18 Ocak 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Nezle ve toğuk algmlığı için en tesirli ilâçtır. Her eczanedo vardır. || A ALGOPAN Maliyemizde gerçek Düzeltme adımları aliye, herkesin yüzden bir kavrayışla anlayıp geçiverdiği gibi yalnız geliri gidere uydurmak demek değıldir. Gelirin ne olduğunu bilmek gerektir ki giderin ne olduğu anlaşılabilsin. Bu bakımdan yürünülünce uluş kasasının gireri, çıkarı üzerinde sağlam oy (fikir) söyliyebilmek için ulus tekinin kazancını ve yaşayışını ince eleyip sık dokumak gerekliğile karşı karşıya bulunuruz. Herkesin çeşid yollarda çalışmalanndan çıkarabildiği kazancla maliye kasalarının girer çıkarları arasında çok sıkı bir bağ vardır. Ve bu bu kadarla kalmıyarak uluslar arasındaki alışverişlere kadar uzanır. Amerikan dolar; ve İngiliz lirası ne olacak diye bütün dünyanın kulağı boş yere kirişte değildir. Bütün acun (dünya) memleketleri altın temeline dayanan ve ondan ayrılan diye iki büyük bölüğe ayrılmıs. bulunuyor. Genel Savaştan önce altının para diye dönüp dolaştığı bir altın devir vardı. Altın şimdi kesilmiş para olarak kullanılmaktan çıktı ve yalnız değerli bir matah olarak bankaiarm kasalarına girdi. Buna karşı şimdi daha çok değerleri durdurulnıuş ve duraurulmamış paraların sdzü geçiyor. Denebilir ki para yalnız kâğıd değil, adeta söz oldu. Onun için para sayımına (hesabınaj değer anlamı ele avuca zor sığıyor. Bu kayıb kaçmakta cıvadan daha oynak birşey oldu. Onu anlıyacaksınız, onu bir ucundan yakalıyacaksınız, ve tekin (ferdin) olduğu kadar uluşun varhğmı da bir ucundan yakalıyarak sıkı sıkı tutmağa çahşacağınız bu kaypak nesne üzerine oturtacaksınız. Bunu yaparken birşeyi hiç durmadan gözünüzden uzak bulundurmıyacaksınız: Parayı yalnız bir kez ve yalnız bir yanından yakaladım sanmak ne doğrudur, ne de yeter. Onu arasız daha artık tutmağa çahşarak elinizin içinde veya kıyısında habire evirıp çevireceksınız. Şunun için ki onda durmadan degişen bir yenilik ve hiç ele avuca sıkmamak istiyen bir nelik (mahiyet) vardır. Bilmiyoruz^ bu sözlerimizle maliyenin derinliği ve çapraşıklığı üzerine bir şeyler anlatabildik mi? Hele Genel Savaş sonu maliyeciliği karışıklığı kadar derinliği artan çok büyük bir iş oîmuştur. Türk maliyesi, maliyeciliğin ileri özen istiyen bu dîiinliğine uygun bir yürüyüş tutarak gözpekliğilüe onun üstünde yürüyor. Bu gazete yıllardanberi maliye mizin belli ve alısılmıs makineden başka adına araştırma derneği, özbiliklik (ihtısas) bölüğü gibi birşey denilecek bir kurumla güclendirilmesini istiyordu. Bu kurum maliyenin hergünkü işleri dışında ve üstünde oîarak maliyenin ulus varlığile sıkı bağlı derin kökleri üzerinde araştırmalar yapacaktı, ve bu araştırmaların bilimik (ilmî) songulan (neticeleri) maliyemizin düzeltilmesine en sağlam kereçleri (malzeme) verecekti. Geçen yaz Tetkik Bürosu adile bu kurum kuruldu, ve onun başına kendilerinden haklı olarak çok umudlu olduğumuz gencler geçirildi. Maliyemiz ortaya çıkardığı bu yenilikle gerçekten kıvanabilir, ve onun değerli yemişler verdiğini görmekte gecikmiyecektir. Onbirinci sene No. 3835 tSTANBUL • CAĞALOĞLU pııma IP llfinrilfAnıın TeİKraf ve mektnp adresi: Cumhuriyet, Istanbul . Posta kutusu: tstanbnl. No. 246 bUll.d I O IRIHUIldllUn Telelon: Başmunarrir ve evi: 22368. Tahrir heyeti: 24298. îdare ve matbaa kısmlle Matbaacüık ve Neşriyat Şirketi. 24299 24290. mhur • 1935 Cumhuriyet Almanağı Şimdiye kadar bir tane almadınızsa acele ediniz. Sonra bulamıyacaksınız. Her kitabcıda ve gazete bayiinde bulunur. l Roma anlaşmaları ve biz Yunan gazeteleri, Avusturyanın istiklâlini taahhüd eden protokola bizim de Yunanistanla beraber girmek istedi ğimizi, girmemizin doğru olacağmı ayzıyorlar Saylav seçiminin ilk safhası Ikinci müntehib seçimine bu sabah başlanıyor Şehir donandı, sandık başlarında birçok sözenler seçim dolayısile söylevler verecekler Belgradda yapıîan mîîzakereler Italya Başbakanı M. Musolini ile Fransa Hariciye Bakanl M. Laval araslnda Romada imzalanan anlaşma mukavelelcrinin muhteviyatı bu devletler tarafından yavaş yavaş nççredilmektedir. Anlaşmalar hakkında toplu olarak malumat verilmediğini nazar! dikka te alan Anadolu Ajansı. bu noksanl gazetelere gönderdiği hususi bir bül tenle bertaraf etmiş, bültendt Roma anlaşmaslna dair dünya gazetelerinin yazdıklan yazilardan en mühirnlerini de toplamlştlr. Ajansln bu himmetini takdir ederiz. Roma anlaşmalannln muhteviyatı na dair verilen tafsilâttan mühim bir klsmlnı, bu msyanda Avrupa mesele leri, Avusturyanln istiklâii ve Afrika müstemlekeleri klslmîarlm evvelce neşretmiştik. Şimdiye kadar malum olml yan parçalan, bu meyanda Tunusa aid hiikümleri bu bültenden nakledi yoruz. Dünya gazetelerinin anlaşmalara dair neşrettiklen mütale«lardan mii himlerini bizim rastladlklanmlzı da ekliyerek ayrica ahyoruz. Saylav aeçirti' liınasebetile dan Şehrimizde, b günden itiba ren, ikinci seçi' cilerin intihabı • M. Laval ile M. Matolini Roma anlaşmalartnı imzalarlarken na başlanacaktır diğidir. Malum olduğu üzere Türyanın istiklâlini tekeffül mesele • Bütün hazırlık • kiye de Avusturya istiklâlini ta sine ve Avrupa islerine dokunan lar bitirilmiş olahhüd eden protokola istiraki istenoktalarına temas eden Atinaika duğundan bu samistir. Bunun sebebi sudur: Yu • Nea gazetesi diyor ki: bah şehrin her goslavya, Türkiyenin müttefiki ««Ortada bizim için münakaşa ediletarafına seçim fatile, ergeç Türkiye tarafm • cek bir mesele vardır. O da uzak sandıkîarı kon dan takib edilmiyecek ise, bu sisteolmakla beraber bir gün Yunanis • muş bulunacaklArkası beştici sahlfede) tanın da bu işe karıştnası lâzım geltır. Kadın er Wün gec« radyoda kek vatandaş btr söylev veren Meliha Sözen lar da reyleri şehir sokaklan donatılırken... Yunan pazetelerinin neşriyatı Roma andlaşmalarının Avustur Sar işinde çıkan pürüzler ğa baçhyacaklardır. tstanbulda ikinci seçici intihabı pazar günü akşamma kadar devam edecektir. Mülhakatta intihabat pazartesi akşamı bitecektir. Reyler sabahın yedisinden akşamın on sekizine kadar atılabilecektir. tntihab kanunu mucibince tasnifin bir günde bitirilmesi lâzım gel diğinden seçici namzedlerden her birinin kaçar rey aldıklan pazartesi akşamı belli olacaktır. Almanya Fransanm bir kısım tâleblerîhi reddetti Alman hükumeti, Uluslar Derneği konseyinin devir tarihi hakkındaki kararını da kabul etmedi Yurddaşlar, sandık başına Şehir donandı ni bu sabahtan itibaren kullanma ikinci seçicilerin intihabma baç(Arkast altıncı (.ahifede) Saylav seçiminin ilk safhasma bugün gfSytjruz. Cumhuri I yetin hepimıze ver mis olduğu seçim Hakklnl kullanmak la bu yüksek rejimin mefhumunu iyic» kavradıgimızı gös termek borcumuz dıır. Kadln, erkek, hepimiz sandık ba şlna koşmallyız. Bu hem siyasal, hem de ı medenî bir vazifedir. cumhuriyet vatandaşlığl, haklarınl tanlmak, on • lan kullanmakla teeyyüd eder. Cumhuriyet Halk Flrkasl, bu haklart kullanmamlz için her tarafta lâzım gelen tertibatl aldı, çalışlyor. Biz'er de ona, göstereceğimiz teha' lükle zâhir olmallylz. Bu sefer, kadln yurddaşlarlmız da 1 »eçmek ve srçilmek hakkınl kazandılar. Kendılerine bu h ^ k l sağll | yan rejime karşı çükran borçlarlnl seçime geniş bir tarzda iştırak etmek suretile ödiyeceklerdir. Yurddaşlar! Sandık basına'. Versay muahedesindeki askerî kayıdların ilgası Ingilizler, Fransa ilgaya razı olduğu takdirde diğer devletlerle müzakere yapılacağını söylüyorlar Londra 17 (A.A.) Havas: İngiliz kabinesi, Almanyanm Ce • nevreye dönmesi hakkındaki kararıni Fransız • İngiliz görüşmeîerile bundan sonra yapılacak görüsmeiere talik et • miştir. Müzakerelerin diğer memleketlerle devamınm, bir silâhsizlanma mu • kavelesi akti için AJmanyanin Ulus • lar Demeğine dönmesi tarzı hakkm da Fransız ve İngiliz hükumetleri mu • tabık kaldıktan sonra mümkün olaca • ğı bildirilmektedir. Bazıları, Sardaki mtrvaffakiyetin M. Hitleri dis siya sacîa ve bilhassa Avusturva ve hukuk müsaviliği meselelerinde hemen faydaJar temininc tesvik etmesinden korkmaktadırlar. lngiltere hükumeti, Avusturyanın istiklâlini tekeffül için Roma anlaşma larinda görüfülen iştisarî andlasmaya iArkası beşineı gahifede) Sar reyiâmından intıbalar: Rey sandıkîarı mühürlenir ve kamyonlarla sevkedilirken Şark misakı Müzakereler yeni bir safhaya gîrdi Cenevre 17 M. Bek ile M. Laval dün göriiş müşlerdir. M. La val, Polonya Nazırıaa Fransanın Şark misakı için 10 eylul 1934 te AJmacı muhtıra sina verdiği cevabı bildirmıs tir. ParU 17 Fraasanm Şark teh Dı? Işlcr andlasması için Bakam M. Bek eylulde Alman muhtırasına verdiği cevab nesredilmiyecektir. Fakat dün M. Bek ile M. Lavalin yaptıkları görüşmelerden soara and1lasma müzakerelerlain yeni bir safhaya girdiği noktası üzerine dikkat bakı ı çekilmektedir. 3 üncü sahifede HnııuııuıııııtııııııtiniııııııııııiııınııııııiHiıınııııııııııı>«Hifit!nıııııifiiiıııınıınıtıiMiıtııııııııııııııı:ıııınıııııııııınıııııııiMiıııııuıııııiiitıııııifitnt ingiliz Başbakcau Makdonald Von Papenle görüşürken Fransa askerlikten tecridi değil de Sarın tahrcbini mi istiyor? Cenevre 17 Uluslar Kurumu konseyi, Laval, Eden ve Litvinofun Tevfik Riiştü Arasın ziyafeti söylevlerini dinled^cten sonra Sar Cenevre 17 (A.A.) Tevfik hakkmda yapılmıs olan anlaşmayı Rü'tü Aras bugün konsey arka tasdik etmiş tir. Bu anla.maya göre, daşlarına bir öğle ziyafeti vecm'şbütün Sar, Versay muahedesinde tir. Ziyafette Laval da bulunmus yazılı sartlar dahilinde, yani gayritur. askerî kalmak üzere 1 mart tari Cenevre 17 Alman hükumeti, hinde Almanyaya verilecektir. Sara Versay muahedesinin askerlik Uluslar Kurumunun komitesi, ten tecrid maddelerinin tatbikı için Sevincle görüyoruz ki bu iş ile Fransız ve Alman hükumetleri ve Sar hükumet komisyonu i!e mü Fransa tarafından iîeri sürü'en talebe ri gidiyor. İlkönce Fransız maliye (Arkast yedzncl sahifede) zako.e ederek rejim değismesi için özbilgini (mütehassısı M. Alfan llllllllllllllllllMllllllllilililllliltlllllllllUIIIIHlllllllinilnllllllllllllllll ııııııınııııııııııııııııııııııııtıııııııııııiMiıııııı (Alphand) bu büroda çalışmağa yalnız rasgele vergi clarak gelişi koşulmuştu. Son günlerde öççren ğımız işlerini yeni yollarda yürütgüzel maaş ve masraf ödemekten mek için en özenli çalışmalan ele miş bulunuyoruz ki Pariste Franelbet çok ileri ve çok yüksek bir almış bulunuyor. Bu çalışmalann sız Maliye Bakanlığı memurlarıniştir. maliyemizi düzelttiği kadar uluş dan M. Pol Mas (Paul Masse) da varlığımızın temellerini sağlamlaşdöviz değerlerindeki değişiklikleri General tsmet înönünün hükuaraştırıp kovalamak üzere bu bü tıfacağı kuşkusuzdur Son didiklemetleri maliye işlerinde de talihli mede uluş ve ulus varlıklarımızın ,roya ahnmıştır. Gene Fransız Maoldular. Bu işi en çok Başbakanm maliye temeline dayandığı görü. liye Bakanlığı memurlarından M. ordu kumandanı özenine borclu lür Ülkenin ekonomik gücünü ve Jul Pagol (Jules Pagol) da gelir olduğumuzu biz biliyoruz. Şimdi ekonomik açılmasını gözönünde kanunlarımız üzerinde araştırmabu talihli maliye kavrayjş ve anlatutmıyan bir maliye, hele içinde lar yapmak ve yapılacak düzeltyıs bakımlarmdan da işte devrin isbulunduğumuz devirde, maliye ame gerekliklerini bildirmek yükütediği ince ve yüksek makine oldını taşımağa bile hak kazanamaz. mü ile (vazifesile) önümüzdeki aıağa doğru gidiyor. Bu yolda gerUluş maliyesinin gücü ulus ekonoşubatta Ankarada bulunacaktır. çek adımlar atılmıştır. mîsinin gücü ile atbaşı beraber yüGörülüyor ki ilk atılan iyi adımın YUNUS NADl rüyerek ortaya çıkabilir. Bu ise arkası geliyor ve Maliye Bakanlı lâzım gelen tedbirleri takarrür ettirecektir. Eğer 15 nisaeı tarihine kadar bu tedbirler hakkmda bir karar verilmiyecek olursa, komite Uluslar Kurumu konseyine teklif lerini bildirecek ve lâzım gelen kararlan Uluslar Kurumu alacaktif. ingiliz kruvazörleri Tunaya giden İngiliz gemileri dün limanımıza geldiler, Bulgarlar Sofyada gemi kumandan larını büvüP ve mânalı tezahüratla karşıladılar Geçenlerde limanımızdan ge çerek Tunaya gi den London ve Devonshire adlı iki İngiliz kru vazörü dün sa • bah saat 8 de İstanbula döcı müşler ve 21 tane top atarak Selimiye kışlasi önündeki bay rağımızı selâm lamıslardır. Selimiye de İngiliz gemilerinin selâmxıa mukabele etmistir. <*'*<* İngiliz kruvazörlerinden LondottJ Şark ve Garb musikisi ' Yazan: HALİD ZİYA UŞAKLIGİL Dinlenme günü Yazan: ALAEDDİN CEMİL Topçubasl 5 inci sahifede Oevonshire knıvazörü yoluna devam ederek Akdenize gitmis, Londoa kruva zörü ise iki gün kalmak üzere liLondon kruvazörünün güvertesindeki tayyare macumızda demirlemiştir [ solosu gemiye giderek kumandan Dün sabah saat 10 da İngiliz kon I (Arkast altıncı sahifede)