30 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 11

30 Mayıs 1935 CUMHÜRIYET 11 Hava tehlikesine karşı Istanbulda büyük bir toplantı yapılacak Diin, Istanbul Hava Kurumu şubesinde yapılan toplantıda eski kaza ve nahiye teşkilâtının ihyası kararlaştırıldı Kitablar Arasında Fransızca türkçe resimli Büyük Dil Kılavuzu Hava Kurumu Ittanbul merkezinde dünkü toplantıda bulunanlar Bu liste, C. H. P. îstanbul ili kuru lunun davetiyesi mahiyetindedir. cumartesi günü saat 17 de Cumhuriyet Esnaf kurumlartmn yardtmı Halk Partisi Istanbul ili merkezinde büyük bir toplantı yapılacaktır. Bu top İstanbuldaki esnaf kurumları başkanı lantıda aşağıdaki kurumlar delegele ve çevirme kolu üyeleri dun Birleşik Esnaf kurumları merkezinde bir toplanrinin bulunmalan rica edilmektedır. 1 Ticaret Odası Başkanlık dıvanı. tı yapmışlardır. Bu toplantıda hava teh2 Ticaret Borsası başkanlık diva likesine karşı koymak için bütün îstanbul esnafınm yardımlarının temini gö nı ve komiseri. 3 Hayvan Borsası başkanlık divanı rüşülmüştür. Neticede bütün İstanbulda yılda 20 lıra verebilecek olan esna ve komiseri. 4 Endüstri Birliği genel sekreteri. fın Hava Tehlikesini bilenler heyetine 5 Esnaf kurumları kontrol kurulu üye olmalarına, bu kadar para veremiyecek olan esnafın da Hava kurumuna başkanı. üye yazılmalarına karar verilmiştir. 6 Hakemler Odası başkanı. 7 Etıbba Muavenet cemiyeti baş Yalnız, bu üyelerin verecekleri para nın çabukça verilmesi için Birleşik bükanı. ro bu parayı top yekun taahhüd etmek . 8 Baro başkanlık divanı. 9 Farmakologlar Birliği başkanı. hususunda sözbırliği etmiştir. 10 Esnaf cemiyetleri başkanı. Hava kuTumundaki toplantı 11 Ulusal banka delegeleri: îş, Zi Türk Hava kurumu, Istanbul İl merraat, Sümer, Cumhuriyet Merkez, Em kezinin nasıl çalışacağım tayin için dün lâk, îmar, Adapazarı Bankalan ve Em bir toplantı yapılmıştır. niyet Sandığı. Kurum İstanbul Başkanı İsmail Hak12 Gazetelerin yazı işleri müdürleri kının başkanlığı altında yapılan toplan13 Belediye reis muavini. tıya Ermeni, Musevi ve Rum dernekleri 14 Cumhuriyet Halk Partisi ilçe de iştirak etmişlerdir. (kaza) başkanları. Toplantı çok kalabalık olmuş ve yenj * » '15^*. Halkevi başkanlan. •• kararlar verilmiştir. Bu cümleden ola16 Tayyare cemiyeti Istanbul şuberak eskiden yapılıp sonradan lâğvedılen si direktörü. kaza teşkilâtının ihyası, nahiye teşkilâ17 Şark Demiryolları direktörlüğü tının kazalara raptı ve kaza teşkilâtı ve komiseri. nın da merkeze bağlanması ve bütün 18 Devlet Demiryolları Haydarpaşa kaza ve nahiye şubelerinde de birer keîşletme direktörlüğü. fılli ve mes'ul memur bulundurulması 19 Vapurculuk Anonim sosyetesi. kararlaştırılmış ve yardımın biraz da 20 Kasablar sosyetesi. ha fazlalaştırılması istenmiştir. 21 Tramvay, Elektrik, Tünel soş Mütevilerin yardımları yeteleri. Sult?#'hamamında Mevsim mağazası 22 Telefon sosyetesi. sahıbi Sabetay Kamhi senelik taahhü23 Şirketi Hayriye direktörlüğü. datını 120 liraya çıkarmıştır. 24 Üsküdar Tramvay sosyetesi. Ş. B. Yakar da taahhüdatını 84 liraya 25 İnhisarlar Umumî müdürlüğü. çıkarmış ve bu üyeler, birer senelik ta26 Îş Limited sosyetesi. ahhüdatlarmı Kurum muhasebesine 27 Millî Reasürans sosyetesi. göndermişlerdir. 28 Resmî ve hususî ilânlar sosye Çiçekpazarında cam tüccarı Jak Leteleri. 29 İstanbul Liman şirketi genel di viden aldığımız bir mektubda Tayyare cemiyetine 100 lira verdiği ve senelik rektörlüğü. 30 Denizyolları ve Akay direktör aidatı da 24 liradan 50 liraya çıkardığı bildırilmektedir. lükleri. (Baştaraft 1 tnei tahifede) Ismail Hami Danişmend, Reşad Nuri Güntekin, muallim Nurullah Ataç, Göynükte Nejad Akgün imzasile doktor Ali Süha gibi tamnmış ve kıymetaldığımız mektubda deniliyor ki: fikir adamlan tarafından ortaklama «Türkiyenin kalbi Ankara çok olarak (FransızcaTürkce resimli Büyük canlı bir esermiş. Herkesin bu fılDil Kılavuzu) adında kültür hayatımız mi görmesi gerekli imiş. Fakat heriçin hakikaten lüzumlu ve faydalı bir ekes İstanbula ve yahud Ankaraya ser vücude getirilmiştir. gidemiyor. Herhangi bir kurum bu Fransız dilinde kullanılan kelimelerin fılmi içellere kadar yollıyamaz mı? epsini, şive hususiyetlerile ıstılahlannı Harcanacak paranın karşılığı filîlmî tabirleri. ve fransızcaya lâtince iJe dimin gösterildiği ellerde temin edier dillerden geçmiş bütün sözleri ve leceği gibi yapacağı propaganda bunların türkçe karşıhklannı toplıyan tesirinin de çok büyük olacağı düüzel eserin birinci cildi çıkmıştır. şüncesindeyim. Bu işe önayak olaBu eser merhum Şemseddin Saminin bileceklerin dikkat nazarını çekeçıkardığı kamustan sonra çıkan ondan mez misiniz?» daha büyük ve yegâne fransızcadan türkçeye kamus olmaktadır. Bu büyük kılavuzun sonuna gayrikı rasî fiillerin en mühimlerinin tasrifleri de tercümelerile beraber bir cedvel halinde eklenecektir. Ayni zamanda Türk ulu larile en mühim coğrafî isimler türkçe deki karşılıklarile beraber sonuna konacaktır. Kültür hayatımızda büyük bir boşluğu dolduracağı şüphesiz olan bu kitabın yeniliklerinden biri de hemen her kelimede kullanış misallerinin gösterilmiş olması dir. Kılavuzda her fransızca kelimenin öz türkçe karşıhğı hem Tarama dergisinden hem de eski kaynaklardan seçilmiş ve ayrıca bugün kullanılmış olan osmanlıca kelimelerle ilim ıstılahlan ve bunların I beynelmilel karşılıkları da konulmuştur. ' Eser beheri dört lira kıymetinde iki cild olacaktır. İki cildin ikisi birden yedi buçuk liraya satılacaktır. Ikinci cild de, birincisi gibi, yedişer örümcek adamlar Sen Piyer buçuk kuruşa satılan formalar halinde kubbesinde çıkacak ve abone kaydedilecektir. Kültür alanıırıza böyle kıymetli bir Dünyanın en büyük kilisesi olan Rokılavuzu hediye eden mürettib ve müel madaki Sen Piyer kilisesinin kubbesi iflerle kılavuzu çıkaran Kanaat küKib tamir edılmektedir. Tamiratı idare ehanesini bu teşebbüs ve himmetlerinden den Guilio Ponti ismindeki müteahhid, dolayı takdire şayan görürüz. fransızca İntransigeant gazetesi mu harririne çok meraklı tafsilât vererek demiştir ki: « Ben, Romadaki Sen Piyer kilisesinin bütün dünyanın en büyük kub besi olmakla şöhret kazanmış olan kubbesinde yaşıyan bir adamım. Bu kubbe o kadar yüksektir ki, modern ticaret hane binalarının yarım düzünesi üst üste konse, bu yükseklığe ancak yeti şebilır. İçinde on iki kişınin saklanabiSofya 29 (Telefonla) İhtiyat Bul leceği kadar büyük ve zeminden 140 gar generallerınden Sabunarof, Sofya metro yüksekliğınde bulunan bu yu nın yarı resmî gazetesi olan Slavada varlağı zaman zaman temızlemek ve «Boğazlar ve Bulgaristanın silâhlanma tamir etmek için harikulâde kabiliyetsı> başlığı altında bir makale yazmış lerde amele kullanmak icab eder. tır. General, bu makalesinde, şark me Bu işte kullanılacak işçilerin, mesle selesi demek umumiyetle Boğazlar me ğinde becerikli olması kâfi değildır. Bu selesi demek olduğunu söylediktejı ve koca kubbenin tepesine çıkıp orada, saBoğazlar hakkında İngiltere ve ftusya dece belinde bağlı ipe güvenerek başı arasındaki bütün mucadeleyi uzun uza dönmeden ve baygınlık geçirmeden sadıya tahlil ettikten sonra şunları yaz atlerce kalmak için, insanın bir cambaz cesaretine sahib olması lâzımdır. Bu iş maktadır: «Birkaç yüz torpil, birkaç ağır obüs pek az kimsenin harcıdır. «Ankara Türkiyenin kalbidir» filmini görmek istiyoruz! 180 kuruş için zavallı bir gence kıyıldı Kahveci Hasan ınborcunu almağa memur ettiği sabıkalı Ahmed, zavallı Hüsnüyü bir bıçakla öldürdu Örümcek adamlar! Sen Piyerin yüksek kubbesinde yapılan cambazlıklar Sağda, golda, ortada katilin üç vaziyeti ve hâdiseye tebebiyet veren kahveci Hasan Dün öğle üzeri Karaköyde 180 ku ruş yüzünden genc bir delikanlı kasden öldürülmüştür. Fatihte Sofılarda oturan 19 yaşında Hüsnü isminde bir genc bundan bir müddet evvel mektebini bırakmış ve Karaköyde şoför Nazımın yanında şoför muavinliği yapmağa başlamıştır. Hüsnü bu arada, Karaköyde kahveci Hasandan kahve içerek borc yapmıştır. Bundan üç dört gün evvel kahveci Hasan, Hüsnüye. gelerek borcunun 180 kuruş olduğunu ve parayı vermesini söylemiştir. Hüsnü de cebinden nüfus kâğıdını çıkarmış, «Şimdi param yok, birkaç gün sonra borcumu veririm, al bu sende rehin kalsın» demiştir. Kahveci Hasan dün öğle üzeri Hüs nüyü tekrar görmüş ve parasını istemiş tir. Hüsnü «param yok, sonra veririm» diyerek Karaköye benzincinin önüne gitmiştir. Hüsnünün bu halinden sinirle nen kahveci orada serserilik yapan P a labıyık namile maruf Ahmeci' giderek «Hüsnüdan alacağım parab sana bağışladım, ne yaparsan yap» demiştir. Zilzurna sarhoş olduğu söylenen Ah med de «gel o halde» diyerek kahvecî Hasanı almiş ve Hüsnünün önünde durduğu benzinci dükkânına doğru gitmiş • tir. Hüsnüyü orada gören Palabıyık Ahmed «paraları ver, ...» diyerek fena bir küfür etmiş, Hüsnü de «ben senin bil diklerinden değilim» mukabelesinde bulunmustur. Serseri Ahmed derhal Hüsnünün üstüne atılmış ve zavallı genci yumruklamağa başlamıştır. Hüsnü bir kolayını bulup Ahmedin elinden kurtulmuş ve köşedeki polis noktasına doğru koşmağa başlamıştır. Fakat Ahmedin gözünü kan bürüdüğünden belinden büyük bir bıçak çekerek Hüsnünün yolunu kesmiş ve zavalhnın tam kalbine bıça ğını saplamıştır. Hüsnü yaralanır yara lanmaz yere düşmüş, sonra karşısında Ahmedi görünce ayağa kalkmış ve Kredilyone Bankasının bulunduğu sokağa girmiş ve orada kendinden geçerek yere düsmüştür. Polisler hemen vak'a yerine yetiserek yaralıyı Karaköydeki eczaneye kaldırmışlarsa da zavallı Hüsnü orada ölmüştür. Katil Ahmed ve Kahveci Hasan yakalanmıştır. Boğazlarm tahkimi ve Bulgaristan Ihtiyat bir Generalin mühim bir yazısı Izmir Turing Klübiin vaptığı gezintüer 4 Afyon işlerimiz Ankarada mühim kararlar verildi Ankarada bulunan Uyuştucu Maddeler Inhisan direktörü Ali Sami dün Ankaradan tstanbula gebniş ve idarede İnhisar Çevirme heyetine Ankara .toplantılarından alınan sonunçlara dair uzun izahat vermiştir. Ankarada, Ali Saminin de bulunmasile Sağhk, Tanm, Ekonomi ve Dış İşleri Bakanlıkları mümessilleri toplantılar yapmışlar ve afyon işlerimize verilecek istikameti tayin etmişlerdir. Bu arada afyon ekimi, alımı ve satımı hakkında sözbirliği yapılmıştır. Bu yü afyon rekoltemizin geçen yıldan 2000 sandık çoğile 7000 sandık ola cağı anlaşılmaktadır. Bu bakımdan afyon ekim bölümünün geçen seneki daraltamadan sonra yeniden daraltılmasına lüzum görülmüştür. ' Biz, yapıtklan tıbbî müstahzaratı alaldığımız halde bizden afyon almamakta ayak direyen kartele karşı kesin bir cephe alınması da bu arada verilen kararlar arasındadır. | Öğrendiğimize göre bu seneki afyon rekoltesinin köylü elinden iyi fiatlerle Bİınması için Uyuştucu Maddeler İnhilarma Ekonomi Bakanlığı tarafından yardım edüecektir. Tayyare kupası Diğer klüblerimiz de teklifi kabul ettiler (Baş tarafı birinci sahifede) teşebbüs, spor teşkilâtı tarafından da çok iyi karşılanmıştır. îstanbul Futbol heyeti reisi Necmi, dün bir muharririmize bu hususta şunları söylemiştir: « Gazetenizin ileri attığı bu teklif çok muvafık ve yerinde bir spor hareketi olacaktır. Futbol heyeti, bu iş için kendisine düşen vazifeyi yapacak ve elinden gelen kolaylığı gösterecektir. Memleket müdafaasına taalluk eden bir meselede spor teşkilâtının bütün varlığile bu işe sa rılması lâzımdır.» bataryası, tahtelbahirlere karşı iki çelik ağ, Marmara denizinde bukaç seri torpito, bunlar tamamile Boğazların masuniyetini temin edebilirler. Bununla beraber bu vesait sulh zamanmda Boğazlardan çok uzak bir yere, meselâ Sıvastopola kadar depo edilebilir. Arkasmda Rusya bulunan Türkiye Stresada Bulgaristanın sılâhlanma nıeselesi de mevzuu bahsolunca bundan bilistifade kendisinin de artık Boğaz ları tahkim etmesi zamanının geldiğine hükmetmiştir. Bu sebeb eğer kabul olunursa, Türkiye için hiçbir zaman en mühim bir sebeb değildir. Çünkü diş lerine kadar silâhlanmış bir Bulgarıs tan bile mevcud olsa, bu Bulgaristan, Boğazlar için bir tehlike teşkil etmez. Çünkü Bulgaristan hiçbir zaman ora lara gözünü dikmemiştir ve dikmıyecektir. Diğer taraftan Boğazlar nasıl ve ne kadar kuvvetli bir surette tahkim olu nursa olunsun, bu, Bulgaristanı hiç te alâkadar etmez. > Bu işçileri ben yetiştirdim. Ben de önce bu işçiler gıbiydim. Gencliğimde ve vücudüm daha hafif olduğu devirlerde senelerce bu kubbenin tepesınde çalıştım. Şimdı bıle bazan, ıpe tutunarak kubbenin etrafında dolaşıp Romayı seyredebiliyorum, fakat bu işi hergün yapamam. Bu iş genc ışidır. Vatikanın «örümcek adamlar» ı olan bizlere «Sanpetrini», yahud «Sen Piyerin küçük adamlan» ismini takmışlar dır. Bizim teşkil ettiğimiz grupun dünyada eşi yoktur. Bugün benim çocuk larımın şu kubbe üzerinde yaptığı işi, bundan bir asır evvel benim babam ve büyük babam yapmışlardır, belki de bundan bir asır sonra, çocuklarımın torunları ayni işi görecektir. Emrim altında yarım düzüne scçme işçi vardır. Bunların ikisi benim kendi oğullarımdır, diğerleri eski Sanpetrinilerin çocuklarıdır. Bunları pek küçük ten yetiştiririm. Aşağıdan işçilerimin kubbeye tır mandığını seyretmeğe çok kimse ta hammül edemez. Bu yükseklikten aşağı düşen bir insanın, yere, dağılmış bir halde ineceğine hiç şüphe yoktur. Böyle bir vak'a oldu. Sebebini bir türlü anhyamadık. Belki de bir ip kopmuştu. O günlerde bize bir soğukluk geldi, hiçbirimiz kubbeye çıkmak ıste miyorduk. Fakat ben hepsinden evvel gene tırmanarak ötekilere cesaret verdim. Birkaç dakika sonra bütün işçiler gene vazifelerine başlamıştı. O zamandanberi o facianın lâkırdısmı etmiyo ruz. Torbah «Hususî» Izmir Turing Klübün her hafta yaptığı ge zintiler çok güzel olmaktadır. Gönderdiğim resim gezginleri Torbah istasyonunda göstermektedir. İtalyanlar çekirdekten asker yetiştiriyor Bu resmi, bir Ir. giliz gazetesinder aldık. Musolininir yediden yetmişe ka dar asker yaptığ İtalyan milletinir minimini askerle rini gösteriyor. în • giliz gazetesi yazıya îtalya çekirdekten asker yetiştiriyor. Başlığını koymuş ve altına şu yazıyı yazmıştır: « «Dişi kurd oğullan» denilen en genc Italyanları askesliğe hazırlamak teşkilâtı Romada 1talyanın Umumî Harbe girişinin yir Bakanlar içtimaı Ankara 29 (Telefonla) BakanGazetemiz, turnuva şarmiponuna ve lar Heyeti bugün saat 17 de Başbakan İsmet Inönünün başkanlığında toplanarilmek üzere bu işin şerefi ve ehemmi yetile mütenasib güzel bir kupa koymuş rak muhtelif işleri görüşmüştiir. tur. «Tayyare kupası» ismini verdiğimiz Litvinof Moskovada bu naçiz hediyemiz, onu kazanacak ku lübümüzün müzesinde, sadece bir spo Moskova 29 (A.A.) M. Litvino* zaferinin hatırası değil, sporcu gencliğin Cenevreden Moskovaya dönmüştür. memleket müdafaasına yardım için döktüğü alın terinin de bir sembolü olarak tanbul Futbol heyetinin ve Tayyare ceduracaktır. miyeti Istanbul şubesinin de birer mü Kulüb murahhaslarını davet messil göndermesini ve programm elbirliği ile yapılmasını dileriz. Tayyare kupası turnuvasınm esasları nı ve tarihlerini kararlaştırmak, hakemleTurnuvayı en kısa bir zaman içinde ri ve oynanacak sahalan tesbit etmek ü yapmak istediğimizden kulüblerimizin ve zere birinci kümede bulunan kulübleri Futbol heyetile Tayyare cemiyetinin pamizle Güneş kulübünün salâhiyetli bireı murahhasının 2 haziran pazar günü öğ zar günkü toplantıya behemehal birer murahhas göndernnslf'uıi ehemmiyetle rileden sonra saat iiçte matbaamıza gel ca ederiz. melerini rica ederiz. Bu toplantıya İs Yediden yetmişe kadar asker olan İtalyan milletinin yedi yaşındaki askerleri îtalya, bu kadar küçük çocuklara bile askerlik ruhu aşılarken hep Almanyanın silâhlandığından bahis ve şikâyet edilip te îtalya tarafından beşikteki ço cukların bile silâhlandırıldığmm hoş gö rülmesi Avrupa siyasasınm garib cilvelerinden biridir. Senede iki üç defa, büyük kubbe meşalelerle donatılır. Bu donanma gecele rinde meşaleleri kubbeye teker teker yerleştirmek ve yakmak gene bizim işimizdir. Bu donanmalar için bir buçuk ton yağ ve 5000 meşale sarfedilir. Bu ış içm de iki yüz amele bize yardım eder.» minci yıldönümü münasebetile yapılan merasimde ilk defa olarak geçid resmi yapmışhr. Bu teşkilâbn azası 6 ilâ 8 yaşındaki çocuklardır. Geçid resminde hepsi ciddî bir tavır göstermiş ve yalnız Bronz yuvarlağa çıkabilmek için bin basamak kadar merdiven vardır. Fakat biri esnemiştir.» şimdi buraya bir asansör konuldu, dört yüz basamak kazandık. Vaktile bırçok cek; fakat şimdiye kadar tırmandığımız krallar ve imparatorlar kubbeye kadar merdiven basamakları bir araya geti çıkmışlardır. Bunların en sonuncusu rilse aya kadar çıkılacak bir merüıven Alman Kayseridir. Bu yüksek ziyaret olurdu! Maaşlarımız çok değil. Fakat tekaud çilerin isimleri kubbenin duvarma kazılmıştır. Bizim ismimir tarıhe bu şe maaşlarımız var. Esasen «Vatikan ö kilde geçmek mazhariyetine eremiye rümceği» olmak bir aile şerefi sayılır.