25 Haziran 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

2 5 Haziran 1935 \ CUMHURİYET Yugoslavyada kabine buhranı bitti Yeni Yugoslav kabinesi Haydud Spada idam dîin öğle üzeri kuruldu edilirken böyle diyordu! M. Stoyadinoviçin kurduğu kabine geniş bir birlik kabinesidir, eski Maliye Bakanı Hariciye Bakanlığmı da üzerine aldı Beıı Allâhın affına mazhar oldum! Şanlı Avrupa dönüşü Peştede zaferler kazanan kahraman sübaylarımız temmuzda geliyorlar BÎD FlkCA Mektub değil höccetmi Bir zamanlar, sank bir nevi allâmeliK beratı sayılırdı. Başına bir değirmi tül bend saran adamın, cahil halk nazarın da Filâtun kadar itiban vardı. Birçok hinoğluhinler, velinimetle olan halkı iğfal ve istismar için bu yolıı rutmuşlardı. Başlanna okkalıca bir sank »arıp kendilerini fcedava besletiyorlardu Bir gün, kadıncağızm biri, böyle sa nklı bir adama bir kâğıd uzatıp: Kuzum hocafendi! demiş. Bana şn kâğıdın içindekini okuyuverir misin? Sevabdır! Elifi görse direk, beyi görse mertek «•yacak kadar cahil olan yobaz kâğıdı eline alıp okumağa başlamış: « İffetlu validem, hanım! Evvela mahsusen selâm edip, hatm şeriflerinizı sual ederim.. Eğer tarah ahvalimizden suali şerif ve erzanı lâtif buyurulursa biz dahi...» Kadın, sözünü keserek A!.. Ayoll. Bu mektub değil, blzim evin höccetü. Deyince, yobaz, üstelik hiddet te ede* rek: Söylesene be hatun! Ben de höccel gibi okuyayım!.. demiş. ÖTÜKÇÜ Fransız gazeteleri, meşhur Korsikalı haydud Spadanın, idamına dair tafsilât vermektedirler. 22 haziran cumartesi günü Bastia hapisanesi önünde kiyotinle kafası kesilerek parlamentonun küşadı tarihine müsa idam edilen bu korkunc haydud Korsi (Baştarafı 1 inci tahifede) dif olan üç haziranda toplanarak par kada on seneye yakın bir zaman eşkıyayardım etmeğe söz vermiştir. Yeni kabine M. Yevtiçin ıslahat prog lamento müzakerelerine iştirak etme lık etmiştir. Cinarca kaplanı lâkabmı taramına devam ederek, bilhassa Yugos meğe karar verdiler. Bu husustaki ka şıyan bu haydudun ölümü ile, Korsika, lavyanın iç durumunu düzeltmeğe, Hırvat rarlarını matbuat vasıtasile efkârı u r kötü şöhretinden kurtulmuş bulunuyor. meselesini halletmeğe ve memlekette ror mumiyeye de bildirdiler. Biri mülga Spada, kaç kişi öldürdüğü sualine: mal parlmanter hayatı yeniden kurmı Hırvat köylü partisile mülga müstakil «Hiç saymadım amma, bir düzüne ka demokrat partisinin, diğeri mülga Sırp dar olmalı» diye cevab vermiş, tevkif eya çalışacaktır. Efkân umumiye kabineyi çok iyi çiftçi partisile mülga Yugoslavya de dıldiğinin ertesi günü de: mokrat fırkası azaları tarafından imza karşılamıştır. Öldürmesini bilcn, ölmesini de bilolunan iki beyanname gazetelere gön melidir, demiştir. , Kabine buhranı nasıl başladı? Belgrad 24 (Hususî) Yevtiç hü derildi. Bunlardan ilki lisan itibarile yazümuzü güldüren tîivarl zabitlerimiz, Spada, idam karanndan sonra, hapi Parlak muvaffakiyttlerile kumeti Niyabet Meclisinin muvafaka ikincisinden daha şiddetli idi. Beyan sanede endişeli ve sinirli bir halde ya geçen seyahatlerinde, BudapeşUde Türk elçilik binan önünde tile şubat iptidalannda parlamentoyu namelerde seçimin kanunsuzluğundan. şamış, ve geceleri şafak sökünciye kadar Peşteden bize bildirildiğine göre sü • renle (merasimle) karşılamalıyız. Kah feshetmiş, yeni intihabat icrası için ve kanunsuz bir seçim neticesi topla uyku uyumamış, gardiyanlarla iskambil vari sübaylarımız dün Viyanaya hareket raman ordumuzun genc ve muzaffer 8 mayıs tarihini seçmişti. Parlamen nacak parlamentonun salâhiyetsizli oynıyarak vakit geçirmiştir. etmişlerdir. Viyanadaki müsabakalar 30 kahramanlannı lâyık olduklan merasimmuhaliflerin tonun feshinden yeni intihabat icra ğinden bahsedilmekte, İdam sabahı, haydud, uykudan uyan haziran gününe kadar devam edccektir. le istikbal etmek borcumuzdur. sına kadar geçen üç aylık devrede si müzakerelere iştirak etmiyecekleri bil dınldığı zaman hiç heyetan göstermemiş, Binicilikte yarım asırdanberi üstad clŞanlı süvarilerimiz 4 veya 5 temmuzda yasî partiler azamî alâka ile propagan dirilmekte, yeniden seçim yapılması kadife elbisesini ve yeıli kunduralarını muş orta ve batı Avrupasının en namlı şehrimize gelmiş bulunacaklardır. da yapmışlardı. Seçim içm ortada bel ve bu esnada mevkii iktidarda bitaraf giymek arzusunu göstermiş ve itina ile yısüvari zabitlerini üç dört senelik bir çaEvvelisi gün de yazdığımız gibi kıy libaşlı parti olarak M. Yevtiçin hüku bir kabinenin bulunması istenmekte kanmış ve taranmıştır. hşma ile geride bırakan Türk çocııklanmet partisile Hırvat lideri ve mülga idi. Yalnız mülga Bosna ve Hersek müsRuhanî âyin esnasında Spada iskem metli bayrağımızı Fransada, Almanyada, nı karşılamak üzere alâkadarlar ve ge Hırvat köylü fırkası başkanı doktor lüman teşkilâtı müntesibleri bu iki be leye oturmak istememiş, diz çökmüştür. Macaristan ve Avusturyada şerefle taşırekse Belediyenin bir program hazırla (Vladimir Maçek) in riyaseti altında yannameden hiçbirini imza etmemiş Kendisine içirilmek üzere bilhassft ha yan değerli subaylanmızı büyük bir tö malarını bekliyoruz. mülga Hırvat köylü, Yugoslavya de lerdi. zırlanmış olan kordiyah ve sigarayı redmokrat, Sırb çiftçi partilerile Bosna Muhaliflerin gelmemesine rağmen dederek: ve Hersek müslüman teşkilâtı sabık hükumet partisi saylavları parlamen Şimdiye kadar ne içki içtîm, ne de mensublarmm birleşmelerinden vücu toda mesailerine başladılar. Seçim çigara; demiştir. de gelen muhalifler birliği vardı. Bun mazbataları tetkik ve kabul olundu. Avukatlarından biri, ailesine mektub lardan başka doktor (Yivko Topalo Riyaset divanı seçildi, riyasete Yev yazıp yazmıyacağını sorunca: iviç) in millî sosyalist partisi, sabık tiç kabinesinin Maarif Bakanı doktor Hacet yok, demiş ve şu sözleri ilâmeb'uslardan (Svetislav Hocera) nın Stevan Çiviç intihab olundu. Reis veİYugoslavya nasyonalistleri grupu, sa killiklerine de iki Hırvat ve bir Sloven ve etmiştir: Evet, şiddetli hareketlerde bulunbık nazırlardan (Dimitriye Lyotiç) in saylav seçildi. dum ve fenalık ettim, bunu biliyorum. mücadeleci teşkilâtile Yevtiç kabine Bundan sonra an'anevf bir usule Fakat, bir gün, gene evvelki gibi, İsaya einden aynlan ve müstakillen saylav tebean kabine Prens Pola istifasını karşı büyük bir sevgi duydum, Allahın namzedi listesi çıkaran sabık Adliye takdım etti. Naib parlamento ve âyan affına mazhar oldum ve ondan sonra hiçBakanı M. Bojidar Maksimoviç intihareislerinin mütalealarını aldıktan sonbir fena fiil işlemedim. Sılâhtan artık nefbata müstakillen iştirak etmek istemişra yeni kabineyi kuracak zatı tayin eret ediyordum ve tevkif edildiğim zaman lerdL decektir. Bu zatın, parlamento usullehiç kan dökmedim. M. Hocera ile M. Topaloviçin saylav rine göre, ayni zamanda âyan ve meb'Insanların adaletile karşılasmagı bana namzedi listeleri intihabat kanununun usan reislerinin tavsiyelerine nazaran emreden Allahtır. Çünkü ben Allahın Balkan kapan maçlarmda ikînci olan Bulgar Millî taktrrn derpiş ettiği hükümlere tevafuk etme müstafa Başvekil M. Yevtiç olması ilk affına mazhar oldum. Bu her insana nadiğinden temyiz mahkemesi tarafından evvel hatıra gelen bir ihtimaldir. (Baştarafı 1 inci tahiftde) lav müdafilerini atlatarak ikinci gc'ıt ys sib olmaz. Hapisaneye girdiğim gündenreddolunmuşlar, bunlar intihaba iştirak Lâkin, muhalifler grupu lideri M. ma geçtiler. Beşinci dakikada Yunan pıyor. Bu beraberlik golü çılgınca alkış ettirilmemişlerdi. Bu suretle intihabata Maçekin haziranın 21 inde muhalif beri kendimi gökte zannediyorum, ne ya merkez muhacimi ilk golü yaptı. Halk, lanıyor. îlk devre böylece bitiyor. yalnız M. Yevtiçin hükumet partisi ile Hırvat saylavlarından bazılarile ansı palım, Isanın emri böyle! Yunanlılan alkışlıyor ve teşçi ediyordu. İkinci devreye Yugoslavların şiddetli Spada bu sözleri söylemeden biraz evM. Maçekin müttefik muhalifler grupu, zın Belgrada gelip Naib Prens Polun Yunanlılar, daha güzel oynamağa çahşı hücumile başlandı. Fakat bu hücumlar M. Lyotiçın mücadeleci teşkilâtı ve huzuruna çıkması ve bilâhare muha vel de şöyle homurdanmıştı: yor ve mütemadiyen hücum yapıyorlar. neticesiz kaldı. 7 nci dakikada Bulgar M. Maksimoviç iştirak etmışlerdi. « Allah bana teslim ohnamı emret Onuncu dakikada, Yunan soliçi, kendilifler grupunun Sırb azalarile temas lar bir korner kazanıyorlar, istifade ede} Halk seçime karşı büyük bir alâka ve müzakerede bulunması kabine buh meseydi, daha öldüreceğim 100 kişi var sine gelen pastan istifade ederek ikinci miyorlar. göstermiştL Propaganda pek canlı ya ranınm vaziyet ve cereyanma büsbü dı.» golü atıyor. Sahanın çok çamurlu olması iki pümış, nutuklardan, konferanslardan tün başka bir renk vermesi de ihtimalSpada, kiyotine götürülürken, cellâd Rumenler, üstüste yedikleri iki golden tarafı da çok yorduğundan oyun yabaşlıyarak risale dağıtmağa ve tayya den uzak değildir. Vakıâ Maçek gru ların yardımını reddetmiş, metin adım sonra akıllarını başlanna topluyorlar ve vaşhyor. Şimdi karşılıkh akınlar yarelerle havadan üân atmağa vanncaya puna mensub saylavların parlamento larla ölüme doğru ilerlemiştir. hücuma geçiyorlar. On beşinci dakikada pılıyor. Fakat 20 nci dakikada Bul kadr her nevi propaganda vasıtasın mesaisine yakınlarda iştirak edecek yapılao, güzel bir Rumen hücumu gol ile garlar üçüncü golü yapmağa mu 1dan istifade olunmuştur. Neticede tah lerine inanılmıyorsa da Niyabet Mec ininen üç milyon reyden bir milyon lisinin muhaliflere bir cemile olmak Gebzede şiddetli ekmek buhranı neticeleniyor. Bu gol, Rumenlerin gay ' vaffak oluyorlar. Halkın heyecanı retini artıyor ve bir kaç dakika sonra da artıyor. Bu gol, Yugoslavların hü yedi yüz bin ve küsuru Yevtiçin hü üzere müstakbel kabineyi yeni sima var cumları takib ediyor. 24 üncü da «kumet partisine, bir milyon yetmiş bin lardan kurmaları imkân harici adde Gebze (Hususî) Tam bir haf Rumen soliçi ikinci ve beraberlik golÖnü kikada Bulgarlara bir frikik cezası küsuru Maçekin müttefik muhalifler dilmemektedir. tadır burada günden güne fazlalaşan bir yapıyor. grupuna, otuz ikişer bin reyden altmış Sahanın çok çamurlu olması birçok veriliyor, Yugoslavlar istifade ede Müstafa kabinede Maliye Bakanı o ekmek buhranı vardır. İlk günlerde pek ç miyorlar. dört bin rey de Topaloviç ile Maksi lan doktor Milon Stoyodmoviçle ayni hissedilmiyen buhran, üç dört gün komik vaziyetler husule getiriyor, oyuncuYugoslavlar, mağlub vaziyetten moviçe verilmişti. kabinede Harbiye ve Bahriye Nazır dür artık tahammül edilemiyecek derece lar mütemadiyen düşüyor ve çamurlara de artmıştır. Bilhassa bugün yüzlerce bulanarak tanınmıyacak hale geliyor kurtulmak için hayatlarını dişlerine Kazanılan reylerin adedine ve se lığını ifa etmiş bulunan General Pi takmış, uğraşıyorlar. 33 üncü da çim kanununun hükümlerine göre bu erre Yivnoviçin kabine teşkilile tav halk fırınlardan eli boş dönmüştür. lar. Bu vaziyetin 6ebebini ekmekçılerden üç yüz yetmiş saylavdan üç yüz üçü zif edilebilecekleri şayiası da deveran ikinci devrenin baslangıcı müt'vazin kikada Yugoslav sağiçi üçüncü ve sonışturdum. Bunlara göre ekmek buh bir şekilde devam etti; sonradan Rumen beraberlik sayısını yapıyor. lYevtiçin hükumet partisine, mütebaki etmektedir. altmış yedisi de M. Maçekin müttefik 40 ıncı dakikada Bulgarlar bir Fakat, M. Maçekin uzlaşmaktan hay ranı, Istanbul şannın koyduğu narhla bu ler hakimiyeti aldılar. Yunan kalesi bir muhalifler grupuna isabet etmekte li uzak olan siyaseti nazarı dikkate a ra şannın bağlanmasından ileri geliyor hayli sıkıştığı halde gol yapılamadı. O gol daha atıyorlar. Fakat hakem, idi. Maksimoviç ve Lyotiçin listeleri lınmadığı takdirde naibın mevcud ve muş. Zira son zamanlarda birinci yumu yunun sonlarına doçru maçın heyecanı bunu ofsayd sayarak kabul etmi seçim kanununca derpiş edilen asgari sağlam bir ekseriyeti memleket idare şak unun çuvalı buraya 930 kuruşa mal çok artmıştı. Fakat iki taraf ta baska gol yor ve oyun 3 3 beraberlikle bitielli bin reyi kazanamadıklarından bir sinden uzaklaştırmıyacağı ciheti de oluyormuş. Bu fiatle İstanbulun narhı yapmağa muvaffak olmadan oyunu 22 yor. meb'us bile çıkaramamışlardı. varidi hatır olmaktadır. Vaziyet heniiz burada tatbik edilemiyeceğınden zarar et beraberlıkle bitirdıler. tiklerini söylüyorlar. Bu vaziyet karşısında goller na Böylece yeni Yugoslavya parlamen inkişaf halindedir. Üç, dört gün zarfmYugoslavya • Bulgarlstan maçı Genel savaş günlerinden hiç farksız losu M. Yevtiçin hükumet partisi ile da tamamen tebellür ve taayyün ede Altıya on kala Yugoslavya Bulca zarı dikkate alınarak Balkan kupa M. Maçekin birleşik muhalifler gru ceğine şüphe yoktur. Kabine buhranı olan, bu haddini aşan buhranı, en aci! ristan maçına başlandı. Bu macın neti sını Yugoslavya millî takımı kazanpunun 8aylavlarından teşekkülü lâzım ne şekilde biterse bitsin bunun Yugos tedbirlerle ortadan kaldırmasını bura şa cesi Balkan şampiyonunu belli edeceği mıştır. Bulgarlar ikinci, Rumenler lavya devletinin haricî siyasetine, mev rından sabırsızlıkla bekliyoruz. geliyordu. için havanın fenalığına rağmen yirmi bin üçüncü, Yunanlılar da dördüncü olYeni parlamento, haziranm üçünde cud ve mün'akid dostluk ve ittifaklarıkişi gelmişti. Maçı Yunanlı hakem idare muştur. çalışmağa başladı. Meclise yalnız M. na menfî bir tesir yapmıyacağı mu ediyordu. MEMDUH TALÂT TEZEL Yevtiçin partisine mensub saylavlar hakkaktır. Bütün bu ittifak ve ö*ost Oyuna başlanır başlanmaz Yugoslavluklar uzun ve derin düşünülmüş, geldiler. M. Maçekin grupuna mensub lar hücuma geçtiler. Üstüste tazelenen bu saylavlar ise toplantılara iştirakten memleketin dahilî ve haricî emniyet hücumlar 9 uncu dakikada ilk semeresini imtina ettiler. Bunlar Zagrebde yeni ve selâmeti için elzem görülmüştür. verdi ve Yugoslavlar birinci goilerini yap1 Mesmuat = Duyuk. tılar. Bu gol, oyuna müthiş bir heyecan örnek: Sofya aytarımızm duverdi. Bulgarlar, bütün gayretlerini topyuklarına göre.,. lıyarak hücuma geçtiler. Fakat Yugos»Havadis = Bilget. lav müdafaası bu akınlan durdurdu. Haber = Haber (T. Kö.) Yugoslavya millî takımı bugün çok 3 Hasılatı safiye = Özürüt canlı oynuyor, mutlaka kazanmak ama1*1 cını güdüyordu. Nitekim 20 nci daki Hasılatı gayrisafiye = Hamükada şiddetli bir hücum esnasında Yu I 1 rüt. goslav soliçi ikinci golü de attı. Bu araÖrnek: Bu kazarcı özürüt mü, da Bulgarlara bir korner oluyor, fakat yoksa hamürüt üzerinden nıi bundan istifade edılemiyor. hesabladmız? Bulgarlar, kendi sahalannda ve ken4 Iztırar = Sıkmç. halkmın önünde 20 maglub vaziyeÖrnek: Nasıl bir sıkınç sizi düşünce bütün gayretlerini tophyarak böyle hareket etmeğe sevket oynamağa başhyorlar. 28 inci dakikada ti? Bulgar soliçi, şahsî bir hücumla Yugos5 Hıılâsa = Özet lav kalesine kadar iniyor ve kaleciyı şaşırÖrnek: Başbakanm dünVü tarak ilk golü yapıyor. Bu gol, yirmi bin söylevınin iyi bir özetini istekişi tarafından saniyelerce alkışlanıyor. Avrupa güzellik müsabaıtasırim. Yugoslavlar, işin fenaya doğru gitti na iftirak edecek Çek güzelini taNot: Gazetemıze gönderilecek ğini görünce tekrar hücuma geçiyorlar, fa yin için ahiren Pragda bir mü yazılarda bu kelimelerın osmanlıkat Bulgar müdafaasını geçemiyorlar. Bu gabaka yapılmış, neticede res Akh'sar «Hususî» Burada bir Avcılar Birliği kuruimuş ve kucaları kullanılmamasmı rica edearada Bulgar sağiçi merkez muhacinıe mini gördüğünüz Matmazel Tude lübün küşad resmi parlak bir surette yapılmıstır. Gönderdiğim reriz. bir pas atıyor, merkez muhacim, Vugos Bohur seçilmiftir. ,sim Avcılar Birliği azalarını göstermektedir. Hava kurumu çalışmalan (Ba$tarafı 1 inci tahifede ) numaralı derneklerin çalışmalarından başka dışarıda kalan kalkı birer birer hava tehlikesini bilen üye ile yardımcı üye yazacaklar ve birçok varidat membalan bulacaklardır. Halkevi Beyoğlu kısmmda bir büro, bulunacak ve teşkilât buradan idare edilecektir. Bunlardan başka nahiye müdürlerine verilmesi lüzumlu olan işler konuşul muş ve çarşamba günü nahiye nv?rf*T lerinin toplantıya çağırılmasına I<v* verilmiştir. Eski teşkilât hesablarınm da bir an evvel devir muamelesi yapılması ve bu işte biraz acele edilmesi lâzım geldıği için Hava kurumu Istanbul direktörü tsmail Hakkından yardım istenmiştir. Balkan kupasını Yugoslav Millî takımı kazandı Tecim Odasında çalışmalar Tecim Odasında Hava tehlikesini bilen 1 » kurumuna şarımız tecimenlerinin yardım işi için büyük bir gayretle ça ' lışılmaktadır. Odada^bu iş için ayrılan esas komite bir de merkez komitesi teş» kiline karar vermiştir. Bu komitede Oda birinci başkanı Mithat Nemli, Oda idare heyetinden Suad Kara Osman, Türk Basın kurumundan bir mümessil ve Tayyare cemiyetinden de bir mü messil bulunacaktır. Bundan başka Odada zümrelere gore teşekkül eden üç ve bunların ayrıldığı 26 komıte büyük bir faaliyetle çalış maktadır. Bu komiteler üyeleri fevkalâde ve birinci sımf kurumlara bizzat' giderek yardım için görüşecekler, di ğerlerinden mektubla yardım istiyeceklerdir. Tecim ve Sanayi Odası Hava kura muna yardım teşkilâtı dün toplanmış ve yapılacak işler hakkında uzun uzun görüşülmüştür. Faaliyet vaziyetlerils çalışma şekillerinin diğer senelerden çok fazla yardım getirebilecek bir şekle sokulması, ve geçen seneki varidatın hiç olmazsa 3 mislinin elde edilmesme gayret olunması kararlaşmıştır. Beşiktaşta güreşler yaptlacak Kava kurumu Beşıktaş kolu, Hava kurumu menfaatine 7 temmuz pazartesi günü yapılmak üzere pehlivan güreşleri tertib etmiştir. Bu müsabakalara birçok tanınmış pehlivanlarımız gire recektir. Teberrula Perahyo ve Karyo kollektif şirketi Hava Kurumuna 100 lira teberru et miştir. Bundan başka ayni şirket me murlarından Haim Karyo 20 lira, Jak Yako Perakya 20, Salvator Yaşuvaya Perakya 20 lira teberru ederek Hava tehlikesini bilenler kurumuna üye ol muşlardır. İnhisarlar Istanbul Başmüdürlüğünde 342 memur müştereken senede 821 lira 40 kuruş teberru etmeyi kabul ederek yardımcı üye olmuşlardır. Hergün 5 kelime Otuz sekizinci liste 1935 Çek güzelî Akhisarda Avcılar Birliği kuruldu 1' r h fi Karışık vergi işleri (Baf tarafı 1 ınd tahifede) yeni büro şimdiye kadar 2600 dosyaya bakmıştır. Bıriken diğer dosyaların ağustos nihayetine kadar bıtirileceği ümid edilmektedir. Bu şekil iş sahib leri arasında memnuniyeti uyandır dıktan başka şimdiye kadar birikmiş beyannamelerden tarhedılemiyen vergilerin de almmasına vesile olmakta dır. Bundan başka hesab hatası yüzünden tahsıl edılmemış birçok vergiler de bulunmaktadır. Verilmemiş vergısi meydana çıkarılan beyannameler ara sında 130,000 liraya kadar yüksek miktarlar da vardır. Bu büronun çalışmasma başmüfet tiş Saffet nezaret etmekte olup, baş müfettislik vâki olan şıkâyetlerı de dınlemektedır. 1