22 Temmuz 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Hayat Ansiklopedisi BSyuk bir küfübhaneyi bir arada evinize gefiren en faydalı eserdir. Her evda bir lane bnlunmak lâzımdır. Onbirinci yıl sayı: 4017 u mh u ri t*** * m e k t a p i S T Hayaf >• AnsiklopecIisjJ üncü cüzü çıktı 84 Teıefon: Başmuh&rrir re evl: 2236a. r a h m beyetl: 34298. İdar» n J s r ^ ^ l S t S ^ f £ £ ***** ****. **. «a autbaa tasmfl» Matbaacüı* •« Keçriyat Şirketi. 24299 • 2429a Pazartesi 22 Temmuz 1935 Hakikaten bir Italyan Habeş Savaşı Görecek miyiz ? u sorgunun cevabı bizce daha zıyade menfıdır. Italyanın bütün yüksek ve kcsin savalanna. (iddialarına) rağmen biz bu kadar güçlıi, zorlu ve gürültülü İtalyan ıleri ablışının anlaşma yolıle daha çok şey elde ederek Habeşıstana yavaş yavaş girmeği zamana bırakmak amacıle yapıl makta olduğuna hükmedıyoruz. Savaşla elde edılebılecek mıktan, savaşsız o larak elde etmek Italya için elbet bir muvaffakıyet olur, ve böyle bir sonunc bu kadar masraflı savaş hazırhğını karşılamağa yeter. Hususıle İngıltere îtal yanın Habeşistanda sonu nerelere varacağı bılinmiyen bir savaşa girişmesini istememektedır. Dünya kamoyu da böyle bir savaşın hangi hakka dayandığını anlamıyarak Italyan hareketini iyi görmemeğe hazırlanıyor. Şımdıki yüksek sa valara rağmen Italyanın İngiliz karşıt lığını (muhalefetını) hiçe sayabilmesine akıl ermez. Şimdi Fransa şüphesiz İngiliz teşvikile bir aralama girişıtine (tavassut teşebbüsüne) hazırlanıyor. Ingilizle rin Almanlarla deniz anlaşmasını yap mjş olmalarına rağmen ne Fransa, ne 1talya Avrupa karesinde ve dünya siya sasında Ingıliz etkesini (âmilini) hiçe sayamazlar. İngiltere banşı tutmak fikrinde samimî görünüyor. Bundan artık olarak Ingilterenin Akdenizde ve Sü veyşten başlıyarak Kızıl ve Hind denizJerinde gelışigüzel rasgelenın istediği yöntemde hareket etmesıni hoş görme sine engel olacak kadar büyük ve hayatî asığlan vardır. Italyanın îngiltereyi hiç dınlemeden girişeceğı bir Habeş savaşı İçteniçe ve gıttikçe daha artık bir îtal yan Ingıliz harşılaşması haline gelebi lir. Habesiitanda gelişigüzel yerleşecek bir A n u p a kuvvetı Mısın arkasından korkutacağı gıbi Hınd yollannın güvenini de bozar. Sonra Habeşistanda ölçüsüz bir sa vaşa girişmek a^nda çok zor bir iştir. Şımdiden Mâsua limatunda sıcaklık dereeesi gölgede 50 santigraddır. Habeş dağlan gündüz ateş, gece buz püsküren yalçın dağlardır. Şurasını düşünmeli ki Habeşistan taraflarmda ve bütün orta Afrıkada oturan insanlar oldumolasıya kara renkli insanlar değillerdi. İklim on lan pişire pişire kara yaptı, ve insanların derileri bu rengi aldıktan sonradır ki o jklime uymuş oldular. Habeşistanda Italyanın karşılaşacağı en koyu zorluk ik lknin bu cehennem halidır. Böyle bir yerde savaş yapacak bir Avrupa ordusu daha çok ilkimle güreşecek demektir. Bu hakikati bilmemesi imkânı olmıyan îtal yanm Habeşistanla sonuna kadar bir savaş yapmağı göze almış olacağı kabul edilemez. Bizce Italyanın düsündüğü ya hiç savaşsız, ya bir savaş başlangıcile orada istedıklerini ele geçirebilmek ve ondan sonra Habeşistanla daha ziyade hoş geçinen bir siyasetle daha ilerisine gitmeğe çalışmak olacaktır. Italyanın bütün tutumu bunu göstermektedir. Yukanki düşüncelere göre şimdiki halde bir Italyan Habeş savaşım ciddî karşılamamak en doğru olur. Bununla birlıkte bir Italyan Habeş savaşınm ö nünden kaçılamaz bir zaruret olması ihtîmali de yok değildir. Ancak bu ihtimal, bizce Italyadan ziyade Habeşistandan gelebilir. Eğer araya girenlerin önerge lerini (tekliflerini) ve yahud Italyanın îsteklerini Habeşistan kabul etmezse iş te bizce savaş o zaman v e a n c a k o z a m a n önünden kaçılamaz bir zaruret olacaktır. Uçler Konferansı suya düştü Habeş Imparatorunun söylevi Romada derin bir asabiyet uyandırdı, İtalyan Habeş ilgilerinin kesîlmesi bekleniyor Japonyanîn bitaraf kalmıyacağı tahakkuk ediyof, Fransızlar da «Biz İtalyanlar için İngiliz dostluğunu feda edemeyiz» demeğe başladılar Slav birliği teraneleri Balkan Andlaşmasına karşı manevra mı? Sofyada Bulgarlarla Yugoslavlar, elele verip beraberce Akdenize inmekten bahsediyorlar! Sofya (Özel aytarımızdan) Çekos ' lovakyada ve Yugoslavyada «Sokol> deLondra 21 (Özel) Salâhiyettar îngiliz mehafilindüşüniilen üçler kcmferansından vazgeçildiği söylen nilen jimnastik teşkilâtma Bulgaris de söylendiğine göre, İtalyan Habeş işini banş yolile mektedir. tanda «Yunak» yani kahraman denir. düzeltmek üzere bir haftadanberi Londra, Parİ9 ve RoHabeş Imffcratorunun söylevi ve Italyanlar Yunak teşkilâtı bundan 45 sene önce, ma arasında yapılan konuşmalar bir adım bile ilerlemeParis 21 (Özel) Habeş Kralınm Adisababa par 1890 senesınde tesıs olunmuştur. Gayemiştir. Bu durum karşısında Habeşistanın erginlieini lamentosunda verdiği son söylev îtalyada büyük bir si Bulgar genclığıne okul sıralarından başlayıp ihtıyarlayıncıya kadar geniş ve koruyan 1906 tarihli anlaşmayı esas tutarak toplanması asabiyet uyandırmıştır. (Arkan S inei aahifede) kuvvetli bır beden ve ruh terbiyesi vermektır. Yunak teşiklâtmm programına jim nastık, atletizm, güreş, yüzme, futbol, basketbol voleybol, tenis gibi her nevi spor dahildır. Buraya hem erkekler, hem de kadmlar aza olabilirler. Bahusus erkekler daha okul sıralarında kışla terbiyesi ve askerlık için hazır lanırlar. Bu cihet, genclerin yaptıklan jim nastiklerde çok açık bir surette gözü Bulgar fç Işleri Bakant ve Yunak ee* küyordu. Ellerinde tüfek rolünü gören miyeti başkanı Ceneral Atanasof Ankara 21 (Telefonla) Bugünbirer sopa ile genc okul talebesi ayak alkış tufanlarını topluyorlardı. D"iğei kü siyasî vaziyet dolayısile isminm zikretan nişan, diz üstünden nişan, süngü taraftan Yunak teşkilâtı azalanna Bul dilmesini istemiyen Habeşistanın salâhi leme gibi tam askerce talimlerle halkın (Arkan 9 tmeu aahifede) yet sahibi bir siması ile şu mülâkatı yaptım: Habeş İtalyan ihtilâfı mutlak bh harble neticelenecek midir, ve böyle bir harbin vukuu Avrupa sulhunda nasıl bir tesır yapacaktır? « Bugünkü siyasî vaziyetimizin nezaketi bu mevzu üzerinde sizinle uzunboylu konuşmama imkân bırakmamakla beraber kısaca diyebilırim ki biz harbetmek istemiyoruz. Fakat Habeşlerin bü tün bansseverlığine ve biıtün ıhtilâfları haUetmek istemesine rağmen Italyanın takıb ettiği hattı hareket ve siyaset ergeç bir harb çıkmasma sebeb olacaktır. Bu sebeble herkesin bildiği gibi İtalyanın Afrikaya mütemadıyen asker Habeş Imparatora M. Mtttolinı «Times» gazetesinin Adisababa özel gondermesi ve harb hazırlıklarına karşı Paris 21 (A.A.) M. Musolini, biz de süel hazırlıklarda bulunmak za aytan (hususî muhabiri) bildiriyor: Italyan Habeş anlaşmazlığı hakkında « Kendisile yaptığım bir mülâk^ ruretini hissettık ve harb hazırlığımızı Echo de Paris gazetesinin Roma aytanna esnasmda Habeş İmparatoru bana hü yaptık. îngiltere ve Italyanın menfaatle demiçtir ki: kumetinin Italya ile olan ihtilâfının 25 rine alan olan Habeşistanda çıkacak bir « Uluslar sosyetesî zencilerin, bir temmuzdaki Uluslar Kurumu toplantı harble Avrupa sulhu muhakkak sarsılacaktır. Çünkıi Italyan ve Ingilterenin takım geri kalmış ve vahşi uluslann, in smda müzakeresini istediğini ve herhansanhkta devrim açan büyük uluslan sü gi bir siyasî teşebbüs yapmadan evvel menfaatleri üzerimize ve aleyhimize müşrükliyecekleri bir hakyeri mi olacaktır? Kurumun bu husustaki karannı bekliye tereken yerleşmiştir. Bu menfaatlerden ceğini söyledi. Maamafih İngiltere hü birinin üstünluğü bu iki devlet arasında Uluslar sosyetesi Avrupanın sayı fazla kumeti doğrudan doğruya Habeşıstana bir anlaşmamazlık doğuracaktır. Ingil lığı kanumına yenileceği ve kendi kendibazı teklıflerde bulunacak olursa H a tere ile Italya arasında meydana çıkacak sinin düştüğünü göreceği bir parlâmento beşistan buna cevab vermeğe amade bu en ufak bir anlaşmamazlık Avrupa sul mu olacaktır? Bir karar vermek zamanı hunu bozmağa kâfidir.» artık gelmiştir.» Dünkü tpor kongrsinde bulunanlar lunmaktadır.» (Arkan S inei tahifede) (Arkan 8 inei aahifede) (Arkan S inei tahifede) lstanbul bölgesi spor kongresi dün sa Hakkı kongreye başkan seçildi. Eyüb Süleymaniyeden at onda Beyoğlu Halkevinde kulüblerin kulübünden Kemal, gönderdiği yetmiş kadar murahhas önün Muhtar da kongre yazganı oldular. (Arkan 6 ncı aahifede) de toplandı. Güreş heyeti başkanı İsmail Habeş Imparatoru diyor ki: «Italya harbe hazîrmış, biz de derhal mukabele Ankarada salâhiyet sahietmeye hazırız!» bi bir Habeşlile mülâkat ((Harbden biz mutlaka galib çıkacağız!» İtalya Başbakanı diyor ki: «İtalya, istediğini yapacaktır, kimseden korkmuvorum!» Spor kongresi büyük gürültülere sebeb oldu Galatasaray, Beşiktaş, Vefa murahhasları kongreyi terketti, spor işlerinin çöktüğünü "* 8Öyliyenler srene bu islerin basına Yunanistanda genoy tarihi ileri alınıyor Yugoslavyada M, Maçek için yapılan gösteriler 1929 danberi ilk defa olarak Hırvat bayrağı çekildi Atina Şarbayı Londrada Kral Jorjla görüftü, genoyda tek fazla rey alsa bile Kral gene getirilecekmis Atina 21 (Özel) Başbakan M. Çaldaris verdiği diyevde kabine deği şıkliğinin hukumetin siyaseti üzerinde hiçbir tesiri olmıyacağını, rejim meselesini hal için yapılması kararlaştırı lan genoyun (reyiâmın) evvelce tesbit edilen tarihten daha evvel yapılması nın muhtemel bulunduğunu söylemıştir. Atina 21 (A.A.) Görünüşe bakı lırsa rejım meselesinin kotarılması çabuklaşacaktır. Bu, ya eski Kralın bir diyevile, yahud da genoy tarihinin ilerı alınmasıle olacaktır. Atina şarbayı bugün Londrada eski Kralla görü şecektir. Başbakan M. Çaldaris Almanyada yapacağı tedaviden vazgeçmiştir. Gerek cumhuriyetçilerin gerek Kral cıların genel toplantılar yapmalan yasak edılmiştir. Genc Rus kızı Aryan Klod Anenin şaheseri Büyük Fransız artisti Gabi Morley tarahndan filme çekilen ve îstanbulda harikulâde bir muvaffakiyet kazanan bu çok meraklı romanı hatırhyacak sınız. Derin bir ruh tahlili, yaşandıktan sonra farkına varılmtş büyük bir aşk ve bütün orjinalliğile tam bir Rus hayatu. Yeni tefrikalarımız Habeşistan Italyadan zîyade tngiltere île Fransanın tutumlarına bakıyor ve bu devletlerin araya girmek bahanesile kendisince kabul olunamıyacak önergelerde bulunmalanndan korkuyor. Eğer İngil tere ile Fransa ve hatta yalnız İngiltere Habeşistanm kabul edebileceği önerge » • ler yapsalar o zaman bu memlek'et duruCumhuriyetçilerin hazırlıklan mu ve hatta bir savaşı rahathkla karşi Atina 21 (Özel) Hürriyetperver lıyabilecektir. Fakat öyle görünüyor ki partismi temsil etmekte bulunan So Habeşistan Italyanın şimdi istediği ka fulis salı günü Sisamdan geldıkten idaT büyük olçüde boyun iğmegi kab'ul sonra partinin genoyda cumhuriyet refefmfyecektir. Hattl Habeşistan Somali pîminin kazanması için yapacağı sava tle Eritreyî Erleştîrecek İtalyan yapîsi •şm hazırlıklarına başlıyacaktır. Öteki bir ^mendiferin iki taraTimîaki toprak cumhuriyetçi partiler de buna benzer lar iizrinHe pzçok' müsaadekârlık isti hazırlıklar yaparak hepsi birden cumyen In^iliz önergesînin bn son şeklini bi huriyet rejimi için bir birlık halmde le kabul etmemektedir. Habefîstan şi çalışacaklardır. ""* ' YUNUS NADl Yeni cCumhuriyet» partisi lideri Pa(Arkası 3 üncü aahifede) (Arkan 7 nci aahifede) Eski Yunan Kralt Jorjun yeni reaimlerinden biri Belgrad 21 (A. A.) M. Maçekin yıldönümü ilkisiy le Zagrebde ve diğer Hırvat şehirlerinde, 1929 yıh 1 haziranından beri ilk defa olarak Hır vat bayrağı çekil miştir. Yapılan gös terilere polis karışmamıştır. Bu ara da ağır hiçbir hâM. Maçe» dise de olmamış tır. Belgrad 21 (A A . ) Hırvat önderi M. Maçekin 56 ncı doğum ytldönümünü kutlulamak için Zagrebde gösteriler olmuştur. Bu sırada bir hâdise çıkmıştır. Senato başkanı Tonoçiçin evi önüne giden bır göstericiler grupu eve bajTak çekilmesini istemiş ve bu yerine getı rilmediği için eve atılmışlardır. Bir polis tabanca ile bir kişiyi yara lamıştır. Maçek dağıttırdığı kâğıdlarla halka teşekkür etmiş ve gözel gosteri leri kirletmekte çıkarlan olan unsur lann kanştıncı hareketlerde bulunmalarının önüne geçmek için dağılmalarını rica eylemiştir. Vlâd. Kazıklı Voyvoda Kıymetli tarihçimiz M. Turhan Tanm uzun bir zamandanberi «Cumhuriyet» jçin hazırladığ» Romanmm ilk heyecanlı, kork unç ve biz Türkler için geniş bir ibret levhası teşkil eden fashdır Akından akına