23 Temmuz 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r v Hayat Ansiklopedisi BSyük bir kütiibhaneyi bir arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir lane bulunmak lâzımdır. ı Jll Sdjfl . 4UİO Telgraf ve mektup adresi: Cumhnrlyet, tstsnbui . Posta kutusu: îstanbul, No. 246 udlr Zu IBmlllUf lDüü Teıefon: Başmuhârrir ve evl: 2236«. Tahriı lıeyetl: 24298, tdare ve mattıaa bsmfle Matbaacılık ve Neşrlyat Şirfceti. 24299 2429a umhuri ifi 1 0 ISTANBUL Hayat Ansikl x . CAĞALOĞLU « • oo Tommın IQQJ» üncü cüzü çıktı j Bir filim hakkında Bir uzmanın Fikit leri Adisababada diin büyük Kâğıthane köyünü süpüren felâket gösteriler yapıldı Japonyanm, Habeşistanı tuttuğu anlaşıldı, Italyan gazeteleri Japonlara «düş man) diye hücuma başladılar Pariste dünkü konuşmalardan birşey çıkmadı, Amerika harbe mâni olunmasını istiyor T urizm hakkında yazdıklarîmız yerliden ziyade yabancıların mı dikkatlerini çekiyor bılmıyoruz. Gerçek olarak yabancıların, hele Avrupalıların turizm işlerine bizden fazla ilgili oldukları da şüphesizdır. Turizm Avrupada çok ileri bir endüstri bölüğü halini aldı. Onun önemıni oralarda el bette bizden çok ileri biliyorlar, uğurunda da ona göre çok çalışıyorlar. Bu cümleden olarak turizm hakkında yazdığımız bir yazı üzerıne doktor Vagaer isminde, kendisini henüz tanımak şerefini kazanmadığımız, bir yabancıdan bir mektub almıştık. Masamızm üzerinde ve gözümüzün bnu e uzun müddet duran bu mektubu nıhayet Cumhuriyetin bu sayısında okurlanmızın gözleri önüne koyuyoruz. Bize bu iş böyle yapılmağa hakkile değeri olan bir iş olarak göründü. Bize yazan doktor Vagnerin mektubu bu sayımızda okunacaktır. Orada göriileceği üzere bu mühendis ve şehirci zat daha Almanyada iken İstanbula dair bir filim seyretmiş. Kimin çevirdiğini daha bilmedıği bu filim orada iken ken"disinde fazla bir ilgi uyandırmamış. Buraya gelerek îstanbulu kendi gözlerile gördükten sonra ise anlamış ki bu filim güzel memleketimiz hakkında fayda vermedikten başka hatta zarar bile verebilir. Çünkü filim fena çevrilmiş, fena yapılmıştır. Doktor Vagner diyor ki: 5oWa ve yukarıda itfaiye yangtnt tSndürmeğe çahaıyor, ortada Kâğıdhane deresinden »o alımrken, sağda yangında parası ve eşyan kül olan zavallı bir amâ ihtiyar muharririmizle görüfüyor 23 temmuz Bugün, memle • ketin tarihinde saHabeş Imparatora Adiaababadaki Italyan elçisi ile karşt karfiya ^fc yılı günlerden bi Londra 22 (Özel) Yeni kurulan Habeş davası ve Japonlar ridir. 1908 yılımn « İstanbula dair çevrilecek filimler Habeş ulusseverler kurumunun teşebbü Roma 22 (A.A.) Bugünkü Ital 23 temmuzunda, gayet yüksek surette san'atkârane olma sile bu gün Adisababada Sen Jorj mey yan gazeteleri Japonyanm Italyan HaTürk ulusu padi lı ve seyirciyi sürüklemelidir. Kudretli bir danında büyük bir miting yapılmış, Ital beş anlaşmazlığı karşısındaki yeni hattı şahlara ilk darbe • rejisör ve ehlıyet sahibi, mahir bir ope yanm aleyhinde hararetli söylevlet ve hareketini kaydetmekte ve bu hareketi Yangınm çıktığı sırada bahçıvan ŞaDün Kâğıdhaneköyünde bir yangın yi indirmiş, Sultan ratör bulunduğu takdirde böyle bir filmi rilmiştir. çıkmış, ve 33 ev tamamen yandıktan banla karısı tarlalarında çalışrnakta i«tarıhte görülmemiş bir ricat» diye tavsif Hamid denilen ve îstanbulda bile yaptırmak mümkündür. mişler. Evde yalnız iki çocuklan bulusonra güçhal söndürülmüstür. Gazetelere göre Habeşistanda müs etmektedir. 33 ytl milletin baÇünkü İstanbuldaki san'at eserleri ve lümanlarla hıristiyanlar ajasında tam bir nuyormuş. Yangın nasıl başladı? ştna belâ olan za Hele Messajero gazetesi «Düşman» rürlü hayat şekilleri t u r i z m i ç i n birlik hasıl olmuştur. Harb çıkarsa bü başlığı altında çok şiddetli bir betge yazlitn bir müstebi Yangın, saat 12,30 da Tabya cadde Yangını tesadüfen oralarda bulunan t u k c u m « s K i r a l t ı n m e m b a tün Habeş ulusu tek bir adam gibi hu mıştır. din elinden hakkısinde Arab sokağında Abdülhanıidin bir çoban görmüş ve koşa koşa köy çarı d ı r. . "~ duda koşacak, son nefesine kadar yurnt zorla almışttr. tüfekçilerinden merhum Ramazanın aşısının ortasma gelerek tyangın varîi Gazeteler, bundan başka Japonyanm, Doktor Vagnerin Türkiye üzerine Al dunu koruyacakbr. (Arkan 7 nei aahifede) ilesi tarafından bahçıvan Şabana kira diye bağırmıştır. Eğer bu çoban yan 23 temmuz, bu yıla gelinciye (Arkan 9 unca aahifede) ya verilen evden çıkmıştır. manyada gördüğü fılmin nasıl bir filim kadar, ulusal bayram günlerin • olduğunu biz de bilmiyoruz. Fakat îstanden biri idi, fakat tatil ve bay • bulda çekilmiş olan fılimlerin genel olaram günlerini tayin eden yeni rak herhangi derecesinde bir başan göskanunda, 23 temmuz ulusal bayramlar araatndan çıkartlmıştır. termekten pek uzak kalmış olduğunu hep Onun için, bugün, her sene ya bıliyoruz. Çünkü bu iş burada acemilıkpılmast mutad olan, bayram tö lerini bir türlü ikrar etmiyen kimselerin reni ve kutlulama yapılmıyacakbir çeşid inhisarı altında kalmıştı. Herkettr. Bayram yapdmamakla berasin herşeyi bilmesi lâzım gelmez. Eldeki ber, 23 temmuz ulusun saltana artistleri ıllâ filân kullanıp yürütecek deta karşı ilk ayaklandığt, kuvve • nilince burada stüdyo açmak bedbahttini gösterdiği ve hakkınt kur • lığında bulunmuş olan girişit (teşebbüs) Sofya 22 (Özel) Vaktile Çan tardtğt bir gün olduğu için, Türsahibleri yaman bir çıkmazla karşılaşmış kof ve Liyapçef kabineleri zamanında Bostancı ile Kanlıca arasındaki ge nemli (ehemmiyetli) sonuclar (neticekün hatırlanmağa değen tarihi lar ve fenadan betere düşerek batacak Bulgaristan Türklerine çok büyük işkenniş bölgede oturan halk. ÜsküdarKadı ler) elde edilmiştir. gün'erinden biridir. çıkmazlara sürüklenmişlerdir. Bu işe ko celer yapan Rodna Zaştita adındaki koKadıköy Üsküdar Su Sosyetesi, Gökköy Su Sosyetesinden şikâyeti hâvi nulan ulusal sermayenin olduğu yerde yu millici teşekkül 19 mayıstan sonra sibir mazbata hazırlıyarak Bayındırlık! sudaki bendlerden 250 milimetro kut eridiğine mi yanmalı, ortaya eser diye yasî partilerle birlıkte feshedılmışti. KaSosveteler Komiserliğine vermişlerdi. ' runda iki boru yolile suları, bir terşih konulan cavalacoz şeylerin kepazeliğine bine dünkü toplantısmda Rodna Zaşti Halkın şıkâyet ettikleri noktalar, baş havuzundan geçirmeden. Bağlarbaşm mi acımalı, bilmiyoruz. tanın yeniden ıhyasına karar vermıştir. daki biricik deposuna getirtmekte ve lıca şunlardı: Yarın, Lozan günüdür. Bundan Ne yazıktır ki ortadaki bu stüdyo te Rodna Zaştıtanın böyle ansızın ihyası Dağıtılan sularm çamurlu olması, oradan Bostancı İle Kanlıca arasmda 12 yıl evvel ayni günde saat 15 te şebbüslerinin geçirdıkleri zorluklarla ne Bulgaristanda yapılmak istenılen devlet kontrol saatleri için abonelerden kiıa kalan bütün semtlere dağıtmaktadır. Lozanda Türk egemenliğini bütün Tıükumet, ne de şehir ciddî bir yöntamde partısi meselesıle ilgilidir. Andre Toşef almması, gereği kadar su tevziatı va Tabiatile bu biricik havuzda toplanan acuna yavmış olan Lozan andlaş ilginlenememişlerdir. Halbuki eğer mem kabinesinin devlet partisi nüvesini Rodna sular yetişemediği için sular, semtlere pılamaması... ması bütün düşmanlarımız tarafmleketimizde bir stüdyo bulunmasaydı o Zaştitada kurmak istediği anlaşılıyor. Bu mazbata üzerine lâzım gelen a sıra ile akıtılmakta ve İstanbul su ' dan imzalanmıştı. Bu kutlu günün nun getirilip kurulmasına hükumet, şehir Rodna Zaştita cemıyetınm mazisını ve (Arkan 8 inci aahifede) r bir ba3 ram olarak kutlulanması i raştırmalar yapılmış ve halk için ö gibi kurumlanmız önayak olmak suretile onun ideolojisini çok iyi bilen Sofya siya Dün çıkan yangında 33 ev tamamen yandı Yangınm devrilen bir mangaldan çıktığı anlaşıIıyor. Felâketzedeler camilere yerleştirildi Bulgaristan nereye doğru gidiyor? Anadolu yakası halkının Su Şirketinden çektiği Su yolu projesi nihayet Bakanlığa yollanabildi, fazla saat kiraları geri alınıyor Bulgaristan Türklerine işkence yapmakla meşhur olan Rodna Zaştita cemiyeti yeniden ihyaedildi Yarın Lozan günü kutlulanacak yardım etmeliydiler. Stüdyo kendi kendine gelip kurulmuş olunca ise ona göre ileri derecelerde ilgi göstermek hükurnetin ve şehrin açık ödevleriydi. Bizim hatırımızda öyle kalmış ki burada kurulan stüdyolar yardım görmek şöyle dursun, birçok zorlukları yenmek için akla karayı zor seçtiren çahşmalara katlanmak zorunda kalmışlardır. Burada kurulan ilk stüdyonun hali bu iken bir ikincisi ortaya katılmış, bu alanda derd bir iken iki olmuştur. Umulur ki bundan sonra iki stüdyo şimdi ayn ayrı olan kuvvetlerini birleştirirler, ve artık resmî kurumlanmızdan kendi hakları olan yardımları da görmek yöntemile bundan sonra olsun kendilerine ve memlekete faydalı olmağa fırsat ve imkân bulurlar. Garbin tekniği meydandadır. San'atın istediği jartlara uyularak Türkün bu alanda da, doktor Vagnerin dediği gibi, pek ileri başanlar göstereceğinde bizim şüphemiz yoktur. Memleketîmiz Kakkıncla yapılacak* filîmler işi turizmin çalışma şekillerinin belki yüzde biridir. Bunun dışında turizm îçin neler yaptığımıza gelince bu işi henüz onun istediği bütün önemle gözönune almağa başlamış olup olmadığımız lile pek bellî değildir. Üzerinde çok kon''şuldugu îçin Ankarada bu meseleyi letkike ba;lıyan bir girişitten (teşcbbüsıten) fcaberimiz vardır. Istanbul şarbayJıgında da bir tumtn bölgesi kuru'muj sî mehafili şimdi bu cemiyetle bir devlet partisi teşkil edilmek istenmesini büyük bir taaccüble karşılamaktadır. Kabine nin kararı bu mehafil ve Bulgaristan Türkleri üzerinde fena tesirler bırakmışBulgar Başbakanı M. Andre Toşef tır. Rodna Zaştita cemiyetile birlikte Bulgar üniversite ve lise talebelerinin ulu ilofla cok sıkı ilgisi vardır. sal lejyonlar adındaki gene koyu millici Bulgaristanda komünist cemiyetleri de kabinenin ayni kararile şebekesi yakalandı dün yeniden ihya olunmuştur. Bu cemi Sofya 22 (A.A.) Polis Sofyada yetin 30 bin azası vardır ve bu cemiye gizli bir komünist örgütü meydana çıkartin Makedonya komitası reisi Ivan Miha miş ve sekiz kişi yakalamıştır. IHIIIIIIMIIItlllllllllllllMlinillllMIIIIIII 1IIIII1III ItllMtllllllMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMHIIIII llll lllltlll IIIIIIIII llltl IIIIII llllm HMIIIIIIHMI (Arkan 3 üncü sahifede) • IIMiılMlllıtın I ıııııımıiHiHiıifM|lMtl|l"f>m'""mil!!lllllliminW Celâl Bayarın Rusyadaki tetkikleri Yeni lefrikalarımız: Akından Akına! Ekonomi Bakanımız Mos Balkanlardan kopub Avrupayı saran ve her yere dehşet salan meşhur Türk akmları kovaya döndü, oradan Ukranyaya gidecek M. Turhan Tanın en güzel eseri Moskova 22 (Özel aytarımızdan telsizle) Bugün Leningraddan buraya gelen Ekonomi Bakanımız Telâl Bayan Metropol otelinde gördüm. Bana Sovyet Rusyadaki gezisi için şunlan söyledi: « Sovyet hükumeti tarafından şahsıma ve heyetimize karşı gösterilen can dan misafirperverlikten ve samhniyetten dolayı çok memnunum. Sovyet Rusya daki gezimizin amacı etüd yapmaktır. Bu münasebetle ilgili kimselerle temas ve görüşmelerde bulunuyoruz.» Heyetimiz bugünlerde Ukranyadaki Krematovsky turbin ve lokomotif fabrikalarını ziyaret edeceklerdir. Bu gece ağır endüstri müstesarları Celâl Bayar serefine bir şölen verdiler. Yarın akşam da Moskova Büyük Elçimiz Zekâi, Ekonomi Bakanı Celâl Bayar ve heyetimiz serefine bir jblen verecektir. olduğunu işitiyoruz. Eğer hükumet veya şehir bu filimlerle bu işe aid ödevlerimizın yapılmasına başlanmış olduğunu sanıyorlarsa tabiî aldanıyorlar. Eğer bız meselenin olanca önemıni kavramış olsaydık onu bir iki mütehassıs gözünü de hizmetimize koşmak yöntemile temelli bir şekilde incelemeğe geçmiş bulunurduk, ve şimdiye kadar bu alanda yapılacak işleri ortaya koyduktan başka bir ucundan onları yapmağa bile başjamış olurduk. Turizm noktasmdan İstanbulda belirtilecek san'at eserleri hangileridir? İşte bir araştırma konusu (mevzuu), ki henüz bunun hakkında bile bir fikrimiz yoktur, ve bu yolda araştırmaları henüz lüzumlu bile görmemekteyiz. İstanbulun binbir san'at eserinden aytamayı (bahsi) bir yana koyalım, yalnız şu Ayasofya arkasındaki Üçüncü Ahmed çeşmesine karşı gösterdiğimizkayıdsızlık bile bizim bu yoldaki tutumumuzun nekadar gevşek veya hiç olduğunu göstermeğe yeter. Topkapı sarayının gerek bahçe duvarlarında, gerek mutfak kubbelerinde ağaclar bitmiştir. Bu saraym Selimiyeye bakan arka bahçeleri cığeri beş para etmez bostanlar halinde sürüklenip duruyor da hiçbirimiz bundan teessür duymuyoruz. Hangi birini sayalım? Turizm bir tarafta dursun memleketimizin kucağmdaki hazneleri evvelâ kendimiz için bile düzeltmeli değil miyiz? Halbuki turizm bakımından yalnız îstanbul ve çevresinin memlekete dışarıdan sokabileceği para miktarı en aşağı bir rakamla 100 milyon liradır. Türkiyemizin bütün ihracatı yekunu bu kadar parayı ancak getiriyor. Görülüyor ki iş samlabileceğinden çok daha ileri değerde artık önemli bir iştir. Genc Rus Kızı Aryan Klod Anenin derin bir zevk ve heyecanla okunan şaheseri Inkfir edilen, fakat her şeye tahakküm ederek gUnün birinde ortaya çıkan bir aşkın hikâyesi İReşhuT otrfirf Gabi Morlay ve Viktor Franaen «AryM» fHminden '' bir sahneSe Pek vakında nesre YUNUS NADl