll tek açık kapı vardır ki o da, İtalyanm yaptığı bütun hazırlıkları bir cseferber olma tecrübesi» saymak suretile halkı avutmaktır ve Musolini, geçende bir Fransız gazetecisıle yaptığı mülâkatta, bu açık kapıya da baş vurduğunu göstermiştir. Ancak bu kapı o kadar kü çüktür ki bundan Musolininin koca Ankara 19 (A.A.) Haber aldığıman başı geçse bile arkasına bağladı mıza göre, Yozgad, Niğde, İçel, Adat ğı kabağm geçmesine ihtimal yoktur! na haric olmak üzere yurdun her taıafınŞu halde Afrikada bir harb ihtimada nümerotaj işleri, kaza ve nahiyelere li yüzde doksan dokuz mevcuddur. Bu varıncıya kadar bütün kontroî edilmiş ve harb ne gibi şerait içinde cereyan edebu kontrol esnasında idare reislerine sabilir? yım ameliyesi hakkmda şahsan izahat Önüne gelen bu hususta bırşeyler r verilmiştir. söylej ip durmuştur; fakat şöyle umuîsmi sayılan dört vilâyette de bu ay mî bir coğrafya hartasile karşıkarşıya sonuna kadar kontrol yapılacaktır. Kongelinerek söylenmiş, söze hemen de trollar neticesi, halkın ve idare teşkilâtıraslanmamıştır. Biz bunu yapmağa çanm bu işe matlub alâkayı gösterdiğini lışacağız: meydana çıkarmıstır. Bu harbin cereyan şartlarını İngil İstanbul şehrinin sayım işlerinl tanzim terenin alacağı durum tayin edecektir. etmek üzere kurulan hususî sayım büroEğer İngıltere son zamanda siyasetini su yarından itibaren resmen faaliyete gedeğiştirirse İtalyan nakliye gemileri çecektir. Gazete, radyo, sinemalarla proSuveyşten geçerek Eritre ve Somaliye paganda işi 1 eylulden itibaren başla asker, erzak, silâh ve cepane ve mü . kristoforo Kolombo ve Ameriko Vesmak üzere tertibat alınmıştır. himmat taşımakta serbestliklerini mupuçi adındaki iki îtalyan mekteb gemisi Sayımda tesbit edılecek nüfus o gün hafaza ederler. Bu takdiıde harbin dün sabah saat 9 da limanımıza gelmişler her mevkide ve şahsan hazır bulunan niineticesi İtalyan ve Habeş ordularının ve topla şehri selâmlıyarak Salıpazan öfustur. Nüfusu mukime tefrik edilmiyesevk ve idvtre ve muharebe kabıliyetlenünde demirlemişlerdir. Misafir gemile rile be'aber iklimin ve arazinin hucektir. rin selâmına Selimiyeden mukabele edilsusî şaTtlarına bağlı kalır. Fakat İn Sayım işleri hakkmda müsahede ve miştir. Moskovada bundan evvel yapılan hava şenliklerinden bir gilterenin bugünkü siyasetini değiştirmütalealarını bildirmek üzere müşavir İtalyan gemileri kumandanı Amiral görünüş: Beraber atlıyan paraşütçüler mesi pek hatıra gelemez. Onun için sıfatile angaje edilen İsviçre İstatistik Paladini saat onda evvelâ îtalyan elçisini, « Sovyet hava hatlarının uzurluğu fıarb ilân edilir edilmez, Süveyş ka Umum Müdürü Brouchvailere 20 ey İstanbul İlbaymı ve İstanbul kumanda j 70 bin kilometroyu geçmektedir. Uçaklar, nalım, kanalm bitaraflığma ^ağmen lulde memleketimize gelecek ve 30 teş nını ziyaret etmiştir. Öğleden sonra bu 935 te 111 bin yolcu ve 1 1300 ton posbir kolayını bulup harb anasırı ve rinievvele kadar kalacaktır. ziyaretler iade edilmiştir. ta ve eşya taşımışlardır. Uçaklar 120 bin malzemesi taşıyan gemilere kapaması İtalyan gemilerinde bulunan 14 Iran beklenebilir. Bu durum karşısında îtalMoskova 19 (A.A.) Bütün gaze hektar toprak ekmişler, 600 bin hektar deniz subay namzedini sabık îran elçisi yan nakliye gemilerinin Ümidburnunteler, Sovyetler birlıği uçak günü müna toprak üzerinde zararh haşaratı öldürmüş5 inci sahifede Sadık Han Ameriko Vespuçi gemisinde dan dolaşmak suretile bütün Afrika etsebetıle, birçok betkeler neşrederek Sov ler, üç milyon hektar batakhk araziyi sıhziyaret ederek görüşmüştür. rafında bir devir yaptıktan sonra Erityet uçakçılığınm ilerleme ve gelişmesini hî hale sokmuşlardır.» Amiral Paladini bugün saat 15 te İzvestıya gazetesi de şunları yazıyor: re ve Somaliye vararak yüklerini bogostermektedır. Yazan büyük üstad Taksimdeki Cumhuriyet abidesine bir çe « Sovyetler birlığinde bugün 113 Hüseyin Rahmi Gürpunar Sivil uçakçılık başkanı M. Kaçef, Ameriko Vespuci fırkateyni ve C. D. lenk koyacaktır. (Arkan 7 nci aahifede) Pravda gazetesinde diyor ki: (Arkan 4 üncü sahifede) Amiralle maiyeti tlbaylık önünde... Arnavudluk, Balkan andlaşmasına girecekmiş Fakat şart olarak Türkiye, Romanya ve Yugoslavyadan 40 milyon altın frank ödünç istiyormuş Iki italyan gemisi geldi Ameriko Vespuci ve Kristoforo Kolombo fırkateynleri burada bir hafta kalacaklar. gemilerde 12 tran sübayı da var Nüfus sayım işleri İsviçre istatistik Umum Müdürü müşavir olarak 150 paraşütçü 60 uçaktan ayni zamanda atladılar, gelecek motörsüz uçaklardan mürekkeb hava trenleri parlak bir geçid yaptılar Rusyada uçak günü Bir senede 18,000 kişiye uçus öğretildi Anlıyana sivrisinek saz (Arkan 7 nci $ahifede)