Bugün: 2 inci sahifede: Siyasî icmal Akdeniz meselesi. 3 üncü sahifede: Anadolu notları Eeşad Nuri. r 6 ıncı sahifede: Hıkâj e. 7 inci sahifede: Havacılık bahisleri, Komşu Yurdlarda neler oluyor? 8 inci sahifede: Spor haberleri. umhuriyet Sayi ! 4U4Ö ı n j n ÎSTANBUL CAĞALOGLU Telgraf ve mektnp adresl: cumhuriyet, Istanbul . Posta kutusur tstanbul. No. 248 ve matbaa tasmile Matbaacılık Dnr«««,l,« 00 1«,.«««« 1MC reiŞBlIlDB LL AljUSIOS IbuO Teielon: Başmuharrtr ve evi: 22366. Tahrlı neyeti: 24298, Idare ve Neşrlyat Şirketı, 24299 24290. " Dikkat! Medeniyet geliyor! „ Dünya siyasası Büyük bir çıkmaz Oniinde arşılaşılan prensıp anlasrnazlıkları önünde Habeş meselesı ıkıncı, üçüncü plâna düşmüs sayılsa yerıdır. Habeş meselesi sadece yarayı deşti, ve bunun arkasından Avrupanın cerahat dolu içyüzü ortaya rıkarak sırıttı. Meğer şımdikı şeklile Millaıler Cemıyetı manasız bır sözden, kurıı bır lâftan başka bırşey değılmış; Yerınden kımıldıyamıyan bir makıne veya bir afyonkeşler derneği! Oyküyü bılirsinız belkı: Beş on afyonkeş bır evde toplanarak afyonlarını yutmuşlar ve sızmışlar. Derken sokaktan: Can kurtaran yok mu, öldürüyorBütun bu meseleler hakkında fikir lar, yetışın, Muhammed ümmeti yok mu? Londra 21 (Özel) Habeş davasınm teatismde bulunmak üzere Dış îşleri Diye gittikçe daha tiz perdelerden münakaşa merkezi Paristen Londraya Bakanı Sir Samuel Hoare bugün bir çınlıyan bir ses. Tehlıke büyiıdükçe >.;ığ intikal etmiştir. Herkes İngılız kabineçok siyasal adamlarla önemli görüşmelığın artmasından rahatsızlaşan afyonkeş sinin yarın yapacağı fevkalâde toplanlerde bulunmuştur. lerden biri pencereyi aralık ederek adeta tıyı büyük bir sabırsızlıkla beklemek Dış İşleri Bakanlığında yapılan bu tedir. Sabahtan akşama kadar süreceği kendisinin zor işiteceği hafıf bir sesie: konuşmalara eski Dış İşleri Bakanı Sir sanılan bu toplantıda İtalyan Habeş V'ar amma gelemez ayol! Osten Çemberlayn, eski Deniz Bakanı Demis ve pencereyi tekrar kapamış. ihtilâfından ziyade, Uluslar Kurumu M. Çörçil, eski Başbakan Mister Loid İste şimdiki Mılletler Cemiyeti bb'vle. nun 4 eylul toplantısında İngılterenm Corc, eski Bakanlardan Sir Herbert SaBelki ondan bile fena. Burada pence tutacağı yolun konuşulacağı arlaşıl muelle parlamentodaki muhalifierin lireyi aralık ederek gelemıyeceğıni soyle maktadır. deri Mister Lenzbury iştirak etmişler mek namus ve haysiyeti bile gösterilemiSalâhiyettar mehafilde İngilterenin dir. yor. Sadece herkes yerinde sayıyor ve Uluslar Kurumu misakı ruhundan zerLondra 21 (Özel) M. Loid Corc içinden konuşuyor. Böyle gecenın hayır re kadar ayrılmıyacağı temın edılmekDış İşleri Bakanlığından çıktıktan sonumulur mu seherinden? tedir. ra, Sir Samuel Hoareun başkanlığı alİtiraf etmeli ki karşımızdaki durumun Kabine ayni zamanda İtatyan Ha tında küçük bir imparatorluk konferanhaklı veya haksız gene en mantıklı adamı beş ihtilâfını halletmek için yapılacak Bakanlar dün Floryada sı toplanmıştır. Bu konferansta, Avus M. Musolinidır. Adam hıç olmazsa oi diplomatik konuşmalarda tutacağı yoAtatürkün köşküne tralya yüksek komiseri M. Bruce, Yeni dumolasıya Milletler Cemıyetıni kadid lu da tesbit edecek, ayni zamanda t Zelanda yüksek komiseri M. Parr, Ka. girerlerken lığine, leşliğıne, hiçliğine inanıyor ve bu talya ile Habeşistana silâh gonderilmesi nada yüksek komiseri vekili M Raneer Dün bir sabah gazetesi kabinede ba ğına dair çıkan haberlerin asılsız olduğunu ikide bir bağırıp duruyordu. Ş;mdı meselesi hakkında kat'î bir karar ve ile Mısır elcisi hazır bulunmuşlardır. zı değişiklikler olacağını, bu meyanda nu iddıa etmişti. bu prensipini duruma başat kılarak Av recektır. Efkârı umumiye silâh ambarM. Aloizi Romada Tüze Bakanı Şükrü Saracoğlunun FiKabinede değişiklik olup olmıyacağı rupanın büyük devletlerini velev kı biran gosunun kaldırılmasından yanadır. KaParis 21 (Özel) Üçler konferan nans, Yusuf Kemalin Tüze Bakanlıkla haberini tahkık ettık, aslı olmadığı cevaiçin susta durdurdu. Parisin üçler kon bine esasen ambargoyu koyarken bu smdaki İtalyan baş delegesi Baron Alo rına geçeceklerini, Gümrük ve İnhisarlar bı ve;ldi. feransına gidıhrken Mılletler Cemıyeti nun muvakkat olduğunu ilân etmişti. Afrîhaya giden İtalyan askerleri izi dün akşam Romaya dönmüştür. Ba Bakanının da kabineden ayrılacağinı yazBakanlar kurulunun İstanbulda top * nın başına bır tekme daha indırümıs olYarmki kabine toplantısından bek ron Aloizi İtalyanm 4 eylulde Uluslar mıştı. hareketlerinden evvel lantı yapmıyacağı habenne gelınce bu huduğunu bilirsiniz. Eğer dedıği yapılmaz, lenen en önemli sonuç (netice) TTlus Kurumu toplantısma iştirak edeceğiJJİ Bir aksam gazetesi de birkaç günden susta dün öğrendiklerimizı yazıyoruz: istediği kabul olunmazsa Italya Millet lar Kurumunun 4 evlul toDlantısında îngiltereyi temsil edecek heyete verilecek talimattır. beri Istanbul gazetelerinde Bakanlar kuDün bütün BakanUr Floryada, Ata(Arkası 5 inci sahifede) ler Cemıyetıni bırakıp gıdeceğıni acık (Arkatı 6 ncı sahifede) rulunun Istanbulda bir toplantı yapaca anlatmıştı. Yalnız Milletler Cemiyetini bırakıp gitse gene ıyı. Fransanın koıktuğu Italyanın bununla kalmıyarak Almanya ile birleşmeğe kadar gıdeceğidır. Onun için Fransa da iste bu afyon hnpıle uyuşmuş bir halde bulunuvor. Italyanın hareketi bir şantaja bile benzese etKahıre 21 (Ö keîidir. Yapar mı yapar? Sonra?.. Sonzel) Mısır Ka rasını essekler kovalasın! dınlar Bırlıği baş M. Musolıninin mantığında kuvvetli kanı Madam Şa olduğu bır nokta şudur, dıyor ki: ravi Paşa Başba Herkes birer sömürge (müstemlekana muracaat e ke) edınerek dünyayı aralarında böluşAtma 20 (Özel) Atina gazeteleri navud asilerinden. Arnavud Yugos Başbakanın doğu Anadoluda yaptığı derek Mısırda te müsler. Baktım ki bizim için dişe doku gezininin neticesi olarak garp ve orta Arnavudlukta çıkan kıyamın henüz ta lav hududunun 16 ağustos akşamı saaddudü zevcatın il KARS nur bir Habeşistan kalmış. Gideyım bari Anadolu ilbaylıklarında ve kaymakam mamen bastırılmadığını, bir kısım ası at 17 de ıki taraflı kapandığı haberini gasını istemıştir. ben de orasını alayım dedim. Neve hcş lıklarında muvaffak olmuş idare âmirı lerin sılâhlı ve kuvvetli müfrezeler ha almıştır. Yugoslavyadan Arnavudluğa ERZINCAM Madam Şara\* gb'rmüyorlar? Kendılerinin ellenndekı lerinden mühim bir kısmmın doğu il ı lınde dağlara çekılerek hükumet kuv geçmek istiyen yolcular, Arnavud me Paşa bu isteğı İs sömürgelerın yarısını Italyaya verın de baylıklarına nakilleri söylenmektedır. j vetlerile çete harbi yapmakta olduk . murlar tarafmdan durdurulmuş ve YuBıTllSo' tanbulda toplanar mediğım icin bana tesekkür edecekleri Bilhassa uzun yıllar bu vilâyetlerde çagoslavyaya geri çevrılmiştir. larını yazıyorlar. Y7 Arsıulusal Kadın Madam Saravi yerde?.. Babalarının malı mıydı, onlar lışan kaymakam, nahıye. sıhhiye. kulYugoslav topraklarma sığınan Arna; Fransız gazetelerinin yazdıklan URFA 1 lar Birlıği kongrePaşa oralarda ne hakla oturuyorlarsa ben de tür işleri dırektörlerinin değıştırılme vudların verdıkleri haberler b'rbirini. Belgraddan 17 ağustos tarıhıle. Le smde verılen ka gidip aynı hakla Habeşistanda oturaca leri. bu feyizli topraklarm inkışaf ve | Journal gazetesine bildinldiğine göre, bozmakta ve Arnavudluktaki duruma rar mucıbince ve Hindistanla Misır Ka ı ğım! MUSUL baymdırlığmda süratle muvaffak olmak I riAifcP tamamile aydınlatacak bir mahiyet göş dınlar Birliğınin arzuları üzerine yap Belgrad basını, Arnavudluk hâdiseleri Kabul etmeli ki mantık kuvvetlidir. için dığer yerlerden geniş miktarda mehakkında uzun haberler neşretmekte termemektedir. Bunların çoğu. Arna tığını sdylemiştir. Amma Habeşistan özgen ve özbay bir mur ve şef gonderilmesi muhtemeldır. Doğu vilâyetlerimizden bir kısmı vudlukta kanlı vuru=malar olduüunu dirler. devletmis, hem Milletler Cemiyetınde üBunun için büyük bir listenin hazır(Arkası 4 üncü sahifede) Vreme gazetesi, hududda sığman Arİran transıt yolunun daha işlek bir ye olan bır devlet. Orası da İtalj'anın u lanacağmdan bahsedılmektedir. Geçen llllinillllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllll lllll r 1 IHIIIIIIItl H 11I 1 1I 1I1IHI1IM tl IIIIIIII111II ıll II [IIIII MIIMlllllllllirtlMI» murunda değıldır. Dedığımiz veçhıle za lerde Gaziantebden Sıvas İlbaylığına hale girebilmesi için lâzım gelen ted ten M. Musolini bu cemiyeti hiçe ^aydı nakledılmiş olan Akıfm bu maksadla birler alınacaktır. Şark ilbaylıklarımn mühim bir ihrac ğını şımdıye kadar saklamış değıidı ki. Karsa tayin edıleceği, İstanbul İlbay Hakıkaten biraz zorlanırsa Italya lığı dahilmdeki kaymakamların da şark metaı olan canlı hayvan yetiştırmeğe ^v Mılletler Cemiyetini bırakıp gitmekle ılbaklıkları içindeki kazalara gönderı azamî önem verilecektir. Yukarıda söyledığimiz işler hakkm beraber Fransanın korktuğu gibi Al lecekleri söylenmektedir. Bundan başka bu ilbaylıklar içinde da bugünlerde mühim kararlar veril manyanın kucağma da atılır mı? Atılır a, neye atılmasın? Amma bu atılışın altya geniş mıkyasta ekonomi ve baymdırlık mesi ve kanun teklifine ihtiyac gösteren Sofya (Özel) Son zamanlarda nı bir müddet sonra pot çıkacakmış. Ar faaliyetine girişilecek ve gelecek beş kısımlar için de Kamutaym ilk toplantıbirçok yerlerde Türklere karşı yapılan kasmda yumurta küfesi yok a, o zaman senelik programa dahil fabrikalardan sına arzedilecek lâyihalar hazırlanmatazyikattan Türk halkı arasında yer yer sı beklenilmektedir. da Fransaya yanaşır. Sıyasa bu. Bugün bir kısmı buralarda yapılacaktır. başlıyan sızıltıların ve galeyanların önüböyle, yann baska türlü. Her halin kendi lllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIİIIMIIIIIinllllllllllllllllllMIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllinlllllllllMlillllllllllliniMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIMIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIMllll ne geçmek, kendilerine Bulgar hükumeicabına göre. Ve bütün bunların sonunda istemek demektir, ki başka türlü ifade ile de konuşmağa değmez. Uzun sürüncetinin son derece rahım ve müşfik olduğuişte Avrupanın deşilen olgun ve dolgun dünyanın yeniden bir daha bölüşülmesi meler İtalyayı Avrupa alanmdan çıkarnu anlatmak üzere, Bulgarlar, ahalisi yarası. mış olacaktır. Bu yüzden kuvvetler ara Türk olan vilâyetlerde beşer hocadan nı ıstıyen bır savadır bu. Bu yaranın arkasında bu türiü istekleGörüyorsunuz ki yeni genel bir savaş sındaki şimdiki denklığın bozulması Av mürekkeb birer nasihat, irşad ve proparinde elbette İtalyadan çok daha kuv perdenin arkacığında saklı duruyor. E rupayı karıştırmağa veteceğinds k.msenin ganda heyeti ihdas etmişlerdir vetli olan Almanyayı görüyoruz. Italya ğer isteklere makul sınırlar çizen tedbirler şüphesi yoktur. (Arkası 6 ncı sahifede) nın güneşe hakkı var da ondan daha ka aılnmazs dünyanın yeniden kana ve ate Ya Ingiltere ne yapacak? Habeş işinlabalık, ondan daha yüksek, ondan da se boğulacağı günler uzakta sayılmamak de Ingiltere şımdıye kadarkı tutumıle ha kuvvetli olan Almanyanın vok mu? en doğrudur. hayli ileri gitmiş bulunmaktadır. DoğruAlmanya yann ayni prensiplerle bu hakZaten tek Habeş meselesi yalnız ken su neresinden bakılsa kbtü olan durumu kını istemeğe ve almağa kalktığı zaman dı başına bırakılsa büyük kargaşahklara düzeltebilecek tek kuvvet Irıgılteredır. ne yapılacak? Alman isteklennin sınır kapı açmağa yeter görünür. Italya bu se Hâlâ İtalyada İngilterenin bu ışte daha ları nerede başlar, nerede bıter? Memel, fer de ya çabuk muvaffak olur, ya hiç çok ileri gitmiyeceği umudu vardır. İnYeni anketimiz Koridor, Malmedy, Avusturya, Çekos muvaffak olamaz, yahud uzun sürün gilterenin ileri gitmesi şöyle dursun, Avbugün başladı lovakya, hatta Tirol ve Triyette... AI cemeler içinde yüzer kalır. Çabuk mu rupa karesine dokunur işlerden ellni cekProjede serbest liman yapuması münasib görülen kısımtardan manya bunları en yakm ve en tabiî hdk vaffak olsa belki o kadar meseb olmaz meğe karar vermesi bile ortalığa düzen Doktorlar doğumların Oraym (Beledıyenin), İstanbulun i dığını vazmıştık. Doktor Wagner, Eyübları olarak biliyor. Bu birşey değiî. Ya denebilir. Fakat herkes bilir ki bu sefe verebilir. , V. ' gittikçe arttığını marına. Eminönü cıhetinden başlamağa sultandan Sirkeci garına kadar devam nn Almanyanın terazının bir kıifesine rin en çabuk muvaffakiyeti gene en aşa Ingiltere bunü jrapacalc'mı, yapmıyakarar verdiğini, bunun için de Emiüö eden alanın' (sahanm) projesmi bitir söylüyorlar 890 milyon Almanm ağırlığını koyarak ğı on seneye bakar. italyan askerligi bi cak mı? nünden Eyübsultana kadar devam eden mek üzeredir. istiyeceği başka şeydir. O da diyecek ki: le Habeşistanın tam kaplajımasına (istiYakın bir gelecek bunu gösterecekBu projede, imar mütehassısı, Emin 5 inci sahifemize bakınız sahanm imar projesmin tanzımine, imar Günes altında ben de yer isterim! Iâsına) dört beş, senelik bir program tir. (Arkası 4 SncB sahifede) müşaviri doktor Wagnerin memur edilGüneş altında yer istemekse koloni koymuş. Hiç muvaffak olmamak üzerinYUNUS NADt Ingiliz kabinesi bu gün kat'î kararını veriyor Bugünkü toplantıda çok mühim kararlar verilmesi muhtemel olduğu için İngiîiz kabinesi dün ayrışık liderlerile görüştü, ayni zamanda küçük bir Imparatorluk konferansı topladı Kabinede değişiklik olacağı yayıntıları Başbakan ve Bakanlar dün Atatürk tarafmdan kabul edildiler Toplanh geç vakte kadar sürdü, Ekonomi Bakanı bundan sonra Izmire hareket etti Ingilizler ((Uluslar Kurumu derhal Italyaya karşı ceza tedbirleri almalı ve bunların tatbikine Ingiltere ile Fransayı memur etmelidir)) diyorlar Doğu vilâyetlerinin imarı Fabrikalardan bir kısmı o bölgede yapılacak... Uzun müddettir Şarkta çalışan idare âmirleri arasmda geniş bir değişiklik yapılması muhtemei Mısır kadmları Hükumetten taaddüdü zevcatın ilgasını istediler Arnavutlukta isyan hâlâ devam ediyormuş ^ Bir kısım asiler dağlara çekilmişler, bir kısmı da 9 kasaba ve köyü ellerinde tutuyorlarmış "V Bir Bulgar marifeti Bulgaristan Türklerine mürteci yobazları musallat ettiler Proje yapılıyor, amma! Milyonlara bağlı olan bu imar işinin başarılamıyacağı söyleniyor. 0 halde?!.. Çocuklarımız ne halde ?